Lögberg - 26.12.1935, Blaðsíða 5

LÖGrBERG, FIMTTJDAGINN 26. DESEMBER, 1935.
5
á, ilt árferði og litlar tekjur, svo að
þröngt varð í búi og dimmar horf-
ur framundan með stóra fjölskyldú.
Það var hart fyrir hann meðal
annara hluta, að þurfa að neita sér
um að kaupa nauðsynlegar fræði-
bækur hvað þá útlend skáldrit, og
fyrir hann, sem var annar eins bréf.
ritari, var t. d. ömurlegt, að þurfa
að takmarka bréfaskriftir til kunn-
ingja vegna frímerkjaleysis — þó
stundum gæti hann syndgað upp á
náðina og fengið krít á pósthúsinu.
Út úr þessu greip hann oft van-
metatilfinning og honum leið illa og
hann talaði um sin vandræði við
drottinn, en það dróst — að úr
rættist.
Mikið hefði honum þótt gaman
þá, — þegar hann að venju einn
sunnudaginn stóð fyrir altarinu í
háiftómri Akureyrarkirkju, fyrir ca.
40 árum, og sá unga fólkið þeysa
framhjá glugganum og heyrði skot-
hvelli fram á Polli, þar sem hinir og
þessir panfílar voru að skjóta dýr
og fugla, í stað þess að fara í
kirkju — já, mikið hefði það glatt
hann þá, ef lítill engill hefði kornið
upp á altarið og hvíslað því að hon-
um, að von bráðar skyldi alt lagast
(og engillinn meinti, að það yrði
kringum 11. nóv. 1935, en hjá engl-
unum eru 40 ár örstutt stund og
dauðinn ekki til).
—Hugsum okkur svo að engill-
inn hefði sagt, að þá myndu kirkjur
landsins fyllast af fólki, sem kæmi
til að hlusta á sálma sungna, — ein.
göngu hans sálma, og ræður fluttar
af öllum prestum landsins, allar í
hans anda. Og samkomuhús lands_
ins mundu einnig verða f jölsótt, þvi
þar yrðu einnig ræður fluttar af
listfróðum, snjöllum leikmönnum til
að róma skáldskap hans. En þar á
ofan mundu menn víðsvegar um
land, úti um sveitir og uppi í afdöl-
um, sitjandi á rúmum sínum inni í
baðstofum, geta hlustað á sönginn
og ræðurnar frá kirkjunum og sam-
komuhúsunum á Akureyri og i
Reykjavík, og heyrt alt eins greini-
lega og ef allir sætu saman í sömu
kirkju eða satnkomusal, og þett’.
væri að þakka því furðutæki, sem þá
væri f-undið og radio nefnist eða út-
varp.
Þetta hefði honum þótt álíka
skáldlega æfintýralegt og skemti-
Iegt frásagnar eins og þegar hann
fyrst las í Eddu um Óðinn, sem sat
í Hliðskjálf og sá um heim allan og
um Heimdall, sem heyrði ull spretta
á sauðum og gras á jörðu. Því
þetta svipaði nokkuð til þess, sem
hann sjálfur hafði í spaugi skrifað
vini sínum E. O. Briem 1878. Hann
var að segja honum frá nýjustu stór.
tiðindum frá útlöndum um upp-
götvun ritsímans og talsímans og
fónógrafsins. En til smekkbætis
hafði hann þá diktað upp úr þeirri
frétt, að enn væri fundið nýtt furðu-
tæki, er hann nefndi þanatófón eða á
íslenzku helgjöll og mátti með þvi
tæki vekja menn upp frá dauðum.
Um þetta getið þið lesið í Bréf-
um föður míns — og skulum við um
leið minnast þess, að skáldin sjá í
anda, það, sem þúsund árum síðar
uppgötvast af vísindamönnum, og
stundum fyr.
Hugsum okkur loks, að engill
hefði glatt hann á því, að bráðum
þyrfti hann ekki að kviða bókaleysi,
því heilt bókasafn, fult af allskonar
bókum yrði beinlínis bygt handa
honum.
Og — viti menn — frimerki
skyldi hann um sama leyti fá, —
eins mörg og hann einu sinni vildi.
Þetta datt mér í hug þegar eg á
dögunum fékk send, mér til mikillar
ánægju, hin nýju frímerki, sem póst-
stjórn íslands hefir verið svo elsku-
leg og hugulsöm að láta prenta með
mynd af föður mínum—eins og í
afmælisgjöf — honum til heiðurs.
“Guðirnir mala seint, en mala
vel” var máltæki, sem faðir minn
oft vitnaði í.
Bænir hans hafa verið heyrðaf.
Óskir hans hafa uppfylst.
Að fátæktin þvarr og gerði ekki
föður mínum eða fjölskyldu hans
nein varanleg spjöll, — það var að
þakka því, að hann átti góða og ráð-
deildarsama konu og ágæta rnóður
barna þeirra. Blessuð veri minning
móður minnar. ,
Eg minnist föður míns líkt og
Hallfreður skáld Ólafs konungs, er
hann sagði:
“hann var menskra manna
mest gott,”
en eg elska minningu móður minnar
engu síður, — og segi um hana líkt
og f aðir minn sagði um sína móður:
“þvi hvað er ástar og hróðrar dís,
og hvað er engill úr Paradís,
hjá góðri og göfugri móður?”
I
Eg hefi oft hugsað sem svo: Eg
veit ekki hvað um föður minn hefði
orðið ef hann hefði ekki haft móð-
ur mína til að stýra búi sínu, bæði
meðan það var stórt og ríkmannlegt
eins og í Odda, og þegar það var
minna og fátæklegt eins og fyrst
framan af hér á Akureyri.
Mér finst beinlinis að hann ætti
henni að þakka “hús og heimili, fæði,
klæði og skæði,” eins og Lúter orð-
ar það. Henni var það öllum öðrum
fremur að þakka, að hann gat notið
sín sem prestur og skáld.
“Skáldin eru skáld,”—þeirra ríki
er ekki nema að nokkru leyti af
þessum heimi. Þau eru annað slag-
ið uppi í himninum, líkt og Schiller
hefir sagt í einu kvæði sínu — af
því guð býður þeim oft að koma og
spjalla við sig:
“en ef þig langar meður mér
í mínum himni að eiga vistir,
hann æ skal standa opinn þér
svo oft þig þangað vitja lystir.”
(Þýðing Svb. Egilsson).
Skáldin eru skáld, en engir gróða-
menn eða búhöldar og mega ekki
vera að því að sinna neinni búskap-
arsýslu.
Þau eru svo oft—
“að leikum með liðnum
og ljósálfum muna.”
Þessvegna líka eins og úti á þekju
i jarðneskum efnum.
“Alténd ertu skáld!” segir mál-
tækið — og mig minnir eg heyrði
móður mína segja það stundum við
pabba.
Stuttu eftir andlát hans fékk hún
mörg hluttekningarskeyti og bréf
frá vinum víðsvegar að. En þar á
meðal var eitt bréf, sem henni þótti
vænst um og við börnin geymum
[ það enn.—
Það var frá séra Magnúsi Helga-
syni, þáverandi kennaraskólastjóra,
gömlum virktarvini frá Odda-árun.
um. Hann segir þar eftir nokkur
ástúðleg minningarorð um föður
minn: — “En nú langar mig, að
þakka yður frú Guðrún, alt, sem þér
hafið verið honum, skáldinu og
prestinum, um samvistardagana.
Þar hafið þcr sí og æ verið að greiða
honum þakkarskuld allra okkar ís-
lendinga, og fyrir það stöndum við
allir í skuld við yður. — Hjartans
þökk fyrir hvað þér gerðuð það
vel!”
—Ef þið góðir áheyrendur viljið
hugsa líkt og séra Magnús í þessu
máli, vil eg biðja ykkur gjöra svo
vel, að heiðra minningu móður
minnar með þvi að standa upp.
Svo langar mig enn að segja
þetta:
Um leið og við minnumst móður
minnar — vil eg biðja ykkur, að
minnast sameiginlegrar móður okk-
ar allra, fósturjarðarinnar.
Mér finst faðir minn hvísla að
mér, að gera það fyrir sína hönd
með þessum orðum Breiðaf jarðar-
skáldsins, fyrirrennara hans, —
Eggerts Ólafssonar, sem sagði:
“ísíand ögrum skorið
eg vil nefna þig,
sem á brjóstum borið
og blessað hefir mig,
fyrir skikkan skaparans
blessað vertu
blessð sé
blessað nafnið hans.”
Lifi fósturjörðin!
—Lesb. Morgunbl.
Listmálari, sem var að mála á
Vestfjörðum, fékk mjólkurglas hjá
bónda einum. Þegar hann hefir
lokið úr glasinu, spyr hann hvað það
kosti.
“Ekki neitt,” svaraði bóndi, “en
þér megið svo sem mála eina m'md
fyrir það, ef þér viljið.”
Kirkjan og fólkið
Samtal Við Séra Árna Sigurðsson,
Fríkirkjuprest
—Hvað er kirkjan og hvað er
guð, frá sjónarmiði ungu prest-
anna? spyrjum vér séra Árna
Sigurðsson.
“Eg get aðeins svarað fyrir
mig. Hvað guð er í trú kristinna
manna, tekur fyrsta grein trúar-
játningarinnar skýrt fram, og
hana kunna víst allir. Eg get
ekki lýst guðshugmynd minni
j öðruvísi eða betur en þar er gert
, i fáuin orðum. Að öðru leyti
| lýsum vér prestar á hverjum
| sunnudegi guðshugmynd vorri í
kirkjunum. Þeir, sem vilja vita
1 nánar um guð frá sjónarmiði
kristinnar kenningar, eru lijart-
I anlegavelkomnir í kirkju á hverj-
um sunnudegi.
| —Hvað er kirkja? Hún er fyrst
og fremst samfélag þeirra, sem
trúa á guð fyrir orð Krists. Hin
sanna kirkja er samfélag trúaðra.
Sem ytri stofnun telur kirkjan
' innan sinna vébanda alla, sem
skírðir eru að kristnum sið. En
kirkjan er i eðli sínu viðfaðma
eins og elska guðs. Hún býður til
sín öllum, eins og Kristur gerði.
Bænin Hefir Verið Hjálp Min
Á Úrslitastundum
—Trúið þér á mátt bænarinn-
1 ar?
{ Þessi spurning lætur mér dá-
[ litið einkennilega í eyrum. Fyrst
{og fremst vegna þess, að ef eg
hefði ekki reynt mátt bænariiinar
^sjálfur, væri eg ekki neitt. Bæn-
in hefir verið hjálp mín á úrslita-
; stundum ævinnar og ineginstyrk-
ur í öllum örðugleikum starfs
míns. Og eg hefi séð mátt bæn-
1 arinnar í lífi fjölda annara
{manna. Það, sem eg hefi bæði
■ reynt og séð, er mér ekki aðeins
i trú, heldur vissa.
Æskan og Trúmálin
| —Hver er afstaða æskunnar í
landinu til kirkjunnar?
I —Allir, sem þekkja sögu krist-
innar kirkju, vita, að æskan hef-
ir löngum látið hinum eldri það
eftir, að vinna að andlegum mál-
um. Hennar hugur og hjarta
! snýr einkum að þessari veröld,
| fegurð hennar og fjölbreytni. Á-
hugi hennar beinist að hinu ytra
lífi fram eftir aldri. Jafnvel trú-
arhæfileiki hennar beinist fyrst
framan af að því, að trúa og
vona á betra og bjartara líf á
þessari jörð, en nú er.
Hlýtur kristin kirkja að eiga
fulla samleið með æskunni í því
efni, því að ejtt af hlutverkum
kristinnar kirkju hlýtur að vera
það, að skapa börnum guðs sæmi-
legt mannlíf á jörðinni. — Æsk-
unni hér á landi er stundum bor-
ið það á brýn, að hún sé andstæð
kristinni kirkju. En eg veit, að
svo er ekki alment. Hinsvegar
er úr vissum áttum reynt að gcra
æskuna fráhverfa kirkjunni, eða
telja henni trú um, að hún sé
það og hljóti að vera það. En
þessi viðleitni ber engan varan-
legan ávöxt. Þegar aldur og lífs-
reynsla vex, verður þrá manns-
andans eftir guði og ódauðlegu
lífi að fá fullnægju. Og þá sér
æskan og skilur, að enginn er
slíkur leiðtogi sem Kristur. Hann
fullnægir hinni eilífu þrá. Og
æskan fylkir sér smátt og smátt
undir merki hans.
—Fylgja trúleysisstefnurnar í
landinu nokkuð sérstökum póli-
tiskum flokkum innan þjóðfél-
agsins?
—Innan allra stjórnmálaflokka
eru bæði trúaðir og vantrúaðir,
enda snýr kirkjan sér jafnt til
allra, býður öllum leiðsögn sína,
og væntir samstarfs allra. Hins-
vegar er það alkunna, að opin-
berar árásir, sem gerðar hafa ver-
ið og eru á kirkju, guðsþjónustu-
hald, prestastétt, á einstaka
presta persónulega, og á trúar-
brögðin yfirleitt, hafa einkum
komið frá nokkrum þeirra rit-
höfunda, sem kalla sig “róttæka.”
En jafn kunnugt er mér hitt, að
fjöldi manna, sem telja sig rót-
t æ k a i stjórnmálaskoðunum,
kunna þessum rithöfundum eng-
! ar þakkir fyrir kirkju og kristin-
! dóimsfjandskap þeirra, og fara
um hann hörðum orðum við
1 tækifæri. Ritröfundar þ e s s i r
| tala þvi ekki í nafni neins þess
I stjórnmálaflokks, sein tekið er
!mark á í landsmálum.
i Menn af öllum Flokknm Sækja
Póátið peninga tryggilega
Er þér sendið peninga með pósti,
skuluð þér nota Royal Bank ávís-
anir. Það verður bæði sendanda og
viðtakanda til hagsmuna og þæg-
inda. Kaupa má bankaávísanir í
hverju útibúi bankans í dollurum og
sterlingspundum.
ROYAL B A N K
O F C A N A D A
Kirkju
—Koma í kirkju menn af öll-
um flokkum, einnig kommúnist-
ar?
—Já, eftir því sem eg bezt veit,
koma allra flokka menn i kirkju.
Og mér er ánægja að taka það
fram, að kirkjulegur áhugi
manna i mínum söfnuði, fer ekki
eftir neinum flokkamörkum.
—Skyldi unga fólkið, sem
dansar á Hótel Borg á kveldin,
sækja kirkjurnar mikið?
—Eg þekki að vísu ekki neitt
sérstaklega þennan hluta unga
fólksins. En sennilegt þykir mér,
að það sæki ekki kirkjur fyr en
það fer að fá leiða á Hótel Borg
og öðrum þess háttar stöðum.
Kirkjugöngur og setur á gilda-
skálum samrýmast illa.
Ungu mönnunum finst presta-
stéttin Vera Vanmetin—og Vilja
Ekki Vera Prestar
—Hvers vegna vilja svo fáir
ungir menn verða prestar?
—Eg skil það ekki vel, svo veg-
legt sem prestsstarfið er, marg-
breytilegt og þroskandi, og auð-
ugt af tækifærum til að verða
öðrum að gagni. Sennilega finst
ungu mönnunum svo illa búið að
þessari starfsmannastétt þjóðfél-
agsins, og hún í alla staði van-
metin. Annars treysti eg mér
ekki að svara þessari spurningu
frekar að svo komnu.
— Myndu trúvakningastefnur
meðal stúdenta og mentamanna
geta breyt þessu?
—Já, mjög líklega, ef dæma
mætti eftir áhrifum Oxford-
hreyfingarinnar á Englandi og
Norðurlöndum.
Of Fáir Prestar í Reykjavik
—Hvernig er að vera prestur
hér í Reykjavík?
—Það hefir marga ágæta kosti.
En starfið er löngu orðið ofur-
efli þeirra þriggja manna, sem
ætlað er að vinna það. Hér þarf
nýja hreyfingu. fleiri kirkjur og
presta, ineira leikmannastarf.
—Hvernig er samvinnan við
hina prestana i bænum?
—Hún er ágæt, enda er ekki
unt að hugsa sér betri samverka-
menn.
Svipleg Slys
—Hvað er örðugast i prests-
starfinu hér?
—Það eru slysin sviplegu og
hörmulegu, sem prestunum er
ætlað að tilkynna, og önnur sorg-
arreynsla mannanna, sem prest-
um er ætlað að hafa afskifti af.
—Hvaða prestsverk er yður
hugþekkast að inna af hendi?
Liklega giftingar?
—öll prestsyerk eru hugþekk,
og þó einkum skírn ungbarna og
gifting hamingjusamra brúð-
hjóna. En hvergi hefi eg átt var-
anlegri ánægjustundir, en í und-
irbúningstímum með fermingar-
börnum mínum.
Eg segi Börnum að Biblían Kenni
Ekki Náttúrufræði
—Talið þér nokkurntíma um
sköpunarsöguna við fermingar-
börnin?
—Auðvitað. Um leið og eg
segi þeim að biblían sé ekki
kenslubók i náttúrufræði, og
minnist á helztu tilgátur vísind-
anna um uppruna heimsins og
líftegundanna á jörðinni, legg eg
áherzlu á þann sannleika, sem
hin gamla sköpunarsaga flytur,
og ckki breytist, að alt á uppruna
sinn í almættisorði skaparans.
—Hvað mvndi vera kristin-
dómi i landinu mest hjálp?
—Af mörgu, sem telja mætti,
vil eg nefna eitt: Einlæga og hug-
heila samvinnu milli kirkjunnar
og kennarastéttarinnar.
—Hvað vilduð þér láta ein-
kenna starf yðar og presta yfir-
leitt?
—Það sem Páll postuli segir:
Ekki svo sem vér drotnum yfir
trú yðar, heldur erum vér sam-
verkamenn að gleði yðar.”—S.B.
—Mbl. 26. nóv.
Bóndi nokkur kom á veitingahús
í Reykjavík, og bað um eitthvað að
borða.
Þjónninn rétti að honum matseðil-
inn, og spurði hvort hann vildi ekki
lesa.
Bóndi ýtti frá sér matseðlinum og
sagði:
—Fyrst vil eg fá eitthvað að
borða, svo les eg.
♦ Borgið LÖGBERG!
MANNSKAÐI A ISLANDI
Símskeyti það, sem hér fer á eftir
t islezkri þýðingu, birtist í blaðinu
Winnipeg Free Press þ. 19. þ. m.:
“Reykjavík, þann 18. desember.
Tuttugu og sex menn druknuðu eða
frusu í hel á laugardaginn var i af-
taka byl, er geysaði þá yfir landið.
Til tuttugu manna óspurt enn.”
í nýkomnum blöðum heiman af
íslandi frá því um miðjan nóvem-
ber, er þess getið, að séra Friðrik
Hallgrímsson dómkirkjuprestur hafi
um það leyti meiðst all alvarlega, og
að hann Iiggi enn rúmfastur all-
hættulega veikur.
Síðustu blöð að heiman láta þess
getið að Benedikt S. Þórarinsson,
kaupmaður í Reykjavik, hafi verið
kjörinn heiðursdoktor i heimspeki
við háskóla íslands. Benedikt er
bókvís maður og fróður um margt,
og ánafnaði háskólanum ekki alls
fyrir löngu álitlega minningargjöf.
Munu fáir leikmenn eiga annað eins
bókasafn og hann. Benedikt er ætt-
aður af Austfjörðum.
Þeir prestarnir séra Jóhann
Bjarnason, séra B. Theodore Sig-
urðsson og séra Bjarni A. Bjarna-
son, voru staddir í borginni i vik-
unni sem leið.
Fínasta karlmanna skóbúðin
í Canada
í
GLEÐILEG JÓL
OG NÝAR!
THOMSON & POPE
The Man’s Shop
3791/2 PORTAGE AVENUE
i

t
■ t
r
í
SCOTT BATHGATE
COMPANY LIMITED
Importers and Commission Merchants
óska íslendingum gleðilegra jóla
og farsæls nýárs !
149 NOTRE DAME AVE. EAST

ALT, SEM GOTT ER í NÝJU GLÓALDINI, ER
LÍFRÆNT OG NÝTT í FLÖSKU AF
aege Crash
‘ Dér sannfcerist um það”
•: ■ sv;
I
I
b