Lögberg - 10.11.1927, Qupperneq 1

40. ARGANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 10. NÓVEMBER 1927«
NÚMER 45
Canada.
Manitoba þingið kemur saman
1. desember. Er það hér um bil
tveimur mánuðum fyr en vanalega
og mun þingið vera kallað saman
svo snemma vegna hinna væntan-
legu bjórsölulaga.
Maður nokkur í Hamilton, Ont.,
John Wallace að nafni, hefir á-
varpað Mr. King, forsætisráð-
herra í Ottawa, og farið fram á
það, að hann feli fulltrúa Canada
í Þjóðbandalaginu, að gangast
fyrir því að Þjóðbandalagið
skipi svo fyrir, að á fyrsta sunnu-
dag í desembermánuði, fari fram
alment bænahald í öllum þeim
ríkjum, sem Þjóðbandalaginu til-
heyra, og sé þá beðið um frelsun
Chicago-borgar. Mun tilefni bréfs
þessa vera athafnir Thompsons
borgarstjóra í því, að útrýma úr
Chicago öllu því, sem er brezkt,
eða ekki 100 per cent amerískt.
* * *
Félagið 'Stewart and Cameron í
Winnipeg, hafa tekið að sér að
byggja það, sem eftir er ógert af
Hudsonsflóa brautinni til Fort
Churchill. Höfðu þeir boðist til
að gera verkið fyrir lægra verð,
heldur en nokkrir aðrir, sem til-
boð gerðu í þetta verk, og er sagt
að þeir eigi að fá fyrir það
$1,250,000. Verkinu á að vera
lokið 1929.
* * *
Stjórnin í Alberta-fylki hefir
tapað máli, sem hún höfðaði á
móti O. P. Smith, fyrverandi
mentamálaráðherra fylkisins, til
austur til stórvatnanna á hverjum
degi og í gegnum Winnipeg fer að
jafnaði heil járnbrautarlest, hlað-
in hveiti, á hverjum klukkutíma.
Mikið af hveiti er líka flutt til
Vancouver, og voru þar fyrir-
liggjandi fjórar miljónir mæla
fyrir fáum dögum, en 306,000
mæla í Prince Rupert.
* * *
Rigningar og vatnavextir hafa
gengið í austanverðu Quebec-
fylki og gert mikinn usla. Sjö
manneskjur hafa mist lífið í
vatnsflóðum þessum og eigna-
tjónið er talið að vera töluvert á
aðra miljón dala. Síðustu fréttir
segja, að flóðið sé mjög í rénun
og vonað að það valdi ekki meira
tjóni en orðið er.
* •*■ *
Sir Henry Thornton hefir, með
samþykki stjórnarinnar í Ottawa,
orðið við tilmælum Mexico-stjórn-
arinnar, um að koma þangað og
kynna sér fyrirkomulag járn-
brautanna þar í landi, með því
augnamiði, að hann gefi stjórn-
inni einhver holl ráð til að koma
því í betra horf heldur en það
nú er. Sir Henry hefir nú lagt
af stað þangað suður og verður
burtu í 30 daga.
•» * *
J. H. Evans, aðstoðar búnaðar
ráðherra í Manitoba, var staddur
í Bismarck, N. Dak., i vikunni sem
leið og hélt hann þar ræðu á sýn-
ingu, sem þar fór fram og sýnd-
ar voru landbúnaðarafdrðir. Sagði
hann meðal annars, að það tæki
engu tali, að hægt væri að gera
bændurna ríka, eða koma þeþn í
um á Barendrecht, skipinu, sem
bjargaði þeim úti á hafi, þar sem
flugvélin, sem þau voru í, bilaði.
* * *
Bændurnir eru ekki ánægðir
með það, að hið svo nefnda Mc-
Nary-Haugen Farm Relief Bill
náði ekki fram að ganga. Var
fundur haldinn í St. Louis, Mo.,
þar sem mættir voru um 300
bændafulltrúar frá ýmsum ríkj-
um. Var þar samþykt, að fylgja
því enn fastar fram, að frum-
varpið verði samykt á næsta
þingi. En hepnist það ekki, eða
nái frumvarpið ekki samþykki for-
seta, þá er talið líklegt, að nýr og
öflugur stjórnmálaflokkur mynd-
ist í landinu, sem hafi það mark-
mið, að bæta hag bændanna, ef
gömlu stjórnmálaflokkarnir vilja
ekki verða við kröfum bænd-
anna.
Búnaðardeild Manitoba háskól-'
ans hefir að undanförnu veitt
þriggja mánaða námskeið á ári
til að kenna fólki að fara með
mjólk og mjólkurafurðir og ann-
að, sem þar að lýtur. , þar á með-
al að búa til smjör og osta o. fl„
einnig meðferð á fuglum og eggj-
um. Næsta námskeið hefst 2. jan-
úar 1928 og stendur yfir í þrjá
mánuði, en þar sem ekki er hægt
að taka á móti mjög mörgum í
hvert sinn, þá ættu þeir, sem
sækja vilja um inntöku, að gera
það eins fljótt og þeir geta komið
því við. Prentaðar upplýsingar
eru sendar þeim, sem þess óska.
Þessu viðvíkjandi má skrifa: De-
partment of Dairy Husbandry.
Agricultural College, Winnipeg.
að fá hann dæmdan til að borga ^óðar kringumstæður með lögum
stjórninni $5,820, sem borgaðir! einum. Tók hann Manitoba til
höfðu verið fyrir prentun, en sem! dæmis, þar sem flestallir þmg-
stjórnin segir, að aldrei hafi ver- j mennarnir væru bæn ur, þa mæ í
ið gerð. Hyndman dómari sagði, i nærri geta, að þeir sem u og s£*m"
að samkvæmt þeim vitnisburði, j riyktu lög, sem gerðu alla bændur
sem fram hefði komið, væri ekki i efnamenn, ef það væri mögu eg .
hægt að sjá, að þessir peningar; Jafnvel velgengninni er þannig
hefðu lent hjá Mr. Smith. j háttað, að hún “veitist ei með tom-
. . | um lögum”, heldur fyrir dugnað
Glæpamáli því, sem höfðað var, °£ hyggindi einstaklinganna.
gegn Earle Nelson, og sem getiðj
vai- um.> í síðasta blaði, lauk á
laugardaginn í vikunni sem leið.
Var Nelson fundinn sekur um að
hafa myrt Mrs. Emily Patterson í
Winnipeg 10. júní í sumar, og
var hanp dæmdur til dauða og
ber dóminum að fullnægja 13.
janúar 1928. Maður þessi er frá
Californíu og hefir verið þar
mestan hluta æfinnar, en hefir þó
víða farið nú síðustu árin. Ekki
hefir hann verið fundinn sekur
um fleiri morð en þetta eina, en
það er haldið, og talið mjög senni-
legt, að hann hafi myrt 22 kon-
ur og börn á síðastliðnu hálfu
öðru ári, 20 í Bandaríkjunum og
2 í Winnipeg. Kona Nelsons og
frændkona hans komu frá Cal‘-
forníu, þar sem þær eiga heima,
til að bera vitni í málinu, og var
framburður þeirra einkum í þá
átt, að lengi hefði Nelson verið
mjög undarlegur í háttum sínum,
sem benti til þess, að hann hefði
ekki verið með fullu ráði og ura
tíma hefði hann verið í geð-
veikrahæli. Sérfræðingur hér,
sem skoðað hafði hann nokkrum
sinnum, leit hins vegar svo á, að
hann væri ekki bilaður á geðs-
munum. Manitoba fylki og Win-
nipegbær hafa kostað $15,000 til
að koma lögum yfir þennan að-
komumann, og var hann tekinn
fastur tæpri viku eftir að hann
kom til Canada.
* * *
í blaðinu Manitoba Free Press
stendur hinn 5. þ.m. þessi litla
grein:
“Því meir, sem Mr. Ferguson
lætur til sín taka utan sinna eig-
in heimahaga (Ontario), því bet-
ur kemur það í ljós, að íhalds-
Verkfall trésmiða í Toronto, sem
staðið hefir yfir síðastliðnar fimm
vikur, eða þar um bil. var til
lykta leitt um helgina sem leið,
og byrjuðu smiðirnir aftur á
vinnij sinni á þriðjudaginn. Hon.
Peter Heenan, ráðherra, átti þar
hlut að máli og er talið að hann
hafi átt góðan þátt í því, að koma
þar á sáttum milli verkamanna og
verkveitenda.
Bretland.
Maður nokkur á Englandi hafði
tekið byggingu á leigu, sem er
virt á $250. Honum hafði gengið
illa að borga leiguna, sem fréttin
segir ekki hvað var mikil á mán-
uði eða ári, og var skuldin orðin
$600. Þá stefndi eigandinn þess-
um lsigunaut sínum og dómarinn
úrskurðaði auðvitað, að honum
bæri að greiða réttmæta skuld.
Eri þar sem tekjur mannsins voru
víst litlar, þá gaf dómarinn hon-
um langan gjaldfrest og ákvað,
að hann skyldi borga af skuld
þessari 25c. á viku, þangað til
hún væri borguð að fullu, en það
verður ekki fyr en eftir rúm 46 ár.
* * •*•
Bæjar- og sveitarstjórnar kosn-
ingar fóru fram á Bretlandi hinn
1 .m. Fóru þær þannig, að verka-
mannaflokkurinri vann töluvert á
og vann alls 116 sæti frá gömlu
floikkunum. Conservatívar töp-
uðu 70 sætum og vann enginn
neitt á nema verkamenn. Þátt-
taka í kosningunum virðist hafa
verið heldur lítil, víða ekki nema
50—60 per cent af atkvæðisbæru
fólki, sem notaði atkvæðisrétt
sinn. Víða voru þrír í kjör: og
unnu verkamenn þar víðast hvar.
í Glasgow, þar sem verkamenn
hafa evrið mjög sterkir, unnu
þeir ekkert á í þetta sinn, en töp-
uðu fimm sætum. Þykja kosning-
ar þessar heldur benda í þá átt,
Útdráttur
úr gerðabók 8. ársþings Þjóð-
ræknisfélagsins.
Jóhannesson álit
nefndar, er hér
Þá las Ásm.
fjárhagsskýrslu
fvlgir:—
“Til forseta og þings Þjóðrækn-
isfélags Isl. í Vesturheimi.
Vér, sem settir vorum í nefnd
til að yfirfara fjárhagsskýrslur fé-
lagsins, viljum Vinsamfega benda
á, að vér soknum ýmislegs, er vér
til þess að halda trygð við átthaga
forfeðranna, munu æfinlega finna
viturlega fyrirmynd hjá “The
American Scandinavian Founda-
tion” i New York. Það geta varla
orðið skiftar skoðanir um það, að
sá félagsskapur hefir unnið upp-
vaxandi kynslóðinni hér, og Norð-
urlanda meira gagn — haldið þeim
betur saman—og því aðal-áherzlan
var ekki lögð á viðhald Noröur-
landamálanna, sem aðeinS hefði
verið nfögulegt um stutta stund.
Svo virðist að þeir sem trygglynd-
astir eru við siði og venjur forfeðr-
anna, gleymi því að heppilegra
mundi, aö miðla svo málum. —
Halda ekki svo fast í hið umliðna
—að uppvaxandi fólkið líði ljón við
þátttöku í félagsmálum, eða neiti
með öllu að halda þeim áfram —
halda í horfinu. Næsta kynslóð,
sem hlotið hefir þegn og þjóðar-
réttindi Norður-Ameríku, i vöggu-
gjöf og tannfé. hefir svo margt að
læra, og mörgum skyldum að sinna.
Veigamesti aflgjafi í starfsemi
og framkvæmdum “The Scandi-
navian Foundation” er þátttaka
hins mentaða fólks, sem hér í álfu
er borið og barnfætt. Er ekki þar
að finna þarfabendingu fyrir þjóð-
ræknisfélagið íslenzka.
Tilefni |>essa miða var að bjóSa
$100.00 (hundrað dollara) verð-
álitum að þar ætti að vera, og |
greinilegar skýrt en þar er gjört, í ; laun fyrir rit&jörÖ. sem talin væri
yfirliti yfir eignir félagsins,— ! gagnlegust, og best samin, og nefnd
I. Bókasafnið ekki verðlagt, og ' sem kosin væri lil 1>ess aö dæma
að núverandx jstjórn, Conserva--’ bending frá nefndinni, að dregið sé
tivum, muni ganga erfitt við
næstu þingkosningar.
Ein hæna (White Leghorn)
hefir verið seld í British Colum-
fcia fyrir $500. Kaupandinn er F.
A. Sansame frá Greenwich, Conn.
Hæna þessi var sýnd á sýningu í
Ottawa í sumar og er þjóðkunn.
Árið sem leið verpti hún 335 eggj-
um á 365 dögum.
* * *
Verkfall það, sem hafið var í
Drumheller kolanámunum í Al-
berta um miðjan október, hætti
um mánaðamótin og tóku náma-
mennirnir þá aftur til vinnu sinn-
ar með sömu kjörum eins og áð-
ur. Verkamennirnir, nálega þús-
und alls, höfðu því ekkert upp úr
þessu verkfalli nema vinnutapið
í einar tvær vilkur. Viðurkenn-
ing á félagsskap þeirra mun hafa
verið það, sem þeir fóru fram á,
en því fékst ekki framgengt.
Bandaríkin.
Vatnsflóð mikil hafa að undan-
förnu gengið í NýEnglands ríkj-
unum. Segja fréttir að sunnan,
að farist hafi 125 manns í Ver-
mont, 11 í Mascachusetts, 3 í New
Hampshire, 1 í Connecticut, 3 í
Maine og 1 í Rhode Island, eða
flokkurinn var meir en lítið lán- alls 144. Eignatjón er ákaflega
mikið og hafa hús viða flotið af
undirstöðum og brotnað, verk-
smiðjur mai-gar eyðilagst og bú-
jarðirnar stórskemst I og flóð-
garðar brotnað. Fréttirnar eru
enn ekki greinilegar. en það er þó
engum efa bundið, að flóð þessi
eru óvanalega mikil þar um slóð-
ir og hafa valdið ákaflega miklu
tjóni.
Markgreifinn af Aberdeen, sem
einu sinni var landstjóri í Can-
ada, og frú hans héldu gullbrúð-
kaup sitt i London hinn 7. þ.m.
Vinir þeirra gáfu þeim við það
tækifæri dýrar gjafir, sem jarl-
inn af Balfour afhenti þeim.
Hann var viðstaddur giftingu
iþeirra fyrir 50 árum. Segist hann
hafa orðið til þess fyrstur manna
að gera þau kunnug, og hafi það
verið 1 febrúarmánuði 1871. Lord
Aberdeen kom síðast til Canada í
maímánuði 1925.
einkis getið.
II. Tímarits og “History of Ice-
land” einkis getið, í vörslum um-
boðsmanns félagsins á Islandi hr.
Ársæls Árnasonar, og telst okkur
til að enn sé i hans vörslum:
i.—5 árgangar tímaritsins. 706
eintök. 6. árgangur tímaritsins 200
eintök. 7. árgangur tímaritsins 92
eintök. Alls 91)8 eintök. Af Historj'
of Tceland 12 eintök.
III. Útistandandi skuldir hjá
þremur útsölumönnum að upphæð
$254-35-
IV. Vöntun á skýrslu og yfir-
skoðun fjármálaritara starfsins.
þótt hinswegar að okkur öllum sé
kunnugt um áreiðanlegheit og trú-
mensku fjármálaritarans i fjármál-
um. Vér álítum virðingu á óseld-
um tímaritum félagsins of háa, og
villandi þar sem gert er ráð fyrir
að 2253 eintök af 1.—6. árgangs sé
virði $1,648.75, og 459 eint. af 7.
árg. $459.00, og er það fremur
Dagsetur.
The End of a Perfect Day.—Lausl. úr ensku.
Er þú situr að kveldi sæludags
Með sjálfs þín minninga-auð,
Við óma hins glaumlausa gleðibrags,
Og gleði’, er dagurinn .bauð.
Er þér ljóst hve minning um ljúfan dag
Má létta liið þreytta geð,
Er sunna loks hverfur við sólarlag,
Og síðast eg ástvini’ kveð?
Nú síga að kveldskuggar sæludags,
Og samferð er lokið brátt.
En friðsæla minning þess ferðalags
Þú fagra og ljúfa átt.
Og óbreytta mynd um þann æfidag
Til eilífðar hjartað ber. —
Vér finnum, við síðasta sólai'lag,
Þær sálir, er unnum vér.
Jón-as A. Sigurðsson.
Hvaðanœfa.
Fréttir frá Mexico segja, að
uppreisnin sem hafin var þar
snemma í októbermánuði, sé nú
nokkurn veginn bæld niður, og
segir stjórnin að svo megi heita, að
nú sé friður í landinu, eða svona
nokkurn vegnn það, eftir því sem
þar gerist, ep þeir kalla ekki alt
ömmu sína þar suður frá, og þyk-
ir það ekki mikið, þó einhverjar
smá-óeirðir eigi sér stað hér og
þar í landinu, enda mun svo vera
þó ekki kveði mjög mikið að því
sem stendur.
þar um. Ritgjörð þessi yrði svo
prentuð í Tímariti Þjóðræknisfé-
lagsins. Þar til að ynér veröur til-
kvnt hvort stjórnarnefndin vill
nokkuð sinna þessu, virðist ástæðu-
laust að setja nokkur skilyrði fyrir
þessu boði.
X'irðingarfylst,
Aðalsteinn Kristjánsson.
\'ar samþykt tillaga frá E. P.
Jónssyni, er A. Skagfeld studdi, að
skipa þriggja manna nefnd til þess
að athuga bréfið. I nefndina voru
skipaðir: E. P. Jónsson, séra A. E.
Kristjánsson og A. B. Olson. Þá
lagði fjárlagaskýrslunefnd fram álit
sitt að nýju. Lagði A. B. Olson til,
en J. H'únfjörð studdi, að sam-
þykkja álitið sem lesið. -Breyting-
artillaga kom frá A. Eggertssyni,
er J. E'. Kristjánsson studdi að
ræða álitið lið fyrir lið, og var hún
samþykt. — Arni Eggeftsson lagöi
til, en J. S. 'Gillis studdi, að sam-
þykkja 1. lið óbreyttan. \ ar það
gjört. — Þá lagði og Arni Eggerts-
son til, en E. P. Jónsson studdi að
samþykkja 2. lið óbreyttan, og var
það samþvkt. — Þá lagði Árni
Eggertsson til, en A. B. Olson
studdi, að 3. liður skyldi burtu
feldur. og skuldir þær er þar um
ræðir, skyldu strykast út af bókum
félagsins. Var sú tillaga samþykt,
eftir nokkrar umræður, meö 24 at-
kvæðum gegn 19. — Þá lýstu þeir
Klemens Jónsson og Árni Eggerts-
son, yfir því, í sambandi við 4. lið
álitsins, að skýrslurnar hefðu verið
við hendina, ef yfirskoðunarmenn
hefðu leitað þeirA. Tillaga kom
frá Arna Eggertssyni, er Bjarni
Magnússon studdi, að við liðinri sé
bætt: “Skulu yfirskoðunarruenn
næsta árs fara yfir skýrsluna, og
leggja álit sitt fyrir væntanlega
stjórnarnefnd." Var tillagan sam-
þykt. Síðan var liðurinn með þess-
ari breytingu samþyktur sem 3. lið-
ur nefndarálitsins. Þá lagði Árni
Eggertsson til, en A. B. Olson
: studdi, að sainþvkkja 5. lið nefnd-
samur, að kjósa hann ekki fyrir
leiðtoga sinn. Hvað alþjóðar mál
snertir, þá er hann vafalaust
þröngsýnasti afturhaldsmaðurinn
í Canada, auðvitað að undantekn-
um Mr. Taschereau, “liberal” for-
sætisráðherranum í Quebec.”
# * *
Einn daginn í vikunni sem leið,
var járnbrautarlest send frá C. N.
R. járnbrautarstöðvunum í Winni-
peg til að sækja hveiti vestur í Vinir og stuðningsmenn flug-
land, sepi var heil míla á lengd^ konunnar Ruth Elder, og félaga
og er það heldur sjaldgæft, að hennar, George Haldema, sem
járnbrautalestir séu svo langar, reyndu að fljúga yfir Atlantshaf-
jafnvel þótt vagnarnir séu tómir. ið, hafa skotið saman $1,000, sem
Ósköpin öll af hveiti er nú flutt á að gefa skipstjóra og skipverj-
Or bœnum.
Stúdentafélagið heldur fund í
samkomusal Fyrstu lút. kirkju á
laugardagskveldið þann 12. nóv„
kl. 8.30. Allir stúdentar vel-
komnir.
_Mr. T. Stone, 719 William Ave.
hér í borginni fór í gær áleiðis til
Montreal, Ætlar hann að koma við
í ýmsum borgum í Austur-Canada,
og einnig í Bandaríkjunum. Gerði
ráð fyrir að verða að heiman svo
sem þriggja vikna tíma.
frá væntanleg sölulaun, og þess
utan skynsamlegur afsláttur á bók-
uðu eignarverði eldri ritanna. En
fremur þykir okkur æskilegt að_í
skýrslu skjalavarðar sé sundurliðað
yfirlit, hvað óselt er af hverjum ár-
gang tímaritsins frá fyrstu tíð.
A. P. Jóhannsson.
B. B. Olfon
A. J. Skagfeld,
Gunnar Johannsson,
Þ. J. Gíslason.
A. B. Ojson lagði til, en Jónas
Jóhannesson studdi, að samþykkja
nefndarálitið, sem lesið. Breyting-
artillaga kom frá Takob Kristjáns-
syni er J. Húnfjörð studdi, áð vísa
álitinu aftur til nefndarinnar. —
Var brevtingartillagan samþ. í einu
hljóði.—Þá lás forseti bréf það frá
hr. Aðalsteini Kristjánssyni er hér
fylgir:—
Rev. Jónas Sigurðsson,
Forseti Þjóðræknisfélags
Vestur-íslendinga. v
Herra forseti:—
f annari viku febr., sendir þú út | arálitsins óbreyttan, sem 4 lið,
fundarboð og áskorun, til Vestur - I samþ. i einu hljóði. — Þá var sam-
íslendinga, í blöðum okkar hér. þykt tillaga frá Árna Eggertssyni,
lenzkum héruöum til þess að greiða
fyrir þessu máli.
IV. Þingið heimilar stjórnar-
nefndinni, að ráða hr. Brynjólf
Þorláksson, til þess að halda uppi
kenslu i íslenzkum söng, meðal
barna í Winnipeg, og ábyrgist ekki
minna, en þriggja mánaða kaup til
hans fyrir það starf.
V. Nefndin æskir þess að stjórn-
arnefndin. geri grein fyrir störfum
sínum í því máli, er henni var falið
á síðasta þingi, að hefja tilraun til
sjóðstofnunar í þvi skyni, að stofn-
að yrði prófessorsembætti, við
Mánitoba-háskólann i islenZkum
fræðum.
23. febr. 1927-
Ragnar E. Kvaran, Carl J. Olson,
H. S. Bardal.
Var samþykt tillaga frá séra
Ragnar E. Kvaran, er Bjarni
Magnússon studdi, að ræða álitið
lið fvrir lið.
1. liður, Ásmundur P
son lagði til, en E. P. Jónsson
studdi, aö samþykkja liðinn ó-
breyttan. — Breytingartillaga kom
frá Séra Ragnar E. Kvaran. er
Klemens Jónsson studdi, að bæta
við liðinn: “Skal ritara falið að
sjá um samvinnu við skólanefndir,
um þessi mál.” — Var breytingar-
tillagan samþ. með 16 atkvæðum
gegn 9. Var fyrsti liður síðan
samþyktur með áorðinni breytingu.
2. Séra Rögnvaldur Pétursson
lagði til, en Ásmundur Jóhannsson
studdi, að samþykkja liðinn ó
breyttan. Tillagan samþykt.
3. liður. Var samþykt tillaga frá
Ásmuridi Jóhannssyni, er Bjarni
Magnússon studdi, að hann sé sam-
þyktur óbreyttur.
4. liður. Við hann kom breyt-
ingartillága frá Ágúst Sædal, er
Arni Eggertsson studdi, að liður-
inn skuli hljóöa þannig: “Þingið
skorar á Fróns-deildina að taka að
Svo virðist áskorun þessi vera stil-
s'öng, en ungfrú Bergþóra Johnson
lék með á píanó; séra Ragnar E.
Kvaran las upp; Mrs. Jón Stefáns-
son söng nýtt lag^eftir Jón Frið-
finnsson, er hann hafði tileinkað
söngkonunni, en Mrs. B. H. Olson
lék með á pianó; hr. E. P. Jónsson
las kvæði eftir Hannes Hafstein,
og annað frumsamið; hr. Árni
Stefánsson söng, en hr. Ragnar H.
Ragnar lék með á píanó, var þá
lokið skemtiskránni, en forseti bað
fólk rísa úr sætum og syngja þjóð-
söng Canada: “O, Canada.” Dr.
Sig. Júl. Jóhannsson er flytja
skyldi erindi, gat ekki komið sök-
um anna. Að lokinni skemti-
skránni baö forseti menn að ganga
niður í fundargal hússins, og setj-
ast að veitingum, var svo mikill
mannfjöldi að þrísetið varð við
veisluborðin. Munu þar hafa verið
samankomin um 500 manns.
Þá er borð voru upptekin gengu
menn aftur upp í þingsalinn, og
Jóhanns- stigu þar danz til kl. rúmlega 1 eft-
ir miðnætti.
Fundur var settur aftur á fimtu-
daginn 24. febr. kl. 10 f. li„ — las
1 ritari fvtndargjörð annars þingdags
! og var hún samþykt sem lesin.
Þá lá fyrir 5. liöur, íslenzku- og
söngkensltt .nefndarálits. Spunnust
um hann nokkrar umræður, en að
lokum lögöu þeir B. R. Olson og
H. S. Bardal, rökstudda dagskrá, er
svo hljóðaði: “I fullu trausti um að
stjórnarnefndin sjái um að þetta
mál verði meðhöndlað á komandi
ári, á þann hátt, sem félaginu verð-
ur fyrir bestu, tekur þingið fyrir
næsta mál á dagsskrá.”
Var dagsskrá þessi borin undir
atkvæði, og samþykt með 21 at-
kvæði gegn 3.
Þá las forseti skýrslu milliþinga-
nefndar þeirrar, er skipuð var i
fyrra til þess að hafa með höndum
Þj óðra'kn isfélagsins,
byggingamál
sér að sjá um að fá Brynjólf Þor- 1 °g með fylgir:
- 1 Skyrsla nefndarinnar, er sktpuo
er A. B. Olson studdi, að sam-
uð, að flestir þeir, sem fæddir ertt þykkja nefndarálitið með áorðnum
á Islandi, eða af . íslenzku bergi breytitigxim. — Þá las séra Ragnar
E. Kvaran, nefndarálit, um söng-
og íslenzkukenslu, er hér fylgir:
tslenzku- og söngkenslunefndar-
Ákveðið er, að halda minning-
arsamkomu um afmæli séra Jóns
heit. Bjarnasonar næsta þriðju-
dag, 15. nóv., í Jóns Bjarnasonar
skóla. Samkoman hefst kl. 8 að
kvöldinu. Allir velkomnir.
brotnir, mættu gjarnan athuga,
hvort nokkrar liikur eru til sam-
vinnu.
Líklega eru flestir af okkar þjóð-
erni sammála um það, að framhald
á þjóðræknis viðleitni,—franthald
á einhvernig löguðu satnbandi, við
íráneyga frónsbúa sé æskilegt, —
það er sjálfsagt ósk og von allra,
sem hér eiga hlut að máli, að það
samband haldist sem lengst.
Mestar likur virðast til þess, að
innan fárra ára, þá verði viðhald—
eða framhald—á því sambandi, al-
gjörlega á valdi, afkomenda Hjjnd-
nemanna íslenzku, því svo fáir
flytja nú af íslandi til Norður-
Ameríku. Er því ekki alvarlegasta
spursmálið, fyrir þá, sem nú gefa
svo mikið af tíma og kröftum fyrir
þetta þjóðræknismál, hvernig stefnu
og störfum félagsins geti orðið svo
fyrir komið að næsta kynslóð, haldi
svipuðu starfi áfram? — Haldi
sambandi við ísland. — Þeir út-
lendingar hér í Ameríku, setn af
einhverjum ástæðum finna löngun
álit.
Nefnd, er var lcosin til þess að
fjalla um íslenzku- og söngkenslu,
leyfir sér að leggja fram þessa eft-
irfylgjandi tillögu.
I. Þingið skorar á stjórnarnefnd
ina, að leggja eins mikið kapp, og
henni er mögulegt á það að efla ís-
lenzku kenslu, hvar sem henniwerð-
ur viðkomið.
II. Þingið heimilar stjórnar-
nefndinni, að verja alt að $300.00
þessu til styrktar.
III. Þingið skorar á stjórnina,
að vekia öfluga hreyfingu í þá átt,
að almenningur færi sér i nyt á-
kvæði fylkisstjórnarinnar, viðvíkj-
andi kenslu í miðskólum fylkisins,
og jafnframt væntir það þess að
hún geri'grein fyrir, er hún hefir
þegar gjört í því máli, á þessu ári.
Þykir nefridinni sérstaklega miklu
máli skifta, að ekki sé lagt undir
höfuð að hvetja skólanefndir í ís-
láksson hingað til Winnipeg, til
söngkenslu, eftir því sem umsemst var 1
með honum og deildinni, með til-
liti til þess styrks, er margir ágætir
Frónsdeildarmenn hafa lofað.”
Eftir nokkrar umræður kom fram,
sem afleiðing þeirra, breytingartil-
laga við breytingartillögu, frá J. J.
Bildfell, er séra Ragnar E. Kvaran ari-
studdi, er svo hljóðar: að í stað 4.
liðs komi: “Þingið tekur með þakk-
læti tilboði. velþektra Winnipeg
íslendinga, sem fratn hafa kotnið í
þinginu, utn að taka að sér, að sjá
um að Br. Þorláksson sé ráðinn, til
þess að kenna íslcnzkum ungmenn-
um i Winnipeg söng á komandi
hausti.” Var breytingartill. við
breytingartill. samþykt tneð 24 at-
kvæðum gegn 14. — Var liðurinn
síðan samþyktur, með þessari
breytingu áorðinni.
5. liður. Um hann urðu tölu-
verðar utnræður, sem voru óút-
kljáðar kl. 6 síðdegis. Var því
samþykt tillaga, um að fresta fundi
til kl. 10. f. h. næsta dag.
Að kvöldi sama dags, miðviku-
dagsins, var haldin samkoma, ís-
lendinga-mót í Goodtemplarahúsinu
að tilhlutun þjóðræknisdeildarinn-
ar “Frón.” Var þar löng og ágæt
skemtiskrá. Forseti deildarinnar
hr. Hjálmar Gíslason, setti sam-
•koniuna, og bauð menn velkomna,
og bað menn standa á fætur og
syngja “Eldgamla ísrafold.” Að
því búnu flutti hann erindi. Mrs. H.
Helgason lék á píanó; séra Albert
E. Kristjánsson flutti erindi um
íslenzkar dygðir; Þorsteinn Þ. Þor-
steinsson las frumort kvæði, nýtt;
Mr. Sigfús Halldórs frá Höfnum
byggingamál þjóðræknisfé-
lagsins, á síðasta þingi 24. febr.
1926.
Nefnd þessi er skipuð var t sið-
asta þingi leyfi sér að skýra frá
því, að engar framkvæmdir hefir
hún haft í þessu máli, á síðastliðnu
Fé hafði hún ekkert með hönd-
um, því þótt leyfi fengi hún hjá
þinginu, að nota leyfar Ingólfs-
sjóðsins. Þá veittist henni það unt-
boð of seint, ekki fyr eri í júlí-mán-
uði—til þess að henni þætti ráðlegt
að festa kaup á bæjarlóð, fvrir til-
vonandi félagsheiniili. ert á þv't var
sjálfsagt að byrja. Mæla vill hún
þó með því, að félagið vindi að þvi
sem bráðastan Hug, að festa sér
grunn fyrir þetta fvrirhugaða heim-
ili, á meðan • verð á bæjarlóðum
stígur ekki upp úr þvi sem nú er.
23. febr. 1927.
Arni Eggertsson, Rögnv. Péturssan,
J. Kristjánsson.
Var samþykt tillaga frá Bjarna
Magnússyni, er B. B. Olson studdi,
þæss efnis að fela málið milliþinga-
nefnd, skyldu sömu menn skipa
nefndina og síðastliðið ár.
Þá las forseti yfirlýsingu þá um
söngkenslustarf Brvnjólfs Þorláks-
sonar, er hér fylgir, og bað þing-
heim að veita henni samþykki sitt
með þvt að standa á fætur.—
Var svo gjört.
“Þjóðræknisfélagið lýsir ánægju
sinni yfir ágætu starfi hr. Brvnj-
ólfs Þorlákssonar í þarfir söng-
genslu ungntenna í hinuni ýmsu
bygðunt íslendinga vestanhafs, og
þakkar honum velunnið verk.”
(Framh.)