Lögberg - 02.06.1927, Blaðsíða 5

LöGBERG, FIMTUDAGINN 2. JÚNl 1927.
Bls. 5
Dodas nýrnapillur cru bests
nýrnameðalið. Lœkna og gigt 'bak-
verk, ihjartabilun, þvagteppu og
önnur veikindi, sem stafa frá nýr-
unum. — Dodd’s Kidney Pills
kosta 50c askjan eða sex öskjur
fyrir $2.50, og fást hjá öllu*m ‘lyf-
*ölum eða frá The Dodd’s Medi-
cine Company, Toronto, Canada.
iNæsti kafli bókarinnar fjallar
um Robert Marion LaFollette. Sá
maður er vafalaust ágætasti full-
trúi sem völ er á, fyrir það, sem
drengilegast er til í stjórnmála-
taráttu í Bandaríkjunum. Nokk-
ur vafi kann að leika á þvl, hvort
hann hefir verið jafn djúphygg-
inn stjórnmálamaður, sem hann
var mikill drengskaparmaður.
Hann var of mikið barn þess
þjóðhagsfyrirkomulags, sem nú er
á leiðinni til grafar, til þess að
eftirtíminn muni nefna, hann
stjórnspeking. En engurp manni
hefir verið meiri alvara með að
sauma nýjar, góðar bætur á
gamalt fat, en honum var. Bar-
átta hans gegn auðfélögunum var
barátta höfðingja og mikilmenn-
is. Og svo var um alla hans bar-
áttu fyrir því að auka veg þjóð-
ar sinnar.
Um þriðja manninn, sem ritað
er um í bók þessari, Theodore
Roosevelt, er íslenzkum almenn-
ingi hér í álfu vafalaust mest
kunnugt. Roosevelt var svo glæsi-
legur maður, að öll veröldin veitti
honum athygli. Enda leynir það
sér ekki í bók þessari, að höfund-
urinn er mjög hugfanginn af
honum. Hann bregður upp ýms-
um myndum af honum, alt frá
bernsku *til æfiloka, sem honum
finnst sérkennilegar fyrir skap-
ferli hans.
Enda þótt greinarkorn þetta
eigi ekki að vera neinn ritdómur
um bók þessa, þá skal sú hugsun
ekki dulin, að mjög munu menn
verða ósammála um niðurstöður
höfundarins um áhrif Roosevelts
á heimsmálin á sinum tíma. Og
miklu maklegra er að gera ítar-
lega grein fyrir afskiftum La
Follettes af ófriðarmálunum
miklu, heldur en Roosevelts. En
svo ósammála sem menn kunna
að verða um dóm höfundarins á
Roosevelt, þá mun þess þó gæta
enn meira um Thomas Woodrow
Wilson, sem er síðasti maðurinn,
sem bókin fjallar um.
Ritgjörðin um Wilson er lengst
og ítarlegust allra ritgjörðanna.
Wilson kemur svo mikið við sögu
vorra tíma, og áhrifin af starfi
hans vara við svo miklu lengur,
en æfi þeirra manna, er nú lifa,
og það liggur við, að hann sé enn
of nærri oss, til þess að unt sé að
búast við að fullkomlega sann-
gjarn dómur verði um hann feld-
ur. En vissulega hefir hr. A. K.
hlotið að verja mikilli vinnu og
fyrirhöfn til þess að geta fært
mönnum allan þann fróðleik um
Wilson, er hann gerir í ritgjörð
þessari. Eg er því sannfærður
um, að menn muni yfirleitt hafa
ánægju af lestri hennar, er svo
reyndist*um sjálfan mig, þótt eg
liti á svo að segja hvert atriði í
síðari hluta ritgjörðarinnar öðr-
um augum en höfundurinn gerir.
Ritgjörðin um Wilson lyktar
með hinum frægu “fjórtán gréin-
um.” Lestur þeirra hefir dálítið
skringileg áhrif á mann nú. Bil-
ið milli þess, sem mönnum var
talin trú um, að þeir væru að
fara yfir í Evrópu til þess að
berjast fyrir, og þess, sem reynd-
ist, er skringilegt — að því leyti,
sem það er ekki sorglegt.
Síðasti kafli bókarinnar er
nefndur “í konungsþjónustu” —
ýmsar endurminningar frá dvöl
höfundarins í enska herliðinu. Er
þar víða komið við og skemtilegt
aflestrar. Verður það vafalaust
betur rakið af þeim, sem skrifa
um bókina ritdóm. Er það.og þess
vert, því að höfundurinn hefir á
ýmsu sérkennilegar skoðanir og
beitir athygli sinni á aðra lund
en títt er.
Þrjú kvæði eru birt í bókinni.
Kvæði um Roosevelt, eftir Kip-
ling, er Stephan G. Stephansson
hefir þýtt. Kvæði um Wilson,
eftir Worrell Kirkwood, er Einar
P. Jónsson hefir þýtt, og að lok-
um frumsamið kvæði um La
Follette, eftir Ó. T. Johnson.
Séra Jónas A. Sigurðsson hefir
ritað einkar læsilegan form^la
fyrir bókinni.*)
Stjórnarnefnd Þjóðræknisfé-
lagsins er hr. Aðalsteini Kristj-
ánssyni stórlega þakklát fyrir
hina höfðinglegu gjöf hans til
félagsins.
Ragnar E. Kvaran.
______,______ ’ i
Eg laumast tál pess neSanmáls ati
stynga þvl a8 vimi mínum og sam-
verkamanni I þjóðræknismálum, sr.
Jónasi A. Sigurðssyni, að eg varð
aldrei var við neina “lltitevirðingu á
öllu amerlsku hjá h&vaða heimaþjððar-
innar” þann tíma, sem eg dvaldii þar I
landi. En vitaskuld—það voru ekki
nema nærri þvl þrjáltíu ár!
Jí. E. K.
Mmningar.
Eftir Bjöm Jónsson.
(Framh.) 1
Eg hætti þar, sem landið mitt
og fjöllin mín voru að hverfa.
Duttu mér þá í hug fjórar fer-
skeytlur, þó eg muni ekki nema
tvær.
Kvð eg þig, mitt kæra land,
kosti meður fína,
Náðar drottins blessað band
bindi gæfu þína.
Eg eþó lifi’ um aldir hér,
alt af þín eg sakna.
Þegar lífið þrotið er,
þín við brjóstin vakna.
Þegar við vorum búin að kveðja
landið okkar eftir föngum, var
farið að búa sig í rúmið, og þakka
góðum guði fyrir það liðna, og
biðja hann nú hvað heitast að
hægt er að hugsa sér um annað
betra.
Að hverfa frá vissu, sem mað-
ur fór frá, og ganga út í óvissu
með sjálfan sig, með konu og
börn, í einu orði sagt, alt það kær-
asta, sem maður átti, enginn hlut-
ur af æfi mannsins getur orðið
KEMgMæHEMSKSSílSMHMSMEKSMSHSKlSEíSsKSKlSKlSKiSKSKSSCSaDÍSKlEMSHEK
“ . H
S
H
X
M
K
M
H
K
H
æ
H
S
H
K
M
B
H
8
H
S
H
æ
H
S
M
E
M
W
S
H
ÞEGAR ÞER BYGGÍÐ
Þá gœtið þess að hafa
HYDRO LJÖS ogORKU
í nýja húsinu yðar.
Símið 84 8124 eða komið til Hydro 55 PrincesslStreet.
Yfir 20miljónir hafa vérið tparaðirbeejarbúum með Hydro ódýra verði.
s e r v i c e WínnípeóHijdro, w E ARE
a^,
COST
55 • 59
KTWEEM NOTRE B»ME iK.
Prlncess St
«D McOEIMOT m.
yonr ^
PARTNERS

EF ÞÉR HAFIÐ VINI HEIMA
Á GAMLA LANDINU
FARBRÉF
til og frátil
ALLRAST AÐA
HEIMINUM
sem þér viljið hjálpa til að kom-
ast til þessa iands, þá komið
og finnið oss. Vér gerum allar
nauðsynlegar ráðstafanir.
ALLOWAY & CHAMPION, Rail Agents
667 Main Street, Win nipeg, Phone 26 86
Umboðsmenn Fyrir ÖII Gufuskipafélög
eÖa skrifið einhverjum umboðamanni
tilfinningaríkari, en á þessum
vegamótum. Fyrst var nú, ef svo
mætti að orði kveða, einn þuml-
ungur milli lífs og dauða. Ann-
að, að nú var hún mamma, móð-
irin okkar, í hverrar faðmi við
höfðum liðið súrt og sætt, var nú
með öllum sínum kostum og ó-
kostum að öllu horfin. Yrði okk-
ur reikað út að borðstokknum, sá-
um við ekkert nema ólgandi haf-
flötina, sem svo marga hefir
spent greipum dauðans. Ó, var
það þó ekki voðalegt? Var
Frakka-stríðið nokkuð voðalegra?
Sá maður kúluna, þegar hún
stefndi á mann? Eg segi nei, hún
var fljótari en svo. Við vissum,
að það var stríð upp á líf og
dauða. Við sáum djöfulinn (ef
hann er til í þessa orðs merk-
ingu) í manninum eða mönnun-
um í stríðinu. En við borðstokk-
inn, skamt frá skipinu, sáum við
rísa upp þann voða brotsjó, sem
sí og æ hækkaði, þar til þessi
kynjakraftur höfuðskepnunnar,
sem manni liggur við að hugsa að
guð ráði ekkert við, þetta ferlíki,
lyftir sér tvær, eða ef til vill
þrjár mannhæðir upp fyrir skips-
þiljur; ef það er holsjór þá bogn-
ar hann áður en hann springur,
og hvaða smáskip, sem verður fyr-
ir því að komast í það ginnunga-
gap, þarf engu að kvíða; það eru
að eins stóru skipin, sem komast
út úr því. Hinn brotsjórinn fer
öllu hærra, og orgar þar niðri í
vítinu, líkt og eldgígur og spring-
ur svo í háa loft. Alt sem hann
gerir, að eg hygg, er, að löðrið
hálf-fyllir skipin með þessari ei-
myrju, sem oftast fyllir litlu
fleyturnar, er svo oft eiga guðs
náð að þakka að hann stýrði
hendi mannsins sem við stýrið
sat, að láta ekki bíða ganglaust
þar til alt var komið 1 kaf. Flest-
um mlínum formönnum bar saman
um það, að brotsjóir væru vana-
lega þrír. Hjá einum ungum for-
manni var eg, sem hleypti vana-
lega upp í þá alla, þá var skipið
orðið ganglaust og fylti svo í
seinasta sjónum. Flestir góðir
formenn höfðu það svo, að hleypa
upp í þá fyrstu með vindlausum
seglum; ef skipið var ekki hlað-
ið, þá reyndist það vel; svo var
að hleypa vindi í seglin, einkum
bugspjótsegl, og ef aftursegl var
haft, skera sjóinn á snið, og þá
kom oft mikið á í framrúmi; svo
varð að hleypa með öllu undan,
og þá kom aldrei mikið inn, en
formaðurinn hvarf og skutur að
mestu. — Svona sjói þekti eg og
reyndi oft við ísland. Eg er ekki
á því, að maður hafi nokkurn
tíma staðið nær dauðanum en
þarna; en þó er mikil von, ef
barkamaður á opnu skipi góðu og
formaður voru samataka og með
fullum kjarki, og engin mistök
áttu sér stað.
Til dæmis reri maður á sama
skipi og eg hjá ólafi Bjarnasyni
á Litlateigi, hét sá Tímóteus
Stefánsson frá Glitstöðum; hon-
um var bjargað, þegar ólafur á
Bakka við Reykjavík druknaði við
7. mann á sex manna fari; Jón
Ólafsson í Hlíðarhúsum bjargaði
tveimur, þessum T. iS. Hann
sagði að formðurinn hefði kallað
að gefa úr ^eglinu. Þegar aust-
urrúmsmaður [fór að lösa segil-
ið, þá var þvjí hnýtt um röngina,
en átti að eins að vera brugðið
um hana, svo ekki þyrfti annað
en grípa snögt í endann, og þá
var alt laust. í staðinn fyrir það
gat hann ekki leyst, og skipið fór
um á augabragði, sem ekki hefði
orðið, ef alt hefði verið rétt.
Nú er eg farinn að kenna þeim
sem lesa sjómannafræði, og það
kemur sér vel, þegar við förum
til hinna stjarnanna, ef þar er
stundaður sjór. Nei, þetta er
fyrsti draumurinn minn á hafinu.
Við vorum nýbúin að kveðja
landið kæra, ísland, háttuð ofan 1
rúm og farin að dreyma.
Mjög lítið gerðist sögulegt á
íslandshafi, nema að mér fæddist
tengdasonur’þar. Skipið sem við
vorum á hét Camoens; kafteinn-
inn á skipinu bað um, að barnið
væri látið heita eftir skipinu, og
var barnicí látið heita Guðmund-
ur Camoens; hann á fyrir konu
Ólöfu dóttur okkar, stórefnuð
hjón. Faðir hans: Helgi Árna-
son og móðir hans hét Guðrún
Jónsdóttir, merkishjón að aust-
an. — Það ríkti friður og eining
meðal farþegja á skipinu, sem
voru að sögn rúm 409, og það eitt
duldist ekki, að mörgum þótti
gott frjálsræðið. Það var engum
markaður bás, meira en svona og
svona. Rúmin voru ekki talin.
heldur ekki hvað margir voru i
hverju rúmi. Eg vissi bezt um
mitt rúm, að í því voru fimm
manns, og sannaðist þar, að
“þröngt mega sáttir sitja. — Svo-
leiðis stóð á, að barnunga fallega
stúlku langaði sem fleiri að kom-
ast til Vesturheims, og var að
biðja marga um hjálp, peninga-
lán; fór hún til B. L. Baldvinsson-
ar, mín og fleiri. B. L. B., sem
öllum vildi hjálpa, sagðist skyldi
reyna hvað hann gæti; kona m,ín
sagðist skyldi gefa henni að borða
á skipinu, svo hún kom um borð
eins og hinir. Hún þekti okkur
undir augun, eins og Fúsi á hala
þekti Grímólf fyrir rétti, og ekki
meira. Eg var búinn að lána þá
tvö fargjöld, og vildi ekki lána
meira. Eg var úrillur og kveld-
svæfur, sem Kveldúlfur gamli, og
steig snemma í rekkju, sem vandi
minn hefir alt af verið. Tæplega
held eg nokkur geti hugsað sér
hvað mér brá, þegar eg um morg-
unum fór að rísa upp og núa stýr-
urnar úr augunum og sá fyrir of-
an okkur ljóphærðan, ljómandi
fagran koll, með fallegt, þykt og
mikið hár, sem breiddist í bylgj-
um yfir alt rúmið. Eg misti sjón-
Mikill Almennur
FUNDUR
haldinn af
Bracken stjórnarfor-
manni
°g
þingmannaefnum stjórnarflokksins
Col. Royal Burritt, D.S.O.
Hon. W. J. Major
Dr. E. W. Montgomery
Max Steinkopf
tala á hinum
Mikla
ALMENNA FUNDl
WALKER LEIKHÚSINU
Föstudaginn 3. Júní
Klukkan 8,30
1!
ina og fór að gizka á hvað þetta
gæti verið, en skildist þó á end-
anum að kona mín hafði fundið
ljúfling þessum stað þarna hjá
okkur, og hefðu fáar konur leikið
það eftir henni, sem þó er óræk-
ur vottur þess hvað góð kona
vill að sér þrengja til hjálpar þeim
er á aðstoð þurfa að halda, iíkt
og Abígael og Ester drotning til
forna.
Jæja, þetta gekk alt slysalaust, i
og eftir fimm daga lentum við í
Leith á Skotlandi; var strax fariðj
til Edinborgar og svo Glasgow, en
þar beðið viku eftir skipinu, er
flytja átti okkur yfir Atlantsála.
Þar sást ýmislegt, sem. eg hefi
ekki séð síðan. Við hjón og börn
vorum í einu herbergi á hóteli, þar
sem enginn var til að rífast við
okkur og leið okkur þar vel.
Svo var lagt á Atlantshafið.
Þar kom mikil breyting á alt.
Engin vfrjáls verzlun til, alt varð
að gjörast eftir föstum, óbifan-
legum réglum. Þar voru hjóna-
skilnaðir að lögum, svo bóndinn
mátti að eins um eina stund, um
miðdagsleytið, sjá konu og börn,
og man eg að það þótti harð-
stjórn, og mikil óánægja var oft
að heyra á mörgum. Var vinur
minn B. L. B. ekki öfundsverður
af starfi sínu; hann var alt af á|
þönum; konur og börn veik, og
ekki mátti nema vissa stund dags-
ins maðurinn koma inn og hjálpa
konu sinni með börnin, og pilt-
arnir máttu ekki vita hvar stúlh-
urnar voru, sem kom sér illa þeg-
ar um kærustupör var að ræða.
Það voru heldur lítil brjóstgæði
að finna þar.
Baldvin 'var ágætis leiðsögu-
maður, vildi öllum hjálpa, en gat
ekki. Það var sérstaklega einn
maður (dáinn nú), sem einlægt
var að kvarta og setja út á alt og
alla. Þá segir Baldvin við hann,
að það sé ekki um að tala, að ann-
að hvort sé hann -verstur, eða þá
allir verstir við hann. Það var
'eins og brimalda, sem alt í einu
fellur og kyr alda rís upp aftur.
Eg horfði á manninn, meðan þetta
var að verka á hann. Það leit svo
út, að inntakan hefði unnið svo
á heila mannsins, að eitthvað
væri nú hæft í þessu. Verstur
vildi hann ómögulega vera^ það
var óþolandi. Nú, ef allir væru
verstir við hann, þá var það enn
verra að eiga alla að óvinum, og
eitthvað hlaut að vera rangt við
það af hans hendi. Mun hann þá
hafa komist að þeirri niðurstöðu
að breyta til, og var líka alt bú-
ið, hann varð alt annar maður.
Alt annað var furðu gott, þrátt
fyrir þetta framanskráða varð-
hald, fyrir okkur unga fólkið.—
Leiðin smá styttist, unz að lokum
var lent í Qúebec, varð þá marg-
ur feginn að losast úr haldinu,
sérdeilis þeir, er einlægt kvöldust
af hinni leiðu sjósótt. Eg man.
ekki til, að neinn dæi á þessari
sjóleið, en eitt barn fæddist.
Þegar við komum í land, var
allur þessi stóri hópur settur við
ágætan kvöldverð og svo lagt á
stað áleiðis til Winnipeg. Staðið
var við í Montreal alt að því
klukkutíma. Þar voru margir
vasaþjófar og svartamyrkur. Bald-
vin setti þrjá af okkur, til eftir-
lits; mig minnir að Jón Halldórs-
son frá Hrauntúni væri einn, en
hver sá þriðji var, man eg ekki
fyrir víst. Eg var með 50 krónu
úr í barminum; fann eg að hönd
kemur inn í barminn og á sama
augabragði komið með úrið út og
hendin á mér komin utan um
hendi þjófsins. Þá kallaði eg til
hinna og hann slepti ekki fyr en
eg var búinn að kalla; mér fanst
hendin ekki mjög sterk, en hún
var búin að slíta keðjuna. Tveir
af ferðafólkinu hafði mist lítils-
háttar af peningum.
(iFramh.)
Frá íslandi.
Bæjarstjórnin hefir með öllum
atkv. gegn einu, samþykt að veita
Kamban iooo kr. styrk til þess aS
láta sýna hér í bæ tvö af verkum
sínum: “Vér morSingjar” og
sendiherrann frá Júpiter.” HiS síS-
arnefnda er nýsamiS og óprentaö.
Helgi P. Briem, sonur Páls
Briems amtmanns hefir hlotiS 500
kr. verSlaun af “Gjöf Jóns SigurSs-
sonar” fyrir ritgerS um sjálfstæSi
íslands 1809 fjörund hundadaga-
konungj.
6. þ. m. andaSist í ViSey, frú
Þorbjörg Magnúsdóttir, móSir
þeirra Ólafs Gíslasonar forstjóra
og Magnúsar sýslumanns.
Fyrir nokkru lést Þorsteinn
Pétursson bóndi á MiSfossum í
BorgarfirSi, merkur og duglegur
bóndi um sextugt.
Undirbúningur undir brúarbygg-
ingu á Hvítá hjá Hvitárvöllum er
byrjaSur. Gert er ráS fyrir aS
byggja brúna á tveim árum, þannig
aS brúin verSi fullgerS sumariS
1928.
—VörSur.
ÍS ER ÓDÝR
Hann kostar aðeins fá
cents á dag og er sendur
heim itil yðar. Með þvi að
nota Is, sparið þér mikið af
fæðu, sem annars mundi
fara forgörðum.
Ef þér hafið ekki kæli-
skáp, getið þér fengið þann,
sem yður hentar, gegn væg
um afborgunum. Komið inn
eða hringið upp.
ARCTIC
Búið til yðar eigin
Sápu
og sparið peninga
Alt sem þér þurfið
er úrgansfeiti og
GILLETTS
HREINT | vc
OG GOTT LY L
Upplýsingar eru á hveTri dós
Fæst í mat-
vörubúðum.

WONDERLAND.
“Mare Nostrum” (Our Sea)
beitir kvikmyndin sem sýnd verð-
ur á Wonderland á mánudag,
þriðjudag og miðvikudag í næstu
viku. Þessi mynd er sérlega fall-
eg og vel léikin. Hún er frá Mið-
jarðarhafinu og tekin snemma á
stríðsárunum. Hún sýnir æfin-
týri njósnarans og sjómannanna,
og sýnir manni margt viðvíkjandi
kafbátahernaði’ oð ýmsu fleiru
þar að lútandi. Leikendurnir eru
ílestir Norðurálfufólk og leysa
þeir hlutverk sín prýðisvel af
hendi. Sérstaklega gera þýzku
leikendurnir ágætlega vel. tJt-
sýnið er með afbrigðum fallegt.
Fimtu- Pöstu- og Laugardag
þessa viku á
ROSE THEATRE
1. RÝMKUN A BJÓRSÖLU
Eruð þér meðmæltur rýmkun á bjórsölu
frá því sem nú er?
2. EF MEIRI HLUTINN SVARAR 1. SPURNINGUNNI
JÁTANDI, HVORT VILJI® ÞÉR Þá HELDUR
KJÓSA?
YES X
NO
(A) BJÓR í GLASA-TALI
sem þýðir, að bjór sé seldur í glasa-tali
undir stjórnarreglum 0g eftirliti á stöðum,
sem leyfi cr veitt til þess, sem þó séu ekki
langborð (bars); slíkir staðir fái leyfi hjá
vínsölunefndinni, og hefir hún rétt til að
aftaka það leyfi, nær sem hún álítur að þær
reglur, sem hún hefir sett fyrir bjórsölunni,
séu á einhvern hátt brotnar.
HÐA AB) BJÓR 1 FLÖSKUM Beer by the Glass X
sem þýðir það, að bjór sé seldur í lokuðum floskum af Vínsölunefndinni í Stjórnarvín- Beer by the Bottle
söluhúsum til neyzlu á heimilum eða bráða- byrgða dvalarstöðum. Sé sölunni þannig háttað, að kaupandi tekur sjálfur það sem hann kaupir og þarf það ekki að vera meira en ein flaska í einu.
SALA ÖLGERJJARHÚSANNA. Eruð þér með því, að aftaka rétt öigerðar- félaganna til að selja bjór beint til þeirra, sem leyfi hafa til vínfangakaupa f YES
NO X
Til þess að fá bjór, verðið þér að merkja atkvæðaseðla yðar með X aftan við orðið “YES” í 1. spurn.
Til að fá bjór i glasatali, verðið þér að marka gjörseðla yðar aftan við orðin “Beer by the Glass” í 2.
spurningu.
Þér fáið bjór í flöskum, með því að marka atkvæðaseðla yðar með X aftan við orðið “NO” í 3. spurn.
Merkið ekki X aftan við bæði “Beer by the Glass” og “Beer by the Bottle” í 2. spurningu, því þá eyði-
leggið þér atkvæðaseðilinn.
INSERTED BY THE BREWERS’ ASSOCIATION