Lögberg - 11.06.1936, Qupperneq 1

49. ÁRGANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 11. JÚNl 1936
NÚMER 24
Frá Islandi
Islenzlt raftœkjaverksmiðja
Þrir þingmenn, Páll Zóphonías-
son, Emil Jónsson og Bjarni Ás-
geirsson báru fram i sambandi viÖ
fjárlögin eftirfarandi tillögu um
beimild handa ríkisstjórninni:
“A8 verja úr ríkissjóíSi, e8a af á_
goSa Raftækjaeinkasölunnar, alt að
50 þús. kr., gegn aS minsta kosti
tvöföldu framlagi annarsstaðar aÖ,
til stofnunar verksmiðju til raf-
tækjaíramleiðslu, annaShvort sem
blutafjárframlag, eða á annan þann
bátt er ríkisstjórnin telur bezt
henta, enda náist samkomulag um,
að Raftækjaeinkasalan annist alla
sölu á framleiÖslu verksmiSjunn-
ar.”
Tillagan var samþykt meS 25:14
atkvæSum.
# # #
Aburðarverksmiðja
Þrír þingmenn, Bjarni Ásgeirs-
son, Emil Jónsson og Páll Zóphoní.
asson báru fram í sambandi viS
fjárlögin tillögu þess efnis, aS rík-
isstjórninni væri heimilt:
“AS láta fullgera teikningar og
nákvæma kostnaSaráætlun um bygg.
ingu og rekstur áburSarverksmiSju
hér á landi, á grundvelli þeim, sem
lagSur er í bráSabirgSaáliti þvi, er
ríkisst jórnin hefir þegar látiS gera.”
Tillaga þessi var samþykt meS
26 :ý atkv. MeSal þeirra, sem
greiddu atkvæSi á móti, voru Ólafur
Thors og Jón á Akri.
# # #
Fisksalan til Italíu
Eftirfarandi tillaga, flutt af fjár_
hagsnefndum beggja deilda, var
samþykt á sameinuSu þingi í gær:
“SameinaS Alþingi ályktar aS
heimila rikisstjórninni aS ábyrgjast
alt aS 75% af upphæS þeirri, sem
útflytjendur fiskjar til ítalíu eiga
á hverjum tíma inn á “clearing-
reikning Eandsbanka íslands í “In-
stituto Nazionale per i Cambi con
l'Estero Roma.”
Svo hljóSandi greinargerS fylgdi
tillögunni:
“Ríkisstjórnin hefir gert samning
viS ítalíu um vöruskifti. Þar sem
ýmsir erfiSleikar eru því samfara
aS kaupa vörur í ítalíu jafnóSum
og andvirSi fiskjar greiSist þar inn,
en fiskútflytjendum hins vegar mik-
il nausyn aS fá sem mest af and-
virSi fiskjarins greitt þegar viS út-
skipun, er í tillögu þessari heimilaS,
aS ríkilsjóSur ábyrgist alt aS 75%
af andvirSi fiskjarins, og þá ráS
fyrir gert, aS fiskeigendur gætu
fengiS a. m. k. þann hluta andvirS-
isins greiddan viS útskipun.” — N.
Dagbl. 9. maí.
# # #
Versta vertíð síðan
útgerð hófst \Keflavik
Allir bátar í Keflavík eru nú hætt-
ir veiSum, vertíS þessi hefir veriS
sú versta sem yfir Keflavík hefir
komiS síSan útgerS hófst þar á vél-
bátum.
MeSal afli yfir vertíSina er um
260 til 270 skpd. á bát, og atvinnu-
horfur i bygSarlaginu eru því mjög
slæmar, þar sem aS aSalatvinna
fólks þess er vinnur í landi hefir
veriS aS undanförnu viS aS þurka
fiskinn, en nú hefir veriS selt hlut-
fallslega miklu meira af óverkuSum
fiski, en aS undanförnu.—Mbl. 19.
maí.
# # #
Jakob Thorarensen
skáld átti figtumsafmæli í gær. í
tilefni af því heimsóttu ýmsir vinir
hans hann. Vissu þó færri um af-
mæliS en viljaS hefSi, því aS marg-
ir fleiri myndi hafa kosiS aS óska
honum til hamingju á afmælisdeg-
inum. Barst honum þó f jöldi heilla-
skeyta frá ýmsum merkum mönn-
«um.—Mbl. 19. maí.
# # #
Viðskiftin við Þýzkaland
ViSskifti vor viS ÞjóSverja hafa
aukist undanfariS og verSa senni-
lega meiri á ári en f jögur síSastliSin
ár, samkvæmt verzlunarsamningi,
sem gerSur hefir veriS milli þessara
þjóSa.
Björn Sveinsson stórkaupmaSur
frá Hamborg, er þessa dagana
staddur í Reykjavík, og mun dvelja
hér til 26. maí. Hann býr á Hótel
Borg. 1 Björn segir svo frá um
ÞýzkalandsviSskiftin:
UndanfariS hafa viSskifti ÞjóS-
verja viS Island veriS svo mikil, aS
íslenzku skipin hafa fariS fullfermd
frá Hamborg og orSiS þó aS skilja
eftir vörur. ÞaS er misskilningur
aS halda aS þýzkar vörur séu ekki
samkepnisfærar viS vörur annara
landa, vegna hins háa gengis ríkis>-
marksins. TaliS er aS a. m. k. 50—
60% af framleiSsluvörum ÞjóS.
verja, séu vel samkepnisfærar viS
vörur annara landa.
Eg tel, aS viSskifti ÞjóSverja og
íslendinga sé hægt aS auka mikiS
frá þvi sem nú er. Frá Þýskalandi
er hægt aS fá flestar þær vöruteg-
undir, sem hingaS eru fluttar inn.
Hlutverk okkar kaupmannanna,
sem rekum viSskifti viS ísland, og
dveljum í Þýskalandi, er aS greiSa
fyrir þessum viSskiftum meS því,
aS kynna íslenzkar vörur í Þýzka-
landi og þýskar vörur hér. — Mbl.
17. maí.
# # #
Dágóð síldveiði í Faxaflóa
Vélbáturinn ASalbjörg frá
Reykjavík hefir undanfariS stund-
aS sildveiSar hér í Flóanum og er
ætlunin aS nota síldina til beitu viS
fiskveiSar hjá Grænlandi í sumar.
UndanfariS hefir síldarafli veriS
tregur, en í fyrradag kom ASal-
björg til SandgerSis meS 40 tunnur
síldar, og í gær meS 87 tunnur.
Síldin er talin óvenju stór og feit,
miSaS viS þaS sem venjulegt er á
þessum tíma árs.
Síldin er fryst hjá Haraldi BöSv-
arssyni & Co.—Mbl. 20. maí.
MANNALÁTÁFRÓNI
Nýkomin íslandsblöS geta um lát
þriggja ágætismanna, er unniS
höfSu mikiS nytjastarf í þágu hinn-
ar íslenzku þjóSar. Eru þaS þeir
Halldór Vilhjálmsson skólastjóri á
Hvanneyri, Jónas bóndi í Sólheima.
tungu og Gunnlaugur Þorsteinsson
bóndi og DannebrogsmaSur á KiSja-
bergi.
TIL KIRKJUÞINGSGESTA
Erindrekar og gestir næstkom-
andi kirkjuþings eru vinsamlegast
beSnir aS koma til I.O.G.T. Hall i
Arborg, er þeir koma á staSinn.
Móttökunefnd verSur þar til staSins
frá kl. 2—8 síSdegis, 18. júní, til aS
gefa upplýsingar um dvalarstaSi.
KvöldverSur verSur framreiddur í
ofangreindu samkomuhúsi kl. 6 síS-
degis; eru þaS vinsamleg tilmæli, aS
allir verSi komnir fyrir þann tíma.
Bílvegir til Árborgar eru sem fylgir:
The Stonewall & Teulon Highway
til Árborgar, eSa Winnipeg Beach
& Gimli Highway til Hnausa, en hin
svonefnda Geysir-braut þaSan (10
mílur) til Árborgar.
Prestar eSa skrifarar safnaSa eru
vinsamlega beSnir aS senda tafar-
laust nöfn erindreka til Mr. Thos
E. Fjeldsted, Árborg, eSa til undir-
ritaSs.
S. Ólafsson.
ISLENZKIR FRAMBJÖfí-
ENDUR 1 NORTII DAKOTA
Eftirgreindir íslendingar hafa
þegar lagt fram framboSsskírteini
sín fyrir prófkosningar, sem haldn-
ar verSa í North Dakota þann 24.
þ. m.
1 Second Judicial District: GuS-
mundur Grímsson, Rugby, án gagn-
sóknar, er gegnt hefir embætti hér-
aSsdómara í tíu ár; næsta kjörtíma.
bil er sex ár.
RíkislögmaSur fyrir Pierce Coun-
ty: Einar Johnson, Rugby.
RikislögmaSur fyrir Renville
County: S. V. Davidson, Mohall.
RíkislögmaSur fyrir Bottineau
County: Oscar B. Benson. Leitar
kosningar fyrir þriSja kjörtimabil.
FriSdómari fyrir Walsh County:
Eggert Erlendson.
Um ríkislögmannsembætti fyrir
Pembina County, sækja þeir Helgi
Jóhannesson núverandi ríkislög-
maSur og F. S. Snowfield.
RikislögmaSur fyrir Cavalier
County: T. M. Snowfield, Langdon,
er kosningur leitar fyrir sitt 7.
tveggja ára tímabil.
Fyrir Sheriffs embætti í Pembina
County: H. K. Hannesson, Stone
Hillman, T. L. Hanson og John A.
Snydal.
Fyrir County Commissioner, 2.
uiridæmi, Pembina County: J. J.
Erlendson, A. F. Hall, H. W. Vivat-
son.
S. M. Melsted sækir undir merkj-
um Republicana um senatorssæti
fyrir Pembina County í ríkisþing-
inu, en Theodór Thorleif sson leitar
kosningar til neSri málstofu ríkis-
þingsins af hálfu Demokrata.
I Ramsey County leitar Chris.
Halldórsón kosningar til neSri mál.
stofu ríkisþingsins fyrir hönd Re-
publicana.
ÚTNEFNINGA RÞING
í þriSjudaginn þann 9. þ. m.,
hófst í Cleveland hiS mikla AlþjóS-
arþing Republicanaflokksins i
Bandaríkjunum, er þaS sérstaka
hlutverk hefir meS höndum, aS velja
forsetaefni og semja stefnuskrá.
Þegar blaSiS fer í pressuna er óút-
gert um þaS enn hvernig foringja-
vali lýkur, þó margir telji líklegt aS
Landon ríkisstjóri frá Kansas verSi
hlutskarpastur.
RANNSÓKN FYRIRSKIPUÐ
SímaS er frá Ottawa þann 8. þ.
m., aS Sambandsstjórnin hafi skip-
aS konunglega rannsóknarnefnd til
þess aS rannsaka kolaverzlunina í
Canada. Nær þetta einkum til harS-
kolaverzlunarinnar. Lýsti verka.
málaráSherrann, Hon. Norman
Rogers, yfir því, aS tilgangurinn
meS skipun nefndarinnar væri sá,
aS ganga úr skugga um þaS, hvort
nokkur samtök, almenningi í óhag,
ætti sér staS viSvíkjandi innflutn-
ingi og sölu harSkola hér i landi.
KOSINN Á SÁMBANDS-
ÞING
ViS aukakosningu þá til Sam-
bandsþings, er fram fór í borginni
Victoria í British Columbia fylki
síSastliSinn mánudag, urSu úrslitin
þau aS Hon. S. F. Tolmie, conserva.
tive, fyrrum forsætisráSgjafi fylk-
isins, og um eitt skeiS landbúnaSar.
ráSgjafi sambandsstjórnarinnar, var
kosinn meS 97 atkvæSa meirihluta
umfram næsta keppinaut sinn, pró-
fessor King Gordon, C.C.F. og 278
atkvæSum umfram C. J. McDowell,
liberal. ÞingsætiS í Victoria losn-
aSi viS fráfall Capt. Plunkett, con-
servative, er lézt skömmu eftir aS
þing kom saman.
AFTURIIALDSMENN
KJÓSA SÉR FORINGJA
Afturhaldsflokkurinn i Manitoba
kaus á flokksþingi, sem haldiS var
í Winnipeg, á þriSjudaginn, Errick
F. Willis, fyrrum Sambandsþing-
mann fyrir Souris-'kjördæmiS, til
foringja. Mr. Sanford Evans,
M.L.A., var ófáanlegur til þess aS
gegna flokksforustunni áfram.
BÆTTAR UPPSKERU-
HORFUR
Steypiregn um síSastliSna helgi,
hefir mjög bætt uppskeruhorfur í
Vestur-Canada, sem og í MiS-Vest-
urrikjum Bandaríkjanna. Var þess
og brýn þörf, meS því aS'langvar-
andi þurkar höfSu 'slegiS óhug
miklum á bændur og búaliS.
AFGREITT TIL 3.
UMRÆfíU
Frumvarp Sambandsstj órnarinn-
ar i Ottawa, er fram á þaS fer, aS
stjórnin fái umráS yfir Bank of
Canada, meS því aS kaupa fyrir
þjóSarinnar hönd yfir 50% af hluta_
fénu, var afgreitt til þriSju umræSu
á mánudagskvöldiS var.
MINNA MÁ NÚ GAGN GERA
ViS rannsókn þá, er núverandi
Sambandsstjórn fyrirskipaSi til þess
aS gerkynna.sér starfrækslu og aS-
stæSur vefnaSarvöru verksmiSjanna
í Austur-Canada, hefir þaS komiS í
ljós, samkvæmt framburSi Sir Her-
berts Holts, vara-forseta Dominion
Textile félagsins, aS félagiS hefir
greitt tólf mönnum, er í þaS lögSu
$500,000 áriS 1905, gróSahlutdeild,
er nemur $14,985,000.
TEKUR VII) RÁÐGJAFA-
EMBÆTTI
Sir Samuel Hoare, sá er neyddur
varS til þess aS láta af utanríkisráS.
gjafa embætti í Baldwin-stjórninni
á Englandi vegna Ethiópíu málanna
og. þar aS lútandi samningabraski
ViS Frakka, hefir veriS tekinn inn i
stjórnina á ný, og hefir nú meS
höndum forustu flotamálaráSuneyt-
isins.
BARDALSSLAGUR
Hann Arinbjörn fæddist á Fróni,
Og flestum varS aldurinn þyngri,
Og hann er nú sjötugur sagSur
En sýnist þó helmingi yngri.
Hver man eftir sjálegri sveini
Þótt svipist þeir gömlu til baka
Um bekki í sveitinni sinni,
Þeir sjá hvergi Arinbjörns maka.
Og tvítugur álitu allir
AS allra bezt kvæSi hann rímur,
Og samtímis frægS hans var fléttuS
ViS formensku, reiSmensku og
glímur.
Því tíæring stórum hann stýrSi
Og stundaSi hákarlaveiSar;
Og norSanlands ótemjur allar
Gat Arinbjörn þjálfaS til reiSar.—
Tólf útlaga’ í ÓdáSahrauni
Hann eitt sinn í fjallgöngum lagSi,
En enginn, sem augu sin festi
Á Arinbjörns kænlega bragSi.
Svo fluttist hann vestur til Vínands
Og verSur þar útfararstjóri,
En aldrei þorSi’ á hann aS ráSast
Nein áleitin Skotta né Móri.
Svo lærSi hann líkin aS smyrja
Svo landarnir rotnuSu eigi
Því vel gat þaS lýtt þá liggja
í leir fram aS upprisudegi.
Og njóttu’ ennþá heilsu og hylli
í hundraS ár, Bárdal minn góSi,
Og þá færSu atvinnu uppbót
Úr eilifSar verSlaunasjóSi.—
Vinur.
Úr borg og bygð
JarSarför Björns H. Jónssonar, er
andaSist aS heimili sínu á Gimli, þ.
27. maí s. 1., fór- fram meS hús-
kveSju á heimilinu og meS útfarar-
atþöfn í kirkju GimlisafnaSar þ. 3.
júní s.l. Fjöldi fólks þar saman-
kominn. Björn var ættaSur úr
Dalasýslu, var einn af mörgurn
börnum Jóns Ólafssonar, er var
frægur fyrir lækningar sínar og bjó
lengi á HornsstöSum í Laxárdal.—
Kona Björns var GuSfinna SigurS-
ardóttir. Lifir hún mann sinn.
SömuleiSis tvö börn þeirra, af sjö,
er þau eignuSust. Þau eru Jón tré-
smiSur aS Lundar og GuSný kona
Valdimars Stefánssonar, bónda í
grend viS Gimli. Björn hafSi veriS
hinn mesti garpur til vinnu, ráSsett_
ur og vandaSur. Hinn mesti sæmd-
armaSur í öllu. Var einn hinna trú-
verSugu og góSu safnaSarmanna
GimlisafnaSar í mörg ár, og þau
hjón bæSi. — Var kominn hátt á
áttræSisaldur, fæddur 24. nóv. 1857.
Ein systir mun vera á lífi hér vestra,
Ása, ekkja Arngríms Kristjánson-
ar. Mun vera hjá einhverju barna
sinna, aS Wynyard, Sask. ViS jarS_
arförina flutti séra Jóhann ,Bjarna-
son húskveSju á heimilinu og út-
fararræSu í kirkjunni. SömuleiSis
talaSi þar séra Jóhann FriSriksson,
frá Lundar, er kom meS Jóni syni
Björns þaSan aS vestan. Sóknar-
presturinn, séra Bjarni A. Bjama-
son, var í ferSalagi og gat því ekki
veriS viSstaddur. — Þau hjón,
Björn og GuSfinna, voru búin aS
vera í hjónabandi i fimtiu ár, og
voru vinir þeirra aS undirbúa gull-
brúSkaup þeirra þegar Björn veikt-
ist og var burtkallaSur.
(Fréttarit. Lögb.)
Þeir G. J. Oleson, Tryggvi Ole-
son, S. A. Anderson og Gunnar J.
Oleson frá Glenboro, komu til borg-
arinnar á mánudaginn.
Miss Pálína Thorvardson frá
Akra, N. Dak., kom til borgarinnar
síSastliSinn sunnudag.
Þær systurnar, Miss Helga John_
son, Vancouver, B.C. og Mrs. Elmar
Newall, Aberdeen, Wash., eru
staddar í borginni um þessar mund-
ir í heimsókn til föSur síns, Mr.
Bergthor Johnson, Beresford Ave.,
og systra sinna tveggja.
TrúboSsfélag Fyrsta lút. safnaS-
ar heldur fund næstkomandi mánu-
dagskvöld (15. þ. m.) á heimili Mrs.
Marteinsson, 493 Lipton St.
Miss Salome Halldórsson flytur
erindi á íslenzku á fimtudagskvöld.
iS i þessari viku, kl. 9, í neSri G. T.
salnum. Allir velkomnir. Engin
samskot. Stuttur fundur hjá stúk-
unni Skuld frá kl. 8 til 9—G. J.
Miss MaHgaret Björnson, B.A.,
dóttir Dr. Ólafs Björnssonar, lagSi
af staS héSan úr borg i fyrri viku,
áleiSis til Þýzkalands, þar sem hún
hefir ákveSiS aS stunda framhalds-
nám um hríS.. Mun hún dvelja í
Evrópu aS minsta kosti í sex mán-
uSi, og ætlar sér aS heimsækja ís-
land. Miss Björnson er skarpgáfuS
stúlka og góSum rithöfundar hæfi-
leikum gædd.
Mr. S. M. BreiSf jörS kaupmaSur,
Mr. Gamaliel Thorleifson, Mr. Har_
ald Stubson, og tvær dætur Mr.
BreiSfjörSs, þær Dorothy og Amy,
frá Gardar, N. Dak., komu til borg-
arinnar á miSvikudaginn í vikunni
sem leiS og dvöldu hér fram á föstu-
dag.
Frú Dýrfinna Thorfinnson frá
Mountain, N. Dak., kom.til borgar-
innar á föstudaginn var, ásamt
tveim dætrum sinum þeim Vivyan
og Margréti. Þær mæSgur héldu
heimleiSis daginn eftir.
Fermingar í Winnipegosis söfn-
uSi, á hvítasunnudag, framkvæmdar
ar séra Jóhanni Bjarnasyni, voru
sem hér segir:
Oddný GuSrún Selma Kristjánson
GuSrún Ellice Matthildur
Ögmundson
Lillian Stevenson
X’aldina Ingibjörg Stevenson.
Mrs. Ben Baldwin, 686 Victor
Street hér í borginni, kom heim síS-
astliSinn laugardag eftir tveggja
mánaSa heimsókn til Mrs. R. W.
Fenton (Louise Freemanson) aS
Struthers, Ohio. Mrs. Baldwin fór
suSur meS Mrs. B. Freemansón, er
dvaliS hafSi hér nyrSra hjá frænd-
um og vinum um nokkurt skeiS.
Átti Freemanson fjölskyldan um
langt skeiS heima á Gimli.
A “Garden Social” will be held
on Tuesday evening, June i6th, at
7.30 p.m., by the Senior and Junior
Ladies’ Aid of the First Lutheran
Church, on the grounds south of
the Church. Home Cooking, Skyr,
Ice Cream and cold drinks, also
coffee and cake will be sold. An
orchestra will be in attendance, and
Community Singing will be held
later on in the evening. Come and
bring the family.
IIRAKINN 1 BURTU EFTIR,
49 ÁR
Winnipeg 9. júní 1936.
Flytja mig burtu forlög hórð,
Eg fæ þau staðist ei.
Þegar eg skildi viS húsiS mitt um
daginn, þ. 29. maí, þá fór mér eins
og Lúter forSum, þegar hann stóS
fyrir ráSinu i Róm. Þá sagSi hann:
GuS hjálpi mér. Amen. Eg sagSi:
GuS blessi nú gamla heimiliS mitt.
Eg átti bágt meS aS skilja viS Sel-
kirk, því sá bær hefir náSarsamlega
framfleytt og aliS önn fyrir mér og
mínurn og hann hefir veriS mér sá
gæfuríkasti staSur, sem eg hefi stig-
iS á um mína æfidaga. Eg biS því
hjartanlega aS heilsa öllum Selkirk-
búum og þakka þeim fyrir alt og
eitt, og þó aS eg eigi ekki marga vini
i Selkirk, þá veit eg þaS fyrir víst,
aS eg á þar engan óvin. Svo biS
eg góSan GuS aS blessa alla Islend-
inga í Selkirk meSan aS vötn renna
og sól sezt. Svo tek eg undir meS
hagyrSingnum frænda mínum, Jósep
Schram frá Kornsá í Vatnsdal í
Húnavatnssýslu, þegar aS hann
kvaS um Selkirk sínar instu tilfinn.
ingar:
SíSan eg í Selkirk bæ
setti fyrsta sporiS,
mig hafa landar mínir æ
á mætum höndum boriS.
Þegar aS dýrtiS þjakar ró,
þá er fundinn staSur,
sem eg held aS síSast þó
svelti nokkur maSur.
Þó aS eg ferSist fjær og nær
og fari hnöttinn kringum,
Selkirk verSur bezti bær
bygSur Islendingum.
MeS léttum huga, hreinni sál
og hlýjar tilfinningar,
eiga hjá mér óskift mál
allir Selkirkingar.
W. Nordal.
Mr. Otto Bjarnason, verkfræS-
ingur, sonur þeirra Mr. og Mrs.
Halldór Bjarnason hér í borginni)
lagSi af staS til Rice Lake á þriSju-
daginn, þar sem hann veitir forustu
flokki landmælingamanna í næstu
fjóra mánuSi.