Lögberg - 18.08.1927, Blaðsíða 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 38. AGÚST 1927.
Bk. 7.
Island fyr og nú.
Veðurfar og atvinnuvegir.
Það er sagt, að Sæmundur hinn
fróði hafi hengt hinn fyrri klæðn-
að konu sinnar upp í baðstofu-
mæni í Odda, þann er hún átti
umkomulít'il vinnukona, áður en
hún giftist; gerði hann það fil
varúðar því, að hún miklaðist um
of af stöðu sinni sem prestskona.
Vér íslendingar vorum fram
yfir 1870, eða þó lengur, sem í-
stöðulítil vinnukona, höfðum
skyldur, en ræktum þær trúlega:
skorti fé, en áttum því meira af
nægjusemi; höfðum aga, alloft af
ís og eld'i, einnig af erlendu
valdi; sýndum löghlýðni og höfð-
um ábyrgðartilfinningu. Síðan
hefir margt breyzt, og ýmislegt
til batnaðar. Síðasti harður vet-
ur, sem komið hefir hér, minsta
kosti sunnan lands — var 1881—
1882, nema allharður frosta-kafli,
sem gekk yfir vetur'inn 1918. Þar
af leiðandi skepnuhöld fremur
góð, nema vorið 1914, sem stafaði
af hrakviðrum og léttu fóðri.
Þá, um miðja 19. öld, og lengur,
voru tæk'in til atvinnuveganna
önnur, sást varla slétt flöt í túni,
engin girð'ing um neitt, nema tún-
garðar hlaðnir úr snyddu og
grjóti, á fyrirmyndar heimilum;
á túnin var færður áburður, helzt
á haustum og reiddur í svonefnd-
um barkrókum og kláfum; voru
barkrókarnir, vínkilbeygð timbur-
grind, opin fram úr, voru eins og
kláfar silaðir upp á klakka í boga
klifberans, sem enn er í notum á-
samt reiðingi úr sverði eða strái.
Var taðinu ýmist núið um þúfna-
kollana á haustin, eða hlössin
barin með kláru á vorin og dreift
yfir völl'inn úr trogi, helzt í
vætutíð.
Það fyrsta, er h'ingað fluttist
af nýtizkutækjum, voru ensku
ljáirnir, um 1870. Léttu þeir mjög
undir heyskap; áður voru ljáir
ávalt smíðaðir og dengdir («ða
klappaðir) við víðarkola eld; voru
viðarkolin kv'istuð og sniðin í
skógi, í tilbúnum kolagrðfum, er
síðan voru þaktar með torfi og
mosa, og troðnar þar til eldurinn
kafnaði; þessi sömu kol voru einn-
ig notuð við ýmislegt járnsmíði.
Um líkt leyti, og þó jafnvel
fyrr'i, fóru að koma einstaka
plógur; voru þeir í höndum fárra
manna, notaðir t'il að brjóta ofanaf
rist túnþýfi. Mun Gumundur sál.
Stefánsson á Fitjum hafa verið
einhver sá fyrsti hér sunnan-
lands, sem kom upp með jarð-
yrkjuverkfæri laust eftir 1860.
Skömmu síðar eignaðist faðir
minn sál., Jón Runólfsson bóndi
á Vatnshömrum,, plóg; notaði
hann mikið, bæði heima og víðar,
bæði í Borgarfjarðar og Mýra-
sýslu, enda var hann einna fyrsti
ýsuhöfuð, hert, súrsað og borðað,
eins og þá var margt hagnýtt til
manneldis: söl, kræklingur, f’jalla-
grös, án þess að færast enn lengra
aftur í tímann, kringum 1700, þeg-
ar mettast var það barnið af níu,
sem fékk að sleikja flautadallinn.
Þá hafði vinnufólk lágt kaup,
en gerði ekki verkföll; ýmsir
vinnumenn hðfðu hálfan hlut, og
eitthvað af fatnaði; kunni fólk
þá að meta ríkisdalinn, og spara;
nú ávinna menn í þúsunda tali,
en það vill týnast hjá einhleypa
fótkinu.
Á íslenzkan mælikvarða, hefir
síðasta 40 ára tímabil mátt heita
veltiár, enda sér það víða á í ýms-
um framförum; en saman bor'ið
við fyrri tíma, mætti og gæti þjóð-
arhagurinn verið miklu betri, en
hann er; og margt gáleysi stafar
beinlínis af því, að þessi kynslóð
er búin að gleyma afstöðu ís-
lands; bú’in að gleyma gömlu föt-
unum hennar móður sinnar; h':ð
fyrra ástand er orðin torskilin og
ótrúleg þjóðsaga; þess veg.na
endurtekur sig spádómurinn: “Af
því að þú þekkir ekki þinn vitjun-
artíma.” «
1 raun og veru hafa íslendingar
auðgast, einkum á verklega svið-
iriu, en samt er þjóðin sundraðrí
en á meðan hún hafði við meiri
erfiðleika að stríða; hefir hún
tapað ýmsu af sínum fyrri heil-
indum, og þótt hún hafi lifað af
innanlands óe'irðir, erlend yfir-
ráð og harðindi, má vera„ að, eft-
ir mörgum veðurmerkjum í lofti,,
þá sé það lakasta eftir, því ilt er
í ætt gjarnast.
Grænar engjar og slegin tún;
jú, það er eigi síður en á dögum
Gunnarp. Nú blasa við víðsléttir
vellir og reisuleg býli, og sjálfs-
eignum hefir fremur fjölgað. En
þrá æskulýðsins er önnur, en hjá
Gunnari; það yfirgefur átthag-
ana með köldu blóði, að því er
virðist, og streymir í kaupstað-
ina. Sé eg mörg heimili, sem eigi
hafa meir en einn þriðja hluta í-
búa við það, sem þau höfðu um
miðja 19. öld; þó hefir landsfólk
fjölgað. Hið horfna og hverfandi
fólk, undi glaðara við sitt; þá
hljóp bóndinn eigi fá kotinu sínu,
þó erfiðlega gengi; þá þekti sam-
tímis kynslóð hann Jón á Fossi,
og Guðrúnu á Iðu alla lífstíð, þar
sem þau dóu í hári elli; þess
vegna er hægt að finna nafnið
þeirra 1 árbókunum og leiðið í
kirkjugarðinum; nú er það hann
Magnús, sem einu sinni var á
Hofi, en heitir nú eitthvað ann-
að, Fellibylur, eða eg man ekki
hvað. Sama var að segja um
hjúin: ekki að vera að reikna á
fingrum sér, hvað þessi mánuður
væri langur, hvað ár-, viku- eða
timakaupið væri hátt, heldur:
ætli að húsbændanum líki það?
Trúarlíf og kirkja, það er nú
saga að segja frá því: spiritistar,
guðspekingar, austurlanda trúð-
ar og vísindamenn keppast hver
við annan að vísa á hinn mikla
konung alheimsins og veginn til
hans; mismunandi myndir, mis-
munándi leiðir; og þá hefir
fræðslumálastjóri ríkisins komist
að endanlegri niðurstöðu um fað-
erni Krists.
í æsku hafði eg numið, að guð
dýrkaðist bezt með hreinum
þönkum og ráðvöndum lifnaði, og
á þeirri sömu skoðun er prófessor
Haraldur Níelsson. Annars á ís-
lenzka kirkjan enn marga trúa,
áhugasama og góða sonu, en þessi
mikli lærdómur ætlar að gjöra þá
ærða, eins og sagt var um Pál.
En að þræta um alt, hulið og op-
inbert, það er tízkan. Blessuð
börnin!
Læt eg úttalað um þessar hug-
leiðingar að sinni, en býst við að
senda Lögberg'i framhald síðar.
Kveð svo mína kæru landa vestan
hafs hugheilum óskum.
Þ. á G.
Eimskipafélag Islands
Gera fslendinga skyldu sína við
félagið? ■— Hörð er-
* lend samkepni.
r haldinn
IStjórnin gaf
Aðalfundur þess
25. þ.m. (júní).
skýrslu yfir hag félagsins á síð-
astliðnu ári. Rekstrarhagnaður
af Gullfossi og Goðafossi hefir
numið 93,49 kr., en á Lagarfossi
hafa tapast 22,404 kr. þannig að
hagnaður af skipunum (þar með
talinn strandferðastyrkur frá rík-
issjóði 60 þú's. kr.), hefir orðið
liðl. 71 þús. kr., en árið 1925 var
hann 444,886 kr. Þessi lækkun á
hagnaði félagsins er tvennu að
kenna, óeðlilega háu kolaverði
nokkurn hluta ársins vegna kola-
verkfallsins í Englandi, en þó
fyrst og fremst hinu, að tekjur af
farmgjöldum hafa stórum lækk-
að. Þær tekjur urðu 367,582 kr.
minni árið 1926 en árið 1926.
Hreinn arður af rekstri félagsins
1926 hefir orðið 6,719 kr. Hlut-
hafar fá því enn engan arð af
eign isnrii í félaginu.
Eimskipafélagið á nú við að
búa harða samkepni af hálfu er-
lendra skipafélaga. Morgunblað-
ið birti fyrir skemstu viðtal við
Emil Nielsen forstjóra, þar sem
hann meðal annars minnist á
norsku skipunum. Dæm'i eru til
þess, að menn biðja um að fá vör-
ur sínar sendar með skipum Eim-
skipafélagsins, en fá því ekki
framgengt, vörurnar koma eftir
sem áður með erlendu skipunum.
Svo sterk eru samtökin þar.
Þó getur engin samkepni grand-
að Eimskipafélag'i Islands, ef Is-
lendingar standa samhuga um að
senda vörur sínar með skipum fé-
lagsins og ferðast með skipum
þess, fremur en skipum annara.
Ef íslenzkir kaupmenn fá ekki
vörur þær, er þeir kaupa fyrir
sína peninga, fluttar með skipum
þeim frá löndum, er þeim sjálfum
sýnist, er önnur leið svo opin
sem frekast er unt, nefriilega að
leita viðskifta við aðrar þjóðir.
í stuttu máli er álit Nielsens
þetta:
Það stoðar lítt að tala fagurt
um framtíðarfyrirætlanir og sjálf-
stæði þjóðarinnar, ef við höfum
ekki þá samheldni og forsjá til að
bera, að standa saman um þetta
félag okkar, sem sjálfstæði lands-
ins stendur og fellur með. Það
má ekk’i gleyma árunum, sem
heimsstyrjöldin stóð, og Eim-
skipafélagið var eitt um byrgja
landið að nauðsynjavörum. Og
það má ekki heldur gleyma því
gagni, sem félagið gerír landinu
hvern einasta dag ársins, og þess
vegna verðum við allir að vinna
saman að viðgangi þessa mikils-
verða fyrirtækis vors.”—Vörður.
brautryðjandi með jarðabætur í! og biðja guð að blessa störf sín;
því bygðarlagi.
Þegar haustannir voru búnar
og vetra tók, settust konur og
karlar að tóvinnu; karlar tættu
og kembdu ull, sömuleiðis prjón-
uðu þe'ir peysur, nærbuxur, vetl-
inka, einkum til sjóróðra; og
konur spunnu þráð og band til
voða; voru vefstólar þá víða, og
ullardúkar allir he'imaunnir. Nú
er meiri hlutinn aðkeyptur og
breytingin slík, að stúlkurnar
ganga í silkikjólum og sokkum,
norður við íshaf á Sléttu.
Á vetrum var leng'i vakað við
vinnu, sögulestur og rímnakveð-
skap; var þá jafnan miðað við
sjöstjörnuna, að minsta kosti til
jóla, og vakað þá til hádegisstað-
ar á miðnætti; þá voru eiktamörk
sett eftir örnefnum; fór fjármað-
ur með degi til fjár, rak til be'it-
ar, stóð yfir og mokaði ofan af,
er fannalög voru. Þegar fram á
Þorra kom, fóru menn að tínast
til sjávar, og í mið45óu voru
mörg héimili orðin karlmanns-
laus; urðu þá konur og unglingar
að taka við allri skepnuhirðingu;
klæddust konur þá búriingi karla,
er hríðar voru; var það oft harð-
sókt, ekki sízt fyrir þungaðar
konur, enda eigi ótítt þá, að fólk
yrði úti.
Við sjávarsíðuna á vetrum stund-
aði fólk einriig tóvinnu, karlmenn
spunnu hamp, til neta og færa.
Þegar sveitamenn voru komnir til
sjávar, og búnir að fylla bæi og
búðir, var öft glatt á hjalla og
ýmislegt haft til skemtunar í
landlegum: samlestur, söngur,
kveðskapur; úti bændaglímur;
þá voru f^ir of mentaðir til þess
að láta til sin heyra.
Sjósókriin á 8, 6, 4 og 2 manna
förum, var undraverð, tvær til
fjórar mílur undan landi; heyrð-
ist þá oft rætt um: hver beztur
væri ræðari, seglmaður, stjórn-
ari; annars sner'ist allur metnað-
urinn um það, bæði til lands og
sjávar, að sýna manndóm, starfa
með dygð og trúmensku, án tillits
til þess, hvað í aðra hönd kæmi;
oft höfðu menn rýra hluti, þrá-
faldlega, innan 100 fiska hlut yf-
ir vetrar-vertíð; í annál var fært,
yrðu 1000—1200 fiska hlutir; var
jafnan alt hirt, einkum af sve'ita-
voru mörg dæmi þess, að öldruð
hjú höfðu alið allan aldur sinn
hjá sömu fjölskyldunni, eða á 2—
3 heimilum, og jafnvel fyrir það,
að þau báru oft tiltölulega lítið
úr býtum, en skoðuðu sig sam-
vaxin fjölskyldunni.
Hið andlega líf.
:Sá óspiltur maður, sem í æsku
hefir lesið hinn helga óð, í húsi
guðs og náttúrunnar, hlustað á
nið fossins, söng fuglanna og
tóna hörpunnar við roða kvöld-
sólarinnar “í nóttlausri voraldar
veröld”, hann getur bezt fundið
mismuninn á hreinleik og fegurð
þess, sem alment er að venjast í
daglegu lífi þjóðanna; í lofti, á
jörðu og sjó, er alt knúið áfram
á rjúkandi ferð. En er þetta alt
á Guðs vegum? Er leiðin nokk-
urn hlut að styttast til pólsins
handan við haf dauðans, þott að
Helgi okkar Péturss þykist hafa
fundið hann? Það kemur |tund-
um fyrir, að maður getur rifið
klæði sín af gremju, er maður sér
skrum-auglýsingar. Þannig er
það um ýmsar öfgar. Eg minnist
þess, af því nú er lei'köld, að okk-
ur þeirh vantrúuðu, var innprent-
að leiklitsin væri svo göfgandi;
eg hefi tekið eftir hinu gagn-
' stæða; mér virðist hún verka líkt
á tilfinningarnar og áfengi —
“meira brennivín!”. Fyrst man
nú fólk bókstaflega ekkert af því,
sem það heyrir; og í annan stað,
sé myndaður eða að skapst vísir
í skríl, þá er bezt að spyrja að,
hvort ekki sé kvikmynda- eða
sjónleikahús í nágrenninu. Þetta
Þetta eru vottar, sem ekki er til
neins að ætla sér að hrekja.
Það sem einna helzt bendir
það, að íslenzka þjóðin sé á guðs
vegum, eru hin sívaxandi hjálp-
arfélög og líknarstarfsemi, enda
er það eins og, þegar nýr lséknir
kemur í héraðið, að allir verði
veikir; en því miður er það nú
ekl^i uppgerð: berklaveiki, brjóst-
himnubólga, krabbamein, virðist
mjög' fara í vöxt, auk þess, sem
daglega e.r skorið upp á sjúkrahús
unum við botnlangabólgu; aftur
á móti kvað holdsveikin vera mjög
’í rénun, sem mikið mun að þakka
snillingnum (Sæmundi Bjarnhéð-
mönnum: hrogn, svil, jafnvel inssyni lækni.
Dessa samkepni, og eru ummæli
hans og upplýsingar á þá lund,
að full ástæða er til þess að véita
Deim mikla athygli. Hér fer á
eftir hið markverðasta af því, sem
Mbl. hefir eftir forstjóra Eim-
skipafélagsins:
‘Erlendu gufuskipa-félögin
leggja mikla áherzlu á að fá sem
mesta flutninga hingað til lands-
ins, bæði fólksflutninga og vöru-
flutning. öllum er ljóst, að þau
hafa öll beinin til þess að taka
upp hina harðsnúnustu samkepni
við Eimskipafélag íslands. Félög-
in eu bæði stór, og eiga fjölda
skipa, er sigla á mörgum siglinga
leiðum, og eins á opna markaðin-
um, þar sem hægt er að græða
fé, svo það gefir þéim ekki svo
mikið til þó tvö skip frá hverju
felagi tapi nokkrum þúsundum
króna í íslandsfeðunum.
Nú er hið nýja mótorskip Sam-
einaða gufuskipafélagsins komið
af stað. Um leið fer Botnía 1 14
daga ferðir milli Leith og Reykja-
víkur. Tjaldur annaðist þær ferð-
ir. Nú þegar Botnía er komin í
þessar ferðir, mun Sameinaða
gufuskipafélagið hugsa sér að
auka fólksflutninga hingað frá
Englandi. Það er alveg eðlilegc.
að danskt eða norskt félag reki
14 daga millíferðir milli Dan-
merkur og íslands annuars vegar
merkur og íslands annars vegar
en 14 daga ferðirnar milli Leith
og Reýkjavíkur, sem eru reknar
af dönsku félagi, eru siglingar
milli tveggja erlendra landa, og
verður að eins hægt að líta á það
sem harða árás á s'iglingar vorar.
Eimskipafélagið hóf ferðirnar til
Hamborgar samkvæmt óskum og
þörfum þjóðarinnar til þess að
hægt væri að ná hingað þýzkum
vörum fyrir ódýrara flutnings-
gjald, án þess að hár umhleðslu-
kostnaður legðist á vörurnar. Það
kostaði félagið mikið fé, að koma
á fót þessum ferðum, en þegar i
stað auglýsa hin félögin, að þau
taki vörur fyrir sama flutnings-
gjald um Kaupmannahöfn og
Bergen, og greiða þá þau sjálf
hina dýru umhleðslu. Að þetta
sé ekki í gróðaskyni gjört, getur
hver maður sagt sér sjálfur. »
í dag er aðalfundur Eimskipa-
félags íslands, þessa óskabarns
þjóðarinnar, sem margoft hefir
veriið talað um.
Hvemig rækjum við skyldur
við óskabarnið? Og hvernig er-
lendir verzlunarmenn við sín
óskabörn, Sameinaða eðá Berg-
enska gufuskipafélögin?
i--------Danskar og norskar
verzlanir, senda allar þær vörur,
er þær geta með dönsku
íslendingasögur.
Fyrir forgöngu Jóns Ásbjörns-
sonar, hæstaréttarlögmanns, var
í vor kallaður saman fundur
nokkurra manan hér í bæ, er á-
huga hafa á mentun, til þess að
raða um nýja, vandaða útgáfu
íslendingasagna og annara merk-
ustu fornrita vorra. Fundarmenn
voru á einu máli um, að nauðsyn
bæri til að stofna til slíkrar út-
gáfu. Þeir Jón Ásbjörnsson, Ól-
afur Lárusson prófessor og Pétur
Halldórsson bóksali voru kosnir
i nefnd til þess að annast fram-
kvæmdir í ipálinu, en þeir kvöddu
til samvinnu við sig Matthías
Þórðarson fornminjavörð og Sig-
urð Nordal prófessor.
Það er nú fastráðið, að byrjað
verður á þessari nýju útgáfu
íslendingasagna og hefir stjórn
hennar verið falin Sigurði Nor-
dal. Verður byrjað að gefa út
hinar merkustu af sögunum, en
ætlast til að síðar fylgi önnur á-
gætisrit fornbókmenta vorra. All-
ur ytri frágangur útgáfunnar
verður hinn vandaðasti. Hverri
sögu eiga að fylgja landabréf af
sögustöðvum og góðar myndir af
merkustu sögustöðum, vandaðar
efnisskýringar o.s.frv. Þá munu
og smám saman fylgja myndir af
fornum húsakynnum, búningum
og vopnum. Yfirleitt verður út-
gáfan svo úr garði gerð, að hún
megi sem bezt hjálpa nútímales-
anda til skilnings
A Langanesi vorið 1 888.
Hafís lá við land fram að höfuðdegi.
Sveitin mín hefir sigur hlotið,
suðrænna blíðuvalda notið,
er leystu hana úr kaldri kló;
nú eru grotnuð gríðar-þökin,
grimmir pólverjar mistu tökin,
gliðnuðu’ og hurfu.í grænan sjó.
í blikans ríkí, á birtings-lónum,
í búfjárhögum og úti’ á sjónum,
blíða fóstra! þú faðmar mig.
Lífið bergmálar ást og yndi,
ótal raddir, frá lá og strindi,
sælunni fagna’ og syngja um þig.
Uppi’ á heiði í álftaveri,
hjá óðinshana og starakeri
skrautgjarnar brekkur skrýða sig.
Þig annast, móðir! unaðsvöldin,
árla morguns og seint á kvöldin
lífið klæðir og krýnir þig.
Engin tunga með orðum sínum
yfirbragðinu’ á svipnum þínum
lýsir, eins og þú lítur út,
þá sól á lágnætti lýsir höllin
og Ijósavoðunum klæðast fjöllin,
með heiðblámann eins og herðaklút.
Eg hefi liðið þungar þrautir
þessar nýgengnu vetrarbrautir,
þú breiðir ofan á bölið mitt
og andar blítt á báða vanga.
Börn, ásamt móður, líða’ hið stranga,
gjöreyðing situr um sætið þitt.
Vígsólginn hari valdi beitir,
veður um landsins norður-sveitir,
æfingu hefir armur þinn,
marskálka pólsins marga heftir,
mega þeir ltúta, í varðhald hneptir,
en Ósafjöll stöðva útherinn.
Sagt var: “Langaness ljótur tangi”,
lýgi er, þó í minnum hangi,
búið er þar við haga og hey,
berjahlíðar og blómagresi,
búgarður prests á Sauðanesi
einn gjafmildasti’ á Garðarsey.
Meðan ísland á sæti situr
og-sólin hagsæld t‘il bygða flytur,
enginn synjandi frá þér fer.
Af fjarðarálum og fuglabjörgum
úr fullu búri þú skamtar mörgum,
og getur hvarvetna góðs af þér.
EFTIR ALTSAMAN
er ekkert sem
jafnast á við
Mozart, iSask.
Friðrik Guðmundsson.
á efni hinna
einstöku sagna, á lífi, háttum og
menningu forfeðra vorra.
Fjárframlaga verður leitað hjá
einstaklingum til þess að hrinda
fyrirtækinu af stað og kosta út-
gáfu fyrstu ritanna, en af ágóða
þeirra er ætlast til að framhald
hennar verði kostað. Hafa all-
margir menn hér í bæ þegar lof-
að frá 100 til 500 kr. framlagi til
fyrirtækisins. Vér teljum sjálf-
sagt að þeim, sem kunna að vilja
styrkja útgáfuna og þar með flýta
fyrir henni, beri að snúa sér til
einhvers af nefndarmönnum.
Fyrirtæki þetta má vera þjóð
vorri fagnaðarefni hið mesta og
hafi þeir menn þökk og heiður,
sem gerst hafa frumhvatamenn
þess!
“Fornbókmentir íslands eru
aðalsbréf vort meðal þjóða Ev-
rópu,” sagði Georg Brandes eitt
sinn, þ. e. a. s. þær eru þau skil-
ríki, sem sanna heiminum kyn-
göfgi norræna stofnsins. Sög-
urnar eru dýrasti heilsubrunnur
íslenzku þjóðarinnar, manngildi
hennar og þjóðernistilfinning
mun sækja styrk í þær öld eftir
öld. Oss er því skylt að eiga þær
í veglegri útgáfu, sem sé þannig
úr garði gerð, að efni þeirra
verði sem aðgengilegast, auð-
skildast og mest heillandi öllum
almenningi.
Útgáfa sú, er nú er til stofnað,
hlýtur eðlilega að verða kostnað-
arsöm — en vér viljum skjóta því
til stjórnenda fyrirtækisins, að
sjá svo um, að ritin verði samt
sem áður seld svo ódýrt, að allur
þorri manna geti veitt sér þá
gleði, að eignast þau. Virðist
siálfsagt að ríkið ^ilaupi undSr
bagga með fyrirtækinu í þessu
skyni.—Vörður.
Læknirinn í sveitinni.
Dr. Albert Patrick, sem er lækn-
ir í sveitaþorpinu Marceline, Mo.,
var vakinn upp eina nótt, þegar
hann svaf vært eftir efriði dagsins,
og honum fært símskeyti, þar sem
eðajhann var heðinn að mæta 'járn-
brautarlest, sem að litlum tima liðn-
um kæmi til þorpsins og hefði sjúkl-
ing meðferðis. Hann flýtti sér sem
mest hann mátti og þegar hann
kom á járnbrautarstöðina, var lest-
in nýkomin og einn af járnbraut-
arþjónunum var þar á gangi með
ljós í hendi, því nóttin var dimm
og bærinn illa lýstur.
“Eg er Dr. Patrick, er það nokk-
uð sem eg get gert hérna?”
“Eg hefði nú sagt það, gerið þér
svo vel að fara inn í lestina.”
Læknirinn gerði það, og þegar
hann kom þar in í einn Pullmanns
vagninn fann hann sjúklinginn og
fó strax að stumra yfir honum og
reyna að komast eftir því hvað að
honum gengi. En þegar hann var
rétt nýbyrjaður á því, fann hann að
lestin fór að hreyfast.
“Farið ekki á stað,” sagði Dr.
Patrick, “eg get ekki farið að heim-
an.”
“Ó-jú, þér meir en getið það.”
sagði feitlaginn náungi einhver, er
stóð þar rétt hjá, “verið þér bara
rólegur og gerið það sem þér getið
fyrir Mr. Flinn.”
"Eg stöðvaði ekki einu sinni
maskínuna í bilnum mínum,” sagði
læknirinn, svo sem til að afsaka sig.
“Það gerir ekkert, við skulum
borga fyrir olíuna.”
“Eg get ekkert farið,” sagði
læknirinn, “eg hefi ekki einu sinni
náttkjól með mér.”
“Ef þér getið gert svo mikiö fyr-
ir Mr. Flinn, að þér álítið að óhætt
sé fyrir yður að fara frá honum og
leggjast út af, þá skal eg lána yður
náttkjólinn minn.”
Það var ekkert fyrir Dr. Patrick
að gera annað en gefast upp, og
hann gerði það, og gaf sig nú allan
við sjúklingnum og gerði alt fyrir
hann sem best hann gat. Lestin
þaut áfram með feykna hraSa i
vestur átt. Einhver sendi Mrs.
Patrick svohljóðandi simskeyti:
“Dr. Patrick er á Ieið með oss
til Los Angeles til að líta eftir veik-
urn manni. Kemur bráðum heim.”
fUndirskrifaðj Ceil B. De Mille.
Hvað frúin hugsaði þegar hún
fékk þetta símskeyti, veit enginn
nema hún sjálf. Hvað gekk að
þessum Mr. Flinn, sem var á leið
til Los Angeles veit læknirinn lík-
legast, en auðvitað er hann ekki að
tala um þaS við aðra, en í Marceline
má heyra margar sögur um þessa
ferð læknisins til Los Angeles, sem
nágrannar hans kunna. Mr. Flinn
batnaði bæði fljótt og vel. Dr.
Patrick hafði tækifæri til að sjá alt
sem merkilegast* er i Los Angeles,
og hann fékk svo vel borgaða ferð-
ina, að hann hefir aldrei fengið eins
vel borgað fyrir verk sitt, fyr eða
síðar. Þetta segja nú nágrannirnir,
en þeir segja nú stundum fleira en
þeir vita.
synti ungfrú Ruth Hanson frá
Engey og upp að bæjarbryggj-
unni í Reykjavík.
Leið 1 klt. og hér um bil 5 mín-
útur frá því er hún komst af stað
fyrir alvöru og þangað til hún
tók larid- við bryggjuna. Að vísu
hafði hún farið út í vatnið ein-
hverjum mínútum fyr, en varð að
bíða eftir bát, sem fylgdi henni.
Voru í þeim bát foreldrar hennar,
Matthías Einarsson læknir og
Benedikt G. Waage, sem áður hef-
ir synt þessa sömu leið. — Sjór-
inn var í kaldara lagi. í álnum
mun hann hafa verið um 10 stig,
en eitthvað lítið eitt hlýrri nær
landi. Straumur var og tals
verður, það stóð þá einmitt á
stórstraumsinnfalli, og öldugang-
ur nokkur á leiðinni, sem gerði
sundið erfiðara. Þó þótti ung-
frúnni óþæg’ilegast að synda í
dánarfegn.
Næstliðinn 27. maí, kl. 8 að
morgni, lézt á heimili tengdason-
ar síns, Jóhanns Sigbjörnssonar,
og Soffíu dóttur sinnar, nálægt
Leslie, Sask., merkismaðurinn
Sigurjón Jónsson, faðir Lárusar
S(igurjónssonaq, cand. |theol. og
skálds, sem i nokkur ár dvaldi í
þeirri bygð og sem margir ls-
lfndingar kannast við og þekkja
að góðu.
Sigurjón sál. var fæddur 11.
nóv. 1852 á Hlíðarenda í Norður-
Múlasýslu á lslandi. Foreldrar
hans voru Jón Stefansson og
kona hans Lára Þórðardóttir, er
síðast bjuggu á Setbergi í Borg-
arfirði eystra. Hann kvæntist
Jóhönnu Jóhannesardóttur, ætt-
aðri úr Mjóafirði. Þau eignuð-
ust sjö börn, þrjá pilta og fjórar
stúlkur, og dó ein þeirra ung,
Guðrún Lára að nafni.
Hin, sem komust t'il fullorð-
insára og eru enn á lífi, eru:
Jónína, gift Björgvin Einarssyni,
búsett nálægt Wynyard; Lárus
skáld, í Chicago; Soffia, gift
Jóhanni Sigbjörnssyni, að Leslie;
Stefán Pétur, í Reykjavík; Ingi-
mundur, til heimilis í Upham, N.-
D., og Jóhanna María, gift Jóni
Brynjólfsyni, nálægt Wynyard.
Sigurjón sál. og Jóhanna kona
hans bjuggu á Hvannstóð í Borg-
arfirðí, Norður-Múlasýslu, þang-
av til þau fluttu til Ameríku ár-
ið 1903. í Canada dvöldu þau í
Álftavatnsbygð, í borginni Win-
nipeg og í Vatnabygðinni í Sask.,
í grend við Wynfard. Þar tók
Sigurjón sál. heimilisréttarland
og bjó á því í nokkur ár.
Árið 1922 varð Sigurjón sál.
fyrir þeirri miklu sorg, að missa
konu sína, og eftir það dvaldi
hann ýmlst einn eða hjá áminst-
um tengdasyni sínum og dóttur,
þ^r sem sólsetur hans kom um
síðir.
Sigurjón var greindur maður
og trúmaður mikill. Hann var
mjög bókhneigður og hafði yndi
af og frábæran skilning á ís-
lenzkum kveðskap. Hann var
ríkur maður í andlegum skilriingi
og “ísraelíti, sem engin svix
bjuggu í.”
Trúmenskan við alt og alla var
aðal eiginleiki hans.
Blessuð sé minning hins fram-
liðna!
C. J. O.
ÞAKKIR.
Oss er bæði ljúft
og skylt í
höfninni, þótt sjórinn væri þar heyranda hljóði að færa mnileg-
V / _ ... __ .J.'nll m hril TY1 .
heitari, vegna þess að þar var
daunill olía ofan á vatninu.
Ekkert hafði spurst um þessa
sundþraut fyr en einhverjir. upp-
götvuðu þegar ungfrúin var kom-
in 'inn á höfnina. Safnaðist þá
hópur manna niður á bryggju og
heilsaði með húrrahrópum þegar
hún steig á land. Var hún furðu
hress, og stuttri stundu síðar var
ekki að sjá að hún hefði neitt
erfiði á sig lagt.
Hingað til hefir engin
hér á land’i þreytt neitt nærri því
eins langt stund og þetta svo
neinn viti, en litlar sögur farið
af sundþrautum kvenna - síðan
Helga jarlsdóttir synti úr Geirs-
hólm til lands með Björn son
sinn fjögra vetra og fór síðan á
móti Grímkatli, eldra syni sínum,
“er honum dapraðist sundíð”. —
Skemtsa leiðin úr Geirshólm sýn-
ist vera hálfur kílómeter á kort-
inn, en út í Engey nær 2V2 km.—
Vísir.
ustu þakkir vorar vinum þeim,
,em herðruðu greftrun foður
vors, Sigurjóns Jónssonar, með
návist sinni, blómgjofum a nk-
kistuna, aðstoð við guðsþjónust-
urnar á heimilinu og í kirkjunni
og burði ‘beinanna seinustu a-
fangana, til hinzta hvíldarstaðar.
Þá eru oss miklar þakkir a
heilu og skynsömu starfi ^nni-
mannsins við jarðarfararathofn-
ina og söngvi söngmannanna, er
v sungu fagurlega vora góðu og
k°na gomlu útfararsálma yfir líkl hins
látna, — að íslenzkum sið.
Einnig kunnum við alúðar-
þakkir nágrannafólki föður vors
heitins, öllu, sem á liðnum aruin
lét honum í té vinsemd, g°ðvl;“
og greiða á ýmsan hátt. Er þ
einkum viðeigandi að geta bónda-
hjónanna Gunnars Guðmundsson-
ar og Kristínar konu hans; voru
þau hjónin honum hinir beztq na-
grannar um mörg ár og reyndust
honum ætíð sem alúðarvmir,
hjálpsöm og kærleiksrik.
Kærar þakkir fyrir samúðina
og drengskapinn, íslendingar!
Frændurnir.
FRÆKILEGT SUND.
Ruth Hanson syndir á rúmum
kl.trma frá Engey til lands.
í gær, (15. júlí) um 4—5 leytið,
THE WIIISKY
SEM IIEFIR
ALHEIMS ORDSTÍR
éé
éé
CWnisky
Hefir gerst í ekta eikarköggum
W35
i