Lögberg - 18.08.1927, Page 2

Bls. 2
LöGtítjftG, FIMTUDAGINN 18. AGÚST 1927.
\
^sssssHSzszsasasasasHSHsasHsasasMESHsasHSESESBSHSHSBsasíSHsasasHSHsaíiasasHSHSíSHSHSHSHsasasasasasHszsHSHSHSHSHSssasHsasHSHsasHSHSHSHSísas^sasHSíSHSHSHSHSHS-ESHs?^
s
Sérstök deild í blaðinu
SOLSKIN
Fyrir börn og unglinga
8
a
SHSHSHSH'I?c'. Tiit‘ieSHSHSHSHSHSHSH5HSHSHSHSH5H5H5HSHSH5H5HSHSHSHSHSHSH5HSHSHSHbH5 5H5H5ESHSHSH5H5HSHSH5H5H5HSHSH5H5H5H5HSHSH5H5HSHSH5H5HSH5H5H5HSHSH5H5HSH5HSH5HSHSH5HSHSH5H5HS
ALBERT THORVALDSEN.
A síðast fjórðungi átjándu aldar bjuggu fá-
tæk hjón í Kaupmannahöfn. ílét maðurinn
Gottskálk I>orvaldsson og var íslenzkur, en
konan Karen og var prestsdóttir af Jótlandi.
Gottskálk var myndskeri og hagleiksmaður
mikill. Nítjánda dag nóvembermánaðar árið
3770 fæddist þeim sonur, og var nefndur Bert-
el, en sá sveinn varð síðar heimsfrægur undir
nafninu Albert Thorvaldsen.
Listgáfa drengsins kom þegar í ljós á
.bernskuárum hans, en hann varð að heyja langa
baráttu áður honum hlotnaðist fé og frami. Frá
úrslitunum á þeirri baráttu segir svo í einni af
æfisögum Thorvaldsens:
Hann var kominn til Rómaborgar og hafði
lengi unnið að því að fullkomna sig í list sinni
án þess þó að hann vekti á sér aljnenna athygli.
Loksins ásetti hann sér að smíða mynd, er opna
skyldi augu manna, og að verkefni valdi hann
sér gríska kappajin Jason, er hann sækir gull-
reifið.
I aprílmánuði 1801 hafði Thorvaldsen lokið
við líkneskið. Það var úr leiri og í venjulegri
líkamsstærð. En meðal hinna mörgu fornu
listaverka í Rómaborg vajíti þetta smíði hans
eigi mikla eftirtekt. Þegar svo hafði gengið
um hríð, fór hann eitt sinn og virti líkneskið
lengi fyrir sér og mölvaði að lokum. Þetta var
á hausti, og hugðist hann nú að hverfa aftur^til
Kaupmannahafnar, en til þess að .geta orðið
samferða dönskum manni, er ætlaði heim, varð
hann að fresta ferð sinni til vorsins.
Albert hafði nú um langan tíma fundið með
sér, að í honum bjó nokkuð, er varð að koma
fram. Hann tók því að smíða Jason að nýju.
Stóð þá önnur leirmyndin af honum í smiðju
hans sköihmu eftir nýár 1803, og var nú kapp-
inn orðinn allur vöxtulegri en menskir menn.
Brátt varð þetta hljóðbært. Fóru þá marg-
ir að skoða myndina og undruðust allir þeir er
sáu. Kváðu menn líkneskju þessa hafa mest
snið af smíðalagi Forn-Grikkja allra þeirra
mvnda, er í kristni væru gjörðar. Alt lenti þó
við lofið, og lá við, að sömu yrðu,afdrif þess-
arar mvndar og hinnar fyrri. Þó komst Albert
svo langt, að hann steypti nú gipsmynd, og
hugði að láta þar við nema, unz hann fengi far
handa henni til Danmerkur.
Um vorið hirti hann saman farangur sinn,
og einn dag kvaddi hann Jason sinn. Átti þá
að leggja upp að morgni. Þegar er morgnaði,
kom ferðavagn að húsdyrum Alberts og var
kista hans bundin aftan á. Tálmaði þá ekkert
förinni annað en það, að íþróttamaður þjóð-
verskur, er verða átti samferða, var eigi kom-
inn. Hann kom þó að lokum og kvaðst eigi
geta farið þann dag, er hann átti eftir að ná
leiðarbréfi sínu; ferðinni var því frestað til
•næsta dags.
Þá varð sá atburður, að enskum kaupmanni,
er hét Thomas Hope, var vísað á Jason þann,
er svo mjög var um rætt. Albept var í smiðju
sinni, er maðurinn kom, svndi honum smíðið,
og fanst hinum mikið um. Kauptnaður. spurði
hann, hvað líkneskja þessi mundi kosta, ef hún
væri höggvin í marmara. “Sex hundruð sekk-
ínur,” kvað Albert og tók hið minsta til, er
honum þætti ærið lán ef honum hlotnaðist að
höggva hana. “Þgð er of lítið,’> mælti lista-
vinurinn, “eg gef þér átta hundruð, og greiði
þér svo mikið nú, að þú getir tekið til smíð-
anna.”
Með þessum atburði ávann Albert það, að
hann gat dvalið lengur í Rómaborg, og upp frá
þessu tók orðstír hans einnig að berast til
fjarlægra landa.—Sn<eb. Jónsson.
Um þýðingar sínar úr ensku komst Matthí-
as Jochumsson eitt sinn svo að orði:
Hörmum tryldur hefi eg gengið
hólminn á og sigur fengið,
glímt við Byron Bretatröll;
og í fullum ofurhuga,
x eins og ljóni hunangsfluga,
Shakespeare hefi’ eg haslað völl.
STÚLKAN 1 KOTINU.
Eftir finska skáldið Rúueberg, þýtt af M1234
Eftir Runeberg, þýtt af Matth, Joch.
Og sólin hneig og kvöldið kom með kyrð og
sælu blíða,
Og fagurroði reifði fold, sem rauðagullið fríða:
Frá þjáning dagsins þreytt en kát í þyrping
drengja sveit,
Að loknu verki éhlt nú heim í hlýjan bygðarreit.
Að loknu verki,—dagsverk dýrt þann dag þeir
leystu af höndum.
Þcir höfðu grimman fjanda fjöld þá felt og
reyrðan böndum.
Um sólarupprás sveinalið í sverða lagði hríð,
En kom nú heim með sigri og sæmd, er sól var
runnin blíð. (
En skamt frá blóðgum velli vals„ þar vopna
þrumdi reiði,
Við götuna levndist lítið kot, sem lagst var
nærri í eyði:
A þrepskildinum stúlka stóð, og starði á komu-
menn,
Er sneru heim úr hildarleik og héldu fylking
enn.
Hún starir, horfir, hvggur grant. AÖ hverju
mundi’ hún leita?
Því fyllri roði en fagrahvels nam fríðar kinnar
skreyta;
Ef eins hún hefði hlustað vel sem horft, þá
hefði’ hún mátt
Með tölu eyra hvern og einn síns hjarta
æðarslátt.
Og leiðar sinnar liðið gekk, hún liprum augum
rendi,
Með hverri röð til hvers og eins, og hverjum
spurning sendi,
Þá spurning sem var hrædd og hljóð, en heit
og sjúk af þrá,
Og lægri en andvörp leynd og duld, sem létti’
hún brjóst sitt á-
Þá fram hjá gengið hafði her, inn hinsti sem .
hinn fyrsti,
Ei lengur stóðst hin stilta mær, og styrkinn
loksins misti;
Hún grét ei hátt, en höfuðið Seig unz höndin
studdi mót,
óg höfug tára hrundi skúr um heita kinn á snót.
“Hvað er að gráta, dóttir dýr, hann dáið hefir
eigi,
Því hlustað’ eftir, elskan mín, hvað eg, þín
móðir, segi:
Þótt kæmirðu etkki auga á hann, er aðrir
gengu hjá,
Hann hefir verið að hugsa’ um þig og háskan-
um sloppið frá.”
“Hann hefir verið að hugsa um þig og hlýðn-
ast mínum ráðum,
Eg bað hann vel að vara sig og voða sjá við
bráðum;
Með flokknum nauðugt fylgdist hann, og forða
hugði sér;
Og blöskraði við að leggjast lík frá lífinu sínu,
þér. ’ ’
Með sturlan leit þá stúlkan upp, úr stiltum
draumi vöknuð,
Og hræðlu-boðun blandast tók við blíðan hjart-
ans söknuð;
Hún þoldi ei við, en þangað leit, sem þrumdi
blóðugt starf,
0g læddist burt með fiman fót, og fjarlægðist
og hvarf.
Nú leið og beið um langa hríð og liðið var að
óttu;
1 lofti glampa ljósgrá ský, hið lægra dimt af
nóttu:
“Hún kemur ekki! kom þú, barn, þinn kvíði
stoðar ei,
Því fyrir sól þinn fríði sveinn skal faðma sína
mey. ’ ’
f
Og mærin kemur hæg og hljóð og heilsar móð-
ur sinni,
En ekkert frá eg angurs tár í augum hennar
brynni;
Hún réttir móður hýra hönd, en hún var köld
sem slý,
Og kinnin föl sem fannir þær sem földuðu
næturský.
“!Æ, móðir, legg mig lágt í mold, því líf mitt
er nú búið: /
Maðurinn, sem eg seldi trygð, með svikurum
hefir flúið;
Hann hefir verið að hugsa um sig, og heimsku
þinnar orð,
0g hefír nú bræðra svikið sveit og sína móður-
storð.”
“Eg sá hann ei í sveina hóp, og svalaði mér
í tárum,
Og bjóst við að faðma falinn við hjá fölvum
ná og sárum;
Eg grét svo sætt og harmað’ hann, en hrj'gðin
' skar ei sár,
Eg hefði fegin syrgt hann svo í sjöfalt hundr-
uð ár.”
“Eg gekk í vajnum, móðir mín, unz myrkrið
grúfði rauða,
En sá ei hjartans-svipinn minn í svefni geig-
væns dauða.
1 lífsins svika-útlegð á eg ekkert framar til,
Og fyrst eg ekki fann hann lík, eg fegin deyja
vil”
ÚR “BÓK NATTÚRUNNAR“
Fiskiveiðar bjamarins.
Refurinn, sem hafði troðið sig út á góm-
sætu nýmetinu, sat nú og sleikti með ánægju
út um. Stór fiskhrúga lá við hlið hans. Þá
kom björninn labbandi út úr skóginum. —
“Góðan daginn, refur frændi!” — “Góðan
daginn, björn kunningi!” — “Hvar í ösköpun-
um hefir þú veitt alla þessa fiskimergð?” —
“Eg hefi veitt hana í vatninu því arna.” —
“Það er dæmalaust! Viltu ekki kenna mér að
fiska?” — “Hjartans velkomið, bezti frændi
minn!” — “Nú, og hvernig ferðu þá að því?”
— “Það skal eg segja þér. Eitthvert kvöldið,
þegar frost er mikið, þá skaltn fara niður að
vökinni á ísnum. Rektu svo rófuna niður í
vökina og sittu svo grafkyr til morguns. Dragðu
svo rófuna upp; hanga mun þá fiskur á hverju
hári. Þannig fer eg að fiska.” — “Þakka þér
fyrir, refur frændi! — Þetta var gott ráð!” —
“Ekkert að þakka, bangsi minn, verði þér að
góðu.”
Þetta sama kvöld var hörkufrost. Björn-
inn mintist ráðsins og gekk niður til vakarinn-
ar. Þar sat hann og stakk skottinu niður í
vatnið. Eftir nokkra stund fanst honum eitt-
hvað klípa í skottið. Varð hann þá glaður,
því hann þóttist vita, að það væru fiskarnir,
er væru að bíta á. — “Eg skal sitja eins og
steinn; eg fæ víst ágætan afla.” ,
Nú sat .bangsi til morguns. Um nóttina
fraus vökin saman utan um skottið. En er
birninum tók að leiðast, ætlaði 'hann að draga
upp fiskana sína. Hann rykti í, en alt var fast.
Fann J>á björninn, að hann var orðinn fastur
við ísinn og mátti sig hvergi hræra. *
Refurinn fór nú þar fram hjá á morgun-
göngu sinni og sá, hve björinn var illa staddur.
En refurinn var hinn versti skálkur. Ekki datt
honum í hug að hjálpa birninum. Þar á móti
hljóp hann heim f\ð kofa fiskimannsins, klifr-
aði upp á þakið og hrópaði niður í gegn um
reykháfinn: “Kæra kelli mín. Flýttu þér nið-
ur að vatninu. Þar situr björninn með skottið
í vökinni, sem þú sækir vatnið í.”
Kerlingin var að strokka. Hún varð bál-
reið, greip lurkinn sinn og þaut niður á vatn-
ið. — “Óþokkinn þinn, .bangsi, hvað ertu að
gera í vökinni minni ? Eg skal kenria þér betri
siði. ’ ’
Síðan barði hún bjöminn af öllum kröftum.
Nú var veslings bangsi í nauðum staddur.
Hann reyndi að losa sig, og kipti fastar og
fastar í. Hörmulega fór það, því að loksins
slitnaði af honum skottið. Síðan er björninn
rófulaus.
Það er af refinum að segja, að hann lædd-
ist inn í kofann, sem konan hafði skilið eftir ó-
lokaðan. Þar velti hann strokknum um koll.
Síðan fékk hann sér góða máltíð af hálfskekn-
um rjómanum.
Vel hepnuðust refinum skálkabrögð þessi,
pg þó misti hann meira en björninn hafði mist;
því við þetta misti hann alla sína vini, og síðan
trúir enginn hinum? brögðótta ref. —
Kjölturakki og veiðihundur.
Kjölturakki:
Aldrei vildi’ eg í vetrarfrosti
Vinna svo strangt fyrir mögrum kosti.
Veiðihundur:
Skömm væri inni að væflast »g vola,
Að verða sér úti’ um einn sykurmola.
Kjölturakki:
lÆtíð á dúnmjúkum blunda eg beði.
Veiðihundur:
Að bruna’ um skóginn, það er mín gleði.
Veiðihundur um runnan rann
Röskur og marga bráð sér fann;
Kjöltukrakkinn kúrði’ ætíð heima
Og kærði sig ekki um aðra geima.
Vappaði kring um kirnur og potta
Og kunni bara að urra’ og dotta.
Fáum kær hann kúrði árfleti
Og kafnaði seinast úr fitu og leti. —
Fr. Fr.
VANDVIRKNI.
“Eg hefi verið að skoða þessi tvö tré, dreng-
ir, ” sagði Mr. Moore einn laugardagsmorgun
að haustlagi við syni sína tvo, “og mér virðist
vera hér um bil jafnmikið af eplum á þeim; ef
þið viljið, þá megið þið tína eplin af þeim og
selja þau.”
“Og eiga peningana sjálfir?”‘spurðu þeir
báðir í einu hljóði.
“Já, og þið megið líka fá Brún gamla og
kerruna til þess að koma þeim til bæjar.”
Áður en hann var búinn að sleppa orðinu,
var eldri pilturinn, sem hét Jón, farinn að
klifra upp í annað tréð. Mr. Moore-gekk burt,
en yngri sonur hans^flýtti sér heim að húsi.
Þegar Jón var búinn að koma sér vel fyrir
í miðju trénu, hristi hann það eins og hann gat
og eplin hrundu niður á jörðina. *
Að vörmu spori kom bróðir hans aftur með
stiga og körfu. f %
“Hvað er þetta?” kallaði Jón. “Þú ætlar
þó ekki að fara að tína eplin af trénu? Svona
á að fara að því, — líttu á” Og hann hristi
tréð aftur. “Sérðu ekki, að ef þú ferð að tína
eplin, þá/verðurðu að því allan daginn?”
“Það verður að hafa það,” svaraði hinn;
“það er eina rétta aðferðin.”
“En þá kemst þú ekki með það til bsfjar í
dag.”
“Þá fer eg með það á mánudaginn.”
Jón hélt áfram að malda í móinn, en bróðir
hans fór sínu fram. Það var komið fast að
sólarlagi, þegar hann tíndi síðasta eplið, og
nokkrir klukkutímar liðnir síðan Jón lagði af
stað með eplin sín.
Þegar Jón kom aftur heim um kvöldið,
hringlaði hann í peningunum glaðlega í hendi
sinni og sagði brosandi við bróður sinn: “Vild-
ir þú ekki að þú ættir annað eins af skilding-
um.”
“Hve mikið fékstu fyrir þau?” spurði hann.
Jón sagði honum frá því, hróðugur.
Þegar bræðurnir rétt á eftir komu út í hlöðu
sá Jón, að bróðir hans hafði raðað eplunum
vandlega í karfir.
“Hvað héfir þú gert við eplin þín?” æpti
hann upp yfir sig; “það er alveg eins og þau
hefðu verið fáguð.”
“Eg þurkaði rykið af þeim með dulu,”
svaraði bróðir hans.
Professioi ial Cards

DR. B. J. BRANDSON 816-220 Medlcal Arts IJldg. Cor. Graham og Kennedy 8t». Phone: 21 834. Office tlmar: 2 j Helmili: 776 Victor St. Phone: J7 112 Winnipeg:, Manitoba. THOMAS H. JOHNSON H. A. BERGMAN isl. lögfræðlngar. Skrifstofa: Room 811 McArthttr Building, Portage Ave. P. O. Boz 1661 Phones: 26 849 og 26 840
COLCLEUGH & CO. Vér leggrjum sérstaka therzlu t aC eelja meSul eftir forskriftum lœkna. Hin beztu lyf, sem hægt er aB fá eru notuC eingöngu. Pegar þér kómiB meC forskriftina til vor, megiB þér vera viss um, aö f& rétt þaB sem læknirinn tekur tll. Nðtre Dame and Shorbrooke Phones: 87 669 — 87 656 Vér seljum Glftingaleyfisbréf
JOSEPH T. THORSON ísl. lögfræðingur Scarth, Guild & Thorson, Skrifstofa: 308 Great West Permanent Building Main St. south of Portage. Phone 22 768
DR 0. BJORNSON 216-220 Medical Arts Bld* Cer. Graham og Kennedy 8ts. Phones: 21 834 Offlce tlmar: 2—2. Heimili: 764 Victor St. Fhone: 27 68‘4 Winnipeg, Manitoba.
LINDAL, BUHR & STEFÁNSON fslenzklr lögfra-ðingar. 366 Main St. Tala.: 24 »61 366 Main 8t. Tals.: A-4963 þeir hafa einnig skttfstofur a<5 Lundftr, Riverton, GlmU og Piney og eru þar aB hitta á. eftirfylgj- and tlmum: Lundar: annan hvern mlBvlkudttf Riverton: Eyrsta flmtudag. Glmll: Fyrsta miBvlkudag. Piney: priBJa föstudag 1 hverjum mflnuBl.

DR. B. H. OLSON 216-220 Medlcál Arts IJld*. Cor. Graham og Kennedy St«. Pane: 21 834 Oífice Hours: 8—6 Heimili: 921 Sherburne St. Winnipeg, Manitoba.

A. G. EGGERTSSON ísl. kjgfræðlngur Hefir rétt tll aB flytja mál b«eBI 1 Manitoba og Saskatchewan. Skrifstofa: Wynyard, Sask.

DR. J. STEFANSSON 216-220 Medical Arts Bldg Cor. Graham og Kennedy Ste. Phoie: 21 834 Stundar augna, eyrna nef og kverlta sjúkdöma.—Er aC hitta kl. 10-12 f.li. og 2-6 e. h. Heimili: 373 River Ave. IJals. 4.2 691

Athygli!
Komið með næstu lyfjaávisun- ina ySar til vor. Þaulæfðir sér- fræðingar annast um alla lyfja- samsetningu. INGRAM’S DRUG STORE 249 Notre Dame Ave. Gagnvart Grace kirkjunni.
DR. A. BLONDAL Medical Arls Bldg. Stundar sérstaklega Kvenna og Barna sjúkdöma. Er aB hltta fr4 kl. 10-12 f. h. og 3—6 e. h. Ottioe Phone: 22 298 Heimill: 806 Victor 8t. Síml: 28 180

A. C. JOHNSON 907 Confederatlon I/ife Bldg. WINNTPKG Annast um fasteignir manna. Tekur að sér að ávaxta iparifé fólks. Selur eldsábyrgð og híf- reiða álbyrgðir. Skriflegum fyr- irspurnum svarað sametundis. Skrlfstofusiml: 24 263 Helmastmi 33 328

Dr. Kr. J. Austmann, Wynyard, Sask.
DR. J. OLSON Tannlæknlr 216-220 Medical Arts Bldg. Cor. Graham og Kennedy 8t». Phone: 21 834 Heimilis Tais.: 38 626
J. J. SWANSON & CO. IdMITED R e n t a 1 s Insurance Real E state Mortgages 600 Paris Building, Winnipeg Pohnes: 26 349—26 340

DR. G. J. SNÆDAL Tannla-knlr 614 Somerset Block Oor. Portage Ave og Donald 8t. Talsími; 28 889

Emil Johnson SERVIOR ELEOmK) Rafmagna Contractlng — AUt- kyna rafmaganáhöld aeld og v4d pau gert — Eg ael Moffat og McClarg Eldavétar og he/t fxer tll 8ýnia d verkatœOi tninit. 524 SARGENT AVE. (gamla Johnson’s bygglngin vlO Young Street, Winnlpeg) Vorkst.: 31 507 Helma.: 27 286

Giftinga- og Jarðarfara- Blóm með Iitlum fyrirvara BIRCH Blómsali 583 Portage Ave. Tals.: 30 720 St. John: 2, Ring 3

Verkst. Tals.: Helma Tal». 1 28 383 , 29 384 G. L. STEPHENSON PLUMBER Allskonar rafmagnsáhöld, *vo nm straujárn, víra, allar tegondlr mt glösum og aflvaka (hatter4e») VERK8TOFA: 676 HOMB R.

A. S. BARDAL 848 Sherbrooke St. Selur lfkklstur og annast um út- farir. Aliur útbúnaBur «ft bezti. Enn fremur seíur hann allskonar minnisvarBa og legsteina. Skrifstofu tais. 86 607 Hclnillls Tals.: 58 302

tslenzka bakaríið Selur heztu vörur fyrlr lsegata verð. Pantanir afgrdddar feaoM fljótt og vel. FJölbreytt drral. Urein og Upur vtðsklftt. Bjarnason Bakingr Co. 67« SARGENT Ave. Wlnntpe*. Phone: 34 2*8 ►

Tals. 24 163 NewLyceum Photo Studio Knstín Bjarnason eig, 290 Portage Ave, Winnlpeg Næst við Lyceum leikhúsið.
“Hverjum gæti dottið í hug, að þessi epli
og eplin hans Jóns væru af nákvæmlega sams-
konar trjám?” sagði faðir þeirra, sem var
kominn til þeirra.
“En til hvers er öll sú fyrirhöfn?” sagði
Jón, liálf önugur “hann fær ekkert meira fyrir
þau fyrir það. ”
“Bíddu við ogsjáðu til,” svaraði faðir hans.
Mánudagskveldið, þegar yrt^ri .bróðirinn
kom heim úr kauptsaðnum með andvirði epl-
anna sinna, var það helmingi meira en Jón
hafði fengið fyrir eplin sín.
“Ekki datt mér í hug,” sagði Jón, “að dá-
lítil auka fyrirhöfn gæti borgað sig svona vel.”
Vandvirknin borgar sig.—Sam.
/