Lögberg - 26.03.1936, Blaðsíða 3

LÖŒBERG, FIMTUDAGINN 26. MARZ 1936.
3
til Eyrar mánu'ði seinna. Sat hann
þar i “varðhaldi og fangelsi.”
Kœrur á Þórarinn.
Mál Þórarins var svo tekið til
dóms á þingi í Ögri 19. apríl 1667.
Var Þórarinn þar og kvað það ályg.
ar að hann væri valdur að dauða
Hallfríðar Sveinsdóttur, “en hvað
af spjaldinu fengið hefir til bata
eður óbata, þykist hann ei vitað
hafa, af því áður það sama og við-
líkt til lækninga við tvær kýr brúk-
að hafi áður en stúlkan varð upp-
haflega veik.”
En nú var hann borinn nýjum
sökum, meðal annars að hann hefði
með göldrum drepið hest fyrir Jóni
á Laugabóli, er Jón vildi ekki ljá
honum hann, því að þá hefði Þór-
arinn sagt, að honum yrði hesturinn
ekki að meira gagni þótt hann vildi
eigi ljá sér hann. Enn fremur bar
Jón það, að Þórarinn hefði komið á
sig 10 vikna veikindum fyrir það, að
hann slepti á ferðalagi folaldi, sem
Þórarinn átti.
Þá var og Þórarni talið það til á-
fellis að hann hafði eitt sinn sagt
að hann “girntist að vita og læra
lækningarmeðul.”
Kvcnnaeiðar.
Þórarinn neitaði því fastlega, að
hann hefði gert nokkrum manni,
hvorki ungum né gömlum, né nokk-
urri lifandi skepnu mein eða skaða
með fjölkyngi, eða látið gera það.
Var honum þá dæmdur tylftareiður,
en enga fékk hann til að sanna eið-
inn með sér. Þær Halldóra og Brit
sóru eiða í heyranda hljóði að fram.
burði sínum “skilmerkilega og ein-
arðlega,” um það, að þær teldi Þór-
arinn eiga sök í dauða bama sinna.
i
Nýjar ákærur.
Spurði nú Magnús sýslumaður
alla sönnunarmennina “hvort þeir
enn nú ei vildu Guðs vegna og kristi-
legs kærleika gegnast greindum
manni til eiðvætta í greindu máli
éftir sinni hyggju og hreinni sam-
vizku,” en þeir aftóku að sanna eið-
inn með Þórarni, “sökum framkom-
inna líkinda og sinnar hyggju.
Sýslumaður vildi það að þeir skæri
upp úr með það hvort þeir teldi Þór.
arni eiðinn særan eða ósæran, en
þeir kváðu upp úr með það, að eið-
urinn væri ósær og gerðu grein fyrir
því í áliti, sem var í 16 greinum. Er
þar enn fært ýmislegt fram, Þór-
arni til áfellis, meðal annars það, að
hann hafi viðurkent, að einu sinni,
er hann var staddur í Heydal, hafi
óvanalegur gestur eður illur andi til
sin komið, en hann rekið hann burt,
“í seinna sinn með djúpum særing-
arorðum.” Og það beri menn, að
minna hafi borið á draugagangi, þar
sem Þórarinn átti heima á meðan
hann var í Heydal. Þá segja þeir
og að Þórarinn hafi falað ábúð á
koti nokkru en eigandi hafi ekki
viljað leigja honum. Hafi Þórarinn
þá sagt, að fé hans mundi verða
minna í fardögum, enda hafi sauð-
fé bónda nokkrum tíma seinna farið
fram af fjörumóð og drepist. Einn_
ig nefna þeir veikindi og dauða séra
Sigurðar.
En þótt þeir beri Þórarinn af
eiðnum, segjast þeir gera það “eftir
hreinni og klárri hyggju og sam-
vizku, og þetta gerum véri hvorki
fyrir vild né vináttu, hatur eður
hræðslu við nokkurn mann eður
nokkurs konar tilgang, heldur all-
einasti guðs, sannleikans og vorrar
Pigin samvizku vegna, segjum hann
°g ei heldur hér út í sekan framar en
*ðra valdi virðist eftir lögmáli.”
Dómar.
29. júní 1667 kemur mál Þórarins
enn fyrir á Alþingi og var hann
sjalfur viðstaddur. Nefndu lögmenn
® sýslumenn og 6 lögréttumenn í
úóm til að segja álit sitt um málið.
ótti þeim Þórarinn verður refs-
'ngar fyrir “rúnaristing og brúkun
I'l óleyfilegra lækninga,” en skutu
því til lögmanna og þingheims að á-
kveða refsinguna.
Þórarinn var dæmdur til dauðn.
eftir Deuteronomíum 18. kap., Ex-
odus 4. og 22. kap. ok konungsbréfi
1617, sem hljóðar um galdrakonstir,
sýningar, særingar o. s. frv. “hvað
alt vér skiljum, nær til skaða og for.
djarfs brúkað er í orðum eða verk-
um, mönnum eða fénaði, réttan for.
dæðuskap og djöfullega dýrkun móti
því æðsta og fyrsta guðs boðorði, og
þeir eð svoddan brúka, guði til van-
heiðurs, djöflinum til dýrkunar, ná-
unganum til skaða, höldum vér
sanna óbótamenn, eftir mannhelgis.
greina hljóðun í 2. kapítula.”
Þórarni fellur allur ketill í eld.
Þórarni vár nú gengið. Eftir alt
sem á undan var farið hefir eflaust
verið drepinn úr honum allur kjark-
ur, og svo hefir •'ef til vill verið
þjarmað allfast að honum. Áður en
dómur var upp kveðinn meðgekk
hann það, um Hallfríði “ að hún
muni af sínum völdum dáið hafa,
einnig sig heitt og ilt hjarta til
prestsins séra Sigurðar Jónssonar í
Ögurþingum haft hafa, með mörgu
öðru fleira, sem nú bevísanlegt
fram kemur eftir hans lostugri með-
kenningu, sem alt of langt er hér
um að ræða.” Virðist af þessu mega
álykta, að Þórarinn hafi játað sig
sekan um alt, sem á hann var borið.
En það þótti ekki nóg, heldur var
hann látinn koma fram innan vé-
banda og lýsa yfir í heyranda hljóði:
“Eg meðkenni mig hafa framið
galdra, í móti guðs heilaga nafni og
kristilegri kirkju í blindleika, svo
sem nú, er augljóst orðið, og með-
kenni mig dauða verðugan.”
Síðan var þessi ólánsmaður
brendur á báli í Almannagjá, og var
hann fyrsti galdramaður, sem brend-
ur var í þinghelginni.
—Leb. Morgunbl.
Erum vér að vinna
eða tapa ?
Eftir S. S. C.
VI.
í undanförnum köflum. hefi eg
viljað benda á ýmislegt, sem stend-
ur til hættu fremur en heilla. Nú vil
eg minnast á það, sem virðist hlut-
skifti margra, of margra að minsta
kosti, það er grunnfærni í ýmsum
skoðunum, ekki sízt i stjórnmálum
og trúmálum. í trúmálum bólar
iðulega á ábugaleysi, sem er á engan
hátt runnið af heilbrigðri rót.
Afstaðan gagnvart Guði mun ætíð
hafa ríkjandi áhrif á öll orð manna
og gerðir, sem er framkvæmt af
heilum hug.
Vér gerum oss ekki grein fyrir
því, að skuldin við Guð er brýnasta
skuldin og stærsta skuldin.
Menn kannast við orð séra M.
Jochumssonar:
“Ó skapari, hvað skulda eg?
Eg skulda fyrir vit og mál.
Mín skuld er stór og skelfileg.
Eg skulda fyrir líf og sál.
Eg skulda fyrir öll mín ár,
og allar gjafir, f jör og dáð;
í skuld er lán, í skuld er tár,
í skuld er, Drottinn, öll þín náð.”
Það mun alment skilið, að þegar
leigð er eign annara til arðs eða á-
býlis, þá ber leiguliða að leggja fram
ákveðið leigugjald þeim, sem er
eigandi. Lögin tryggja eiganda
full réttindi til slíks eftirgjalds.
Jafn ákveðii^ er löggjöf Guðs
jafnvel ákveðnari gagnvart leigu-
liðum hans.
Allir menn, án minstu aðgreining-
ar, eru leiguliðar Guðs. Hann kref.
ur fjár eða athafna af hendi allra
manna fyr eða siðar. Menn geta
blindað sig fyrir þessum alvarlega
sannleika. En frelsari mannanna
hefir lýst yfir því með algerlega ó-
tvíræðum orðum, að um “pund”
verður spurt. (Lúk. 19).
Af þessum sama kapítula sézt það,
að Sakkeus tollheimtumaður hefir
gert sér grein fyrir þessu. Hvað
það er hættulegt að leika með þess-
ar skyldur sézt af sögunni af An-
anias og Saffiru í 5. kap. Postula-
sögunnar.
Bænin í versinu gullfallega er
nauðsynleg öllum mönnum:
“Ó herra, lát í heimi það
mér hugfast jafnan vera,
að annast pund mér úthlutað,
svo ávöxt megi bera,
og lífs um tið í trúnni að sá
svo trúrra verðlaun himnum á
mér auðnist upp að skera.”
Skyldugjald kristins manns hin-
um mikla leigjanda, sem “lénar,
gefur, lánar þeim löndin, riki, met-
orð og seim,” er því sjálfsagður
hlutur.
En það er ekki aðeins skyldu-
gjald; miklu fremur kristileg rétt-
indi og hlunnindi, sem ekki verða
metin á nokkurn mannlegan mæli-
kvarða. Þau eru sú gullhella meira
verð en allur auður veraldar til sam-
ans, gullvæg tækifæri flytjandi tím-
anlega gleði og eilífa blessun.
Eg trúi því ekki að lögboðið tí-
undargjald sé heppilegt eða nái til-
gangi sínum, nema að mjög litlu
leyti eða að engu leyti, en mér er það
alls ekkert vafamál að það gæti ver.
ið heppilegt fyrir einn og annan, að
hafa hliðsjón af því þegar kemur til
kvaða og framlaga til kirkju og
kristindóms. Eg hygg það sé heppi-
legt fyrir hvern og einn að gera sér
einhverja reglu fyrir þessu eins og
öllu öðru. Ræðarinn, sem sækir
yfir straumvatn, þarf að stefna
jafnvel hærra en að ákveðnum lend.
ingarstað; hann þarf að gera fyrir
straumkastinu, með því móti getur
hann vænst þess að ná lendingar-
staðnum.
Höfum vér enga reglu fyrir
kristilegum athöfnum vorum, er
hætt við að vér látum berast afvega
og sogumst niður á við og að lítið
verði úr framkvæmdum.
Þessvegna hafa sumir gert sér
það að reglu sjálfviljuglega að
leggja Guði tíundargjald. Hefir
þótt vel hepnast og menn engu fá-
tækari fyrir það. Þetta virðist vitn-
isburður reynslunnar. En ákvarð-
anir hvers og eins fara eðlilega eftir
fernu:
Eftir efnahag og trausti á Guði
um það, að hann láti mann ekki bera
upp á sker, þó að tekið sé allnærri
sér; þó maður láti ekki trúmálin
“ganga á skörunum.”
Eftir meðvitund um þá skyldu,
sem Guði ber sem drotnara allrar
jarðar og auðsveipni við þá skyldu.
Eftir sjálfstilfinningu. og löngun
til þakklætisfórnar fyrir allar misk.
unnargjafir Guðs.
Eftir skilningi á gleði og óum-
ræðilegri blessun, sem það þakk-
lætisoffur flytur hverjum, sem með
hjartanlegum fúsleika ber það fram.
Að öllu þessu athuguðu, sem vikið
hefir verið að í þessum kafla og
þeim fyrri, snúum vér oss að upp-
haflegri spurningu: Hvort erum vér
að vinna eða tapa ?
Það var tilgangur minn að vekja
menn til hugsunar í þessum efnum
og ákvörðunar, ef unt væri. Svar
við þessari spurningu verður vitan-
lega á ýmsan hátt eftir mismunandi
sjónarsviði manna. Hvað reynist
réttast í þessu máli, það mun fram-
tíðin sýna. Enga tel eg ástæðu til
að æðrast, ef menn gæta þess einn
og allir að gæta skyldu sinnar eftir
ítrasta megni, sem menn af íslenzku
bergi brotnir og sannkristnir menn
og konur.
Það er undir sjálfum oss komið
nú þegar, hver dómur verður kveð.
inn yfir oss á komandi tíð, eins og
nú hefir verið ályktað um þá, sem
komu að heiman. Það sannast hér
eins og ávalt: “Vandi fylgir veg-
semd hverri.”
Það eitt er víst, að ekki dugar að
halda að sér höndum; ekki vinna
með hangandi hendi að því, sem er
til gagns og gengis landi og lýð í
andlegum og efnislegum framför-
um.
Framfarir og viðhald fæst ekki án
mikillar viðleitni og sjálfsfórnar.
Þannig reynist það feðrum vorum
og mæðrum, það mun og líka verða
vor reynsla, sem nú lifum hádegi
æfinnar. — (Framh.).
Fréttabréf frá Seattle,
Wash.
14. marz 1936
Eftir Hóseas Thorláksson.
Aga Khan fursti og æðsti trúar-
höfðingi sumra múhameðstrúar.
manna hefir gefið jafnþyngd sina i
gulli til líknarstarfsemi. Lét hann
vigta sig í Bombay nýlega og voru
30,000 manns viðstaddir athöfnina.
Stóð vogin á metum þegar gull fyr-
ir 25,125 sterlingspund voru komin
á móti. Aga Kihan dvelur lengstum
í París og er giftur franskri stúlku.
Á hann flesta og besta veðhlaupa-
hesta allra manna í Evrópu.
Herra ritstjóri,
Einar P. Jónsson!
Það er víst komið hátt upp i ár
siðan eg sendi þér línur, er áttu að
tákna almennar fréttir héðan fyrir
blað þitt, Lögberg. Ætti því að
sjálfsögðu nú að hafa safnast fyrir
efni í talsverðan fréttabálk, ef fróð_ i
ur og minnugur maður héldi á penn.
anum, hvað þó ekki er í þetta sinn;
en bót er í máli, að í millitíðinni
hefir verið af ýmsum öðrum hér
sagt vel og rækilega í íslenzku blöð-
unum, frá ýmsum sérstökum at-
burðum, áhrærandi íslendinga i
þessari borg, svo sem giftingar af-
mælum, íslendingadeginum, Matt-
híasar-hátíðinni og fleiru, og er eg
þeim er þar áttu hlut að málum
þakklátur fyrir að hafa fríjað mig
við að geta allra þeirra atburða hér
í þessu bréfi. Finst mér þó að ekki
sjé ölBum A'anda af mér hrundið
við þá lausn, því margs fleira mætti
minnast, ef það helsta af því væri
þá ekki gleymt nú; verð eg því að
tina saman eitthvað af því sem eg
man, annars gæti þetta ekki kallast
fréttabréf.
Það er naumast þörf á að minn-
ast veðráttu úr þessu plássi, sem
vanalega er óaðfinnanleg; samt sem
áður hafði hún á sér dálítið vetrar-
snið siðastliðinn mánuð, svo vart
hafa í langa tíð komið hér eins lang-
vinnir kuldar og þá voru. Væg frost
koma hér stöku sinnum flesra eoa
alla vetra, en vara aldrei lengi, oft
ekki nema eina nótt í senn. Út af
þessu brá þó nú; 19 frostdagar
komu í febrúar s.L, flest af þeim þó
aðeins næturfrost, er steig hæst 15
gr. yfir zero. Mesta og langvinn-
asta frost hér í 48 ár, segja Seattle
veðurskýrslur. Tvisvar kom snjó-
föl, er hvarf innan eins til þriggja
daga. Hreinviðri að jafnaði þann
mánuð, en kuldanæðingar flesta
dagana. Þetta þótti nú sumum hér
vera vetur, meðan á því stóð. Með
marz brá strax til þíðu og góðviðra,!
sem haldist hafa síðan. Haustið og
veturinn fram til febrúar, yfirleitt
góð tíð og mild, vægt regnfall með
köflum í desember og janúar og
heiðrikjudagar á milli, oít samfleytt
i 3 til 4 daga í senn.
Kuldinn í febrúar, þó ekki væri
mikill í samanburði við heljurnar
austan fjalla, virtist þó að margra
dómi, hafa vond áhrif á fólk alment
hér í borginni. Fjöldi manna var
gripinn einhverri þeirri vérstu kvef-
veiki, sem komið hefir hér síðan
inflúenzu-árin skæðu á stríðstímun.
um. Lagði hún marga í rúmið um
tíma en drap þó enga, svo orð væri á
borið. Fjölda barnaskóla utan
borgarinnar, var lokað upp um
þriggja vikna tíma, sem nú eru þó
allir opnaðir aftur. Bæjarskólunum
var aldrei lokað, en fjölda nemenda
þar skipað að vera heima. Nú er
veikin mikið í rénun og sumstaðar
útrokin, síðan hlýnaði í veðrinu, og
alt að færast aftur í lag með vorblíð-
unni, sem hér virðist að vera komin
Atvinna verkalýðs í þessum bæ er
nú alt af heldur að aukast, þó ekki
sé nærri góð enn. Mesti munur þó
hvað færri eru atvinnulausir nú en
voru fyrir ári síðan, eða sérstaklega
fyrir tveimur árum. Tiltölulega fá-
ir eru það af erfiðismönnum, sem
ekkert fá að gera, en svo er líka mik_
ið af þeirra vinnu stjórnarvinna
(relief work) sem styrkþiggjendum
er áður voru, var snúið til. En hin
algenga bæjarvinna, sem áður var,
þá er tímar voru betri, er enn til-
finnanlega lítil. Munu því smiðir
og aðrir byggingamenn vera þar
verst útleiknir. Byggingavinnan,
sem fleytti þúsundum manna i Se-
attle á góðu árunum, er hér enn
lítil; aftur er margs konar annar
iðnaður að færast í Iag og verkföll
eru nú engin hér, sem orð sé á ber-
andi, hvað lengi sem það nú varir.
íslenzkir byggingamenn hafa þó
flestir eitthvað fyrir stafni i þeirri
iðn, en vart mun þó vinna þeirra
flestra gefa þeim þá eftirtekju sem
Framh. á bls. 7
Business and Professional Cards
PHYSICIANS and SURGEONS
DR. B. J. BRANDSON 216-220 Medlcal Arts Bldg. Cor. Graham og Kennedy Sts. Phone 21 834—Office tlmar 2-3 Heimili 214 WAVERLEY ST. Phone 403 288 Winnipeg, Manitoba DR. B. H. OLSON 216-220 Medical Arts Bldg. Cor. Graham og Kennedy Sts. Phone 21 834--Office tlmar 4.30-4 Heimili: 5 ST. JAMES PLACE Winnipeg, Manitoba

DR. J. STEFANSSON 216-220 Medical Arts Bldg. Talslmi 26 688 Stundar augna, eyrna, nef og kverka sjflkdöma.—Er atS hitta kl. 2.30 til 5.30 e. h. Heimili: 638 McMILLAN AVE. Talsími 42 691 i Dr. P. H. T. Thorlakson 206 Medlcal Arts Bldg. Cor. Graham og Kennedy Sta. Phonee 21 21$—21 144 Res. 114 GRENFELL BLVD. Phone 62 200

Dr. S. J. Johannesson ViCtalstlml 3—5 e. h. 218 Sherburn St.~Sími 30877 G. W. MAGNUSSON Nuddlaeknir 41 FURBY STREET Phone 36 137 StmiG og semjiG um samtalstlma

- DR. E. JOHNSON 116 Medical Arts Bldg. Cor. Graham og Kennedy St. Talstmi 23 739 ViOtalstlmar 2-4 Heimili: 776 VICTOR ST. Winnipeg Slmi 22 168
BARRISTERS, SOLICITORS, ETC.
H. A. BERGMAN, K.C. Islenzkur löofrœOingur Skrifstofa: Room 811 McArthur Building, Portage Ave. P.O. Box 1656 PHONES 95 052 og 39 043 J. T. THORSON, K.C. tslenzkur lögfrtzOingur 800 GREAT WEST PERM. BLD. Phone 94 668
DRUGQIST8 DENTISTS
DR. A. V. JOHNSON tslenzkur Tannlceknir 212 CURRY BLDO, WINNIPEG Gegnt pösthúsinu Slmi 96 210 Heimilis 33 32S Drs. H. R. & H. W. TWEED Tannlœknar 406 TORONTO GENERAL TRUSTS BUILDING Cor. Portage Ave. og Smith St. PHONE 2 6 546 WINNIPEG

DR. T. GREENBERG Dentist Hours 10 a. m. to 9 p.m. PHONES: Offlce 36 196 Res. 51 456 Ste. 4 Norman Apts. 814 Sargent Ave., Wlnnipeg
BUSINESS CARDS
A. S. BARDAL 84 8 SHERBROOKE ST. Selur llkkistur og annast um flt- farir. Ailur útbflnaCur sá beztl. Ennfremur selur hann allskonar minnisvarCa og legsteina. Skrlfstofu talstml: 86 607 Heimilis talsimi: 501 662 J. J. SWANSON & CO. • LIMITED 601 PARIS BLDG, WINNIPEG Fasteignasalar. Lelgja hús. Út- vega peningalán og eldsábyrgO af öllu tægi. Phone 94 221

A. C. JOHNSON 907 CONFEDERATION LIFK BUILDING, WINNIPEG Annast um fasteignir manna. Tekur aö sér aC ávaxta sparifé fölks. Selur eldsábyrgC og bif- reiOa ábyrgOir. Skriflegum fyrir- spurnum svaraC samstundls. Skrlfst.s. 96 7 67—Heimas. 33 328 C. E. SIMONITE TLD. DEPENDABLE INSURANCE SERVICE R®al Estate — ltcntals Phone Office 95 411 806 McArthur Bldg.

HANK’S BARBER AND BEAUTY SHOP 251 NOTRE DAME AVE. 3 inngöngum vestan við St. Charles Vér erum sérfræðingar I öllum greinum hárs- og andlitsfegrunar. Allir starfsmenn sérfræCingar. SÍMI 25 070 REV. CARL J. OLSON UmboðsmaOur fyrir NORTH AMERICAN LIFE ASSURANCE FÉLAGIÐ ábyrgist íslendingum greið og hagkvæm viðskifti. Office: 7th Floor, Toronto General Trust Building Phqne 21 841—Res. Phone 37 759
HÓTEL 1 WINNIPEG
ST. REGIS HOTEL 285 SMITH ST., WINNIPEG Pœgilegur og rólegur bústaður < miöbiki borgarinnar. Herbergl $.2.00 og þar yfir; meC baðklefa $3.00 og þ>ar yflr. Agætar máltíClr 40c—60c Free Parking for Gucsts THE MARLBOROUGH SMITH STREET, WINNIPEG "Winnipeg’s Down Town Hoter 220 Rooms with Bath Banquets, Dances, Conventiona, linners and Functlons of all kinda Coffee Shoppe F. J. FALD, Manager

Corntoall I)ottl Sérstakt verð á viku fyrir námu- og fiskimenn. KomiO eins og þér eruC klæddlr. J. F. MAHONEY, f ramkvæmdarstj. MAIN & RUPERT WINNIFEG SEYMOUR HOTEL 100 Rooms wlth and without bath RATES REASONABLE Phone 28 411 277 Market St. 1 C. G. Hutchison, Prop. PHONE 28 411