Lögberg - 11.04.1929, Side 1

ftef i.
PHONE: 86 311
Seven Lines
42 ARGANGUR
I
WIN.NIPEG, MAN., FIMTUDAGINN II.APRÍLI929
NÚMER 15
f?oc

>oc=oo<=>oc=>o<=z;

Helztu heims-fréttir
o
J
Canada
Þingnefnd öldungadeildarinnar
í Washington, sem hefir það hlut-
verk að bæta á einhvern hátt kjör
bændanna, fór fram á það við A.
J. McPhail, forseta söludeildar
Canada hveitisamlagsins, að hann
kæmi til Washington og gæfi
nefnd þessari upplýsingar við-
víkjandi hveitisamlaginp. Varð
hann við þessum tilmælum og fór
til Washington og flutti þar ræðu
fyrir nefndinni. Hélt hann því
fram meðal annars, að Canada
hveitisamlagið hefði ekki aðeins
unnið það gagn, að nú fengju
bændurnir í Canada hærra verð
fyrir hveiti sitt og aðrar kornteg-
undir, heldur nytu hveitibændur
alstaðar í heiminum góðs af því,
■og þá ekki sízt í 'Bandaríkjunum.
Lögðu Senatorarnir margar spurn-
ingar fyrir McPhail þessu máli
viðvíkjandi og svaraði hann þeim
ljóst og greinilega. Sagði meðal
annars, að hveitisamlagið seldi
nú 52—54%. af hveiti því, sem
framleitt er í Sléttufylkjunum, og
alt af væru bændur að hafa meiri
og meiri trú á því. Kunnu Sen-
atorarnir McPheil beztu þakkir
komuna og þær mikilsverðu upp-
lýeingar, sem hann hefði gefið
þeim þessu máli viðvíkjandi.
* * *
R. B. Graham, K.C., hefir verið
skipaður lögregludómari í Win-
nipeg í stað Sir Hugh John Mac-
donalds. Hann hefir síðan 1913
verið saksóknari krúnunnar við
lögregluréttinn. Við hans em-
baetti hefir tekið A. A. Moffatt,
aðstoðarmaður í dómsmálaráðu-
neyti Manitobafylkis.
* * *
í fjárlaga frumvarpi því, sem
Bracken, stjórnarform. og fjár-
málráðherra, lagði fyrir Manito-
baþingið í vikunni sem leið, er
meða lannars miljón dala útgjalda
liður til háskólabyggingar. Mun
mörgum þykja vænt um þetta, því
lengi hefir háskólinn notast við
ófullkomnar byggingar og sem
nú þykja með öllu óhæfar. En
það eru ekki aðeins byggingarnar,
sem alt hefir verið í óvissu með
alt til þessa, heldur líka staður-
inn, þar sem háskólinn á að vera.
Er álitið, að háskólaráðið hafi
nú komið sér saman um staðinn,
sem líklega er sami staðurinn, þar
sem skólinn er nú, en það hefir
enn ekki verið tilkynt, og vill
fylkisstjórnin að sérstök þing-
nefnd sé kosin til að ráða fram
úr því.
* * *
Hon. G. H. Carroll er skipaður
fylkisstjóri í Quebec-fylki í stað-
inn fyrir Sir Lomer Gouin, sem
er fyrir skömmu dáinn. Hinn
nýi fylkisstjógi var varaforseti
vínsölunefndarinnar í Öuebec.
■*■ * *
Hudsonsflóa járnbrautin hefir
nú verið lögð alla leið til Church-
ill og stálteinarnir alla leið til
hafnarinnar. En ekki er brautin
enn svo fullgerð, að hægt sé að
taka hana til fólksflutninga og
annara almennra afnota, og verð-
ur ekki fyrst um sinn.
* * *
Hon. D. G. McKenzie segir, að
sig skyldi ekki furða, þótt hinn
nýi hafnarbær, Churchill, hefði
eina 2,000 íbúa innan árs frá
þeim tíma að járnbrautin er full-
gerð. Hefir fylkisstjórnin í Mani-
toba nú tekið við yfirráðum yfir
bæjarstæðinu, og er það ætlun
stjórnarinnar, að láta eignarráð
yfir byggingarlóðunum aldrei af
hendi, heldur leigja þær til langs
tima. Er þar með komið í veg
fyrir, að hægt sé að kaupa þar
byggingarlóðir og selja þær með
ágóða — eða tapi, eftir því sem
kaupin gerast. Eða með öðrum
orðum, komið í veg fyrir lóða-
brask, sem altítt er í bæjum, sem
eru að byggjast., Hafa nú þegar
sex bankar farið fram á að fá
byggingarlóðir í Churchill, sömu-
leiðis gistihús, matsöluhús, vöru-
hús og búðir. Er því augljóst, að
margir hafa hug á að reka atvinnu
i í þessum nýja hafnarbæ, og þarf
j varla að efa, að hann tekur skjót-
um vexti. Er nú talað um, að
sleppa “Fort” framan af nafninu
og kalla bæinn bara Churchill,
ekki Fort Churchill.
*■ * *
f Canada eru færri hjónaskiln-
aðir heldur en hjá nokkurri ann-
ari þjóð að tiltölu við fjölda gift-
inganna, segir Dr. Hugh Dobson
frá Vancouver í ræðu, sem hann
flutti nýlega í Winnipeg. Samt
hafa þeir farið stórkostlega fjölg-
andi á árunum 1913 til 1927. í
öllu landinu voru aðeins 13 hjóna-
skilnaðir árið 1913, en 748 árið
1927, þar af 102 í Manitoba, en
ekki nema sex árið 1913. Hvergi
kemur hjónum eins vel saman,
eins og í Prince Edward Island.
Þar hafa aðeins ein hjón skilið,
síðan fylkjasambandið var mynd-
að. Dr. Dobson benti á, að hjóna-
skilnaðir væru engin ný bóla.
Þeirra væri getið í elztu sögum
og á dögum Mósesar hafi borið
allmikið á þeim, og ávalt síðan.
* * *
f vikunni sem leið fluttu Win-
nipegblöðin þær fréttir, að fimt-
án ára gamall drengur hefði ver-
ið læknaður af fótarmeini,
frammi fyrir helgiskríni í St.
Boniface. Sá, sem lækninguna
framkvæmdi, var faðir Dugas,
fyrrum rektor við St. Boniface
rpentaskólann en nú prófessor í
guðfræði í Montreal. Það, sem
hann notaði til að framkvæma
þessa undralækningu með, eftir
því sem sagan segir, voru fyrir-
bænir og bein helgra manna, og
fór lækningin fram á fáeinum Fjármáladeildin í Washington
mínútum. Dréngurinn heitir Em-1 tilkynnir, að í marzmánuði hafi
ile La Libertie og á heima að 131! hún innkallað tekjuskatt, er nem-
I RIKI VETRAR
Ef'tir Richard *Becli.
Líkt og svana falli fjaðrir
fellur mjöll;
perlu-skikkju helgi-hreinni
lijúpast fjöll;
konungssölum konunglegri ’
kletta-höll.
Nakið hauður sveipar silki
silfurhjart;
hlöðum rænda björk í skógi
brúðar-skart
tigið prýðir; töfrasproti
tötra snart.
«
Færis’t yfir foldu hvíta
friðar-blær;
opnast stjörnu-augu nætur
unaðs-skær;
undir hjarni hjarta vorsins
hægan slær.
er
-Lesb. Mgbl.
\
\
\
200 mílur undan landi. Þó þykir
nokkurn veginn víst, að varðskip-
ið hafi gefið “I’m Alone” aðvör-
un, þegar það var ekki langt und-
anlandi, en þeirri aðvörun hafi
ekki verið sint. Eru nú stjórnir
Bandaríkjanna og Canada að
reyna að komast fyrir sannleik-
ann í þessu máli, og er vonandi
að réttlætið fái að njóta sín.
Doirlmin Str., St. Bonifaee, og
er hann elztur af sex systkinum.
Hvernig veikindum hans var hátt-
að, er ekki vel lýst. Þó er það
víst, að hann var á St. Boniface
Spítalanum hér um bil hálft árið
1926 og fór þaðan 21. janúar
1927, þá ekki jafngóður af því,
sem að honum gekk í öðrum fæt-
inum. Hefir hann verið haltur
síðan, og það svo mikið, að hann
hefir átt mjög erfitt með að
ganga. Nú gengur hann óhaltur
og getur notað reiðhjól og farið
allra sinna ferða.
Annar maður, Frank Goelin að
nafni, til heimilis að 806 Tache
Str., St. Boniface, hefir líka á
sama hátt fengið fulla bót á
meiðsli, sem hann varð fyrir, fyr-
ir eitthvað tveimur mánuðum.
Sagt er, að mikill fjöldi fólks
hafi þessa síðustu daga leitað á
fund Rev. Dugas, til að fá bót lik-
amlegra meina sinna, eins og
sagt er að þessir tveir, sem að of-
an er getið, hafi fengið, en ekki
er þess getið, að fleiri hafi heil-
ir orðið, enn sem komið er.
* * *
Árið sem leið komu 166,782 inn-
flytjendur til Canada og er það
töluvert meira en verið hefir 1
mörg undanfarin ár. Frá Bret-
landi komu 55,448 innflytjendur
og frá Bandaríkjunum 29,933.
Hinir eru frá flestum löndum Ev-
rópu, þar á meðal 3,733 Danir,
3,424 Svíar, 2,241 Norðmenn,
3,674 Finnar og 34 íslendingar.
ur $598,632,000, og eru þar með
taldar fjórar miljónir, sem inn
kmu í febrúarmánuði. Á sama
tíma í fyrra var þessi tekjugrein
$504,234,000.
Sín ögnin af hvoru
Bandaríkin
Fyrir skömmu kom það fyrir,
að Bandaríkja strandvarnarskip,
pkaut á brezkt flutningsskip ein-
hvers staðar suður í Mexico-flóa
og sökti því, og fórst þar einn af
skipverjunum, sem var brezkur
þegn. Skip það, sem sökt var, var
skrásett í Canada og skipstjórinn
að minsta kssti Canadamaður, og
kannske einhverjir fleiri skipverj-
ar. Nafn skipsins var “I’m Alone”
og erindi þess var að flytja á-
fengi til Bandaríkjanna, vitan-
lega með leynd og á ólöglegan
hátt. Ekki er neinn vafi á því,
að Bandaríkin hafi rétt til að
verja strendur sínar gegn inn
flutningi áfengis, en hitt þyki
mjög vafasamt hvort varðskipi
hafði nokkurn rétt til að skjóta á’
skip þetta, þar sem það var gert
i
Heiðingjatrúboð
Síðasta kirkjuþing vort lagði i
hendur framkvæmdarnefndar að
annast um fjársöfnun til þessa
máls á árinu, eins og að undan-
förnu. Hefir kirkjufélagið í mörg
ár greitt $1,200 á ári í launum
tiúboðans, séra S. O. Thorlaks-
sonar í Japan. Á síðasta kirkju-
þingi vantaði $200 upp á þessa
upphæð fyrir fjárhagsárið, sem
þá endaði. En þingið var á þeirri
skoðun, að ófært væri að lækka
tillagið, því að bæði málefnið og
starf trúboðanna ætti skilið aðr-
ar undirtektir. Frá trúboðunum
komu ágætar skýrslur um starf
þeirra og fanst mönnum það verð-
skulda uppörvun. En nú er und-
ir efndunum komið, hvort útkom-
an verður trúboðunum til upp-
hvatnigar eða hrygðar. Er þetta
því áskorun til einstaklinga og
safnaða að minnast þessarar á-
kvörðunar og gera sitt ýtrasta
til þess, að enginn fjárhagshalli
verði í þessu máli á kirkjuþingi
voru, er hefst þann 5. júní næstk.
Inn þurfa að koma á árinu um
$1400 að> minsta kosti. Af því
munu nn komin um $200. En nú
er fyrir hendi sá tími, sem málinu
er vanalega sint í söfnuðunum. í
nokkrum söfnuðum mun það
hefð, að minnast þessa málefnis
við fermingarguðsþjónustur, og
er það vel til fallið. Hver söfn-
uður hagar sér eftir því, sem
hann sér bezt henta. Trúboðsfé-
lög kvénfélög og önnur félög inn-
an safnaðanna, taka málið einn-
ig að sér. Og einstaklingar marg-
ir munu finna hvöt hjá sér að
minnast málefnisins með sér-
stakri gjöf.
Öll tillög ber að senda til fé-
hirðis kirkjufélagsins. Utaná-
skrift hans er: Finnur Johnson,
P. O. Box 3115, Winnipeg, Man.
Einnig ber að hafa það hugfast,
að kirkjuþing hefst þann 5. júní
í þetta sinn. öll tillög ætttu að
vea komin að minsta kosti viku
fyrir þing.
K. K. Ólafson,
fors. kirkjufél.
Glenboro, Man., 5. apr. 1929..
Það er svo margt, sem berst úr
alheims fréttahafinu, og þar fyr-
ir svipað eins og að vatnsdropa
sé beint í bakkafullan lækinn, að
senda héðan fáskrúðugar frétta-
línur, eða með öðrum orðum sína
ögnina af hverju.
En ein smáskrítla hljóðar á
þessa leið: Stúlka nokkur átti
að hafa heyrt, að nokkrir drengir
væru að fljúgast á. Hrópar hún
þá upp og segir: “Æ, berið þið
mig í sollinn!’- Þannig virðist
því varið með pennasnápinn, að
hann langar til að gana út á rit-
völlinn.
Heilbrigði fólks hér yfirleitt er
í góðu lagi, nema hvað kvef, eða
öðru nafni flú, eins og alment er
talað, hefir gert lítillega vart við
sig. — Nægtir eru hér heys, mat-
a.r og eldiviðs, og þar af leiðandi
nóg til að bíta og brenna.
Kornuppskera varð hér í fullu
meðallagi, en fraus nokkuð, sér-
staklega hafrar.
Rafljós hafa verið sett upp hér
í bæ, og eru bæjarbúar hreyknir
af þeim framkvæmdum.
Tíðarfarið er hér efst á baugi
í hugum manna, se meinnig mun
vera í flestum bygðum öðrum;
og héðan úr bygð verður ekki
seilst til fortíðar, lengra en frá
vetrarbyrjun; þótt það kunni að
þykja undarlegt, getur maður að-
eins um hina síðustu daga, eða
jafnvel daginn, sem línur þessar
fara héðan. Já, þessir síðustu
dagar hafa verið yndislegir, snjór-
inn bráðnað og sígið, en frost á
nóttum, svo að maður hefir ekki,
enn sem komið er, orðið fyrir
vatnsgangi. “Sigandi lukka er
bezt”, segir gamalt orðtak, og það
má heimfæra upp á það, hve snjó-
leysingin fer hægt , hér um slóð-
ir að minsta kosti. — Þá víkur nú
fréttum til hins hér að framan á-
minsta tímabils.
'Tíðarfarið hér sem annars stað
ar, framan af vetrinum, var un-
aðslegt. En þegar fylgjan hans
Þorra og hann héldu innreið sína
til okkar, vöknuðum við við vond-
an draum, því hann hagaði sér
eins og skáldið forðum komst að
orði, hann “kuldaklónum sló og
kalt við hló.”
Og skepnan! svona fórst hon-
um nú (þarna) við okkur í þessu
plássi, og eftir því sem blöðin
róma vítt og endilangt út um
norðaustur og norðurhvel jarð-
ar, þá kom nú gamla Góa g settist
í sinn sess með hæglæti og furðu-
blíðum atlotum við fólk og fénað
þess, og þar fyrir á hún það eig-
lega ekki skilið, að maður minn-
ist vesældar ástands hennar, er
eitt sinn kom fyrir hana, með því
að eitt skáld, (kannske ekki stór-
skáld) ókunnugt, gerði um hana
svohljóðandi bögu:
“Nú er hún Góa gengin inn,
hún gaf honum Þorra meydóm
sinn;
þá reif hann af henni ræfiliinn,
svo ráðalaus varð kerlingin.”
Það er nú komið á seinni hluta
veru hennar hér og alt útlit fyr-
ir, að hún ýfi sig ekki stórt á
móti oss þann tíma, er hún á eftir
að dvelja hjá oss.
Þá minnist maður vísunnar, er
svo hljóðar:
“Ef hún Góa öll er góð,
einhver má það muna,
þá mun Harpa og hennar jóð
herða veðráttuna.”
Vísa þessi mun óefað hafa verið
ort á Fróni, og þá er að taka það
1 spádómsreikning vísunnar, að
* veðurfar hér og á íslands er ólíkt;|
má enda hugga sig við það. að sá;
eða sú, er orti vísuna, hafi ekki
haft óskeikula spádómsgáfu. —'
Þá er og staðar numið með frétt-
ina héðan. !
Feginshugar munu lesendur
beggja blaðanna verða, ef að deil-
ur sljákka út af hinni fyrirhug-
uðu ferð fólks 1930 til íslands, til
að vera þar viðstatt þúsund ára
afmælishátíð alþingis, og það á
hinum fornhelga samastað, er
það í öndverðu var í fyrstu sett.
f sambandi við það mál, minn-
ist maður þess, en biður jafn-
framt forláts á, ef rangminni
veldur og þar af leiðandi himin-
hrópandi goðgá, er þessum bréf-
ritara fellur þá í skaut, það sem
mann minnir, er á þá leið: að í
öðru hvoru blaðinu, eða þá báð-
um þeim vestur-íslenzku, væri
þá vikið að því, að ólk hér af ís-‘
Inezku bergi brotið, fyndi og vildi
benda á eitthvert atriði, er þess-
ari hátíð mætti verða til full-i
komnunar og fagnaðarauka.
En hvað það mál snertir, frá
þessum pennasnáp, er líkt og að
fara í geitarhús að afla sér ull-
ar. Hins vegar mun það lítt saka,
þótt maður eins og slái á sama
streng, er maður þykist viss um
að við haft verði á hinum rétta
stað og tíma við öxarána, og þá
eins og gefin bending frá þeim
fornhelga stað, að byrja á gull-
skrýdda kvæðinu eftir eitt af okk-
ar góðskáldum. óþarft er að fara
lengra út á vaðið, •— en samt, en
samt getur maður ekki gert að
KÍRKJUÞING 1929
Hið fertug'asta og fimta ársþing Hins ev. lút.
kirkjufélags Islendinga í Vesturheimi liefst
með guðsþjónustu og altarisgöngu í kirkju
Bræðrasafnaðar í Riverton, miðvikudaginn 5.
júní 1929, kl. 11 f.h.
Eru söfnuðir kirkjufélagsins ámintir um að
kjósa erindreka á þingið eftir því sem þeim er
heimilt að lögum.
Embættismenn og fastanefndir eiga að leggja
fram skýrslur sínar á fvrsta þingdegi og eru
hlutaðeigendur beðnir að taka það' til greina.
Vegna þess að kirkjuþingið er fyr en venju-
lega, ber að leggja áherzlu á að tillög til allra
málefna kirkjufélagsins ættu að vera komin til
féhirðis kirkjufélagsins með fyrra móti, helzt
tíu dögum fyrir þing.
Dagsett í Glenboro, Man., 11. marz 1929.
K. K. Olafson, forseti kirkjufél.
að bera á móti þessu, og reyna að ritaðar. En sé þessi ritstjórnar-
koma því inn hjá lesendum sin-; síða lítillega brotin til mergjar,
um, að þó honum hafi verið í nöp j þá er þetta í raun og veru ekki
við þá Harding og Coolidge, þá sé
það ekki af illvilja til lands og
þjóðar sunnan landamæranna.
Hann hafi hrósað hinum og þess-
um hérlendis, skoðanabræðrum j
sínum og öðrum, og er á honum j
að heyra, að það sé fyllileg rétt- I
læting hinna afar ómerkilegu I
Bandaríkjafrétta, sem Heims- j
kringla hefir haft til brunns að
bera í hans ritstjórnartíð. Það
blað, sem afsakana-ritgerðin birt-
ist í, var dágott sýnishorn í því
tilliti. Á framsíðu blaðsins eru
nærri fjórir dálkar af fréttum frá
Canada. En fréttir frá Banda-
ríkjunum eru fólgnar í tveimur
stuttum málsgreinum: Leikhúss-
annað en langt mál um ekki neitt.
O. T. Johnson.
Frá Islandi
Reykjavík, 13. marz, 1929.
Nýr fjármálaráðherra. — 7. þ.
m. tilkynti forsætisráðherra Al-
þingi, að konungur hefði, sam-
kvæmt tilmælum sínum, skipað
Einar Árnason alþm. fjármála-
ráðherra og tók hann þá þegar
við embættinu.
Einar á Eyrarlandi, eins og
hann er venjulega nefndur, er
fæddur 27. nóv. 1875 að Hömrum
eigandi í borginni St. Louis setur I * Eyjafirði, af gömlum eyfizkum
auglýsingu í blöðin til “ræningja
því, að mann langar til, bara að
hvísla því frá sínu brjósti til ást-
kæru fjallkonunnar, hennar móð-
ur okkar og einnig í anda til hins (ir úr okkar landi, sem eru þess
fornhelga staðar. Svona er þá i virði, að þeim sé á lofti haldið
og launsátursmanna’! Annað
ekki frásagnarvert frá Bandaríkj-
unum í þessu vikublaði Heims-
kringlu
Vestur-íslenzku blöðin eru fyrst
og fremst fréttablöð. Hætti þau
að vera fréttablöð, þá eru þau um
leið horfin frá þeim tilgangi, sem
fyrir stofnendum þeirra og eig-
endum hefir vakað. Við Banda-
ríkja íslendingar erum yfirleitt
ekki kröfuharðir í þessum sökum,
en á meðan við kaupum íslenzku
blöðin, og lesum, þá kunnum við
betur við, að þau flytji þær frétt-
byrjunin. —
“öxar við ána, árdags í ljóma’!
o. s. frv.
A. Freeman,
Quill Lake, Sask.
Afsakanir S. H. frá H.
Ritstjóri Heimskringlu ritar ný-
lega heila ritstjórnarsíðu til þess
að afsaka sig í augum Banda-
ríkja-íslendinga. Hví allar þær
afsakanir, ef samvizkan er róleg
og ekkert hefir verið til saka
unnið?
Heimkringla endurbirtir grein
eftir Halldór Kiljan Laxness, sem
vakið hefir athygli hér í landi.
Eðlilega skoða lesendur Heims-
kringlu endurbirtingu þeirrar
greinar sem sönnun þess, að rit-
stjórinn aðhyllist sömu afstöðu
og greinarhöfundurinn. Laxness
er að minnast Uptons Sinclair á
fimtugsára afmæli hans, og
kryddar grein sína með þeim að-
dróttunum frá sjálfum sér, að yf-
irleitt sé hver Bandaríkjamaður
“hreinn bjálfi” í þjóðfélagsmál- kringlu
Blaðið Lögberg mætir þeim kröf-
um með ágætum og vel sögðum
fréttum. En Heimskringla hefir
á því sviði oft og einatt verið
verri en ekki neitt.
Persónuleg ber eg enga-n illvilja
til ritstjóra Heimskringl. Hann
er prýðilega ritfær og orðhagr,
þó ungur sé og óreyndur í rit-
stjórasessi. Hann virðist ekki
enn þá geta skilið það, að blað
hans eigi að vera alþýðlegt frétta-
blað. Fyrir honum sýnist helzt
vaka það, að á sérskoðunum hans
og hans líka bóli sem allra mest í
pólitík og trúmálum. Annað varð-
ar engu. Helzta og veigamesta
afsðkun hans er því , að h a n n
beri hlýhug til Halldórs Kiljan
Laxnes, og skoði Upton Sinclair
“umsvifamesta og langfrægasta”
rithöfund Bandaríkjanna! Enda
sé 'hann sjálfur “framsóknar-
maður” í málum Canada og
Bandaríkjanna, o. s. frv.
Við, Bandarríkjamenn þekkjum
Upton Sinclair, án þess að leita
til H. K. L. eða ritstjóra Heims-
Við höfum lesið bækur
um, og blátt áfram “fífl” í augum
Evrópumanna. Ritstjóri Heims-
kringlu ritar heila síðu um sjálf-
an sig og stefnu sína í garð
Bandaríkjanna, en forðast eins
og heitan eldinn, að neita því að
hann sé á öðru máli en Laxness í
þessu efni. Hólmæli hans um
Laxness eru staðfesting þess, að
hann sé í raun og veru á sama
máli.
Við erum þá hreinir bjálfar og
fífl, Bandaríkjamenn, að dómi H.
K. L. og ritstjóra Heimskringlu.
Eg mun hafa haldið því fram,
að endurbirting þessarar greinar
væri í nánu samræmi við stefnu
Heimskringlu til Bandaríkjanna,
síðan núverandi ritstjóri tók við
ritstjórn blaðsins. Hann er nú
hans — og stundum dembt mátu-
lega miklu s^lti í þá andlegu
fæðu, sem þar er til boða. Sin-
clair reit bók um sláturhúsin í
Chicago, sem nafnfræg er orðin.
Frá sláturiðnaðinum sagði hann
þá eftirminnilega sögu, að þegar
verkamennirnir yrðu fyrir slys-
um og yltu í soðpottana, þá væru
dauðir mannabúkar skoðaðir hið
æskilegasta fituefni! í stóru
sláturhúsunum í Chicago færu
rottur og mýs sömuleiðis í soðið
— allur sá viðbætir þakksamlega
þeginn. Við Bandaríkjamenn
borðum enn þá kjöt og notum
fituefnin, þrátt fyrir þessa nafn-
frægu bók Uptons Sinclair.
Afsakanir ritstjóra Heimskringlu
eru hógværlega og kurteislega
bændaættum. Hann gekk í Möðru-
vallaskólann og fékst við kenslu
á yngri árum, en hefir lengst af
verið bóndi. Hann lét snemma
til sín taka í héraðsmálum, og
var fyrst kosinn á þing 1916. Hann
hefir verið vel metinn í flokki
sinum og einnig vinsæll hjá and-
stæðingum sínum. Hann er þriðji
norðlenzki bóndinn, sem tekur
ráðherrasæti hér. — Lögr.
Reykjavík, 16. marz.
Einmuna tíð um land alt. Á
einstöku heimilum víðsvegar um
land er fé ekki farið að koma í
hús. Víða er gróður kominn á
túnum og ávinsla byrjuð. Afli er
óvenjumikill og víða landburður
af fiski.
Ný stafsetning. — í Lögbirt-
ingarblaðinu, sem út kom 28. feb.,
er auglýsing frá kenslumálaráð-
herra um nýja stafsetningu. Seg-
ir þar svo: Ein skal vera staf-
setning íslenzkrar nútímatungu.
1) sem kend er í öllum skólum, er
styrks njóta af ríkisfé, 2) sem
höfð er á öllum bókum, er prent-
aðar verða til þess að nota við
kenslu í skólum, eftir að þessi
auglýsing hefir verið birt, enn
fremur öllum ritum, sem gefin
eru út af ríkinu, með styrk af
ríkisfé, eða af félögum og stofn-
unum, sem njóta ríkisstyrks. Þó
má halda óbreyttri stafsetningu á
þeim ritum, sem byrjuð eru að
koma út í heftum, eða bindum,
unz þeim ritverkum er lokið.-’ —
Rita skal é þar sem svo er fram
borið. Rit askal f en ekki p á
undan t í sama atkvæði, þar sem
hvorki kemur fyrir p né pp í öðr-
um beygingarmyndum. Rita skal
z fyrir upprunalegt ds, ðs, ts, bæði
í stofni og endingum. Ritaskal
tvöfaldan samhljóðanda á undan
samhljóða, þar sem stofn vísar til.
Eru í tilkynningunni tekin nokk-
ur dæmi til skýringar. — Eiga
stafsetningarreglur þessar að
ganga í gildi 1. okt. n. k.—Vörður.
Bær Þorsteins Kjarvals á Naust-
um við Skutulsfjörð, brann til
ösku 10. þ. m. Litlu varð bjarg-
að af innanstokksmunum. Talið
er að hafi kviknað í út frá ofn-
pípu. — Vörður.
, Passíusálmarnir eru nú komnir
út á kinversku, eða úrval úr þeim,
gert eftir hinni ensku þýðingu dr.
Pilchers. Sá heitir Harry Price,
sem gert hefir kínversku þýðing-
una, fyrir frumkvæði séra ólafs
Ólafssonar kristniboða.
i
J