Lögberg - 10.01.1929, Page 1

42. ARGANGUR |
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 10. JANÚAR 1929
NÚMER 2
Helztu heims-fréttir
Canada
King forsætisráðherra hefir til-
kynt, að sambandsþingið komi
saman hinn 7. febrúar. Er búist
við að það muni sitja þangað til
í júní, líklega seint í þeim mánuði.
Fréttir frá Ottawa segja, að búist
sé við fjörugri umræðum á þessu
þingi heldur en því síðasta. Ein-
hverjar tilgátur hafa heyrst um,
að almennar kosningar mundu
fram fara á þessu ári, en það
Iþykir heldur ólíklegt, að nokkuð
verði af því fyr en árið 1930. —
iLeiðtogi íhaldsflokksins, R. B.
Bennett, er nú sem stendur í Ev-
rópu, fór til Englands skömmu
fyrir jólin, en er væntanlegur til
Ottawa um miðjan þenna mánuð.
* * *
Eins og kunnugt er, er Winni-
pegbær nú að undirbúa virkjun
Slave-fossanna í Winnipeg-ánni,
og hefir áður verið frá því skýrt
hér 'í blaðinu. Fossarnir teljast
með náttúruauðæfum Manitoba-
fylkis. Bærinn verður því að leigja
fossana af stjórninni. Er hér við
fylkisstjórnina um að eiga, vegna
þess að til stendur, að hún taki
nú við yfirráðum yfir náttúruauð-
æfum fylkisins. Hefir töluverður
ágreiningur orðið milli æjarins
og stjórnarinnar út af þessum
leigusamningum, en eftir nokkurt
þjark, virðast báðir málsaðilar
hafa komið sér saman í öllum atr-
iðum nema því, að stjórnin vill
hafa leyfi til að hækka leiguna
hvenær sem henni kann að bjóða
svo við að horfa. Að þessu vill
bæjarstjórnin ekki ganga og seg-
ist aldrei gera það, ef hún geti
með nokkru móti komist hjá því.
Stjórnin situr þar á móti fast við
sinn keip. Búist er við, að Hon.
Charles Stewart, innanríkis ráð-
herra, verði að skera úr þessari
þrætu, því enn eru náttúru auð-
æfi fylkisins undir umsjón og
yfirráðum sambandsstjórnarinn-
ar í Ottawa.
* * *
George Yandle heitir maður
nokkur, sem kom til Winnipeg í
vikunni sem leið, lengst norðan úr
óbygðum Manitoba-fylkis, þar sem
hann hefir verið í fimtán ár og
aldrei með hvítum mönnum, nema
lítilsháttar með tveimur öðrum
hvítum mönnum, sem einnig hafa
verið lengi ,þar norður frá, en oft-
ast hefir hann verið einsamall.
Maður þessi kom til Manitoba fyr-
ir fimtán árum með þeim ásetn-
ingi að taka heimilisréttarland,
en iþað varð ekkert af því og í þess
stað fór hann norður í óbygðir að
veiða dýr og fisk.
Ekki kann hann vel við sig í
Winnipeg og heldur hann þó til
á öðru fínasta gistihúsi borgar-
innar. Sjálfur veit hann ekki
hvað það er, sem hann saknar
mest, kuldinn eða frosni fiskur-
inn, sem hann er vanur við að
éta. En nokkuð er það, að honum
finst ekki nærri nógu kalt í Win-
nipeg.
Öll þessi ár hefir hann, likt og
Eskimóarnir, lítið sótt til hvítra
manna annað en te og tóbak. Þó
hefir hann stundum fengið séir
hveitimél, sykur, baunir og hrís-
grjón. En þessar vörur eru nokk-
uð dýrar þarna norður frá. Hann
borgar $100 fyrir 98 pund af
hveiti, $3.00 fyrir pund af te, $2
fyrir pund af sykri og $8 fyrir
pund af tóbaki. Hann fær nauð-
synjar sínar frá loðskinnafélag-
inu, sem hann vinnur fyrir og
borgar því með loðskinnum. Þeg-
ar járnbrautin er komin til Fort
Churchill, getur hann sjálfsagt
fengið nauðsynjar sínar með
sanngjarnara verði, en hann á þá
samt 250 mílna leið að fara í
kaupstaðinn, frá þeim stað þar
sem hann nú heldur til.
Sjálfur hefir hann lent í mörg-
um mannraunum þar norður frá
og kann frá mörgu að segja úr
lífi Eskimóanna, sem oft eiga
við hungur að búa. Segist hann
nú geta talað þeirra mál engu lak-
ar en ensku. Eftir fáa daga fer
hann aftur norður í óbygðir og
segist hann una þar vel hag sín-
um. —
* * *
Ilia Tolstoy greifi var staddur
í Winnipeg í vikunni sem leið. Var
hann á leið til New York með
nokkrum öðrum mönnum, og komu
þeir þaðan fyrir nokkrum mánuð-
um og hafa síðan verið norður í
óbygðum Manitobafylkis til að
taka þar kvikmyndir af viltum
dýrum og Eskimóum. Þessi mað-
ur er sonarsonur skáldsins mikla,
Leo Tolstoy. Ráðsstjórnin á Rúss-
landi hefir slegið eign sinni á all-
ar eignir hans og þeirra feðga og
er maður þessi nú eignalaus, en
hann er hraustur maður og unir
því vel að ganga á mis við allan
auð feðra sinna, ef hann aðeins
má vera úti og njóta hreina lofts-
ins og kærir sig kollóttan þá kalt
sé veður, eða þá heitt. í borgum
segist hann aldrei geta búið héð-
an af, því hann uni því ekki með
nokkru móti.
* * *
Hon. George H. Murray, K.C.,
fyrverandi stjórnarformaður í
Nova Scotia, andaðist í Montreal
á sunnudagskveldið, 67 ára að
aldri. Hann var forsætisráðherra
og leiðtogi frjálsylnda flokksins
í Nova Scotia frá 1896 til 1923 og
eru það einsdæmi í brezka rí^inu,
að nokkur maður hafi verið for-
sætisráðherra svo lengi í senn, og
allan þann tíma var hann þing-
maður sama kjördæmis.
* * *
United Farmers of Manitoba,
eru að halda ársþing í Brandon
þessa dagana. Var þingið sett á
þriðjudaginn og stendur það yfir
í fjóra daga. Bracken forsætis-
ráðherra getur ekki verið þar
viðstaddur í þetta sinn, þvi hann
er enn á heilsuhælinu í Battle
Creek, Minn. Þrír af hinum ráð-
herruum eru þar og flytja ræður á
þinginu.
Bandaríkin.
All-skæð inflúenza gengur nú
víðast hvar í Bandaríkjum, og
hefir hún, og lungnabólga, sem
henni fylgir oft, á síðastliðnum
tveim mánuðum orðið tólf þúsund
manns að bana í 65 helztu borg-
um landsins. Síðan 3. nóvember
hefir dauðsföllum stöðugt fjölgað
á hverri viku, og í vikunni, sem
endaði 29. des. voru þau 2,957. Er
talið, að um áramótin hafi 800,000
manns í Bandaríkjum legið í flú.
* * *
í Nebraska og Missouri ríkjun-
um voru hríðarbyljir miklir í vik-
unni sem leið og var snjókoman
svo mikil, að hún hefti víða um-
ferð um tíma og olli mörgum
minniháttar slysum , en um mann-
skaða er þó ekki getið.
* * *
Ira Rich varð fyrir því slysi,
að detta úr flutningsbíl í Bridge-
port, Conn., núna um nýárið, og
meiddist hann svo illilega, að taka
varð af honum annan fótinn.
Rich, sem er einn af afkomendum
Abrahams, vildi ekki með nokkru
móti láta brenna fótinn, svo hann
sótti um leyfi til að mega láta
grafa hann í grafreit Gyðinga.
Fékk hann leyfi til þess og fór
jarðarförin fram eins og aðrar
jarðarfarir að siðvenjum Gyð-
inga. En ekki var Rich orðinn
svo frískur eftir slysið, að hann
gæti fylgt fætinum til grafar.
Bretland.
Brezkar járnbrautir eiga nú við
mikla fjárhagsörðugleika að stríða,
sem kemur til af því, að tekjur
þeirra hafa minkað stórkostlega
og eru orsakirnar til þess aðal-
lega þær, að flutningurinn, sem
þær hafa að flytja, er nú miklu
minni en áður, einkum kol og
járn. Annað er það, að nú fara
bæði fólksflutninga og vöruflutn-
inga bílar um alt landið, og það
-er orðið svo mikið af þeim, að
þeir taka tilfinnanlega mikinn
flutning frá járnbrautunum. í
ágúst í sumar voru laun allra, sem
við járnbrautir vinna, lækkuð um
2% prct., en það dugar samt ekki
nærri því til að jafna tekjuhall-
ann. Aðallega mun þetta stafa af
því, að kolaiðnaðurinn hefir stór-
kostlega minkað og standa Bret-
um af því mikil vandræði á marga
vegu, sérstaklega atvinnuleysi
námamannanna. Halda ýmsir
merkir menn, að atvinnuvegir
þjóðarinar muni seint eða aldrei
komast í gott lag, nema kolin geti
aftur gefið álíka atvinnu og áð-
ur var.
* * *
Síðustu skýrslur frá Bretlandi
sýná, að þeir eru alt af að verða
fleiri og fleiri, sem ferðast í loft-
inu. í fimm vikur í röð, nú fyrir
skömmu, voru farþegar með loft-
förum frá London til Paris, 2,060
á viku, og er það 500 fleiri heldur
ið” raski jafnvægi hins kvenlega
sköpulags og verður ekki á móti
því mælt. Menn mega ekki láta
það villa sig, sem útlendir gestir
segja hér af kurteisi. Það er
meira að marka, hvað þeir segja
sín á milli, þegar þeir eru lausir
við öll íslenzk áhrif.
Annars er sjálfsagt bezt, að
kvenfólkið ræði þetta sin á milli.
Tilgangurinn nteð þessari grein
er líka einkum sá, að minna á að
það má ekki dragast lengur að
eitthvað sé gert til þess að koma
samræmilegum svip á búningana
og laga þá jafnframt eftir kröfum
tímans. X.
—Morgbl.
För Wilkins
til Suðurheimskautslandanna.
Mönnum er í fersku minni frægð-
arför Wilkins flugmanns og föru-
en þegar flest var árið 1927. Frá j nauts hans Eielsons, er þeir flugu
London er nú hægt að fara með j frá Alaska til Svalbarðs í vor sem
loftförum til 73 borga í Evrópu. j leið. Urðu þeir menn heimsfræg-
Níu ferðir á dag eru farnar milli j ir fyrir flug þetta.
London og Paris; sú fyrsta kl. 6, Er peir komu til baka til Amer-
á morgnana, og sú síðasta klukk-, íku byrjuðu þeir strax að undir-
an hálf fimm á daginn. Meir en búa annan og meiri leiðangur til
helmingur af þeim, sem fljúga yf- j Suðurheimskautslandanna. Flug-
ir'Ermarsund, eru konur.

ið í vor var einskonar reynsluflug.
En þar syðra ætla þeir að gera
vísindalegar rannsóknir.
Þeir hafa bækistöð sína í De-
ception eyjunni og flugu þaðan í
Það eru nú líkindi tU, að kven-jfyrsta sinni þ 22 n6v_ inn yfir
Þjóðbúningar.
fólkið fari að hugsa til að koma
ísa Suðurpólsins. Var það í
sér upp þjóðlegum búningum fyrirjfyrsta sinni( sem farið hefir verið
Alþingishátíðina. Mundi það og
gefa hátíðinni þjóðlegro svip, ef
sem flestar konur bæru íslenzkan
búning. Ýmsir örðugelikar sýnast
nú vera á þessu, að sumum mun
sýnast. Skautið hefir hingað til
verið talið helzti hátiðabúningur-
inn. Þótt skoðanir séu nú farnar
að verða skiftar um það, hvað
haganlegur slíkur búningur sé og
jafnvel líka um hitt, hvað fagur
í flugvél þar um slóðir.
Eftir því sem Wilkins segir
sjálfur frá, er tilgangurinn með
rannsóknarför þessari fyrst og
fremst sá, að gera sér grein fyrir
veðráttunni þar syðra.
Veðurfræðingar líta svo á, að
upptök og orsakir veðráttufarsins
í heiminum stafi frá heimskauta-
löndunum og ímynda sér sumir
hverjir, að ef gerðar eru veðurat-
þess til, að þarna væri einskonar
áframhald Andesfjallanna ame-
rísku. En sé svo, má svo að orði
komast, að fjöll séu umhverfis alt
Kyrrahaf. — Fái menn fulla vissu
fyrir þessu, verður betur en áð-
ur hægt að gera sér grein fyrir
uppruna jarðar og framíþróun
jarðmyndana.
Þá er enn eitt. Vísindamenn
þykjast hafa getað gert sér grein
fyrir, að þarna syðra, undir jökl-
inum, væru víðáttumiklar og auð-
ugar kolanámur, sem myndu geta
orðið mannkyninu að miklu gagni,
er fram líða stundir.
Það er því auðséð, að þarna eru
mikil verkefni að vinna, og úr-
lausnarefni, sem eru þess verð að
áræðnir menn og hraustir leggi
fram krafta sína til þess að sinna
þeim.
Þeir landkönnuðir, sem fremst-
ir hafa verið og unnið hafa þrek-
raunir þar syðra, svo sem Amund-
sen og Scott o. fl„ hafa rutt braut-
ina, gefið mönnum tilefni til á-
giskana og bollalegginga. En með
hinum nýjustu farartækjum, flug-
vélunum, er nú hægt að fá yfirlit
yfir landflæmi á einum degi, er
tók þá forgöngumennina ár að
brjótast í gegn um. — Morgbl.
hann sé, þá hljóta víst flestir að huganir þar> nægilega langt sam-
fleytt tímabil, þá muni ivera hægt
að finna reglur fyrir v.eðurbreyt-
ingunum þar, og af þeim verði
síðan hægt að spá um veðráttuna
yfir langt tímabil víða um heim.
Til þess að geta komið þessum
veðurathugunum á, þarf fyrst að
kanna hið mikla landflæmi um-
hverfis Suðurpólinn, svo hægt sé
að sjá, hvar veðurathuganastöðv-
arnar eigi að vera.
Eins og kunnugt er, er landa-
skipun mjög ólík umhverfis heim-
skautin. Umhverfis Norðurheim-
skaut er íshafið, en hálendi mikið
er við Suðurheimskaut. Kuldi er
því ekki nærri eins mikill nyrst á
urhveli jarðar. Norðuríshafið er
að vísu ísi þakið. En ísbreiða
hafsins er ekki nema svo sem 20
metrar á þykt. iSærinn allur er
nálægt frostmarki.
Á sumrin er því oft sæmilega
hlýtt norður í ísnum, og dýra og
jurtalíf Norðurheimskautaland-
anna er sumarmánuðina talsvert
fjölskrúðugt.
Alt öðru máli er að gegna suð-
urfrá. Yfir hálendinu, þar sem
á köflum er yfir 10,000 fet yfir
sjávarmál, liggur 2,000 feta þykk
ísbreiða. Af þessum feikna jökli
stafar gríðarmikill kuldi, svo þar
syðra er miklu mun kaldara en á
tilsvarandi breiddargráðu norð-
lægrar breiddar. Dýra- og jurta-
líf þar syðra er og mun fáskrúð-
ugra. Þar í heimskautalöndunum
þrífst vart nokkur planta, og skor-
kvikindi eru þar vart önnur, en
nokkur sníkjudýr á sjávarfuglum.
Tvo eru hin merkustu rann-
sóknarefni þar syðra. Er annað
að gera sér grein fyrir því, hvort
jökullinn mikli við suðurheim-
skautið liggur á samfeldu landi,
sem þá er álíka stórt og Banda-
ríki Norður-Ameríku. Því þó jök-
ulbungan sé samfeld hið efra, vita
menn ekki nema landið sé sundur-
skorið og gangi hafstraumar und-
ir þveran jökulinn. En sé svo.
hefir iþetta mikil áhrif á straum-
ana í suðurhöfum, og er nauðsyn-
legt að fá glögg skil á þessu til
þess að geta gert sér hugmynd um
orsakir veðrabrigða.
Annað er það, að rannsaka há
lendi þessa mikla jökullands, gera
vera sammála um það, að á úti-
hátíð geti ekki komið til mála að
nota skaut. Þá eru líka það marg-
ar konur, sem hafa látið klippa
hár sitt, að það gerir skautinu
erfiðar uppdráttar, einnig sem
innihúss búningi.
Aftur er það annar búningur,
sem vex að vinsældum að sama
skapi sem skautið tapar þeim. Það
er upphluturinn. Sá búningur hef-
ir það tvent sameiginlegt, að vera
fallegur og um leið hentugur,
bæði innan húss og utan. — Það
sýnist því augljóst, að konur ættu
einmitt að leggja áhrzlu á að fá
sér þennan búning fyrir 1930.
Menn munu nú segja, að það
muni ekki heldur vera hægt að
nota upphlut við stutt hár. En
það er nú annað hvort, að dagar
íslenzks þjóðbúnings eru taldir,
eða að það verður að samlaga
hann stutta hárinu. Og það vill
einmitt svo vel til, að konur hafa
hér á landi notað húfur, sem jafn-
vel hæfa stuttu hári og löngu.
Skotthúfur þær, sem nældar eru
í hárið, eru eins og skautið tilbún-
ingur næst síðasta mannsaldurs.
— Það sem því þarf að gera, er
það, að finna það húfuform, sem
bezt á við upphlut og stutt hár.
Auðvitað er ekkert því til fyrir-
stöðu, að þær konur sem hafa
langar fléttur, noti skotthúfuna
eftir sem áður. Slíkt er aðeins
skemtilegt tilbreyting.
Nú er í ráði að það fari í vor í
maílok blandaður söngflokkur
héðan til Kaupmannahafnar á
söngmót allra Norðurlandaþjóða,
sem íslendingum hefir verið boð-
ið að taka þátt í. Vel ætti nú við,
að konurnar bæru þjóðbúninga,
enda líklegt, að hinar þjóðirnar
geri það. Væri einmitt upphlutur-
inn mjög vel fallinn til þessa, og
ber þeim mun bráðara að með að
finna honum hentugan höfuðbún-
að. — Að fara að nota skaut til
þessarar farar, kemur varla til
mála, það mundi skera sig áiþægi-
lega úr stilnum og ekki verka fag-
urlega innan um hina búningana.
Þegar drotning vor fékk skaut-
búning sinn komu út myndir af
henni, sem dreifðust út um öll
Norðurlönd. En búningurinn náði
ekki hylli neins staðar svo kunn-
ugt sé. Listamenn segja, að “horn-
Það hefir löngum þótt .hið mesta
hamingjumerki hér á landi, að
finna skeifu. En við fyrstu skóflu-
stungu, er byrjað var á verkinu,
fann einn stúdentinn gamla og
ryðbrunna skeifu, er þarna hafði
lengi legið. Þeir, sem trúa forn-
um spám, sjá í þessu fyrirboða
góðrar giftu fyrir garðinn,' og er
þess að vænta, að þeir reynist
sannspáir.—Vísir.
Áramóta hugleiðingar
Stúdenta garðurin n
Þeir, sem gengið hafa yfir Skóla-
vörðuholt síðustu daga, hafa séð
að byrjað er að grafa fyrir stór-
hýsi í austanverðu holtinu. Er
það Stúdentagarðurinn, sem þarna
á að standa. Mun hann snúa ann-
ari aðalhlið út að skólavörðutorgi
og verða út úr þeirri hlið tvær
álmur, sem munu standa í húsa-
línu torgsins. En hin aðal-hliðin
snýr til suðausturs, og mun verða
aflíðandi brekka frá henni niður
að framlenging Barónsstígs.
Grunngröfturinn hófst síðasta
dag októbermánaðar. Unnu þá
nokkrir stúdentar úr lagadeild og
læknadeild, en fyrst í stað vinna
ekki aðrir að grefti, en háskóla-
stúdentar auk verkstjóra. Hafa
allflestir þeirra, þeir sem ekki eru
í þróflestri, heitið að leggja fram
nokkur dagsverk, ýmsir 5—8 og er
Vísi sagt, að á þenna hátt sé þeg-
ar fengin loforð fyrir á þriðja
hundrað dagsverka. Með þessu
móti spara stúdeiítár garðinum
eigi litið fé, en hitt er og mikils
vert, að þeir sýna, að áhugi þeirra
fyrir þessu máli nær út fyrir orð-
in ein. Um sex undanfairn ár
hafa þeir safnað fé til garðsins
og orðið mæta vel ágengt, þótt
enn vanti allháa fjárhæð til þess,
að garðurinn megi rísa skuldlaus.
En þegar verkið byrjar, taka þeir
sér sjálfir reku og haka í hönd,
og “velta fyrstu steinunum úr
vegi”, í bókstaflegri merkingu.
Standa þeir þarna við vinnu frá
því verkljóst er á morgnana, þar
til myrkur fellur á. Og svo sýnd-
ist tíðindamanni Vísis, sem þeir
ynnu af kappi og sæktist vel, enda
eru flestir íslenzkir stúdentar
vanir vinnu og margir hinir beztu
■verkmenn.
Fæstir þeirra, sem þarna vinna,
geta þó vænst þess að uppskera
sjálfir ávöxt iðju sinnar. Þótt
alt gangi að óskum, munu fæstir
þeirra, sem nú stunda nám við
háskólann, mega væn£a garðvist-
ar, að þeim fráskildum, sem
skemst eru komnir.
Vísir hefir og haft af því sann-
ar spurnir, að meðal skólapilta í
efri bekkjum Mentaskólans sé
mikill áhugi fyrir því, að leggja
þarna hönd að verki. Auðvitað
eru þó á ýmis vandkvæði sakir
kenslu í skólanum. En nú þarf
vart að efast um, að áhugi skóla-
pilta og hlýr hugur forráðamanna
skólans til málsins fái rutt þeim
örðugleikum úr vegi.
Ekki munu margir hinna eldri
stúdenta, sem af skólabekkjunum
eru komnir, enn hafa heitið að
gefa dagsverk til byggingarinnar,
Þó er sagt, að tveir eða fleiri há-
skólakennarar hafi þegar lofað að
ganga í liðið, og sennilegt er, að
fleiri gamlir stúdentar dugi garð-
inum nú á einhvern hátt, annað-
hvort með því að vinna í einn eða
Þaö eru orðnar sjaldséðar fréttir
úr íslenzku bygðunum hér vestan
hafs og finst mér það menningar-
lega stór skaði, sérstaklega fyrir
okkur gamla fólkið hér. G. Jóns-
son, Vogar á miklar þakkir skilið
fyrir sínar fróðlegu og vel rituðu
fréttagreinar, sem hann birtir altaf
öðru hvoru úr sínu bygðarlagi, svo
við, sem lesum erum stórum mun
fróðari en áður úr þeirri bygð, svo
ættu fleiri að gera. Eg held það
eina meðalið til að fá blaðið skil-
víslega borgað. Sé enginn vegur
betri til að fá fróðlegar fréttir úr
bygðum víðsvegar að, frá gömlum
og góðum íslendingum, svo maður
fái færi á að kynnast umheiminum
og gömlum vinum og kunningjum,
sem þó búa í mörg hundruð milna
fjarlægð, sannarlega kysi eg það
fremur en þetta, sem hefir birst
um alllangan tíma í báðum blöðun-
um íslenzku vestan hafs, sem við
fáfróðir menn ekki getum skilið.
Það eru þessir hálærðu menn, se^n
einir geta skilið það, og fært ser
það í nyt á þann veg að það leiði
til góðs fyrir alla þá, sem ætla sér
heim 1930. Við óskum margir að
svo verði.
Er ekki vani að byrja á tíðarfar-
inu, sem hér í þessari bygð hefir
verið svo minnilega gott, að eg,
nærri eins gamall og gamli karlinn
úr álfheimum, sem var 18 barna
faðir, man hvorki hér né á íslandi,
svona gott ár, hvað tiðarfar snert-
ir. Janúar frostvægiur og lítill
snjór. Sama með febrúar og marz,
sem var eftir tímatalinu hvað kald-
astur; þegar apríl kom fóru að
koma góðir dagar, með sólbráði og
hlýju, þó blessað vorið færi ekki
að sýna sig fyr en kom um sumar-
mál, svo ekki varð farið út á akra
fyr en fyrstu daga af maí, sem var
yndislega góður, þur og sólskins-
dagar, engar rigningar. öll akra-
vinna vanst fljótt og vel, enginn
dagur tapaðist frá vinnu svo marg- ir
ir voru langt komnir í mai-lok og
í fyrstu viku af júní var*öll sáning
klár. Fyrir þessa blessuðu tíð mun
heldur meira en vanalega hafa ver-
ið sáð i jörðu. Með júní skifti um
svo blessunarlega, gróðrarskúrir
komu tíðar og hiti svo alt tók bráð-
um framförum, gras og korn; með
júlí var komið mikið gras, eins litu
akrar óvánalega vel út. Um miSj-
an júlí fóru að kQma hitar nokkuð
miklir, þó ekki meir en einn eða
tvo daga seinast í mai, 90 stiga hiti
í skugga, þá spratt grasið svo fljótt
að margir voru búnir að heyja með
ágúst, og kom það sér vel, þegar
vinnuaflið er svo dýrt um korn-
sláttinn og þreskinguna og það
verður að gerast hvað sem það kost-
ar. Seinni partur af júlí og allur
ágúst voru svo þurir að ekki var
hægt að segja að tapaðist hálfur
dagur frá vfnnu, og um miðjan
ágúst var farið að byrja kornslátt.
Voru margir þá rétt búnir að heyja.
og var það fyr en vanalega hefir
verið áður. Hefir hér ekki áður
litið betur út að undanteknu 1915,
sem best hefir verið uppskera í
þessari bygð, og sannaðist þar sem
oftar að ekki er sopið kálið þó i
ausuna sé komið, að hugsa sér á-
nægjuna, sem skein út úr andliti
hvers manns af útlitinu, sem allir
dáðust svo að. En þann 20. til 25-
komu svo harðar frostnætur tvær,
að skaðinn í þessari bygð nam þús-
undum, aðeins þeir, sem búnir voru
að slá fvrir þessar frostnætur fengu
No. 3 hveiti, 'betra er ekki um að
tala nú orðið No. 1 fæst aldrei og
lítið af No. 2. Þó svolítið fáist, þá
er það ekiki svo mikið, að nægði í
vagnhlass í haust, bó sprettan væri
góð. Svona fór það, þessar á-
nægjulegu hvllingar hurfu og urðu
þreskinguna svo hefði ekki annað
verið með, hefði illa farið. Guð
hjálpar þeim, sem vilja hjálpa sér
sjálfir. Þótt uppskeran væri nokk-
uð mikil að vöxtum til, verðið lágt
á öllum sortum, sem alt til samans
kom svo út að peninga inntektin
var víst tæplega í meðallagi og svo
höfðu sumir ekkert eftir þegar bú-
ið var aS borga tvinna, þreskingu,
mannakaup og skatta. Heyrði eg
þá, sem bezt gerðu, segja, að ef
ekkert hefði annað verið en upp-
skeran, þá hefði illa farið, því eins
og að framan er sagt; Guð hjálpar
þeim, sem viljd hjálpa sér sjálfir.
Það var enginn bóndi hér, sem ekki
hafði tvö eða þrjú járn í eldinum.
Eins og þegar er sagt borgaði það
fyrsta sig ekki; annað járnið voru
gripir og lömb og kindur og svín,
sem allir höfðu meira og minna af.
Var veðrið á þessum skepnum á-
gætt. Kindur og lömb frá 7—10
dollara hvert. Þeir, sem margt
höfðu, fengu drjúgar inntektir,
svo að meðtöldum þeim, sem seldu
gripi og svín líka var því betra.
Markaður ágætur á gripum tveggja
til þriggja ára frá 60 dali upp að
90 dölum hver, og var það góð og
mikil inntekt fyrir þá, sem mest
höfðu. Seinast en ekki sízt fengn
margir stóra og góða viöbót af ah-
fugflum, tyrkjum, gæsum, öndum
og hænsnum, og eftir því, sem eg
hefi komist næst, mun sú tekju-
grein hafa farið yfir 100 dali hjá
sumum, og sá hinn sami er hafði
hlut í öllum, kom vel út svo að öllu
samanlögðu var útkoman ágæt hjá
sumum. í meðallagi hja sumum, og í
minna lagi hjá sumum, og eftir þvi
reikna eg alla útkomuna vel í meðal-
lagi; allir fengu nægilegt áð bíta og
brenna án þess að skulda, og þá er
engin ástæða til að vanþakka eða
vera óánægður. Svo var uppbótin
Drottins svo dýrmæt, þessi öndveg-
is tiðs nú siðast i 3 mánuði, svo
allir, sem vildu gátu á ýmsan hatt
bætt við sig. Eg vona að við sjá-
(Framh. á 4. bls.)
sér grein fyrir legu og gerð fjall- fleiri daga sjálfir, ef þeir fá þvi
anná. Vísindamenn hafa getið sérvið komið, eða á annan veg.
Einar Jónsson prófastur
sjötíu og fimm ára.
1 gær, 7. des„ fylti hálfan átt-
unda áratuginn einn af allra merk-
ustu og vinsælustu prestum þessa
lands, Einar prófastur Jónsson a
Hofi í Vopnafirði, — segir blaðið
“Vörður”, frá 8. des. s. 1.
Séra Einar vígðist að Felli
Sléttuhlíð 31. ágúst 1889 og skort-
ir því aðeins liðugt misseri til að _
hafa verið þjónandi prestur í 50
ár.
Séra Einar er Norðmýlingur að
, ætt og hefir dvalið þar mestan
hluta æfi sinnar, fyrst uppvaxtar-
árin og síðan sem prestur á
Kirkjubæ, Desjarmýri og Hofi í
Vopnafirði, nú síðustu 16—17 ár-
in. Hann hefir gegnt flestum
trúnaðarstörfum, sem á mann
verður hlaðið, var meðal annars
um langt skeið þingmaður Norð-
mýlinga.
Allir, sem séra Einari hafa
kynst, hafa um hann sömu söguna
að segja, að samvizkusamari,
grandvarari og betri mann hafi
þeir ekki þekt. Séra Einar hefir
fylt sess sinn svo að fátítt mun
að betur sé gert, hann hefir ver-
ið alvarlegur kennimaður, fræð-
andi hvar sem hann hefir komið,
hverjum manni hjálpsamari og
hollari í ráðum. Hann hefir ver-
ið sjálfkjörinn héraðshöfðingi,
hvar sem hann var, vitur maður
og fróður, þéttur fyrir og ein-
beittur, ef því var að skifta, en
umburðarlyndari en aðrir menn,
hvergi spilt griðum eða friði, en
jafnað deilur manna og missætti,
ef unt hefir verið.
Séra Einar er mikill maður á
vöxt, í hærra lagi og óvenju þrek-
lega bygður, enda rammur að afli
á yngri árum. Hann er fræðimað-
ur mikill, bæði á almenn visindi
og þó einkum í ættfræði, svo að
hann er þar í fremstu röð.
Séra Einar dvelur um þessar
mundir hér í Reykjavík hjá syni
sínum, Vigfúsi skrifstofustjóra.
Annar sonur hans, Jakob, er að-
stoðáfprestur á Hofi og gegnir
embættinu í fjarveru föður síns.
Margar hugheilar árnaðaróskir
að engu. Heyrst hefir að sumstað- munu berast hinum aldraða ágæt-
ar hafi hveitið rúmlega borgað 1 ismanni um þessar mundir.