Lögberg - 15.12.1927, Blaðsíða 4

Bls. 4
LöGiBERG, FIMTUDAGINN 15. DESEMBER, 1927
Friðarhátíðin mesta.
Þeim fer nú óðum fækkandi dögunum, þar til
hringd verður inn friðarhátíðin mesta á vorri
jórð, jólahátíðin sjálf, — hátíðin, er allir menn,
ungir jafnt sem aldnir, hlakka til, þeir er eigi
í brjósti bera harðlæst hjarta.
Jól kristinna manna, eru fyrst og síðast há-
tíð friðarins, því þau eru grundvölluð á kær-
leiks- og friðar-erindi jólabarnsins, meistarans
mikla frá Nazaret.
Um þessar mundir, rifjast upp í huga vor-
um, atburður einn frá unglingsárunum, á öræf-
um Austurlands. Vér höfðum verið sendir
með bréf, all-langa bæjarleið, rétt fyrir jólin,
náðum til áfangastaðar síðla dags á Þorláks-
messu, og þáðum þar gistingu. Allir voru í óða
önn, að búa sig undir hátíðina, hreinsa og prýða
heimílið eftir föngum. A bæ þessum átti vist
háöldruð kona, niðursetningur að oss minnir,
er uppi stóð einmana í lífinu og átti víst lítið
eftir, annað en að kveðja. Hnypraði hún sig
uppi í rúmi, með prjónana sína, og raulaði vísur
fvrir munni sér. Sóknarpresturinn var stadd-
ur á bænum þetta kveld, ungur og dásamlega
vel hugsandi maður. Verður honum reikað um
baðstofuna, unz hann kemur að rúmi gömlu
konunnar. Heilsar hann henni undur þýðlega,
og segir um leið: “En hvað það er dimt í kring
um þig, öuðrún mín”, því svo hét konan. Eft-
ir stutt samtal, gengur prestur út, klifrar upp
á bæjarvegginn og tekur ofan af glugganum
yfir rúmi hinnar háöldruðu konu. Glugganum
hennar hafði einhvem veginn verið gleymt,
þegar tekið var af hinum um morguninn. Nú
var orðið heiðskírt og stjörnubjart. Það var
engu líkara, en að stjörnur og tungl, hefðu
bundist um það samtökum, að bæta gömlu kon-
unni ljósmissinn, því dýrlegur bjarmi speglað-
ist þegar um ásjónu hennar og yngdi hvem ein-
asta andlitsdrátt. “Jólin eru að koma, Guðrún
mín,” sagði prestur, og “þá verður bjart í kring
um alla, — dýrlegur dagur um alt loft.”
Það var hjartalag meistarans frá Nazaret,
endurspeglað í sál prestsins, er sendi hann um-
svifalaust út í kuldann, til þess að taka ofan af
glugganum yfir rúmi konunnar gömlu.
Vafalaust verður svipað ástatt fyrir ein-
hverjum og gömlu konunni, um jól þau, er nú
fara í hönd,—einhver umkomuleysinginn stadd-
ur í rökkri. JIví ekki að vaka á verði og taka
ofan af glugganum, því um jólin, ljósahátíðina
sjálfa, má enginn sitja í myrkri.
Kærleiksguðspjall meistarans frá Nazaret,
á eilífðarerindi til allra manna, — ekki að eins
um jólin, heldur á öllum tímum jafnt. Hin ytri
tákn skifta minstu máli, því málsmergurinn
sjálfur er í því fólginn, að vera kristinn í
hjartanu.
Að svo mæltu óskum vér lesendum vorum,
sem og öllum íslendingum, hvar í heimi sem er,
góðra og gleðilegra jóla.
Jólin og Jólin,
Eftir séra Bjarna Jónsson, dómkirkjuprest.
Bráðum koma jólin. Þau koma inn í verzl-
unarbúðirnar, inn á vinnustofumar og heimili,
þau gera vart við sig hjá ritstjórum blaðanna.
Víðf er um þau talað, og jólanna ríkið er mik-
ið. Jólin koma á undan jólunum. Margir
starfa svo mikið fyrir jólin, að þeir era orðnir
svo þreyttir, þegar jólin, hin sönnu jól, koma,
að þeir geta ekki notið hátíðarinnar, eins og
skyldi. I
Hve oft skyldi þetta litla orð, “jól”, standa
í blöðunum áður en jólin komaf Hve oft sést
það orð í búðargluggunum ? Þetta orð er í sam-
bandi við svo margt. Þaraa er jólasýning og
jólasala, þar er hægt að kaupa jólagjafir! Þar
er hægt að fá jólatré og jólaljós. Með mörgu
móti er talað um jólagleði.
- Menn hlakka til jólanna. Það er margt fag-
urt og elskulegt í þeirri tilhlökkun. Þá fær
heimilisgleðin að njóta sín, og oft er fagurt að
sjá, hvernig hjartað þá skipar hendinni, og
hvernig hendinni er ljúft að hlýða. Lítum ekki
smáum augum á fagrar heimilisvenjur, gleðj-
umst yfir innilegu samfélagi ástvina og blíðu
barnsins brosi.
En gleymum því samt ekki, að það er munur
á jólum og jólunum. Það fer oft svo, að jólin
loka dyrunum fyrir jólunum. Ilin ytri jól eru
svo oft eins og fögur töframær„í nýtízkubún-
ingi. En hin sönnu jól líkjast fátæklega klæddri
móður, en móðirin kann hina fögru jólalist, að
hugga og gleðja. Menn geta dáðst að töfra-
, dísinni, en þegar til alvörunnar kemur, leitar
barnið til móðurinnar.
Látum oss því aldrei nægja hin ytri jól, hve
töfrandi sem fegurðin er. Það var ekki rúm í
gistihúsinu, fyrir Maríu og Jósef, og þá heldur
ekki fyrir barnið, sem fæddist. Enn í dag er
dyrunum víða lokað fyrir hinum sönnu jólum.
En er þá rúm í hjarta voru? Opnum vér dyr
hjartans fyrir hinni sönnu jólagleði: Getum
vér látið oss nægja minna en jólin? Getum vér
verið án þeirrar gleði, sem heyrist í þessum
orðum: Heilög jól höldum í nafni Krists.
Eg hefi þekt allmikið til hinna ytri jóla. En
þau nægja mér ekki. Aftur veita jólin mér
næga gleði, jólin í 2. kap. Lúkasar guðspjalls.
Þar eru jólin, sem eg vil bjóða velkomin. Þar
er sú jólapréldikun, sem eg vil hlusta á.
Það skal enn vera jólagleði mín að hlusta
eftir hirfum heilögu hljómum í hinni fyrstu jóla-
prédikun. Jólaengillinn prédikar og eg hlusta.
Engillinn segir: “Verið óhr(eddir.,> Það
er góð kveðja. Eg þarfnast þessarar kveðju.
Það er hið mikla sorgarefni, hve margir eru á
valdi óttans. En hvaða hjálp er í því fólgin, þó
að vér mennirnir segjum: Yerið óhræddir?
Hvaða hjálp veitist sjúkum manni, þó að eg
segi við hann, að hann þurfi ekki að hræðast?
En þegar eg get sannað honum, að hjálpin verði
veitt, þá eyðist óttinn. En þetta er einmitt hin
mikla jólagleði, að hið himneska ávarp, “verið
óhræddir”, er rökstutt. Verið óhræddir, því
sjá. Lítið upp, hræddu menn. Þér þurfíð ekki
lengur að standa hræddir í dimmunni. Þegar
verið er að kveikja á jólatrénu, eru börnin oft
látin bíða inni í dimmu herbergi. Svo þegar
búíð er að kveikja, er kallað á þau, og úr dimm-
unni koma þau inn í ljósadýrðina. Þetta er
mynd af því, hvernig jólin eyða óttanum, hvern-
ig þah dreifa burt dimmunni úr hjartanu.
Guð vill hafa öll börn sín hjá sér, hann vill ekki,
að þau séu úti í dimmu og kulda. Þess vegna
sendir hann engil með rökstudd skilaboð
Engilinn veit, að honum er óhætt að segja:
Verið óhræddir. Hann hefir þann boðskap að
flytja, sem leyfir honum að tala með myndug-
leika. “Eg boða yður mikinn fögnuð.” Þetta
eru jólin. Það þarf einmitt mikinn fögnuð til
þess að reka burt mikinn ótta. Þess þarf enn.
Nú er dimt í heimi. Margir kannast, eins og
hirðamir, við erfiði næturvökunnar. Þeir
kannast við vald syndar og sorgar, og þeir
horfa á margar brotnar perlur. Þess vegna er
dimt í hjarta. En nú mætir mikill fögnuður
miklum ótta. Nú vermist hjarta mitt. Eg sé
ljósin tendruð. En má eg vera inni í gleðisaln-
um? Hvað segir engillinn? “Eg boða yður
mikinn fögnuð, sem veitast mun öllum lýðnum.”
Þetta eru jólin. Enginn er undan skilinn, eng-
um er gleymt. Hin ytri jól eru ekki handa
öllum, gleði þeirra fá ekki allir notið. En hér
er mikill fögnuður, sem er ætlaður öllum. Þetta
er aðalstign kristindómsins, að hann er handa
öllum. Fagnaðarerindi Jesú Krists á þann
mátt, að það getur hvorttveggja, molað hinn
harða klett og reist við reyrinn brotna. Boð-
skapurinn er handa öllum. Enginn á svo mikla
gleði, að hann hafi ráð á að fara á mis við hina
mestu gleði, og enginn er svo aumlega staddur,
að hann þurfi að koma að lokuðum dvrum. Jóla-
gleðin er ætluð öllum, hún er ætluð mér, sem
þessi orð rita, og þér, sem nú ert að lesa þau.
Er þetta mögulegt? Er til svo víðtæk gleði?
Skyldi engillinn geta rökstutt þessi orð? Já,
hann flytur oss sönnunina. Hann talar ekki út
í bláinn, hann sannar sitt mál.
Því gð yður er í dag frelsari fœddur, sem er
Kristur Drottinn, í borg Davíðs.” Þetta eru
jólin. Hér er tryggingin. Hér er uppspretta
gleðinnar: Frelsarinn er fæddur. Frelsari er
hann.
Hér er um heilaga sögu að ræða. Svo elsk-
aði Guð heiminn, að hann gaf son sinn, til þess
að hann skyldi vera, ekki að eins spámaður og
fræðari, heldur frelsari.
En hér er einnig um sæla nútið að ræða, því
að yður er i dag frelsari fæddur. Þessi boð-
skapur tilheyrir deginum í dag, ryr þegar eg get
sagt: “Mér er frelsari fæddur”, þá þekki eg
jólin frá jólunum, þá þekki eg hann, sem fædd-
ist á jólunum. »
Förum eftir bendingu engilsins. Göngum
að jötunni. Horfum á baraið. Hjá jötunni
sjáum vér hina heilögu uppsprettu, og þaðan
rennur lífsins fljót, og hver sem af því drekkur,
þekkir jólin, finnur kraft þeirrar gleði, sem
Jesús veitir.
Ðrekkum af' lífsins fljóti. Tökum á mótj
boðskapnum: * ‘ Yður er í dag frelsari fæddur. ’ ’
Þetta eru jólin. —Sam.
/
“Giants in the Earth.’’
Er skáldsaga um líf og lifnaðarháttu Norð-
manna í Ameríku, ritin af norskum manni, er
dvalið hefir þar langvistum, og þýdd á enska
tungu af honum sjálfum, amerísk eða norsk
skáldsaga? Spuming þessi, sem í sjálfu sér
er þó lítið annað en formsatriði, hefir nýlega
sett hinum og þessum ritskoðurum stólinn fyrir
dyrnar, er til þess kom að gagnrýna bókina,
“Giants in the Earth,” eftir O. E. Rölvaag, er
gefin var út síðastliðið vor.
Höfundur .bókar þessarar, fluttist frá Nor-
egi til Bandaríkjanna, árið 1896, þá á ungum
aldri. Hlaut hann í kjörlandi sínu mentun við
æðri skóla, hvarf að því loknu til Noregs og
stundaði framhaldsnám um hríð í Osló.
Er vestur kom á.ný, hlaut Mr. Rölvaag pró-
fessorsembætti við St. Olaf’s College, og gegn-
ir því fram á þenna dag. Hefir hann samið
ýmsar bækur, er hlotið hafa lýðhylli mikla í
Noregi. Aðeins hans síðasta bók, sú er hér
hefir gerð verið að umtalsefni, hefir komið fyr-
ir almennings sjónir í enskri þýðingu. Hefir
bókin þegar vakið feikna eftirtekt, og af þeirri
ástæðu orðið orsök til spurningar þeirrar, sem
getið hefir verið hér að framan.
Frá þeim tíma, er “Growth of the Soil”, eft-
ir Knut Hamsun, fyrst kom á prent, hefir í bók
þá jafnan verið vitnað, sem fullkomnunar mæli-
snTÍru á norska skáldsagnagerð. í flestum til-
fellum, hefir þetta reynst miður heillavænlegt
fyrir þá rithöfunda, af norsku .bergi brotna, er
komið hafa fram á.sjónarsviðið á eftir Hamsun.
Borið saman við hin ramefldu ritverk hans, hafa
bækur flestra hinna horfið athugunarlítið inn í
mistrið eða móðuna, þótt sumar hafi ef til vill
fengið dálitla bráðabirgðar viðurkenningu. Að
því er þessa nýju bók Mr. Rölvaag’s áhrærir,
verður samanburðurinn á engan hátt til þess,
að draga úr gildi hennar. Þótt sjá megi þess
að vísu ærið glögg merki, hve djúp áhrif að
Hamsun hefir haft á list hans, þá dylst
engum, er með atygli les, hið ágæta efnisval,
sem og máttur sá í stíl og frásögn, er gerir hon-
um tiltölulega auðvelt með að losa sig undan
miður æskilegum áhrifum hins fyrnefnda rit-
víkings.
Sú er eindregin sannfæring mín, að fram til
þessa, hafi sára fáar skáldsögur ritnar verið í
Ameríku, er í nokkru verulegu taki fram “Gi-
ants in the Earéh”. Sú bók er að minni hvggju,
einn voldugasti þátturinn, í leiksýning þeirri
hinni megin miklu, er dregur fram á sjónar-
sviðið landnám hins nýja heims.
Með samúðarríkri glöggskygni, persónugerf-
ir Mr. Rölvaag frumbyggjann, er ávalt og á öll-
um tímum lýtur lögmáli ættartengslanna við
moldina, eða móður jörð. Annað veifið er hún
gjöful og góð, en hina stundina óbilgjöra og
grimmúðug. Örlætið kemur skýrast fram við
bardagamanninn. Hinir sitja á hakanum. Líf-
ið og sigurinn, verður eign þeirra máttarmeiri,
en ósigurinn og gleymskan hlutskifti hinna, er
meiga sín minna. Til hins síðara flokks telst
Beret, kona Per Hausa, er með engu móti gat
sett sig inn í æfintýri landnemalífsins, né heldur
skilið markmið hins ósveigjanlega frumbyggja.
1 hennar augum varð hin dapra og eyðilega
Dakota-slétta, veðurbarin og illviðrasöm, ímynd
ógna og hörmunga. Framtíðar fyrirheit henn-
ar, fékk hún ekki með nokkrum hætti skilið.
Frú Beret var, eins og maður hennar komst að
orði, ein af þeim mörgu, er aldrei hefðu átt að
flytja út, sökum þess að henni hefði ekki með
nokkru móti getað skilist, hve óumræðilegan
fögnuð að framtíðin oft og iðulega geymir í
skauti sínu. Hún hatast við alt og alla, og
missir að lokum vitið. Eftir æði langan tíma,
nær hún sér að nokkru aftur, en umhverfið sýn-
ist henni samt sem áður ljótara og syndum-
spiltara, en nokkru sinni fyr. Skapgerð manns
hennar, Per Hausa, er nokkuð á annan veg.
Honum virðist það með öllu óskiljanlegt, að
fólk skuli geta óttast nokkurn skapaðan hlut á
traustri jafnsléttunni. Hann er orðinn samgró-
inn sléttunni, og hún á hann með húð og hári.
örðugleikar frumbýlingsáranna, glíman langa
og stranga við ræktun hinnar faðmvíðu sléttu,
örfuðu hann og stæltu til drengskapar og dáða.
Per Hausa verður úti í snjóbyl. Þegar hann
fanst, starði líkið brostnum augum í Vestur.
“The Giants in the Earth”, — örðugleikarair
og illvíg náttúruöfl, höfðu myndað samsæri til
að vinna bug á Per Hausa og slá vopnin úr
höndum hans á síðustu stundu. Nú var það um
seirian, því Per Hatisa hafði látið eftir sig þrjá
mannvænlega sonu, og hét sá yngsti þeirra rétti-
lega, Peder Victorious, eða Pétur Sigurvegari.
Hin margvíslegu blæbrigði bókar þessarar,
er verðskulda lof, sem og skaplýsingar söguhetj-
anna, eru fleiri en svo, tað sundurliðað verði í
fáum orðtim. Heíldarsamræmi bókarinnar, er
óaðfinnanlegt, persónugerfingamir svipmiklar
mannlífsmyndir, sannsögulegar út í yztu æsar.
Það er ef til vill ekki einstakt í sinrii röð,
en eitthvað ónotalega óskemtilegt er það eigi
að síður, að engum Islendingi skuli enn hafa
hepnast, að inna af hendi svipað hlutverk í
þágu þjóðbræðra sinna, hliðstætt því, eða hvað
þá heldur betra, en Mr. Rölvaag hefir afkastað
fyrir þjóðflokkinn norska. Mrs. Salverson
gerði, eins og þegar er kunnugt, ofurlitla til-
raun í svipaða átt, í bók sinni, “The Viking
Heart”. Fyrri hluti bókarinnar hafði þó nokk-
urt gildi, og gaf að minsta kosti góðar vonir.
En þótt sorglegt sé frá að segja, þá 'druknaði
verk hennar í væmnislegum orðaflaum og endaði
með skelfingu. Eins og sakir standa, verður
ékki betur séð, en að landinn geri sig ánægðan
með ekki neitt, eða þá endurtekið vatnsbland-
að rím um árstíðaskiftin, sem í eðli sínu eru
jafn sjálfsögð og lag við ljóð.
H. J. S. (E. P. J. þýddi.)
ÞEIR SEM ÞURFA
LUMBER
KAUPI HANN AF
The Empire Sash& Door Co.
Limited
Office: 6th Floor Bank of Hamilton Chambers
Yard: HENRY AVE. EAST. - - WINNIPEG, MAN.
VERÐ og GŒDI ALVEG FYRIRTAK
Þeir íslendingar, er í hyggju hafa að flytja búferlum til
Canada, hvort heldur er heiman af íslandi eða frá Bandaríkjun-
um, sendi skriflegar fyrirspurnir til ritstjóra Lögbergs.
Gleðileg Jól
OG
Farsælt Nýár
Heil og sœl!
Emma feita afréð það,
Að ykkur skyldi senda
Súkkulaði heim í hlað
Og hamingju-óskar minnisblað,
Svo glöð þið lifið fram til æfi enda.
W. J. BOYD CO.
Konan sem segir: “Eg hefi ekki peninga til þess
— Eg er að spara,”
Mun síðar segja: “Eg hefi peninga til þess — eg
hefi sparað.”
Budget Book vor gefur yður góðar
leiðbeiningar. Biðjið um hana.
(
Th© Royal Bank
of Canada

Vorar beztu
Hátíða-óskir
til
Allra íslendinga, f jær og nær.
UKE Di THE WOODSIIUIIK CDMEUf
t*a» «.«.«>» <*»*a»^^«i»«w.^^i^^«ia»«i»^i»a»i>i8»ta»*&»»a»*a»*9»M»C

GLEÐILEG JÓL
;; ;; ;; OQ ;; ;; ;;
FARSÆLT NÝÁR I
Til allra íslendinga.
Bjornson, Brandson, McKinnon,
Olson og Chestnut
LÆKNAR
Medical Arts Building,
Winnipeg
%