Lögberg - 10.01.1929, Side 3
LÖGBERG FIMTUDAGINN 10. JANÚAR 1929.
Bls. 3.
SOLSKIN
FUGLINN OG FÚSI.
í snörunni fuglinn sat fastur,
og fóturinn þrútinn og sár.
Hann titraði af angist og ótta,
í auganu glitruðu tár.
Og tíminn var leiður og langur,
hann langaði frelsi að ná,
því brúði og börn átti hann lieima,
og bezt var að dvelja þeim hjá.
Hann flaug út að afla sér fæðu,
og flýtti sér eins og hann gat,
því aumingja ungarnir litlu
þoir æptu og báðu’ hann um mat.
Að æti hann leitaði lengi,
og lúinn og þreyttur hann var,
í fjörunni’ hann fann það um síðir,
og fagnandi settist hann þar.
Hann bita með nefinu náði,
og nú vildi’ liann flvta sér heim,
en snörumar fjötruðu fætur.
Hann fékk ekki losnað úr þeim.
Hann neytti þess afls, sem hann átti,
— af engum er heimtandi meir —
en kraftarnir voru svo veikir;
æ, vesalings fuglinn, liann deyr.
Nei, Fúsi um fjöruna gengur
og fuglinn í lífsliættu sér.
Af meðaumkvun hjarta hans lirærist.
Hann hnífinn á snöruna ber.
Ó, hugsið hve fuglinn er feginn,
er frelsaður leitar liann heim.
Og Fúsi með fögnuði starir
á ferðir lians langt lit í geiin.
En Guð sér af himninum háa,
live hjálpsamur drengurinn er,
sem fuglinn úr lífshættu leysti,
hann letrar því nafn hans hjá sér.
—Sig. Júl. Jóhannesson.
DRENGURINN OG TEKETILLINN.
I.
Einu sinni var lítill drengur í Skotlandi.
Hann sat eitt sinn framan við eldinn og virti
fyrir sér teketilinn liennar mömmu sinnar. Guf-
an rauk upp úr stútnum og lokið fór að skrölta
og lyfta sér.
Hann tók lokið af og leit ofan í ketilinn. Þar
var ekkert að sjá nema heitt vatn. “Hvað get-
ur það verið, sem kemur lokinu til að lyftast?”
sagði hann við sjálfan sig.
Hann hélt þurrum bolla yfir gufunni, til þess
að sjá hver áhrif það hefði. Þetta var meira
en lítið undarlegt. Litli drengurinn sat lengi
og horfði og liugsaði.
Alt í einu heyrði hann frænku sína segja:
“James Watt, svona latan dreng liefi eg aldrei
séð. Taktu bókina þína og reyndu að nota tím-
ann til einhvers, sem gagn er að. Þú hefir ekk-
ert gert í heilan klukkutíma, annað en að taka
lokið af katlinum og láta það á aftur. Skamm-
astu þín ekki að eyða tímanum svona?”
James Watt var ekki eins aðgerðalaus og
hún hélt. Nú ætla eg að segja þér söguna af
honum, svo að þú fáir að vita, til hvers hann
var að virða fyrir sér gufuna í tekatlirium.
II.
James Watt þótti gaman að fást við ýms á-
höld. Það bar jafnvel á því, þegar hann var lít-
ill drengur. Pabbi lians gaf honum heilmikið
af smíðatólum. Drengurinn bjó til svo marga
fallega; hluti með þeim, að menn liöfðu það að
orðtaki, að hann væri dverghagur.
Þegar hann var seytján ára, varð liann að
fara að vinna fyrir sér. Hann lagði af stað að
heiman og til Lundúnaborgar. Hann fór ríðandi
og var tólf daga samfleytt á leiðinni. Samgöng-
ur voru þá erfiðar, af því að þá voru engar gufu-
vélar til, og þess vegna heldur engar járn-
brautir.
James var eitt ár í Lundúnaborg. Síðan fór
hann lieim og kom upp vinnustofu. Hann gerði
við gleraugu, fiðlur, veiðistengur, orgel og ýmsa
aðra hluti.
Oft hugsaði hann um gufuna í katlinum.
Hann var viss um, að fyrst gufan gat lyft lok-
inu á katlinum, hlvti lnin að geta fleira.
A þeim tíma vissu menn nauðalítið um gufu-
afl. Enginn kunni að láta það hreyfa vélar eða
gera annað.
James Watt afréð, að reyna að búa til vél,
og láta ,gufu hreyfa hana. Hann las alt, sem
gat orðið honum að liði, til þess að kynnast
gufuafli. Átta ár vann hann vélinni.
Fátækur var hann, og’ varð því að vinna á
verkstæðinu, til þess að komast af; en að vél-
inni vann hann í öllum tómstundum sínum. Ár
eftir ár varð hann fyrir vonbrigðum, og alt virt-
ist ætla að mishepnast, en hann reyndi aftur og
aftur.
Loks var vélin tilbúin. Það átti að revna
hana á ákveðnum degi. Þegar hann rann upp,
fjarlægð. Allir vildu sjá undravélina. Það
rjarlæg^. Allir vildu sjá undravélina. Það
átti að nota hana til þess að dæla vatn upp úr
námu. Vélin var sett af stað, og hún vann verk
sitt ágætlega.
Það lét afarhátt í henni. Það líkaði áhorf-
endunum. Þeir sögðu, a"ð hún gæti ekki unnið
svona mikið, ef hún hefði ekki hátt.
Gufan hefir unnið mikið, síðan James Watt
bjó til fyrstu gufuvélina. Hugsum okkur allar
]iær gufuvélar, sem gera mönnum ferðalög
skemtileg og fyrirhafnarlítil. Hugsum okkur
þau hús, sem eru hituð með gufu. Við höfum
margt og mikið að þakka James Watt. Fyrir
lians daga var gufan ekki notuð til neins.
Ætli James Watt liafi verið að eyða tíman-
um til ónýtis, þegar hann var að virða fyrir sér
teketilinn? — Samlb. S. A.
EGOG VIÐ.
Pétur og Páll gengu eftir þjóðveginum. Þeir
sáu glampa á eitthvað á rykugri götunni fram
undan sér. Þegar þeir komu nær, sáu þeir að
þetta var öxi. “Hæ, liæ”, sagði Pétur. “Hér
er ljómandi falleg öxi.” Um leið og liann sagði
þetta þreif hann hana upp af götunni.
“En hvað við erum hepnir,” sagði Páll. “Við
getum selt hana fyrir mikla peninga,” “Við!”
sagði Páll, og fór nú að síga í hann.
“Þú tókst hana ekki upp,” sagði Pétur.
“Það var eg, sem gerði það, og eg á hana.” —
Þeir urðu nú óðamála og töluðu svo hátt, að
hvorugur heyrði neitt, nema það sem hann
sagði sjálfur. “Þeir heyrðu ekki fótatak á eft-
ir sér. Alt í einu voru menn komnir fast að
þeim. Einn þeirra kallaði: Þarna er þjófur-
inn. Hann heldur á öxinni minni. Þetta er
sama öxin, sem hvarf úr skemmunni minni í
morgun. ”
“Þetta er engin liæfa,” sagði Pétur. “Við
fundum öxina á veginum, vinur minn og eg. Við
höfum ekki stolið henni. Við getum sannað
það.”
“Þú færð að vera einn um að sanna það,”
sagði Páll. “Þú fanst öxina, eg kom þar hvergi
nærri.” Að ,svo mæltu sneri hann sér við og
gekk leiðar sinnar.—Samlb. S. A.
SAGAN AF ÓANÆGÐA DRENGNUM. s
Það var einu sinni lítill drengur, sem átti
eins mikið af leikföngum og þið öll saman, eða
jafnvel meira, en þó stagaðist hann allan dag-
inn á þessum orðum: “Æ, mér leiðist svo-
hræðilega. Hvað á eg að gera?” 1 hvert skifti,
sem hann fékk ný leikföng, varð hann frá sér
numinn af gleði og slepti ekki af ]>eim liend-
inni. Hann vildi helzt ekkert annað sjá né
heyra; en eftir einn eða tvo daga var hann orð-
inn leiður á því öllu saman, fleygði því til hlið-
ar og sagði: “Æ’, mér leiðist svo hræðilega.”
En nú var ekki hægt að fá ný leikföng á
hverjum degi lianda drengnum, og var hann því
illa settur.
Þegar önnur börn skemtu sér við leiki sína,
gerði litli drengurinn ekki annað en geispa og
velta sér í stólnum. Svo sagði hann víst hundr-
að sinnum sömu orðin: “Æ', mér leiðist svo
hræðilega.”
Aróðir drengsins var jafnvel sjálf farin að
þjást af leiðindum, af því hún lievrði liann segja
þetta svo oft.— En gætið nú að, að það fari ekki
eins fyrir ykkur, áður en eg hefi lokið sögunni.
— Á hverjum degi benti liún drengnum á öll
litlu, fátæku börnin, sem engin leikföng áttu, en
voru þó glöð og ánægð. En þegar fortölur
hennar komu að engu gagni, datt henni í hug l
að fara og hitta álfkonu, sem átti heima í gler-
höll þar í grendinni. Hún sagði henni í hverj-
um vandræðum hún ætti með drenginn, en álf-
konan svaraði: “Vertu róleg, eg skal lækna
piltinn af leiðindunum. ”
Álfkonan fór síðan heim með móður drengs-
ins, en þegar þær komu að húsinu, var drengur-
inn nýgenginn út með föður sínum. Álfkonan
gekk úr einu herbergi í annað og snart við öllu,
sem drengurinn átti, með fingurgómunum, og
tautaði eitthvað fyrir munni sér. Að því búnu
fór hún án þess að segja móður drengsins, livað
hún liefði í rauninni gert.
Drengurinn kom ekki heim fyr en seint um
kvöldið. Var hann þá orðinn mjög þrevttur,
svo að móðir hans háttaði hann undir eins.
Þegar liann vaknaði daginn eftir, rétti hann
úr sér og teygði sig, og fór síðan í sokkana og
skóna. Svo rétti lmnn höndina eftir buxunum
og blússunni sinni. “Æ', ó,” sagði hann gremju-
lega, “eg verð að fara í sömu gömlu fötin á
hverjum degi, — það er svo leiðinlegt.” En
seinasta orðið, sem liann hafði svo miklar mæt-
ur á, ætlaði að standa fast í hálsinum á honum,
því að viti menn! Buxurnar og blússan stóðu
upp, hneigðu sig djúpt fvrir drengnum og gengu
svo róleg og alvarleg út um dyrnar, rétt eins
og einhver væri í þeim. Drengurinn varð al-
veg steinhissa og leit á sig hálfklæddan, síðan
hljóp liann til móður sinnar og sagði henni frá
þessu skjálfandi af hræðslu. En hún sagði að-
eins: “Þetth er rétt handa þér.” Svo lét hún
liann standa langa lengi kvíðandi yfir því að
verða nú að vera svona liálfklæddur allan dag-
inn. Að lokum fékk hann þó leyfi til að fara í
sunnudagafötin sín, svo að hann þvrfti ekki að
fela sig fyrir fólkinu. Því næst settist hann
að morgunverði. — Drengnum var skamtaður
sami matur og venjulega, en nú segir hann:
“Gef mér sætt kaffi og smjördeigsköku eins og
stóra fólkinu, það er hræðilega leiðinlegt að fá
mjólk og bollur á hverjum degi.”
En, hvað haldið þið að liafi gerst? Mjólk-
urg'lasið lyftist upp, hægt og hægt, og öll
mjólkin og blessaður rjóminn, strevfndu eins og
foss í könnuna aftur, en hvíta, ljúffenga bollan
sveif eins og fiðrildi út um gluggann og datt
ofan í körfu, sem fátæk beiningatelpa bar á
handleggnum. Litla stúlkan hugsaði sig ekki
lengi um, hún fór að éta bolluna með mikilli á-
nægju. — Drenginn langaði mest til að fara að
gráta, en hann þorði það ekki, því að hann hélt
hálfgert, að mamma sín hefði lijálpað bollunni
út um gluggann.
Svangur og sneyptur stóð hann upp frá
borðinu, og fór að leika sér. Fyrst fór liann að
fást við leikhúsið sitt. Hann dró tjaldið upp,
og allar persónurnar komu fram á leiksviðið, en
hann vissi ekki livað hann átti að láta þær segja.
Svo lét hann tjaldið falla. Þá tók hnn stóra
fánann sinn í fangið og gekk um gólf með liann
þrisvar sinnum. Svo tók hann byssu sína, g}rrti
sig sverði og batt á sig skotfæratöskuna. Hann
setti hjálminn á höfuðið og’ fór svo að skilmast
en hætti því eftir skamma stund. Fór hann
þá að skoða myndabækurnar og leit einu sinni
á fyrstu og seinustu síðuna, málaði svo þrjár
kýr með bláum og grænum litum í eina teikni-
bókina sína. — Eftir þetta fór hann á bak stóra
vagghestinum og barði bumbu á hestbaki. Að
lokum hætti hann þessu og settist á stól, tevgði
sig, geispaði ólundarlega og ságði: “Æ, eg hefi
svo oft leikið mér að þessum gullum. Þau eru
svo hræðilega leiðinleg.” Ekki hafði hann fyr
slept orðunum en alt, sem var í herberginu, fór
að hrevfast á óskiljanlegan hátt. Öll gullin
fóru á kreik, og fáninn í broddi fvlkingar. Á
eftir lionum staulaðist leikliúsið með leikfólkið
til heggja handa, sem söng og veifaði höttunum
glaðlega. Þar næst kom byssan, tignarleg í
hreyfingum með fallegu axlarólina sína; á eft-
ir henni kom svo bumban, og barði hnallurinn
bumhuna í ákafa. Við aðra hlið hennar liékk
skotfærataskan, en sverðið við hina, og yfir
þessu öllu sveif svo hjálmurinn í lausu lofti.
Síðan kom löng lest af mvndabókum, sem
drógu stóran hlaða af litum á eftir sér, líkt og
dráttarbátur er vanur að draga selgskip, og
svo rak stóri vagghesturinn lestina og hoppaði
út að dyrunum. Þegar fáninn kom að dyrun-
um, harði hann, og þær opnuðust upp á-gátt, og
öll halarófan fór út, ofan tröppurnar og út á
götu. Drengurinn stóð fyrst sem steini lost-
inn, en svo hljóp hann organdi á eftir. Honum
tókst að ná í taglið á hestinum, en um leið sveif
öll halarófan í loft upp og flaug af sfað eins
og fuglahópur. Drengurinn vildi helzt fljúga á
eftir, en gat það ekki. Þá hljóp hann inn aftur
hágrátandi. Kom þá móðir hans og sagði al-
varlega: “Þetta er rétt handa þér, það var alt
svo leiðinlegt.”
Nú skildist drengnum att í einu, að það var
enginn annar en liann sjálfur, sem var orsök
í þessu óláni. Og hann var næstum óliuggandi
af harmi yfir ]>ví, að vera nú orðinn svo fátæk-
ur, að hann átti engin gull til að leika spr að.
Þá mundi hann eftir því, að inni í stofunni
hans föður hans var töfraljósker, stokkur með
tinhermönnum og fallegasta myndabókin hans.
Þangað flýtti hann sér nú. Honum lá við að
gráta af gleði, þegar hann var orðinn viss nm,
að þetta var þó kyrt.
Nú kysti liann gullin sín, og mátti ekki af
þeim sjá, og eftir það sagði hann aldrei: “Æ,
það er alt svo hræðilega leiðinlegt.” Hann
gladdist vfir því, að það skvldi þó vera eitthvað
eftir handa honum.
Eftir því sem lengra leið, varð hann betri og
betri drengur og þá fann hann smátt og smátt
aftur gullin sín, sem höfðu flogið burt. En álf-
konan, sem hafði hjálpað móður hans svona vel,
liét Hygni. —
Hvað haldið þið að drengurinn hafi heitið?
—Samlb. S. A.
EF—
Ef brúðan þín bryti á sér kollinn,
bætir þá úr þeirri nauð
að fara að æpa og orga,
svo augun í þér verði rauð?
En því ekki að gera úr því gaman
og glettni, og segja á þann veg:
“Iíún heilla mín hausbrotnaði.
Sú hepni, að það var ekki eg.”
Ef gengur þú einn úti á götu,
og geri þá slagxæðurs bvl,
batnar þá við það að blóta
og byrsfast og gletta sig til?
En væri ekki betra að brosa,
en brýrnar að setja ofan á nef,
Qg bera sólskin í bæinn,
þótt bvlurinn kveði sitt stef?
Ef þér finst, drengur minn, erfitt
og ókleift að vinna þitt starf,
bætir þá ólundin úr því,
og evkur þér kraftinn, sem þarf?
En væri’ ekki vit í að reyna,
og vinna með kjarki og dáð,
og sjá hvort þú sigrar ei björninn,
þó sýnist það ófært í bráð?
Ef Einar ekur í bifreið,
og Óli á fallegan hest,
mundi þá greiða þér ganginn
að gráta, af því þú eigir verst?
En væri ekki göfugra að gleðjast,
og Guði að þakka það hnoss,
að þú átt svo þolgóða fætur
og þarft ekki bifreið né hross.
Þér finst máske lífið alt ferlegt
og fólkið ekki eins og þú vilt.
Ætli veröldin vilji nú breytast
fvrir vesalings telpu eða pilt?
En sæmd er þér, ef þú svo seiglast,
og sættir þig við það, sem fæst,
og gerir eins ve log þú getur
og gleðst við hvert takmark, sem næst?
—Stgr. Arason þýddi úr ensku.
DR. B. J. BRANDSON
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sts.
PHONE: 21 834
Office timar: 2—3
Heimili 776 Victor St.
Phone: 27 122
Winnipeg, Manitoba.
DR O. BJORNSON
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sts.
PHONE: 21 834
Office timar: 2—3
Heimili: 764 Victor St.,
Phone: 27 686
Winnipeg, Manitoba.
DR. B. H. OLSON
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sts.
PHONE: 21 834
Office Hours: 3—5
Heimili: 921 Sherburn St.
Winnipeg, Manitoba.
DR. J. STEFANSSON
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sts.
PHONE: 21 834
Stundar augna, eyrna nef og
kverka sjúkdðma.—Er að hitta
kl. 10-12 f. h. og 2-5 e. h.
Heimili: 373 River Ave.
Tals.: 42 691
DR. A. BLONDAL
Medical Arts Bldg.
Stundar sérstaklega kvenna og
barna sjökdðma.
Er aö hitta frá kl. 10-12 f. h.
og 3—5 e. h.
Office Phone: 22 296
Heimili: 806 Victor St.
Slmi: 28 180
Dr. Kr. J. Austmann,
Wynyard, Sask.
DR. J. OLSON
Tannhckn.tr
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sta.
Phone: 21 824
HelmlUs Tais.: 82 <28
Residence
Phone 24 206
Office
Phone 24 963
E. G. BALDWINSON, LL.R
íslenzkur lögfræðingur
708 Mining Exchange
356 Main St. Winnipeg
DR. S. J. JÓHANNESSON
stundar lækningar
\
og yfirsetur.
Til viðtals kl. 11 f.h. til 4 e.h.
og frá 6—8 að kveldinu.
Sherbum St. 532 Sími 30 877
Gw W. MAGNUSSON
Nuddlæknir.
609 Maryland Street
GÞriðja hús norðan við Sarg.)
PHONE: 88 072
Viðtalstími: kl. 10—11 f. h.
og kl. 3—5 e. h.
Dr. C. MUNSON, L. D. S.
Dentist
66 Stobart Bldg.
290 Portage Ave. Winnipeg
Phone 25 258
Fer til Gimli og Riverton. —
Veitið því eftirtekt í bæjar-
fréttunum.
Dr. C. J. Houston,
Dr. Sigga Christianson-Houston
Gibson Block
Yorkton, - Sask.
Fowler Qptical
294 CARLTON ST.
NEXT TO FREE PRESS
DRS. H. R. & H. W. TWEED
Tannlæknar.
406 Standard Bank Bldg.
Cor. Portage Ave. og Smith St.
Phone 26 545. Winnipeg
THOMAS H. JOHNSON
H. A. BERGMAN
íaL lögfræðlngar.
Skilfstofa: Room 811 McArthor
Buildlng, Portaga Ava.
P.O. Box 165«
Phone*: 26 849 og 26 84ð
LINDAL, BUHR & STEFÁNS0N
Islenzkir lögfræöingar.
356 Maia St. Tals.: 24 888
peir hafa ehnnig skrifatofur afl
Lundar, Riverton, Gimll og PhMK
og eru þar að hltta ð. eftlrfylgj-
andl tlmum:
Lundar: Fyrsta miðvikudag,
Riverton: Fyrsta flmtudag,
Gimll: Fyrsta miBvlkudag,
Fhney: priðja föetudag
i hverjum mAnuOl
J. Raynar Johnson,
B.A., LL.B., LL.M. (Harv.)
ísletizkur lögmaður.
12 C.P.R. Bldg. Portage og
Main, Winnipeg, Manitoba.
Símar:
Skrifst. 22 341 Heima 71753
JOSEPH T. THORSON
ísl. lögfræðingur
Scarth, Guild & Thorson,
Skrifstofa: 308 Great West
Permanent Building
Main St. south of Portage.
PHONE: 22 768
G. S. THORVALDSON,
B.A., LL.B.
Lögfræðingur
709 Electric Chambers
Talsími: 87 371
A. C. JOHNSON
007 Oonfederatlon I.ife Bldg
WINNIPKG
Annast um fasteigmir manna. Tek-
ur að sér að ávaxta sparifé fðlks.
Selur eldsábyrgð og bifreiða ábyrgð-
ir. Skriflegum fyrirspurnum svarað
samstundls.
Skrifstofusimi: 24 263
Heimasími: 33 328
A. S. BARDAL
848 Sherbrooke St-
Selur llkklstur og annast ura tt-
farir. Allur útbúnaður «á beott.
Ennfremur selur hann sllskonej
minnisvarða og legsteina.
Skrifstofu tals. 86 607
HetmlUs Tals.: 58 802
Dr. C. H. VR0MAN
Tannlæknir
606 Boyd Building Phone 84 1T1
WINNIPEG.
SIMPS0N TRANSFER
Verzla með egg-á-dag hænsnafðður.
Annast einnig um allar tegundlr
flutninga.
681 Arlington St., Winnipeg
ALLAR TEGUNDIR FLUTN-
INGA.
Nú er veturinn genginn í garð,
og ættuð þér því að leita til mín,
þegar þér þurfið á kolum og
við að halda.
JAKOB F. BJARNASON
668 Alverstone. Sími 71 898
ISLENZKIR FASTEIGNA-
SALAR
Undirritaðir selja hús og lóðir
og leigja út ágæt hús og íbúðir,
hvar sem vera vill í bænum.
Annast enn fremur um allskon-
ar tryggingar (Insurance) og
veita fljóta og lipra afgreiðslu
ODDSON og AUSTMANN
521 Somerset Bldg. Sími 24 664
-t-> e - - - - *
ÞJOÐLEGASTA
Kaffi- og Mat-söluhúsið
sero þesM borg liefir nokkurn tima
h&ft tniwn vébanda slnna.
Fyrirtaks máltiðir. skyr. pönrm-
kökui, rullupy(l8a og þjðCræknta-
kaffi. — Utanbæjarmenn fá sð
ávalv fyrst hresslngu á
WEVEL CAFK, 802 Sargent Ave
Simi. B-8197.
Rooney Stevens, elganði
KEENO
Eins og auglýst er í dagblöðun-
um, fæst það í Winnipeg hjá
The Sargent Pharmacy Ltd.
709 Sargent Ave. Winnipeg
Sími 23 455
Verð: ein flaska $1.25, þrjár
flsk. $3. Póstgj. 15c og 35c.
\