Lögberg - 24.02.1927, Blaðsíða 1

40. ARGANGUR
H el Iztu 1 íeims-fréttir
-
Canada
Látinn er fyrir skömmu Hon. J.
K. Flemming, sambandsþingmaÖur
fyrir Carleton—-rVictoria kjördæm-
iö og fyrrum forsætisráÖgjafi í
New Brunswick. Hann var fæddur
þann 27. dag aprilmánaöar (
1868. Tók hann á ungum aldri
skólakennarapróf og lagöi stund á
kenzlustörf fram aÖ árinu 1898, er
hann fór fyrir alvöru að gefa sig
aö stjórnmálum.
* * *
Látinn er nýveriö senator F. F.
Pardee, frá Sarnia í Ontario fylki,
einn af hinum áhrifameiri Stuön-
ingsmönnuim frjálslynda flokksins,
freklega sextugur aö aldri. Átti
hann sæti á fylkisþinginu í Ontario
frá 1892 til k)02, en á sambands-
'þinginu í Ottawa frá 1904 til
1921. En ári síðar hlaut hann sena-
torsútnefningu. Þótti senator Par-
dee mælskur maöur með afbrigS-
um og atfylginn mjög. Dauða hans
har að í gistihúsi í St. Petersburg í
Florida.
Fylkisþingið í Nova Scotia, var
sett í vkunni, sem leiö, af fylkis-
stjóranum, Hon. J. C. Tory, og las
hann þá sem venjá er til, boöskap
stjórnarinnar til þingsins. Mr. H.
A. Rice, íhaldsflokks þingmaður
fyrir Guysboro kjördæmiö, lýsti
velþóknan sinni yfir öllum athöfn-
Uim Rhodes- stjórnarinnar, aö und-
anteknu því, sem honum fanst það
lítt viöeigandi, aö' stjórnin skyldi
ekki hafa með, einu einasta oröi
vikiö að afstööu sinni til vinbanns-
málsins, hvort látiö skyldi fara
fram þjóöaratkvæði um málið eða
ekki Hon. Wjjlliam Chisholm
leiötogi andstæöinga flokksins (í.
honiun eru þrír menn), kvað boö-
skap stjórnarinnar minna á nakta
og gróðurlausa eyðimörk, sagöist
aldrei áöur á æfi sinni, hafa rekið
sig á jafn litlaust ‘dókument’ sem
þessa nýju hásætisræðu afturhalds-
postulanna í Nova Scotia og
myndu fylkisbúar sízt þurfa aö
vænta stórvægilegra um'bóta úr
herbúöum Rhodes .stjómarinnar,
eða nokkurrar annarar stjórnar af
sama sauöahúsi.
• * •
Konurnar í Manitoba, þær sem
íhaklsflokknum tilheyra og láta sig
stjórnmál nokkru skifta, eru óá-
nægöar yfir því, að engin kona frá
Manitoba hefir veriö útnefnd til
að mæta á nokkurs konar nefndar-
fundi, sem haldast verður í CXtawa
hinn 22. þ. m. til aö undirbúa alls-
herjar flokksþing, sem íhalds-
tnenn ætla að halda áöur en langt
um líður til þess aö
kjósa sér leiötoga í staöinn fyrir
Arthur Meighen, því Hon. Hugh
Gurhrie er til þess kosinn aðeins til
bráðabirgðar. Var svo til ætlast aö
tveir menn og ein kona mættu frá
hverju fylki og hafa þeir veriö til
þess valdir Robert Rogers' og J. T.
Haig frá Manitoba, en það lítur út
fyrir að gleymst hafi aö tilnefna
konutia. Mr. Guthrie segir aö þetta
sé ekki sér aö kenna, því senator
W. H. Sharpe hafi átt að sjá um
þetta og sé það því hans skuld
hvernig til hafi tekist. Mrs. Jessie
Kirk, sem allir Winnipeg-búar
þekkja, er óánægö út af þessu og
htur heldur út fyrir aö hún liafi
■veriö til með aö fara til Ottawa
rueð þessum tveimur flokksbæörum
rínum frá Manitoba.
• * •
Blaðiö “Manitoba Free Press”,
hefir byrjað á aö nota pappír, sem
búinn er til í hinni nýju pappírs-
verksmiðju i Pine Falls. Blaöiö
sem út kom á þriöjudagsmorgun-
'nn í fyrri viku, er fyrsta blaðið í
Lanada, sem prentað er á pappír,
sem til er búinn í Manitoba. Vænt-
anlega ryöur þessi' Manitoba pappír
sfr til rúms í sínu heimafylki og
sjálfsagt miklu víðar.
Mary Ellen Smith, sem á sæti á
þinginu í British Columbia, hefir
|agt fyrir þingið lagafrumvarp
Þess efnis, að banna konum að láta
skera hár sitt á rakarastofum, þar
sem karlmenn vinna. Sjálf lætur
hon ekki skera hár sitt og gerir sér
því, ef til vill ekki grein fyrir öll-
um þeim vandræöum, sem stúlk-
uvnar lentu í, ef þær fengju ekki
Þaö verk gert, sem óhjákvæmilegt
er> til aö halda “drengjakollinum” í
rettu lagi.
í marz-mánuði í fyrra hækkuðu
Bandaríkin toll á innfluttu smjöri
úr 8c upp í i2c. Þetta hefir haft
þær afleiðingar aö langt um minna
hefr verið flutt af smjöri frá Can-
ada til Bandaríkjanna árið sem leið
heldur en áður var, eöa aðeins 3.-
159 hundrað punda kassar, en 39,-
000 hundrað punda kassa árið áð-
ur. Þar á móti hefir Canada flutt
imiklu meira af öðrum mjólkur af-
urðum til Bandaríkjanna, heldur
en áriö áöur þrátt fyrir það, að
mikið er til þess reynt þar syðra
a fá fólk til að kaupa ekki mjólk
eða rjóma frá Canada.
• * •
Á mánud. i fyrri viku lagði Hon.
John Bracken, stjórnarformaöur
Manitoba-fylkis sem jafnframt
gegnir fjármálaráðhera embættinu,
fram fjárlagafrumvarpið og flutti
við það tækifæri, sem siöur er til,
all-langa ræðu. Eru megin atriðin
þau, að þeim $600,000 tekjuaf-
gangi er stjórnin kveöst- eiga yfir
að ráða, skuli varið til þess að
lækka og í sumum tilfellum af-
nema skatta. Áætlaöar tekjur fyrir
fjárhagsárið 1927—28, nema $10,-
874,425.69.
Áætluð útgjöld yfir sama tímabil,
$10,995,641,92
Þessar skattabreytingar eru áætl-
aðar:
Erfðafé, er varið skal til líknar-
stofnana skal undariþegiö s'katti
“Amateur Athletic” íþróttir und-
anþegnar skatti. Skattur algerlega
numinn af aögöngumiðum að
Chautauquas, sleöabrautum, “pick-
nicks” og ýmsum öðrum skemtun-
um er skattskyldar hafa verið.
Skattur numinn af hljómlistar-
samkomum (recitals). Svo skal af
skattur numinn, af aðgöngumiðum
aö skemtunum, er kosta ininna en
25 cents. Aukatekjuskfittur lækk-
aöur um 37% af hundraði.
Tekjus'kattur skaj lækkaöur á
yfirstandandi ári um því sem svar-
ar tuttugu af hundraði.
• * •
Borgarstjórinn í Winnipeg,
Ralph H. Welbb, hefir nýveriö
lýst vfir þvþ aö gerð veröi nú til
þess ein tilraunin enn aö koma í
veg fvrir aö ölgerðarhús borgar-
innar brjóti vínbannslögin eins
herfilega og raun hefir á orðiö und
anfarandi. Kvaö hann eftirlitið
meö vinbannslögunum gersamlega
ófullnægjandi eins og sakir stæðu.
. • * •
Fyrir skömmu lést í Quebec borg
John G. Hearn, fyrrum fyikisþing-
maður fyrir vestur kjördeild borg-
arinnar. Sat hann aöeins eitt kjör-
tímabil á þingi og var meö öllu ó-
fáanlegur til að leita kosningar á
ný. Kvaðst hann hafa fengiö það
megna óbeit á stjórnmálunum, að
hann vildi meö engu móti koma
nærri þeim framar.
• * •
Samkvæmt hinni árlegu Hender-
sons nafnaskrá, sem nú er nýlega
komin út, er fólkstalan í Winnipeg
294,646. Er þíS hér ekki aðeins átt
við hina eiginlegu Winnipeg borg,
heldur einnig ríágrenniö ('The
Greater W'iinnipeg). því margt fólk
sem stundar atvinnu í borginni á
heima utan viö hiö eiginlega borg-^
arstæði. Hér er ekki um nákvæma
fólkstölu að ræöa, en mun þó ekki
vera langt frá lagi. Þessi nafnaskrá
hefir verið prentuö árlega síöan
18/6. Eru nú eftir aöeins 26 riöfn
af þeim, sem voru á þeirri fyrstu.
Þegar Winnipeg fékk borgarrétt-
indi ^873 var fólkstalan 1,869, en
þremur árum áöur, eöa 1870, að-
eins 215. Nú eru 58 alþýðuskólar í
Winnipeg og börn þau og ungling-
ar, sem skólann sækja eru 40,000.
• t •
Fylkisstjórnin í Ontario hefir
útnefnt þrjá menn til aö ráða fyrir
stjómar-vínsölunni væntanlegu.
sem þar er nú aö komast á lagg-
irnar. Þeir eru D. B. Hanna, fyr-
| verandi járnbrautaforseti, formað-
ur vínsölunefndarinnar og meö-
ráðamenn eru Dr. .R J. Manion og
Stewart McClenaghan, báöir i-
haldsmenn og góöir vinir núver-
andi stjórnar í Ontario.
• * •
“Eg álít að hver ungur maður í
Canada og hver ung stúlka, ættu aö
tilheyra einhverjum stjórnmála-
flokki” sagði Sir James Aikins frá
Winnpeg, forseti lögfræhinga sam-
bandsins í Canada, í ræöu, sem
hann flutti í Toronto fyrir stuttu.
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 24. FEBRÚAR 1927
N r M F
Nöfn þeirra, sem standa lesið frá vinstri eru: Kristján Jónsson, Jóh. ,G. Thorgeirsson, Lúövik Laxdal,
Ketill Siggeirsson og Páll F. Magnússon. Þeir sem sitja, frá vinstri: Jóhann Jónsson, Alb. C. Jónsson,
Ó. S. Thorgeirsson, Hannes S. Blöndal og J. WT. Magnússon.
Þessu landi stafar ekki, mikil
hætta af jafnaðarmenskunni eða
eða kommúnista kenningunum.
Hættan fyrir oss liggur í afskifta-
leysi almennings af stjórnmálum.
Stjórnarfyrirkomulag vort er á því
bygt, aö hver maður í landinu, sem
hefir fult vit, láti stjórnmálin til
sín taka, alla leið frá sveitarstjórn
til sambandsstjórnar og hver maður
sem vanrækir þetta, er ekki að gera
skyldu sína gagnvart sjálfum sér
og samborgurum sínum.
Bandaríkin.
Ofsaveöur og vatnsflóö hafa
valdið miklu tjóni í suður-hluta
Californía rikis sérstaklega í San
Diego og San Francisco og þar til
og frá í grendinni. Sagt er að 27
manna liafi farist og fjöldi meiðst
meira og minna. Tjónið sem af
þessurn veörum og flóðum hefir
hlotist er álitið aö skifta miljónum
dollara. Annað eins veöur hefir
aldrei komið í California fyr, svo
sögur fari af og er þvi ekki und-
arlegt þótt miki'ö tjón hlytist af
því. þar sem fólkið er ekki viö
neinu slvkú búiö.
danssalurinn voru heldur litlir fyr- magri hafði ætlast til þess, að Dr.
ir svo margt fólk og hreina loftið
ekki nægilegt. Þetta er hér sagt til
þess, aö Helgi magri fái að vita, aö
margir af gestum hans voru ekki
vel ánægðir með húsnæöið. Hins
vegar má telja sjálfsagt, að þetta
hafi komið til af þeirri einu ástæöu
aö ekki hafi verið kostur á betra
húsnæði.
HVAÐAN/EFA.
Þau gleðitíÖindi flutti sínvinn
síöastliöinn þriðjudag, að samning-
ar hefðu tekist milli Breta-stjórnar
og stjón^ar þeirrar í Kína, er yfir
Canton héruðunum ræöur. Hafa
Bretar slakað mikiö til og veitt
Kínverjum full umráö yfir Hon-
kow. Þó áskilja þeir sér rétt til aö
flytja brezkt lið á land ef til þess
kæmi aö varðveita þyrfti líf og
eignir brezkra þegna. Fullkomnari
samningar væntanlegir í náinni
framtíð.
Þorrablótið.
Það var sú tíðin aö miösvetrar-
samkomur þær, senv klúbburinn
Helgi magri hélt árlega og nefndi
“Þorrablót”, þótti töluverður við-
buröur í félagslífi íslendinga í
Wdnnipeg. Á stríösárunum lögðust
þessar samkomur niður, eins og
flest annaö af því tægi og hefir
Helgi magri ekki haft þorrablót
síðan nema áriö 1923.. Síöan hef-
ir ekkert Þorrablót veriö haldið
þangað til á þriðjudagskveldið í
vikunni sem leið. Þá brá Helgi
magri til fonrar venju og hélt
Þorrablót mikið í Manitoba Hall
á Portage Ave. Klúbburinn er nú
25 ára og mun þeint félögum hafa
þótt vel viö eigandi aö minnast
þannig aldarfjóröungs afmælis fé-
lagsins.
Ekki er oss kunnugt hvernig
húsakynnuin var háttað aö Krist-
nesi en húsnæðislaus var gamli
Helgi magri áreiöanlega ekki og
þurfti aö taka á móti gestum sínum
í leiguhúsum, eins og nafni hans 5
Winnipeg. Vitanlega má vel viö
þaö una ef hægt er að fá sæmileg-
an veizlusal, en það húsnæöi, sem
Helgi magri haföi í þetta sinn var
naumast nógu gott handa honum
sjálfum og meir en þrjrí hundruð
gestum hans, sem mótið eða “blót-
iö” sóttu. Bæði borösalurinn og
Annars var “blótið’’ rausnarlegt
og skemtilegt. Maturinn var góð-
ur og sumt af honum töluvert góð
eftirlíking af íslenzkum mat.
Eins og vel r.’ðuðum mönnum
sæmir, lét Helgi auagri syngja borð-
sálm og biðja bænar áöur en sezt
var til borös. En þegar fólkið haföi
fengið fylli sína fór fram langt og
skemtilegt prógram, sem var fyrir-
fram prentað og allir höfðu i hönd-
um. Þar voru margir söngvar
sungnir af öllum, þaö er aö segja,
öllum sem sungið gátu og kunnu
lögin, en margir veizlugesta kunnu
ekki öll lögin, þvi sum þeirra eru
fremur óalgeng. Einnig söng Árni
Stefánsson nokkra íslenzka ein-
söngva, prýöisvel. Þá voru öll
“minnin,” eins og siður er i flest-
um veislum. í þessari veizlu voru
þau ein fimm, en áöur ræðumenn-
irnir leystu frá skjóðunni, ávarpaði
forseti, Albert C. Tohnson konsúll
gestina og las því næst bréf frá
Jóhannesi Jósefssyni, sem er heið-
ursfélagi klúbbsins, og annaö frá
W. H. Paulson, einnig las hann
kvæði eftir Þ. Þ. Þorsteinsson.
Þá mælti Ólafur S- Thorgeirsson,
sem er einn af stofnendum klúbbs-
ins, fyrir minni hans. Lýsti hann
stefnu og starfi félagsins all-ná-
kvæmlega og endaöi ræöu sína með
þvi, að fvrir aögeröir Helga magra
heföi verið glaöara yfir félagslífi
íslendinga í Winnipeg, en annars
mundi veriö hafa.
Næst talaði séra Björn B. Jóns-
son, D.D. fyrir minni Þórunnar
hyrnu. Sköruleg ræða og skemtileg,
sem ekki var fastbundin viö þessa
fornaldar konu, 'heldur talaði ræöu- i
maður öllu fremur um drengskap1
og góövild íslenzkta kvenna, fyr
og síðar, austan hafs og vestan.
Þá mælti dr. Jón Stefánsson
fyrir minni forfeðranna. Eitthvaö
hefir maður nýlega heyrt getiö um
svo nefnda 100% menn — Ameríku
menn eða Banarikjamenn — og
finst oss jafnvel að Dr. Stefánsson
sé ioo% norrænn maöur og hefir
hann reyiTst alt annað en lélegur
Canadamaöur fyrir það. Var
Veizlugestunum mikil ánægja að
hlusta á ræðu dr. Jóns.
Þá mælti ungur maöur, Ragnar
H. Ragnar fyrir minni Leifs og
Þorfinns. Ekki minumst vér aö
hafa fyr séð hann eöa heyrt á ræöu-
pallinum, en það er meir en líklegt
aö hann láti oftar til sín heyra.
Þá er fimta og síðasta minniö,
minni íslenzkrar æsku. Hér er eitt-
hvaö óvanalegt, eitthvað njdt, sem
Helgi magri hefir látið sér detta í
hug. En þaö grunar oss, aö sá siö-
ur muni lengi 'haldast, fyrst hann
hefir einu sinni komist á, að minst
sé íslenzkrar æsku á “mótum” og
“blótiim” Vestur-íslendinga. Helgi
B. J. Brandsson mælti fyrir þessu
minni, en það gat ekki orðið vegna
þess að læknirinn þurfti að fara
burt úr borginni og var suður í
Chicago, þegav Þorráblótið var
haldið. Ef til vill heíði nú verið
hægt aö nota viðvarpið svo veizlu-
gestir Helga magra hefðu getaö
heyrt til læknisins, þó hann hefði
flutt sína ræðu suöur í Chicago. En
svo var nú ekki þetta ráö tekið,
enda var Helgi magri svo heppinn
að fá Hjálmar A. Bergmann til aö
mæla fyrir þessu minni og flutti
hann mjr)g snjalla og skemtilega
ræöu, sem kom áheyrendunum í
gott skap, þó þeir væru margir
orðnir töluvert þreyttir, aö sitja
svo lengi yfir boröum eins og hér
var gert. Milli þess sem minnin
voru flutt, voru söngvar sungnir,
eins og fyr er að vikið.
Þegar borðhaldinu og skemti-
skránni var lokið fóru gestirnir inn
í anpan sad og dönsuöu þar til kl. 2
um nóttina.
Svo heil og sæl vor söguþjóð!
Nú signum lands vors full!
Vort æskuvers og unglingslag
er okkar lýsigull.
Frá bernskudal aö blámans strönd,
sem birtist framtíð í,
við siglum yfir söngvahöf
í söguveldin ný.
Þótt 'hér vort fagra feðramál
sinn ^>rna missi þrótt,
samt íslenzk tunga’ í Helga höll
skal hljóma’ í alla nótt!
Þ. Þ. Þorsteinsson.
Til “Hclga magra” á 25 ára afmœli
felagsins þann 15. dag febrúar
mánaðar 1927.
í anda sit eg með ykkur aö
sumbli í kvöld á f jóröungsaldar af-
mæli Helga ens magra.
Sé eg þar standa blótstall al-
glæstan gullaldarminning og á
hlautbolla úr fránu gulli fööurlands
ástar. Er sá barmafullur af trygð
við forna frændur og þeirra fögru
siöu.
Stigur þá fram hofgoðinn, — í-
mynd elsku vorrar á óöali voru
Eyjafirði, — og heldur hann á
silfuskýrum hlautteinum, unnum
úr ást vorri til arfsins góöa og
mikla- Roöar hann nú likneskin og
stallana, og stökkvir yfir mann-
fjöldann, sem að blótinu er, styrk-
leika endurminninganna og stöð-
ugri þrá til stórverka.
Setjumst siðan að blótveizlunni
og gjörum oss gott af slátrinu, lát-
um einnig drykkjarhomin ganga
niann frá manni. Skal goðinn signa
hvorttveggja fulliö og blótmatinn.
Göngum þá aö fulli. Drekkum
þá fyrst full ættjaröar, þá Helga
ens' magra, þá Eyjafjarðar, þá
'hetju og bragafull. þá minni
frænda og vina, lifenda og látinna,
svo og hvort af ööru.
Aö endingu skal óska langt líf
og lifandi verka “Helga magra,”
honum þakka heiöur og drengskap
höldum sýndan, svo og gestrisni og
góöan beina.
Lengi lifi “Helgi magri.”
Jóhannes Jósefsson.
Til gestanoa.
Sit heil og frjáls vor fjallaþjóð
við fögnuð þetta kvöld!
Kom blessuð, sæl, í söngva höll
aö svngja út f jóröungsöld!
Að vera islenzk æskusál,
sem engin beygja völd,
er Helga magra merkið æðst
og mætra gesta i kvöld.
Þótt vetur æöi utan hús's,
hér inni sólin skín.
Svo velkomin í Helga höll,
er hjartans kveöja mín.
Við viljum syngja æskuóð,
sen\ ypgi hverja sál,
og láta hljóma lögin kunn,
er læröi barn sitt mál.
Við viljum aftur verða börn
en vera stærri þó,
og eignast sjónar hærri hring
en huga fyrrum bjó.
Þótt daglegt stríð sé daglegt
brauð,
og dagsins lítil gjöld,
með glaðri sveit í Helga 'höll
rek harm þinn burt í kvöld.
Við vildum reisa háa 'höll
— sú hugsjón vakir enn —
sem rúmað gæti íslenzkt alt,
og alla góöa menn.
En þótt við vildum allir eitt,
hið ytra sundrung bjó,
svo ei var reist sú Helga höll,
en höfð aö láni þó.
Þótt næði’ um eVru argaþras,
hér eining sálna býr.
Fyrst komst þú inn í Helga höll
þinn heimur veröur nýr.
Viö vildum alt, sem íslenzkt var
í æðsta leiða sess,
svo jafnvel okkar barnabörn
í bænum mintust þess,
hvað Helgi magri hefði gert,
og hvaö hann glæstur stóð,
með kross og hamar hendi í,
til hjálpar sinni þjóö.
Þótt Þorrakvöld sé stundum stirt
og stormi’ um hverja gátt,
með vinunum i Helga höll,
er hlýtt og bjart og kátt.
Regina, 10. febr. 1927.
A. C. Johnson, Esq.
Winnipeg, Man-
Kæri vinur:—
Bestu þökk til þín og klúbbsins
“Helga magra" fyrir veizlu boðs-
bréf til okkar hjónanna, xsem viö,
þvi miður, getum aöeins þakkaö, en
ekki þegið, af því eg er, um þessar
múndir rígbundinn hér.
Vænt þótti mér um að þið skyld-
uð muna eftir mér, hér úti á hala
veraldar, hinnar íslenzku.
Gaman hefði mér þótt, heföi eg
getað sezt niöur við kvöldskattinn
meö ykkur þann fimtánda, skemt
mér þar meö ykkur, glaöst með
ykkur og fundiö til með ykkur. Því
að Jætta kvöld hjá ykkur þar “veit
eg að beztu blómin gróa, í brjóst-
um, sem að geta fundið til.”
Eg þakka ykkur félögum fyrir
dugnaöinn, trygöina og þraut-
seigjuna við.að 'halda uppi íslenzka
fánanum öll þessi möYgu ár. Fyrir
allan “íslenzka blæinn.”
Á þessu tuttugu og fimm ára af-
mæli félags ykkar, sendi eg þá ein-
lægu ósk, að þið eigið “mikla fram-
, tíð enn” og samúð og gleöi í rík-
I um mæli á hátíðinni, sem nú fer í
hönd.
Þinn og ykkar gamall vinur og
félagi,
W. H. Paulson.
Ávarp for*eta.
A. C• Johnson, konsúls,
Eins og kvæðið, sem nú var les-
ið, getur um, þá eru þið komin
'hingað í kvöld'til aö sitja fjórð-
ungs aldar afmæli hins litla félags
— klúbbsins “Helga magra.”
Afmælisboö hafa margt til síns
ágætis. En eg hygg, aö aðallega sé
það tvent, sem sérstaklega er til-
gangur þeirra. Fyrst, aö minnast
þess viölxirðar, að persóna eða fé-
lagsskapur hefir átt svo og svo
langa tilveru. Annað, aö endur-
nýja vinskap og bræðralag þeirra,
sem þau sitja.
Þetta afmælisboö er gert, ein-
göngu meö það síöarnefnda í huga.
Enginn annar tilgangur en sá, að
endurnýja vinskap ykkar, bæði
hvers til anrtars og til þessa litla
félags, sem tók sér fyrir merki hin
fögru orð: “Islendingar viljum vér
allir vera” — alla tíö bæti eg viö.
Reyndar er er þetta afmælisboð
ofurlítiö á annan veg, enn vana-
legt er. Þið færið okkur t. d. engar
gjafir sem sjáanlegar séu. Þiö
verðið að greiða vist gjald fyrir
þær góðgerðir, sem þið þiggið. Það
er nú reyndar engin nýjung fyrir
ykkur, því hér þiggur maður fátt
án endurgjalds — það er að segja
það sem gæði megi kallast. En það
| vil eg vona, aö ekkert veröi hér
framreitt, sem annað verði kallaö-
■Við, hin eldri, sem hér erum,
munum öll eftir afmælis-boöunum
heima. Þaö var ekki smáræöis
fögnuður á ferðinni, þegar manni
var boðið í afmæli leikbróöur síns
eða systur. ]>agarnir á undan hátíð-
inni voru allir sæludagar, þrungn-
ir af tilhlökkun og undirbúningi, á
allan ‘hátt. Forvitinn var maður
einnig um það, hverjir boönir væru
og 'hverjir ekki. Svo þegar m^ður
mættist, þá spurði maöur í hátíð-
legum róm: “Er þér boðið? Ætli
aö Ellu eða Frissa sé boðið. Hvað
ætlarðu aö gefa henni eða honum.”
Og svo var komið að deginum.
Þann daginn var ekki spöruö græn-
sápan. Eyru og háls og hökubörð,
meö margra daga grómi á, var
skúraö svo að nærri lá blóðrenzli
undan hreinsuninni. ÖHum bestu
flíkunum var þá tjaldað. Mestu of-
látungarnir settu þá jafnvel upp
gúmí-flibba og þar viöeigandi silki-
hnýti. Bryddu sauðskinns spari-
skórnir voru þá teknir til alvarlegr-
ar íhugunar. Elitiskinns brydding-
arnar á þeim skafnar og nuddaðar,
svo þær urðu snjóhvítar og svo var
ef til vill, blánksvertu nuddað á
börðin. Eftir allan jænnan undir-
búning var svo lagt af stað með
hátíöleik og tilhlökkun og allur
glannaskapur lagöur til síðu. Með
sér hafði maður í vasanum ofur-
litla afmælisgjöf, og var hún eftir
því glæsileg, hvað efnin voru ríf-
leg. Stundum ofurlítið tvinna-
spjald eða þá vasaklútur eða þá
illeppar, eða sirtz-pjalta í svuntu,
og þá var ekki valið ef verri end-
anum, ef aurarnir voru nógu marg-
ir í 'buddunni. Og hvað maður
geymdi þessar gersemar vandlega
og varlega. Rétt sem jwer væru dýr-
indis demantar eöa óskasteinar. Og
hvað maður var montinn. Ef mað-
ur á leiðinni mætti einhverjum, sem
ekki var boðið, gekk maður reig-
ingslega fram hjá þeim og yrti ekki
á þá-
Og svo var maöur kominn í
veizluna. Allir boðsgestirnir prúð-
ir og siðsamir og lýtalausir frá
hvirfli til ilja. Menn satu með
hendurnar á knjám sér og kross-
lagðar fætur meö ofurlítinn óstyrk
innvortist, því bæði var maður of-
urlitið feiminn — helsti mikið
stás'saður — og svo var óþreyjan
út af kræsingunum. En svo kornu
þær. Þegar svo allra mest var í
borið, kom fyst hnausþykt súkku-
laði, með lummum sálduðum í
púðursykri, með ef til vildi einni
eða tvehnur rúsinum innan i; og
svo kleinur eða þá ástarbollur og
svo molakaffi á eftir, ef maður
vildi. En bragöið aö þessu! Þvi er
ekki hægt aö lýsa, þaö yfirgengur
allan þann skilning, sem maöur nu
á völ á. Á eftir kræsingunum
komu svo spil og leikir: hundur og
langavitleysa, svarti pétur og
lauma, Hanrey og*Gosi o. s. frv.
En sú kátína þegar maður varö
gosi og nefið á manni var svert
með brunnum korktappa. Hlátur
og sköll. Eða þá leikimir: Felu-
leikur, blindingaleikur, að levsa
konungsdóttur úr álögum og fara
út og telja stjörnurnar. lTm þann
leik jx>tti mér lang vænst. Eg er
viss um að hann er, einmg ykkur,
minnisstæöur. Þið muniö, að mis-
munurinn á stjömuf joldanum. uti
og inni, var tekinn út i kossum- Og
ef maður var svo heppmn aö koss-
arnir komu frá þeirri, sem manm
þótti allra, allra vænst unv Þvihk
sæla og fögnuöur. Ja, þið hafi
náttúrlega öll reynt J>að.
Allur jiessi gleöskapur for fram
meö hjartanlegri gleði og pruð-
mensku og maöur bjó aö honum 1
marga, marga daga á eftir. Hann
var og er, þeim sem hann geyma,
eins og skærasti demant, verðmæt-
ari en aleiga manns. Og hanner
og var, sú taug, sem enn bindur
mann ljúfast og traustast við hug-
takið: hcim.
Ef við, i hinum daglegu stórfum
okkar værum eins og í afmælis-
boðum heima, j>á yröu allir dagar
sæludagar, þrungnir af kærleika og
drengskap til hvers annars. Og
þvi vil eg óska og vona, aö jætta
afmælisboð líkist i þeim skilningi,
iboðunum heirna. Hcima ræður vist
gátuna þá, að þau voru indæl, þótt
kræsingarnar væru aðeins lummur.