Lögberg - 10.01.1929, Síða 7

LÖGBERG FIMTUDAGINN
10. JANÚAR 1929.
BIs. 7.
Gyllinœd
Lœknast fljótlega
“Eg tók mikið út árum saman
af þessum slæma sjúkdómi”
segir Mrs. W. Hughes, Hoche-
laga St., Montreal.
“Kvalir, svefnleysi, og alls-
konar ill l.óan, var það sem eg
átti við að stríða þar til eg
reyndi Zam-Buk. Nú veit eg,
að það er ekkert til, sem jafn-
ast á við þetta ágæta meðal.
Síðan það læknaði mig, lang-
ar mig innilega til að láta þá,
er líða af slíkum sjúkdómi,
vita um það. 50c. askjan.
Stöðvar kvalir undra fljótt.
nútímans hefir tekiS þeim bótum, | verða ótrúlega falleg. í Stokk-
nú er gert úrvals stál úr því
sem áður varð ekki nema
Græðandi meðal úr
plönturíkinu.
Ferðabréf.
fBrot)
Fyrstu snjóar.
Eg var i Svíþjóð, þegar hausta
tók; loftið var snjólegt og grátt og
hráslagalegir dagar. Autt var í
Stokkhólmi, en kalt nokkuð. F.inn
vinur minn tók mig með sér í bif-
reið langt út i sveit; það var seint
á degi og kvöldaði fljótt. Við ók-
um fyrst yfir grænar ekrur og frjó-
söm lönd, en skógur er á ásum og
hæðum kringum dalverpin sem rækt-
uð eru. En er lengra dró vestur
og frá hafinu, þá var hrímgað
skógarlimið og föl á jörð. Þegar
kvöldaði var kalt og stilt, stjörnu-
bjartur himinn, heiðrikjan köld og
norrænn bláminn, ofurlitlar dreifar
af norðurljósum hér og þar; voru
þau óvenjulega mikil þessi kvöld,
eftir því sem þar er, svo sunnar-
lega, og var skrifað um þennan
norðurljósaslæðing í blöðunum i
Stokkhólmi eins og miki! tíðindi
Á einum stað á þessari leið var bif-
reiðin stöðvuð á lítilli brú, og veg-
farendur krafðir um brúartoll, 25
aura fyrir Ibifreiðina. Þótti mér
þetta miðaldalegt, og hefi eg aldrei
oröið fyrir því áður né siðan.
Ejn fyrsta élið fékk! eg á leið
milli Stokkhólms og Uppsala. Það
var þykt Ioft og grátt, og alt i einu
ók lestin inn í niðdimma hríð.
Jörðin varð alhvít í einum svip;
það var flyksufjúk, en súgurinn um
eimlestina gerði stóra sveipa í élið
um leið og hún þaut, og var skrítið
að sjá það út um vagngluggana.
Veturinn var kominn og helgaði
sér landið á stuttri stund. En mér
varð heldur kalt í skapi við komu
hans. Hafði eg ekki ærin él og
kalsa í minu eigin landi! Eg átti
enn eftir langa vist i útlöndum, og
eg þráði sumar og sólaryl.
Eftir vetúrnætur hélt eg norður
eftir landi. Eg fór frá Uppsölum
um nón. Leiðin liggur norður um
Uppland hið forna. Landið er
marflatt, með urðarholtum, sem
sum eru hálfnakin, en flest vaxin
háum skógi, en alt í milli voru
haustplægðir akrar og töðuvellir,
og eru skógarholtin eins og hólmar
í þessu frjósama landi. Sól rann
til viðar um fjögurleytið, og hún
seig til “viðar” í orðsins gömlu og
réttu merkingu, því að hún hvarf
bak við skóginn langt i vestri.
Skógarbrúnin var eins og ferleg
stórviðarsög, sem sneri hvössum
tönnunum upp í blóðrautt vestur-
loftið, en á austurhimni dró upp
mjúkan skýjaboga yfir nætursort-
anum, sem færðist upp á himin-
hvolfið. Tindrandi stjarna blikaði
þar i dimmunni yfir hrimhvitum
Skóginum, alein og hljóð, og fékk
mér margt að hugsa, þar sem eg sat
einn í vagnklefanum og horfði út,
á himininn og jörðina. Eg var
þreyttúr og mókti og dreymdi:
Fjármaður norður á Möðrudals-
öræfum sagði stúlkunni sinni frá
því, hvernig hann hefði vilzt. Það
var skammdegismyrkur og gekk að
með grenjandi vikuhrið. Það rof-
aði til í hálofti litla hríð, en á öll-
um himninum sást ekki
einastta stjarna, sem skein gegnum
sortann.
Af hverju var stjaman ein? —
Af því að þú ert alein
himni, og ef þú hverfur mér, þá er
ekkert ljos framar fyrir mínum
augumj—
Eg fór fil Gávle um kvöldið,
skamt fyrir norðan ósana á Dalelfi.
Þar er ein mesta verzlunarhöfn
Svía, einkum áður fyr. Timbur
úr Dalaskógum er flutt út þaðan,
og fyr meir ógrynni járns og eir úr
Koparbergsnámium. Nú liggur
f jöldi af námum Svía í auðn;
reksturinn svarar ekki kostnaði.
Þeir búa til bezta stál um viða ver-
öld, en það er dýrt og varla notað
nema í smáhluti nú orðið, utan
þeirra eigin ílands. Stálbræðsla
að
járm
sori einn.
Degi síðar fór eg næsta áfanga,
norður á Jamtaland. Þaö er svip-
uð leið og úr Reykjavík, sveitir
allar norður að Mývatni; það er
8 stunda ferð með hraðlest.
Nú tekur landið annan svip.
Það hækkar jafnt og þétt, skógur-
inn færist í aukana, geysimikill
barrskógur. Það er líkast þvi og
að aka í gljúfrum, þar sem greni-
skógurinn er ruddur fyrir braut-
inni, eins og hamraveggir á tvær
hendur af háum, þvkkvum skógi-
Hér taka við bændabýli með Dala-
svip, rauðmáluð húsin öll, lág og
traust, útihúsin bjálkabygð, falleg-
ir. hlýlegir bæir, prýði landsins,
hvar sem litið er. En stórskógur-
inn eykst, smágróðurinn og lauf-
skóginum hnignar því meir sem
norðar dregur.
Þar sem sér yfir viðan greni-
skóg, þá er það ein sú sjá, sem
aldrei’fyrnist þeim, sem séð hefir.
Ekki verður því með orðum lýst,
fremur en ægileik úthafsins eða
hviti jökulbreiðunnar. Grönin er
beinust allra trjáa og hvössust á
svipinn, einkum langt til að sjá.
Þar sem hávaxinn greniskógur
þekur stóra dali og víðar lendur,
eins og í Norður-Svíþjóð, þá er
eins og óvígur her hafi skipazt til
varnar, styðjist við spjót sín, en
hárbeittir oddarnir vita beint upp,
þúsundir þúsunda. Fylkingin
stendur þarna og biður, rósöm og
ægileg, og hrærist ekki.
Eg naut ekki lengi útsýnis þenn-
an dag. Norðanhríð kom á og
jókst því meir sem skyggja tók.
Þegar lestin stóð við, var eins og
hriðinni slotaöi alt í einu, því að
raunar var hægðarveður. En dríf-
an sýndist miklu meiri en var, vegna
þess að lestin rann í veðrið. Kvöld-
ið varð dimt og dapurt og ískyggi-
legt út að sjá. Eg horfði út i
myrkrið og hríðina með tilfinning
þess, sem veit af smalamanni og
fénu út, en getúr ekki lið veitt. Eg
hugsaði til feðra minna, sem öld
eftir öld hafa þaufað heim fénu úr
sunnar- ^rrenjancJi hríðum, kaldir og klaka-
barnir. Nú sat eg þama í hægum
sessi og hlýindum og fann vel að
mig skorti alt þrek til að fara í föt-
in þeirra og taka upp þeirra bar-
áttu. Hríðin gerði mér ekki grand.
En það hrikti i lestarvagninum eins
og brenglaðri bæjarhurð, eins og
þegar pabbi var aleinn úti að koma
kindunum heim, en kalt inni, og
altaf dimmdi og dimmdi, en allir í
bænum þögulir og kvíðafullir, úr-
ræðalausir og aumir, hvað sem út
af kynni að bera. Það var eins og
kofarnir væru að siga saman und-
an einhverju heljarfargi og alt líf
að slokkna út á jörðunni. Þessi
kvíði skammdegiskvöldanna fer
aldrei úr sál þess, sem hann hefir
reynt á barnsaldri. Eg hafði slit-
ið mig burt frá góðum vin^im um
daginn, og óveðrið og myrkrið
lagðist'á mig. Mér fanst eg heyra
brynjað fé jarrna sáran úti í kol
svartri hríðinni.
En lestin rann sína settu leið og
skilaði öllu í réttan næturstað, að
Austursundi á Jamtalandi. Austur-
sund stendur við Stórasjó, og ligg-
ur álika norðarlega og Reykjavik.
Þjóðin, sem þetta land byggir, á
að venjast hríðum og frosti, miklu
rneir en við íslendingar yfirleitt.
Landið er bygt frá Noregi, úr
Þrændalögum, eigi miður en aust-
an frá, og ættu því Jamtar að vera
skyldastir okkur af Svium, enda
hafa nýjar rannsóknir sannað, að
svo er. En ólikt er hér með skvld-
um um varnirnar gegn harðýðgi
náttúrunnar. Bæöi er hér skógur-
inn, sem dregur úr hríðum, og úr
skóginum fær ærið efni til húsa.
Hér geta menn gert sér hlý og
rúmgóð híbýli úr skógarviði, og
eldsneyti er óþrjótandi til að verma
bústað manna. Svo var þetta að
minsta kosti áður fyr, en nú er
hver hrísla komin í eigu rikis-
manna í Stokkhólmi. Enn er ann-
að: íslendingar verða úti milli
bæja í frostlitlu veðri, vegna klæð-
leysis og fákunnáttu í útbúnaði í
ferðalögum. Hér gera menn sér
hin beztu vetrarklæði úr heima-
fengnu efni, gæruskinnum, sem ís-
lendinga sikortih sizt. Alþýða
manna hefir frá ómunatíð kunnað
að tilreiða skinnin, heima hjá sér,
súta þau og verka, klippa þau all-
snöggt, og verða þau við það létt
og voðfeld. Með skinnum þessum
fóðra menn vetrarkápur og vetrar-
stigvél, en utanyfirföt, stakkar og
kápur, úr græuskinnum einum eru
algeng, einkum um Dali og Jamta
land. En Lappar gera sér vetrar-
klæði úr hreinfeldurh, sem kunnugt
er. Og miklu er Lappinn skyn-
samlegar búinn en flestir íslend'
ingar. En við eigum eftir að læra
betur að hagnýta okkur gærurnar
sem bæði að ullinni til og gæðum
skinnsins eru með afbrigðum.
Revkvísk kona, sem eg þekki, hef-
ir. af eigin smekkvísi búið vetrar-
kápu sína prýðilega með íslenzku
gæruskinni gráu, sjálfum sauðar-
litnum, klipt ullina hæfilega; þetta
færist nú í vöxt. Slik loðskinn
ír
hólmi ganga prúðbúnir heldri menn
með loðhúfur úr kliptum gæru-
skinnum, gráum eða hvítum. ís-
lendingar selja gærur við litlu verði
en kaupa dýrar og ónýtar loðhúfur
frá öðrum löndum.
Eg var snemma á ferli næsta
dag. Þennan sama morgun fyrir
mörgum árum stóð eg yfir vini
minum dauðum úti á íslandi. Nú
vaknaði eg lengst austur á Jamta-
Iandi. Dagur var nýrunninn og
bjart í austri, en annars þykt loft
og snjólegt, milt veður og kyrt, og
birti fljótt. Stórisjór liggur þarna,
lengra en augað eygir, og svartur
að sjá i snævi þöktum árum. Skóg-
urnn er ekki grænn, heldur svart-
ur; barrið er orðið dökt af haust-
kuldunum. Snjóinn sér ekki í
skóginum tilsýndar; hann gle_\pir
kynstur af fönn, svo að hvergi sér
stað. En skóglausu svæðin eru al-
hvít.
Eimlestin hefir staðið þarna á
brautarteinunum um nóttina. Nú
leggur hún enn upp í nýja ferð,
stundu fyrir dagmál. Það ýlir og
marrar i hjólum og teinum, þegar
hún sigur af stað; lestin er stirðn-
uð í hverjum lið, eins og garnall
klár, sem stendur upp á köldum
haustmorgni, svo að hriktir í öll-
um skrokknum.
Hér er fagurt land, bæði sumar
og vetur, stórvötnótt, skógi vaxið
fjallaland. Hingað koma rikis-
menn Svia og þeir, sem ráð þykjast
hafa til, og dvelja hér í vetrar-
gistihúsum við skíðaferðir og
sleðaleik. Hér er feykna fann-
kyngi á vetrum, frost og heiðviðri.
Enn er landið grátt fremur en
hvítt. •
Landið er alt á fótinn, lestin
stynur af mæði og fer hægt. En
þyngra hefir verið og torsóttari
leðin fyrir Þórólf Kveldúlfsson,
frænda vorn, og menn hans, er hann
sótti konungsskattinn austur um
Kili, en aflaði sjálfum sér of fjár
og atti kappi við konung sinn og
hélt sig sem höfðingja yfir öllum
Noregi norðanverðum. En sein-
ast gekk hann þrem fótum til
skamt og féll dauður fyrir fætur
Haraldi konungi. Ekki þurfa'ís-
lendingar að lasta það: Þórólfi var
fórnað, til þess að vér mættum
eignast Egil. •
Það birtir og gerir bjartan, fagr-
an dag. Ekki finst íslendingi, að
hér séu fjöll. Allan stórfjallasvip
skortir; háar hlíðar eða hamra er
hvergi að sjá, heldur ásótt hálendi,
atlíðandi hæðir. Við ökum áleiðis
vestur um Kjöl til Niðaróss. Alt
í einu sé eg blá fjöll í suðri, og það
hoppar í mér hjartað, þvi að nú er
langt síðan eg sá fjöll. íslending-
urinn lifir ekki heilu lífi fjallalaus.
Hann tærist af skorti hið innra, þó
að hanna viti ekki sjálfur, ef hann
sér ekki til fjalla. Hann fær leiða
á grænum laufskógi og aldingörð-
pm. Hann gengur þar eins og
tjóðrað villidýr, sem þráir eyði-
mörk og viðáttu. En þessi fjalla-
sýn varð mér vonbrigði. Þetta voru
ávalar hæðir, eins og öldur á há-
lendi heima. Nú erum við á Kili,
:>ar sem hæst er á þessari leið.
Hér er flatt land, fult af smáum
vötnum. Þarna eru vötn tvö og
sléttir vellir á milli, en fram í vatn-
ið annað gekk nes lítið, eins og
segir í Gunlaugssögu. Þó er þetta
ekki Dinganes, þar sem Hrafn
hnekti að stofni einum og studdi
>ar á stúfinum, en leiðtogar jarls
bundu höfuðsárið Gunnlaugs yfir
dauðum val níu íslendinga. Þeir
Hrafn fóru upp Veradal, sem er
næsti dalur fyrir norðan, og þar
eru vötnin tvö á heiðunum. Norð-
menn segja, að staðurinn sé auð-
óektur, og hefir Finnur Jónsson
staðfest það, en hann hefir farið
þá hina sömu leið.
Hvort sem nú saga þeirra Hrafhs
og Gunnlaugs er áönn eða eigi, þá
tók hún mig nú fastari tökum en
fyr, fastar miklu á þessum slóðum,
er eg var svo nærri vettvanginum,
heldur en á Borg eða Gilsbakka.
Sólin skein gegnum mjúk ský,
hrein og mild, yfir snævi þakin
heiðafjöll, og var rennikóf á hæð-
unum. Langt burtu sýndist mér
snærinn blóði drifinn. Hörð og
þver var sú lund, sem kom tveim
mönnum til þess að fara land úr
landi, til þess að berjast hér uppi
á Kili af þrá eftir einni konu. —
En hvernig var konan? Hún var
fegurst kona, sem verið hefir á ís-
landi, og hár hennar svo fagurt
sem gullband, segir Gunnlaugs-
saga. En fyrir margra augum
mun Hetga hin fagra vera fegurst
og minnisstæðust eins og henni er
lýst í eldaskálanum í Hraundal,
þar sem hún situr, blíð og harm-
þrungin, og rekur skikkjuna Gunn-
laugs í dauðjanum.. Ótrúlega
margir eru þeir íslendingar, sem
aldrei hafa lesið Gunnlaugssögu, en
fjöldi þeirra, sem lesið hafa, munu
litt hafa veitt því athygli, að sagan
hermir að eins eitt tilsvar eftir
Helgu, þegar 'Hrafn segir henni
draum sinn, og þau orð eru alt
annað en blið eða beygjuleg:
brúðr, þinn roðnn mínu —
væri beðr í blóði,
“Hugðumk ormi á armi
ýdöggvar þér höggvinn,
“Það mun eg aldrei gráta,” seg-
hún, Helga hin fagra og góða,
við manninn, sem hjá henni hvíldi.
Draumurinn átti sér skamman ald-
ur. Konan veitti Hrafni sárið,
rétt sem hann vaknaði, meira miklu
og kvalafyllra en í drauminum, og
sú und varð aldrei bundin. Eftir
það naut hann ekki ástar hennar.
En þegar hann stóð á stúfinn,
löngu seinna, í snjónum uppi á Kili,
og horfði á Gunnlaug, hvar hann
kom með vatn í hjálmi sínum, þá
sá hann þó ekki það, sem hann
horfði á; hann sá Helgu, unga og
fagra, hvítklædda í rekkjunni,
grátandi beizklega af ást til ann-
ars manns. Þá rétti Hrafn vinstri
höndina eftir svaladrykknum, en
hjó hinni hægri.
Þegar hallar vestur af, verður
íandið naktara. Hér blása hrá-
kaldir vestanvindar, og þeir eru öll
um,gróðri lakari en staðviðrin, þó
að vetarkuldi sé, eú einkum skóg-
inum. Hér er kræklubjörk, útslit-
in og uppgefin á að halda sér
beinni undr heljarfargi áfreðans.
Sviar eiga hér land langt vestur
fyrir vatnaskil. Það er mikið far-
ið að halla vestur af, þegar kemur
að síðustu sænsku stöðinni, Stóru-
hlíð. Þar stendur norsk lest á tein-
unum til þess að taka við okkur.
Norðmenn korna hér og tala til
okkar á sinni hvellu, snöggorðu
tungu. Það hlymur í norskunni,
eins og sverð riði að stálhjálmum.
Það er silfurhreimur í sænskunni,
eins og hún er fegurst töluð, en í
norskunni er stál og sverðakliður.
Eg færði pjönkur mínar inn i
norsku lestina, sem þarna beið, og
valdi mér sæti úti við gluggann í
einum klefanum. Það er engin ös.
Eg sá engan samferðamann. En
vagninn er gamall og ljótur og ó-
þægilegur. Það hattar alstaðar
fyrir við landamæri Noregs og
Svíþjóðar. Noregsmegin er alt
frumbýlingslegra og lakara, en þó
eins dýrt eða vel það.
Ung kona, móeyg og dökkhærð,
kom inn i vagnklefann og settist á
móti mér. Eg var búinn að sitja
einsamall með hugsanir rnínar allan
morguninn, og mér var yndi að
því að sjá laglega konu . Hún sat
gegnt mér og lézt ekki sjá mig, eins
og góðir siðir bjóða. En lestin
rann á stað, og við vorum tvö ein í
klefanum. Eg horfði á hana með
ánægju og spann í huga mér ýms
æfintýri og imyndanir um hana
hvar hún hefði hoppað, þegar hún
var telpa, hvort hún hefði fengið
þann manninn, sem hún vildi helzt,
eða kannske hefði einhver bláeyg
og björt stúlka náð honum frá
henni. Annars er það ekki líklegt.
Þær björtu tapa venjulega, því að
hinar eru slyngari. Hún var ekki
sérlega lik því að vera sænsk, en
höndin sagði til: tveir einbaugar á
græðifingri vinstri bandar; það er
gift kona sænsk. Einn hringur
þýðir það, að hún sé trúlofuð.
Þessi saga er sögð um kurteisi
Svía og nákvæmni í siðvenjum:
Útlendingur ók í járnbrautarvagni
í Svíþjóð og festi athygli á reisu-
legri byggingu nærri brautinni.
Hvaða bygging er þetta? spurði
hann þá, sem með honum voru.
Enginn svaraði. Hann spurði aft-
ur, en fékk ekkert svar. Þetta
undraðist hann, og vikur spurn-
ingunni í þriðja sinn beint að sessu-
naut sinum. Sá reis á fætúr,
hneigði sig og sagði: Fyrirgefið
þér! Eg heiti Nilsson. — Það er
latínuskóli.
Þá skildist útlendingunum það,
að hinir hæversku Sviar tala ekki
til ]>eirra manna, sem þeir vita ekki
nafn né deili á.
Eg hugsaði: Ef við eigum nú
að vera hér einsömul, væna mín, alt
til Niðaróss, þá verður heldur þur-
legt að sitja svona steinþegjandi
eins og fjandmenn eða ósáttir elsk-
endur. En þú skalt ekki hafa þá
sögu að segja, að íslendingurinn
falli i stafi eða fari að gera sig
kompánalegan, þó að hann sjái ]
konu, sem er álíka lagleg og þú.
Eg get horft þegjandi á ]>ig í allan
dag, fyrir kurteisi sakir. En ef þú
gefur færi á þér, þá er það ekki
mér að kenna.
Það leið góð stund, og datt ekki
af okkur né draup. Lestarþjónn-
inn kom inn og kleip skarð í far-
seðlana okkar með klípitönginni
sinni. Syo fór hann, og alt varð
hljótt eins og fyr.
Hún tók af sér hattinn, leit í
kringum sig og kastaði einhverju
fram um veðrið eða snjóinn, eitt-
hvað, sem fyrir augun bar. Eg tók
hana samstundis á orðinu og sagði
til mín. Hún kastaði af sér farg-
inu og tók að tala. Hún hafði ek-
ið alla nóttina og setið alein lið-
langan morguninn frá Austursundi.
Hún var fædd og uppalin í Lif-
angri, þegar til kom, norsk í húð
og hár, og hafði eg séð rétt, að
hún var ekki sænsk á svip. Hún
var gift í Gautaborg og var í or-
lofsferð til föður síns heim í Lif-
angur. Hún svalaði hjarta sínu á
að tala, eftir alla þessa þögn, og
var ör í niáli og frjálsleg i háttum;
norska lundarfarið kom glögt fram,
\
ólíkt hinu sænska skapi. Norska
konan er ör og fljót til, kókett og
kviklát og skemtileg; sú sænska er
hæglát og varfærin, hæversk, orð-
fá og draumlynd, seinteknari og
miklu innilegri, og ef til vill trygg-
ari. Þetta er nú svona almennt,
með eilifum undantekningum. Því
að nærri má geta, að þjóðernið er
ekki einhlítt til þess að vita það,
sem löng þekking má varla sanna
til hlítar, hvernig kona er. — Við
töluðum um heima og geima Hún
þekti vel til í dalnum, þegar ofan
kom í bygðina, og sagöi mér margt
þar um. En eg tók minna eftir
landinu en vandi minn var, af þvi
að hún sat þarna á móti mér. Hún
spurði migk af högum mínum og um
ferð mína. — Eruð þér eini karl-
maðurinn í Reykjavík, sem litandi
er á? Eða hvernig dettur yður í
hug að fara svona frá konunni?
Þér skykluð ekki hafa betra af því,
að skilja mig svona eina eftir!
Hún tók að tala norsku, meir en
sænsku, en eg talaði afskaplegan
hrærigraut, reyndi að tala norsku,
sem eg kann litt, en sænskan sat i
hálsinum á mér. Það er ótrúlega
erfitt aS fara yfir landamæri á
Norðurlöndum og skifta skyndi-
lega um mál um leið. Slíkt er ekki
á annara færi en þeirra, sem mikla
leikni hafa í hvoru málinu um sig,
því að líkum tungum og skyldum
rugla menn helzt saman.
Nú kom skilnaðarstund okkar.
Hún átti að skifta utn lest, sem
heitir Hella, og kveinkaði sér yfir
því, að hún yrði að hima þar i
biðsalnum nærri tvær stundir. Eg
skyldi feginn hafa verið henni til
skemtunar, en mér var ekki til set-
unnar boðið. Lestin stóð við i 5
minútur. En ekki voru trygðir
o'kkar það traustar orðnar, að eg
vildi neitt í sölurnar leggja fyrir
hana. Eg fylgdi henni inn í bið-
salinn og kvaddi hana á hreinu
máli, islenzku, og bað hana vera
blessaða. Hún kvaddi mig með
kærleikum og bað mér alls góðs.
Aldrei sá eg hana síðan, sem von-
legt var.
Eftir það tók að skyggja, og
komum við brátt fram úr dalnum
til Niðaróss. Þar var Reykjavik-
urveður, auö jörð og hraglandi af
hafi.
Hclqi Hiörvar.
' —Vaka.
(
EPS
25c
BOX '
Meðalið undraverða, sem maður and-
ar að sér til að lækna vetrar
j kvefið 0g hóstann.
Handhægt meðal, töflur vafðar í silf-
urpappír. Hættuminni og áhrifa-
meiri en meðalablanda.
og gæti eg nefnt þær hér, en eg
geri það þó ekki, því eg veita að
engri þeirra er minsta þægð i þess-
konar auglýsingu.
Staddur í Saskatoon, 30. des. '28.
Wi. H. Paulson.
Gunnar Gunnarsson.
ÞAKKARORD
Við viljum hér með votta okkar
innilegasta hjartans þakklæti öll-
um þeim mörgu vinum og vensla-
fólki, sem á einn eða annan hátt
sýndi okikur hluttekningu í þeirri
þungbæru sorg, er okkur bar að við
fráfall okkar ástkæra sonar og
bróöur, Sveinbjörns Hjaltalín
Benedictson, sem var kallaður burt
frá okkur þegar sál æskunnar virt-
ist skína sem skærast.
Það er erfitt að sjá á bak svo
trúum og dugandi syni og bróður á
bezta aldri, sem virtist til skamms
tíma 'vera svo ríkulega mældur
1 skerfur heilsunnar. Það eru við-
kvæmir strengir hjartnanna undir
þessum kringumstæðum og því
gleggra finnum við gildi hluttekn-
ingarinnar.
Kæra þökk öllum, er heiðruðu
minningu hins lána með fögrum
blómum. Viljum við því biðja
góðan Guð að endurgjalda öllum
fyrir þann græðandi yl, sem svo
bargir beindu að bæði ]>eim fram-
liðna á hans síðustu stundum, og
eins okkur eftirlifandi syrgjendum
Sigurbjörn Benedictson
Kristveig Benedictson, foreldrar,
og systkini hins látna.
Við vígslu
Laugarvatnsskólans
1. nóv. 1928.
Leiðrétting.
1 Lögbergi frá 27. des. í frétt-
inni um lát Jóhanns Schram, er
gefið i skyn, að þau árin, sem hann
var í Leslie, Sask., hafi þau Mr. og
Mrs. Wilhelm H. Paulson verið
honum sérilagi hjálpsöm. Orðið
“sérílagi” gerir þetta að mishermi,
sem auðvitað er sprottið af ókunn-
ugleig þess, sem fréttina skrifar.
Og þó þetta sé nú smávægilegt
og meinlaust, þá fellur mér það
fremur illa, af því mér er það vel
kunnugt, að við hjónin gerðum
ekkert meira fyrir Mr. Schram, en
aðrir íslendingar, búsettir í Leslie,
á þeim tíma. Það var meira að
segja mikið minna sem i okkar
hlut kom, af hjálpsemi við hann,
þvi við áttum ekki heima í Leslie
síðustu árin hans þar,—árin, sem
hann þurfti mest á annara aðstoð
að halda. Það var eftir honum lit-
ið og um hann séð af fáeinum
fjölskyldum, sem þá voru í Leslie,
Hér skal boða, æskan unga,
ættjörð þinni frá:
Lögð er skyldan þarfa, þunga
þinar herðar á:
reisa býlin, rækta löndin,
ryðja’ um urðir braut.
Sértu viljug, svo mun höndin
sigra hverja þraut.
Vermd af nýrra vona ljósi
vinn þú dýrust heit:
sárin græða, hefja’ í hrósi
hérað þitt og sveit.
Sá skal hæstur sómi vera.
Sé því orði hlýtt,
þá mun hjálpa guð, að gera
gamla landið nýtt.
Fagri dalur! Fræðaskólinn
fæðir nýjan hug.
Út um héraðs breiðir bólin
bjartrar trúar dug.
Þá í dáðum draumur lifir
dísa- arin-ranns,
sem með blessun svífur yfir
sveitir okkar lands.
Lögr.
Þ. G.
Sagnabálki Gunnars Gunnars-
sonar, sem hann kallar “Kirkjuna
á Fjallinu” er nú lokið. í honum
eru fimm sögur. Sú fyrsta heitir
“Lék eg mér þá að stráum,” 2.
Skip á himninum, 3. Nóttin og
draumurinn, 4. Óreyndur ferða-
maður, 5. Hugleikur mjögsiglandi.
Undirtitill allra sagnanna er “Úr
blöðum Ugga Greipssonar.” Það
er bersýnilegt öllum kunnugum, að
efniviður sagnanna er úr æfi höf-
undarins sjálfs og það svo, að
segja má að hann hafi beinlinis
rakiö æfisögu sjálfs sín i skáld-
legu formi, svipað og t. d. Gorki
hefir gert. Fyrstu þrjár bækurn-
ar segja frá æsku hans og uppvexti
hans hér heima og er margt í þeim
lýsingum svo ljóst og skýrt, að
gamlir Austfirðingar munu kann-
ast þar við mertn og staði, þótt
nöfnum sé breytt. Tvær siðustu
bækurnar segja frá utanför og lífs-
baráttu Ugga Greipssonar erlendis
og er skilið við hann þar sem hann
er svo að segja að komast á kjöl
úr volki og skipreikum lifs síns og
er nýgiftur og að verða viðurkend-
ur rithöfundur. Þvi slík er ákvörð-
un mín, segir hann, með þessu einu
get eg orðið að gagni og gert gott,
þar sem þetta er nú einu sinni mitt
litla hlutskifti í hinum margvíslegu
störfum lífsins. Þessi sagnabálkur
er ekki snjallasta verk G. G. þótt
marg sé í honum gott. í fyrstu
þremur bókunum eru að visu viða
einhverjar bestu lýsingar, sem til
eru í norrænum ibókmentum á sál-
arlifi barns og unglings, en lýsing-
arnar eru sunistaðar nokkuð lang-
dregnar. En G. G. hefir einnig
skrifað annað rit, Drenginn fsem
er til á islenzku) og lýsir meistara-
lega barnslega sálarfari og áhrif-
jum þess á lif og örlög mannsins,
I sem hann lýsir i tveimur síðustu
j bókum Ugga við ytri erfiðleika og
1 innri, er hann er að brjóta sér
j braut í nýju landi og að finna sjálf-
! an sig og list sína. í þessum bók-
i um koma einnig fyrir ýmsir menn,
I seni þekkja má, einkum úr Hafnar-
lifi Landa á fyrsta tug þessarar
aldar og eru nú margir þjóðkunnir
menn. Lifið, sem lýst er. er oftast
ömurlegt líf, i barattu við sult og
seyru og oft örvæntingu, en inst
inni líf i trú á framtiðina og listina.
Aö svo miklu leyti, sem sögur þess-
ar segja frá Gunnari Gunnarssvni
sjálfum má að minsta kosti segja,
að þessi trú hafi ekki látið að sér
hæða. Hann er nú ekki einungis
i röð vinsælustu höfunda á Norð-
urlöndum, en líka einn af þeim
beztu. Ýmsar sögur hans eru nu
þvddar á mörg mál og er vel tekið.
—Lögr.
■MARTIN & CO.i
JANUAR TILRYMKUNARSALA
Stórskostleg verðlœkkun og
ÞŒGILEGIR BORGUNARSKILMÁLAR
(■N
D
20
u
R
VIKUR AÐ BORGA
Með þessum kjörum fáið þér Kvaða fur-
skreytta yfirhöfn í búðinni, sem þér viljið
Undraverð kjörkaup VETRAR-YFIRHOFNUM, furskreyttar
Vanaverð alt að $29.50. Fært niður í Vanaverð alt að $39.50. Fært niður í
$21.75 $25.95
Vanaverð alt að $45.00. Fært niður í
$35.00
KJÓLAR
Stórkostleg niðurfærsla á þessum fjórum tegundum.
$12.95 $15.75 $19.75 $24.75
Búðin opin á laugardagskveldin til M. 10.
MARTIN & CO.
EASY PAYMENTS LTD.
Á öðru gólfi í Winnipeg Piano Bldg.,Portage og Hargrave
L. HARLAND, ráðsmaður.