Lögberg - 24.10.1935, Side 1

PHONE 86 311
Seven Lines
twjS
* C»T'
lnta u>«jF

For
Service
and Satisfaction
PHONE 86 311
Seven Lines
Ru""

»s‘t>
N>V
For
Better
Dry Cleaning
and Laundry
48. ÁBGANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 24. OKTÓjBER, 1935.
NtJMER 43
Fólk það, sem mynd þessi er af, kom. til Gimli fyrir sextíu
árum. Til hægri stendur John Goodman í Glenboro, en til vinstri
Capt. Sigtryggur Jónasson, fyrrum þingmaður Gimli kjördæmis,
er neíma á í Riverton. Þau, sem sitja, eru merkishjónin Jóhann
Briem og frú hans, sem búsett eru einnig í Riverton.
Frá Islandi
Ásgeir Sigurðsson aðalræðismað.
ur Breta á íslandi lézt í gær af
hjartabilun.
Danir byggja nýtt hafrannsóknaskip
Danska ríkið hefir í undirbúningi
að byggja nýtt hafrannsóknaskip í
stað “Dana”, sem sökk við árekstur
í surnar. Aage Larsen, verkfræð-
ingur hefir séð um teinkningar og
undirbúning allan fyrir hönd danska
ílotamálaráÖuneytisins. Nú hefir
átta skipasmíðastöðvum í Danmörku
verið boðið að gera tilboð um bygg-
ingu skipsins.
Þessi nýja “Dana” verður 45 m. á
lengd og 5 m. lengri en eldri “Dana,”
8/2 m. á breidd og ristir 4I/2 m.
Verður i skipinu 500 HK olíumótor
og á það að geta farið 10/ sjómílu
á klukkustund. Einnig verður það
útbúið með rafmagnstogvindu, sér-
stakri aflvél til líffræði- og vatns-
fræðirannsókna og akkerisvindu.
Auk þess verður skipið búið öllum
fullkomnustu siglingatækjum eins og
bergmálslóði, hraðamæli og miðun-
arstöð. Fargeisli (Aktionradius)
skipsins verður svo stór, að það á
að geta siglt í rúma tvo mánuði án
þess að leita hafnar til að taka olíu.
—Búist er við að hin nýja “Dana”
verði fullbúin í júní 1936.
—N. dagbl. 27. sept.
Störf Norrœna Félagsins.
Oslo í sept
Fulltrúar Norræna félagsins frá
Noregi, Svíþjóð, Danmörku og
Finnlandi, hafa nýlega haldið með
sér fund í Oslo. Voru þar rædd
mörg mál, sem miða að aukinni sam.
vinnu Norðurlanda. Var ákveðið
að vinna að því, að norrænar út-
varpsstöðvar varpi með reglubundnu
millibili út fregnum um fjármál,
þjóðfélagsmál og listir á Norður-
löndum. Ennfremur að leggja drög
til útgáfu bókar um þá atburði í
sögu Norðurlanda, sem ágreiningur
er um. Er slík bók talin vera nauð-
synleg, því að á þann hátt verði tek.
ið fyrir ýmsan misskilning, sem há-
ir samvinnu þjóðanna. Auk þess er
ætlunin að gefa út stutt rit um sögu
norrænna þjóða og komi hún út á
öllum norrænum tungumálum.
Fundurinn ákvað það.að í hverju
einstöku landi skyldi skipa fasta
nefnd, til að vinna að aukinni sam-
vinnu norrænna háskóla og háskóla.
fólks. Ennfremur að fara þess á
leit við stjórnir Norræna félagsins
í hverju landinu fyrir sig, að hald-
inn sé “norrænn dagur” á árinu
1936. Er ætlunin a hrinda þessu í
framkvæmd með stuðningi blaðanna,
útvarpsstöðvanna og skólanna um
öll Norðurlönd.
Tilkynt hefir verið, að Norræna
félagið haldi eftirtalin námskeið og
fundi árið 1936: Námskeið fyrir
norræna málfræðinga verður haldið
á íslandi. í Noregi verður nám-
skeið fyrir stúdenta, skólabarnamót
og námskeið fyrir lyfjafræðinga. í
Svíþjóð blaðamannamót og bænda-
námskeið. í Danmörku verður hald.
ið verzlunar og bankamannanám-
skeið og einnig er gert ráð fyrir að
meðlimir Norræna félagsins komi til
skemtidvalar í Hindsgavl. 1 Finn-
landi verður námskeið fyrir landa-
fræðikennara.—N. dagbl. 29. sept.
“4RA CS 20. Via Imperial, Oct. 18.
Reykjavik 1531,
Free Press, Wiinnipeg.
“Icelandic shortwave broadcaster
programme every Sunday 1840 gmt
wa^æ length 24.52 meters (12235
kc) please publish.
12.05P. UTVARP.”
Með GMT í símskeytinu er átt við
“Greenwich Mean Time”; 1840, er
sama sem 6.40 p.m., og hér verður
6.40 sama sem 12.40, eða tuttugu
mínútur í eitt e. h.
ARTHUR HENDERSON
LÁTINN
Þann 21. þ. m., lézt í Lundúnum,
Rt. Hon. Arthur Henderson, fyrr-
um utanríkisráðgjafi í verka-
mannastjórn þeirri, er Ramsay
MacDonald veitti forustu. Var
hann uffl langt skeið forseti þeirrar
nefndar Þjóðbandalagsins, er af-
vopnunarmálið hafði með höndum.
Mr. Henderson hafði að heita mátti
varið allri manndómsæfi sinni í
þjónustu friðarmálanna, og var
sæmdur friðarverðlaunum Nobels
árið 1932.
Eftir að Rámsay MacDonald lét
af forustu verkamannaflokksins og
myndaði þjóðstjórnina svonefndu í
sambandi við íhaldsmenn, hafði Mr.
Ilenderson um hríð með höndum
foringjatign í flokki verkamanna, en
varð brátt að láta af henni sakir
anna í þágu Þjóðbandalagsins.
Mr. Henderson var kominn af
skozku foreldri og var sjötíu og
tveggja ára, er hann lézt.
RÝÐUR SIG JÝRAM TIL
BORGARSTJÓRA
Mr. Cecil H. Gunn, bæjarfulltrúi
fyrir 1. kjördeild, hefir lýst yfir því,
að hann hafi ákveðið að bjóða sig
fram til borgarstjóra við næstu bæj-
arstjórnárkosningar í Winnipeg Nú-
verandi borgarstjóri, Mr. John
Queen, leitar vafalaust endurkosn-
ingar af hálfu hins óháða verka-
mannaflokks, auk þess sen; orð leik.
ur á, að Col. Ralph H. Webb verði
einnig í kjöri.
ÞINGROFABRETLANDI
Símað er frá Lundúnum þann 21.
þ. m., að brezka þingið hafi verið
rofið og nýjar kosningar fyrirskip-
aðar þann 14. nóvemher næstkom-
andi. Er kosningahríðin þegar hafin
og því spáð,. að hún muni sótt verða
af kappi miklu. Hygst stjórnin að
vinna kosningarnar einkum og sérí-
lagi á afstöðu sinni til öryggismála
hins brezka veldis, og trúnaði sínum
við þjóðbandalags sáttmálann.
Verkamannaflokkurinn, sem og
flokkur liberala, veitast þunglega að
stjórninni, og bregða henni um hálf-
velgju í deilunni milli ítala og
Ethíópíumanna. Getið er þess til,
að þó nokkur þingmannaefni muni
leita kosningar undir Social Credit
nafni.
FRO JAKOBINA JOIINSON
skáldkona.
Hún var að kveðja ísland í dag,
að þessu sinni. Hún fer með Gull-
fossi í kvöld áleiðis til Kaupmanna-
hafnar.—Það hefir verið bjart um
dvöl hennar hér í sumar og þarf ekki
að draga það í efa, að skáldkonan
hefir orðið þess vör, hvar sem hún
fór, að hcnni var fagnað af allri
þjóðinni/ Enda er hún svo tigin og
ástúðleg kona, að allir, sem hafa
kynst henni, eiga einungis um hana
fagrar minningar.
Frá ferðalagi skáldkonunnar um
landið, hefir áður verið sagt ítarlega
í blöðunum, og skal ekki við það
dvalið. En vér Reykvíkingar höf-
um sérstaka ástæðu til að þakka
henni dvölina hér hjá oss. — Vér
áttum því láni áð fagna, að hlýða á
upplestur hennar í Iðnó síðastliðinn
fimtudag, og mun það verða mörg-
um minnisstætt. Öll voru kvæðin,
sem skáldkonan las gullfalleg og frá.
bærlega vel flutt.
Ilöfuðeinkenni í skáldskap frú
Jakobínu Johnson er fegurðin og í
samræmi við þann eiginleika hefir
hún valið öll sín yrkisefni. Það er
ánægjulegt til þess að vita, hve ís-
land á góðan fulltrúa þar sem1 hún
er. Það skal ekki rætt í þessu sam-
bandi, hvort nokkur sanngirni er i
því fólgin að ætlast til þess af
Vestur-íslendingum, að þeir vinni
sín andlegu verk í vora þágu. Hitt
er staðreynd að þeir eru íslendingar
hvar sem þeir fara. Og líklegast
þykir mér, að þeir hafi fært glegstar
sönnur á, hverjir eiginleikar eru rík-
astir í þjóðareðli voru. Eða hvað
skyldi valda því, að landar vorir
hafa getið sér svo góðan orðstír í
Vesturheimi, að það þykja hin meztu
meðmæli að vera íslendingur, ef um
innflytjanda er að ræða. Eg fyrir
mitt leyti held að það sé fyrst og
fremst trúmenskan, sem þessu ork-
ar. Sama trúmenskan, sem Stephan
G. Stephansson talar um i kvæði
sínu um Hergilseyjarbóndann:
“Því sál hans var stælt af því eðli
sem er
í ættlandi hörðu, sem dekrar við fátt,
sem fóstrar við hættur — því það
kennir þér,
að þrjóskast við dauðann með
trausti á þinn mátt.
í voðanutn1 skyldunni víkja ei úr,
og vera í lífinu sjálfum þér trúr.”
Og ef vér lítum um öxl og íhug-
um lífsbaráttu vorrar eigin þjóðar á
liðnum öldum, þá hlýtur oss að
verða það ljóst, að það er fyrst og
fremst trúmensku fólksins að þakka,
að hér dó ekki alt menningarlif út.
Hugunarháttur þjóðarinnar kra'fð-
ist þess, að ekki væri vikið úr fylk-
ingu, þó að fyrir litlu sýndist að
berjast, heldur staðið meðan stætt
var.
Þessi hugsunarháttur liggur i
þllóðii Jakobínu Sigurbjoþnsdóttur,
þegar hún flyzt úr landi 7 ára gömul.
Skyldan við móðurmoldina tengir
hana órjúfandi böndum1 við ísland.
Hún tignar það og helgar, því hverja
tómstund og grípur í sína þjónustu
arfgengt vopn: skáldskapinn. Átt-
hagamarkið er svo skýrt á Ijóðum
frú Jakobínu Johnson, að það er
sem maður heyri í þeim nið Laxár,
þar sem hún liðast fram í sumar-
logni með græna hólma og gróður á
bæði lönd.
Því er nú stundum spáð, að ís-
lenzkt þjóðerni líði brátt undir lok
í Vesturheimi. Eg er ekki þeirrar
skoðunar. Mér er nær að halda að
íslenzku mæðurnar vestan hafs
kunni enn um langt skeið að fela
eldinn og með hverri kvnslóð vaxi
upp fólk, sem þyki ómaksins vert
að skara í hann á ný.
Til íslenzkra kjósenda í
Selkirk kjördœmi
Eg leyfí mér að nota þetta- tækifæri \il þess, að þakka
íslendingum í Selkirk kjördæmi, eáns innilega og orð
frekast megna að lýsa, það traust, er þeir auðsýndu mér
með atkvæðum sínum í nýafstaðinni kosningu. Bardag-
inn var ærið harðsáttur; en fyrir hann er mér persónu-
lega margborgað í þvl vináttuþeli, er f ram kom við mig i
hverju einasta bygðarlagi.
Eg tel mér það mikilvœgan heiður, að vera fulltrúi
annars eins kjördæmis, þar sem annar eins fjöldi tslend-
inga elur aldur sinn, og eg get fullvissað þá um\ það, að eg
mun gera alt, er i valdi mínu stendur, til þess að verð-
skulda á öllum tímum það traust, er hinir islenzku ætt-
bræður létu mér ítéi kosningunni.—
Eg endurtek hér með þakklætí mitt til þeirra hinna
mörgu vina, er með samúð sinni gerðu mér hina þreyt-
andi kosningahríð margfalt léttbœrari, en ella niyndi ver-
ið hafa, og fullvissa þá á ný um einlœgni mína við málstað
þeirra.
Virðingarfylst,
J. T. THORSON.
ASGEIR ÁSGEIRSSON,
fræðslumálastjóri og fyrverandi forsætisráðherra íslands, er flytur
fyrirlestur undir umsjón Þjóðræknisfélagsins, í Fyrtu lútersku
kirkju í Winnipeg, mánudagskvöldið 4. nóvember.
Að lokum vil eg þakka frú Jako-
bínu Johnson fyrir komuna. Guð
og góðar vættir íslands fylgi henni
á heimleiðinni.
Jón Magnússon,
—Vísir 26. sept.
ÚR ÍSLANDSFÖR
Á þriðjudagsmorguninn komu úr
íslandsför þau Ásmundur P. Jó-
hannsson byggingameistari, jfrú
Jakobína Johnson, skáldkona, og
Mrs. Sveinbjörn Kjartansson.
Ásmundur hefir verið að heiman
nálægt sex mánuðum og dvalið mest-
an þann tima á íslandi; hefir hann
‘vísiterað” víða og farið í fjall-
göngur, dregið í dilk, og þar fram
eftir götunum. Glaður var hann og
gunnreifur að vanda og lét hið bezta
yfir för sinni.
Frú Jakobína lagði af stað héðan
í byrjun júní sem gestur Landssam.
bands íslenzkra kvenna og íslenzkra
ungmennafélaga. Var henni hvar-
vetna fagnað af hinni mestu ástúð,
sem sjá má af samhljóða blaðaum-
mælum um ljóð hennar og hana
sjálfa. För hennar var regluleg
sigurfqr, og nú er hún komin heim
með Ijúfar og ógleymanlegar endur.
minningar um stofnþjóð sína og
land.
Mrs. Kjartansson fór til íslands í
maímánuði síðastliðnum í heimsókn
til ættingja og vina.
Lögberg býður þessa þrjá vestur-
íslenzku farfugla velkomna heim—
að heiman.
TEKUR SÆTI1HINU NÝJA
RAlÐUNEYTI KINGS
Fregnir frá Ottawa á þriðjudag-
inn, staðhæfa að Hon. Charles A.
Dunning takist á hendur embætti
fjármálaráðgjafa í hinu frjálslynda
ráðuneyti, sem Mr. King er í þann
veginn að mynda. Mun þessu al-
ment f agnað, þar sem kunnugt er að
Mr. Dunning er einn hinna hygn-
ustu og víðsýnustu stjórnmála-
manna þjóðarinnar um þessar
mundir.
FRA AFRÍKUSTRIÐINU
Ethiópíumenn hafa undanfarna
daga veitt hersveitum Itala viðnám
nokkurt í hinum norðlægu héruðum;
hafa orustur á þeim svæðum verið
hinar mannskæðustu á báðar hliðar,
þó mælt sé að tilfihnanlegra hafi
mannfallið orðið ítala megin. Engu
að síður hafa ítalir náð haldi á víð-
áttumiklu landflæmi, ásamt ýmsum
sögufrægum og all-auðugum borg-
um. Mussolini telur úrslitasennuna
vera í aðsigi.
Forsætisráðgjafi Frakka, Laval,
vill að ítalir fái formlega til eignar
og umráða þau landsvæði í Ethiópíu,
er þeir hafi náð á sitt vald, og auk
þess pólitíska umsjá með hinum
hluta landsins. Þessu eru Englend-
ingar sagðir að vera mótfallnir.
Þjóðbandalagið heldur svo að
segja daglega fundi um mál þetta,
án þess að um sýnilegan árangur sé
að ræða. Enn er talað um viðskifta-
bann gegn ítölum, og enn eru Ethi-
ópíumenti drepnir í hrönnum. Kom.
ið hefir til tals, að hrinda hinu um-
rædda viðskiftabanni í framkvæmd
þann 7. nóvember næstkomandi. En
hvað má ekki koma mörgum varnar-
litlum Ethiópíumönnum fyrir katt-
arnef fram að þeim tíma?
FRJALSLYNDA
FLOKKNUM BÆTAST
TVO ÞINGSÆTI
Frá því að síðasta blað kom út,
hafa frjálslynda flokknum bæzt tvö
þingsæti við endurtalningu atkvæða.
Kjördæmin eru West York í On-
tario og Souris í Manitoba. Verður
þingstyrkur hans þá slíkur, að hann
telur 176 þingmenn.
LIKN ARSAMLAGIÐ
Líkharsamlag Winnipegborgar
heldur sína árlegu fjársöfnun 28.
þ. m. til 2. nóvember næstkomandi,
að báðurn dögunum meðtöldum.
Hafa Winnipegbúar jafnan brugðist
vel við og ekki skorið við neglur sér
framlög til líknar og mannúðar-
þarfa, og svo munu þeir heldur ekki
gera í þetta sinn. Stofnanir þær,
er stuðnings þurfa við eru margar;
en 'þær hafa það veglega hlutverk
með höndum, að hlynna að þeim,
sem einhverra orsaka vegna hafa
orðið undir í lífsbaráttunni og
þarfnast liðsinnis.
Kornið fyllir mælirinn, segir
gamla máltækið. Að allir leggist á
eitt málefni þessu til stuðnings er
meginatriðið.
Það kann að vera sumum ánægju
efni, að alls eru í heiminum skrá-
settar 40,000—fjörutíu þúsund —
teg. ilmvatna. Jafnvel þeir, sem
hæstar kröfur setja, ættu að geta
valið úr, eitthvað, sem þeim líkar.