Lögberg - 23.06.1932, Blaðsíða 6

Bls. 6.
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 23. JÚNÍ 1932.
Náman með járnhurðinni
EFTIR
HAROLD BELL WRIGHT.
“George var að segja mér það líka. Þið
farið líklega bráðum í aðra herferð gegn
úlfunum?”
Lizard gerði lítið úr því, en leit glottandi
til Saint Jimmy og glottið var alt annað en
góðgjarnlegt.
“Það er nokkuð annað í þessu nágrenni,
sem er mejri þörf að líta eftir heldur en að
eltast við þessa úlfa.”
Jimmy beið þess, að hann héldi áfram.
“Þú segir, að þú hafir ekkert frétt!”
sagði Lizard.
“Ekkert frétt um hvað?”
“Um þennan náunga, sem kom hér í vor
og settist að í kofanum þarna hjá félögun-
um. ”
“Nei,” sagði Dr. Burton seinlega. “Eg
hefi ekki heyrt neitt um Mr. Edwards —
ekki neitt misjafnt, á eg við.”
“Það er þá af því þú hefir ekki farið mik-
ið, eða ekki hlustað eftir því, sem þú hefir
heyrt. Getur líka skeð, að fólk segi ekki
mikið um þetta, svo þú heyrir, því það
heldur kannske að þér komi það meira við
heldur en flestum öðrum.”
Saint Jimmy var ekki lengur hlátur í
hug.
“Eg held þú ímyndir þér, að mig lang,i
meira til að hlusta á slúðursögur, heldur en
í raun og veru er,” sagði hann alvarlega og
kurteislega. “Eg hefi enga löngun til að
hlusta á þær frá þér eða nokkrum öðrum.”
“Ekki það?” sagð;i Lizard. “Eg hefði
hugsað, að þú vildir kannske vita það, ef
einhver væri að taka frá þér stúlkuna þína,
eins og þessi nýkomni náungi er að gera.”
Saint Jimmy svaraði engu og Lizard hélt
áfram.
“Hún svo sem hagaði sér ekki of vel áð-
ur; en nú er það langt frá öllu skaplegu.
Það er engu lagá líkt, hvernig hún hagar
sér. Þau eru saman í kofanum hans, eða
þá niður við lækinn, þar sem hann þykist
vera að vinna, eða þá einhvers staðar. Ef
hún fer ekki til hans, þá fer hann til hennar.
Eg sá þau þama saman, þegar eg kom hing-
að. Hún er of stór upp á sig til að tala við
mig, en hún getur ekki litið af þessum ný-
komna náunga.”
Dr. Burton var staðinn á fætur.
“Það er nóg komið af svo góðu,” sagði
hann og var auðfundið, að honum hafði
rannið í skap. “Þú ert áreiðanlega búinn
að afljúka erindinu.”
“Það er nú kannske ekki alveg víst,”
sagði Lizard með töluverðum hroka. “Það
er ekki til neins fyrir þig, að fara að reyna
að gera þig merkilegan við mig. Það er þín
vegna, að hún hefir engan kunningsskap
viljað hafa við mig. Nú er það annar mað-
ur, sem hún tekur fram yfir þig. Nú ættum
við að vera góðir vinir. En þessi nýkomni
náungi ætti að fá makleg málagjöld, og
hann fær þau líka og stúlkan sömuleiðis.”
“Hvað áttu við?” spurði Jimmy og varð
töluvert æstur.”
“Eg á við það, að fólk er að tala um
þetta, og það verður ekki látið sitja við
orðin tóm í þetta sinn. Það hefir alt af ver-
ið eitthvað meira en minna grunsamlegt við
þessa, stúlku. Enginn veit nein skil á henni,
eða neitt um uppruna hennar. Hitt vita nátt-
úrlega allir, að þessir karlar eru ekki feður
hennar, ekki báðir að minsta kosti, þó hún
beri nafn þeirra beggja. Fólk hefii liðið
hana hingað til, af því það hefir verið kall-
að svo, að þú værir að kenna henni. Saint
Jimmy er svo mikill maður, og það verður
að taka svo mikið tillit til hans! En það er
þessi Edwards, sem hefir hana núna, og
það—”
“Haltu þér saman, og ef þú segir orð
meira, máttu reiða þig á, að eg geng næst
þínu auma lífi,” sagði Saint Jimmy, og var
auðfundið, að hann var orðinn afar reiður.
Lizard kom þetta undarlega fyrir, því
hann hafði aldrei séð annað en stillingu og
prúðmensku til Saint Jimmy. Hann varð
hræddur og vildi feginn komast burtu sem
allra fyrst og stökk á bak og reið sína leið,
en hreytti þó einhverjum ónotum út úr sér
um leið og hann fór.
Tuttugu mínútum seinna var Dr. Burton
á leið til kofans, þar sem Edwards hélt til.
Marta sat úti og var að sauma. Hún sá
til kennara síns, þar sem hann kom ríðandi
og hún sá hvert hann stefndi. Hún hljóp
þegar yfir að kofa Edwards og var komin
þangað nógu snemma til að gera þessa tvo
menn kunnuga.
XII. KAPITULI.
Marta gat ekki einu sinni gert sjálfri sér
grein fyrir því, hvers vegna hana langaði
svo mikið til að þessir tveir menn, Saint
Jimmy og Hugh Edwards, kyntust. Hún
reyndi heldur ekki mikið til þess.
Á þessum árum, sem Saint Jimmy hafði
verið kennari hennar, hafði hún ávalt litið
á liann sem fyrirmynd og leiðtoga í öllum
efnum. Alt sem hann sagði og gerði, var í
hennar huga, nákvæmlega rétt og eins og
vera bar.
Þetta gat naumast öðru vísi verið, því
hann var hennar andlegi lærifaðir og enginn
annar hafði nokkura tíma verið það. Hann
hafði sýnt henni framúrskarandi mikla
góðvild og umhyggjusemi frá því hún var
unglingur, og henni þótti undur vænt um
hann. Hún hafði aldrei hugsað um Saint
Jimmy og sjálfa sig eins og mann og konu.
en hún elskaði hann sem kennara sinn og
sem Saint Jimmy.
En strax þegar Marta kyntist Hugh Ed-
wards, varð hún vör þeirra tilfinninga, er
hún hafði aldrei fundið til áður. Þessi mað-
ur hafði meiri áhrif á hana, heldur en nokk-
ur maður hafði áður haft. En hún hafði
aldrei áður kynst nokkrum manni, sem var í
manngildi við hann. Eins og hún hafði oft
sagt, bar hún hann saman við Saint Jimmy,
en samt var hann öðru vísi. Þetta var alt
henni svo nýtt, að hún gat ekki áttað sig á
því.
Vegna þess að Hugh Edwards minti Mörtu
æfinlega á Saint Jimmy, langaði hana afar-
mikið til að sjá þá báða saman. Hún skildi
ekkert í því, hvers vegna kennarinn hennar
hefði verið svona íregur til að fara og
heimsækja þennan nýja nágranna. Það var
alveg ólíkt Saint Jimmy. Það sýndi kannske
öllu öðru betur algengt skilningsleysi Mörtu
á því, sem ástir er kallað, að hún gat ekkert
í því skilið, því Saint Jimmy var svona
tregur til að kynnast Hugh Edwards.
En nú fékk hún loksins þessa ósk sína
uPPfylta, að sjá þessa tvo menn saman. Það
leyndi sér ekki, að gleði hennar var mikil.
-^na?gjan skein af andliti hennar og hún hló
svo einlæglega og hjartanlega. Hugur henn-
ar var allur, þá í svipinn, þar sem þessir
tveir menn voru. Báðir tóku þeir eftir gleði
hennar, sem líka hafði góð áhrif á þá og
kom þeim í gott skap.
Þegar þeir tókust í hendur, gaf hún þeim
nánar gætur og leit af einum á annan, og
tóku þeir báðir eftir því og þótti sjáaníega
nóg um.
“Eg hefði eiginlega átt að koma til þín
fyrir löngu,” sagði Saint Jimmy. “Það er
ekki svo mikið af skemtilegum nágrönnum
hér, að maður megi við því, að vanrækja þá
fáu, sem maður hefir. En annars hefi eg
heyrt svo mikið um þig, að mér finst næstum
að þú hafir verið hér lengi og eg hafi þekt
þig í mörg ár.”
Hann leit brosandi til Mörtu.
Það leit ekki út fyrir, að Edwards mislík-
aði það á nokkum hátt, þó Marta hefði talað
um hann.
“Eg hefi líka,” sagði hann og leit bros-
andi til Mörtu, rétt eins og Jimmy, “heyrt
svo mikið um Dr. Burton, að mér finst nú
orðið, að eg hafi alt af þekt hann.”
Marta var hjartanlega glöð. Henni duld-
ist ekki, að þessum tveimur mönnum geðj-
aðist strax, hvorum um sig, vel að hinum,
eins og stundum getur komið fyrir. Þeir
sýndust bara þekkjast og skilja hvor annan
alveg strax. Báðum þessum mönnum 'þótti
einmitt mjög vænt um, að þetta var þannig.
Dr. Burton sá þegar, að þessi nábúi
Mörtu var meir en meðal maður að líkams-
atgrefi að minsta kosti, og fann einnig, að
hann hafði mikinn andlegan þroska. Þá
gátu gat hann hins vegar ekki ráðið, eða
ekki í svip, að maður með hans atgerfi,
skyldi kjósa sér það líf, sem hann lifði, sem
hlaut að vera svo gerólíkt því, sem hann
hafði alist upp við og vanist um dagana. En
Saint Jimmy hafði of víðan sjóndeildar-
hring og of mikinn s'kilning á lífinu, til að
slá nokkru föstu um það, sem honum var
ekki full kunnugt. Hugh Edwards gat vel
haft góðar og gildar ástæður til að lifa eins
og hann lifði. Útlit hans og framkoma var
líka öll á þá leið, að það var naumast hætt
við, að nokkur ærlegur maður og sæmilega
upplýstur, mundi grana hann um nokkuð
misjafnt.
Og Hugh Edwards fann þegar í stað, að
Saint Jimmy var maður, sem virða mátti
og bera traust til — og þeir einir mundu
leggja ilt til, sem lægstan og spiltastan hugs-
unarhátt hefðu, eins og t. d. Lizard.
Þeir settust í forsæluna undir kofaveggn-
um og byrjuðu að talast við, svona eins og
alment gerist, um daginn og veginn, eins og
kallað er, þessir tveir menn, sem Mörtu
sýndist svo líkir, en fann samt að voru í
mörgu ólíkir. Hún bara hlustaði á þá.
Það var enginn vafi á því, að hún hafði
rétt fyrir sér. Þeir voru líkir, en samt
ólíkir. Hvemig var þessu annars varið?
Hún var of einlæg til að dylja það fyrir
sjálfri sér, að henni þótti mjög mikið til
þessara manna koma, en lífsreynsla hennar
var enn of lítil til þess, að hún gæti gert sér
nökkra ljósa grein fyrir sínum eigin til-
finningum. En hvað sem þessu leið, þá var
samt sem áður enginn efi í huga hennar
um það, hvorn þeirra hún mundi sjálf frek-
ar kjósa.
AuÖvitað var hér í raun og veru um ekk-
ert val að ræða. Heldur var hér ekki um
hugsanir að ræða, heldur um tilfinningar.
Þessir tveir menn hugsuðu að vísu meira
um það, heldur en stúlkan, að dylja tilfinn-
ingar sínar, en þeir reyndu engu að síður, að
gera sér sem ljósasta grein fyrir því,
hvernig ástatt var.
Alt í einu tók Dr. Burton eftir því, að svip-
urinn á stúlkunni breyttist, en hún sat gagn-
vart mönnunum, svo þeir sáu hana vel.
Gleðisvipurinn hvarf og það leit næstum út
fyrir, að hún væri hrædd. Hann Var líka
alveg viss um, að Edwards hafði tekið eftir
hinu sama og gleðisvipurinn hvarf líka þeg-
ar af andliti hans. Báðir mennimir litu í
kringum sig.
Natachee var kominn.
Það leið svo góð stund, að enginn sagði
orð. En svo færðist bros yfir andlit Indíán-
ans, sem ekki kom þó mjög oft fyrir, og
hann heilsaði þeim með sínu venjulega
kveðjuávarpi: “Sæl!”
öll tóku þau kveðju hans vel og Natachee
kom nær og settist á stól, sem Edwards bauð
honum. Að öllu öðra en hans villimanna-
klæðnaði, var hann alveg eins í framkomu,
eins og hver mentaður og vel siðaður mað-
ur. Um leið og hann settist, hrosti hann aft-
ur, eins og það væri honum ánægjuefni, að
finna þau þrjú þar öll í einu.
Dr. Burton ávarpaði hann vinsamlega,
eins og gamlan kunningja.
“Hvernig í ósköpunum getur á því staðið,
Natachee, að þú getur ekki verið meira lík-
ur öðrum mönnum, heldur en þú ert? Þú
kemur alt af og ferð þegjandi, og ert meira
líkur einhverjum anda, heldur en vanaleg-
um manni.”
“Eg er eins og guð hefir gert mig,” sagði
Indíáninn, en bætti svo við dálítið glettnis-
lega: “Að öðra leyti en dálitlum umbótum,
sem mennirnir hafa gert á mér. Eg býst
við ykkur finnist það dálítið skrítið, að rauði
maðurinn, sem skáldin ykkar gera svo
mi’kið úr og jafnvel málararair, þarf alt af
að ganga á skóla hvítu mannanna til þess
að ykkur geti í raun og veru þótt nokkuð til
hans koma.”
“Það verður víst enginn til að áfellast
þig fyrir það, þó þú hafir hlotið mentun
og menningu hvítra manna.”
“Það vona eg ekki,” svaraði Indíáninn,
og sneri sér svo að Mörtu og Edwards:
“Þið fyrirgefið, þó við segjum svona hitt og
annað. Við viljum vera vinsamlegir, en
ekki ruddalegir. Saint Jimmy sýnir mér
ekki þessa utan að lærðu, köldu kurteisi, og
eg er heldur ekki alveg eins villimannlegur,
þegar eg tala við hann, eins og aðra. Þannig
er vináttu okkar farið.”
“Þú ert gamall bragðarefur,” sagði Saint
Jimmy, en þó góðlátlega.
“Það er nú oflof,” sagði Natachee.
“Kennarar mínir mundu hafa verið stoltir
af þeim heiðri. Þeir reyndu ósköp mikið til
að menta mig.”
Edwards þótti þetta tal nokkuð undarlegt.
Hingað til hafði hann aldrei heyrt Natachee
tala öðra vísi en mjög alvarlega, og aldrei
segja gamanyrði. Hann hafði sjaldan bros-
að og aldrei hlegið upphátt. Edwards fanst
líka, að hér mundi kannske eitthvað annað
liggja undir steini, heldur en það sem fram
kom á yfirborðinu. Honum fanst að Nata-
chee væri að leika einhvem leik, sem hann
skildi ekki.
Þegar Edwards var að hugsa um þetta,
gaf hann Indíánanum nánar gætur og datt
þá aftur í hug, það sem Marta hafði áður
sagt við hann, að henni liði alt af illa, ef hún
sæi þennan Indíána. En nú vék Natachee
orðum sínum til Mörtu.
KV ÖLDKLTJKKAN.
(Þýtt úr sænsku.)
Helgir tónar hjörtum kunnir
hreyfa loft um þögult kvöld,
ljúfum friðarfaðmi vefja
fjáðra hallir, snauðra tjöld;
þegar alt um haf og hauður
hljóðnar eftir dagsins skraut,
lífsstrit vort mér léttvægt sýnist,
lág og þröng vor hæsta braut.
Himnesk orð mér hljóma niður:
“Heiður guði! Jörðu friður!
Farsæld mönnum falli ’ í skaut!”
S.8J.—Kvistir.
Kvöld
Kyljan faðmar kvöldið blíða,
kyrð og friður hauðrið víða,
blómin vagga’ í blænum þýða,
býr þau skarti döggin tær,
þegar sólin sígur skær.
Hópar fugla’ um loftið líða,
léttum vængjum blaka.
Ótal raddir upp’ í geimnum kvaka.
Þegar heyri’ ég þessa rómíi,
þráir sál mín helga dóma,
er með söngvum svif þýtt hljóma,
samstiltir við lífsins óð
verða bæði lag og ljóð,
eiga sólaryl og ljóma
alt að verma’ og hlýja,
— vekja þreyttum von og krafta nýja.
Æ, ég kysi yndi’ að dreyma,
áhyggjum og þreytu’ að gleyma,
seiða fram um hugarheima
hverja stund, sem mér var kær.
— Sorg á kvöldum sumum hlær—.
Lífið væri sælt að sveima,
sár þótt færði dagur,
yrði svona aftanroðinn fagur.
Hugur ber mig langar leiðir.
Liðnir dagar birtast heiðir.
Margt, er friðsælt faðm sinn breiðir
falið bak við minnistjald
brosir nú með björtum fald’.
Minning ylhýr meinum eyðir,
megnar hörmum svala,
sé ég ein við sjálfa mig að tala.
Lengst þótt svíði lífsins undir,
létta söknuð þessar stundir.
Daggarperlum glitra grandir,
geislaflos við sjónum hlær.
— Vin minn finn ég nú mér nær.
Era’ ei bráðum endurfundir?
Á ég lengi’ að þreyja?
— Eg á slíku kvöldi kysi’ að deyja.
— Alt er vafið yl og rósum,
augun bljúg af söng og ljósum.
Jeg vil leggja’ úr lífsins ósum
loksins inn í trygga höfn,
eftir volk um æfidröfn.
Hygg ég allir helzt vér kjósum
heiminn þann veg kveðja.
Von um það má grættan huga gleðja.
Blærinn andar, áin niðar,
unaðsröddum loftið kliðar.
Sál mín nýtur sælu’ og friðar,
svífur ofar hugur minn.
Guð í hinzta geisla’ eg finn.
Síg þú, blessuð sól ,til viðar
sveipuð ljósdýrðinni.
Glitskrúð þitt ég geymi’ í sálu minni.
HALLA LOFTSDÓTTIR,
— Mgbl. frá ScmcUæk.
Gæt þú mín
(Eftir W. H. Lyte.)
Ó, vertu hjá mér, drottinn, dimma fer
og dagur þrýtur — vertu guð hjá mér.
Þá önnur hjálp og huggun öll mér dvín,
ó, hjálparlausra vörnin, gæt þú mín
Minn æfidagur óðum nálgast kvöld,
mér unað lífsins hylja skuggatjöld,
og breyting, hnignun, þoka þreytir sýn,
í hrygð og gleði, drottinn, gæt þú mín!
Hvert augnablik til stuðnings þarf ég þig
og þú einn megnar falli’ að verja mig;
mun nokkuð geta hlíft sem höndin þín?
1 hrygð og gleði, drottinn, gæt þú mín!
Eg hlæ að hverri ógn, ef á ég þig,
þá engin þraut né sorgir buga mig,
og grafar vald og Hel með sverðin sín
eg sigra, ef þú, drottinn, gætir mín.
Og sálu minni’ á dánardægri lýs
frá dauðans myrkri inn í paradís,
þar skuggar hverfa, ljós hjá ljósi skín.
I lífi ’ og dauða, herra, gæt þú mín!
S.J.J.—Kvistir.
HELDUR GAMLA LAGIÐ.
Einu jsiniii kom söngkennari Friðriks
mikla með lærisvein sinn inn til hans, er
hann hafði kent að leika á hljóðpípu. Varð •
konungur mjög hrifinn og þótti mi'kið til
listar sveinsins koma. Síðan sneri hann sér
að söngkennaranum og mælti:
“Þú hefir kent drengnum betur að leika
á hljóðpípu en mér.”
“Yðar hátign!” mælti kennarinn. “Eg
hefi haft annað lag við hann. ”
“Nú, hvaða lag er það?”
Kennarinn bar þá hendina upp að eyranu,
svo að gjörla mátti skilja, hvað það átti að
tákna. Þá hló konungur og mælti:
“Nú þykist eg skilja, hvernig í öllu liggur.
Þá kýs eg fyrir mitt leyti heldur gamla
lagið.”