Lögberg - 09.07.1936, Blaðsíða 1
PHONE 86 311
Seven Lines
PP’1
tot'
For
Better
Dry Cleaning
and Laundry
49. AROANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 9. JÚLÍ, 1936
NÚMER 28
Úr borg og bygð
Mr.-O. Anderson frá Baldur'var
staddur í borginni á miðvikudags-
njorguninn.
Mrs. D. S. Curry frá San Diego,
Cal., er nýlega komin til borgarinn-
ar til langdvalar. Heimili hennar er
að 122 Wellington Crescent. Sími
43 604. Lögberg býður hana vel-
komna í íslenzka þjóðfélagshópinn
í Winnipeg.
Mrs. Richard Beck frá Grand
Forks, N. Dak., kom til borgarinnar
á laugardaginn, ásamt börnum sín-
um og tengdamóður, og dvaldi hér
nokkra daga. Dr. Beck stundar bók.
mentarannsóknir við Cornell háskól-
ann í sumar.
Hinn 5. júli s.l. áttu börn Guðm.
Freeman og Guðbjargar konu hans
ánægjuríkt skógargildi, ásamt eigin.
konum, eiginmönnum og börnum
sínum. Hópurinn kom saman á
bökkum Mouse River fljótsins þar
sem búgarður Freemans hjónanna
stóð, um ellefu mílur vestur af Up-
ham, N. Dak.
Heiðursgestir gleðimótsins voru
Carl J. Freeman, yngsta barn Guðm.
og Guðbjargar og kona hans Lois E.
Beith, sem voru nú á heimleið eftir
alllangh giftingarferð, sem meðal
annars lá um “Svörtu hæðir” S.
Dakota og annarra fagurra staða. I
skugga limríkra trjáa voru borð upp
sett og veislumatur framreiddur. Að
því loknu voru hinum ungu hjónum
gefnar ýmsar brúðargjafir, af hin-
um mörgu fjölskyldum þarna sam-
ankomnum. Eftir að allir höfðu
skemt sér hið bezta slitu menn
gleðimótinu með söngvum og kveðj-
um og árnaðaróskum. til heiðurs-
gestanna, sem svo héldu af stað til
heimilis síns að LaMoure, N. Dak.,
þar sem C. J. Freeman er umsjón-
armaður með Rural Resettlement
Administration Bandaríkjastjórnar
í LaMoure County.
í skógargildinu voru þessir:
Mr. og Mrs. Guðm. Freeman,
Upharn, N. Dak.; Mr. og Mrs. C. J.
Freeman, LaMoure, N. Dak.; Mr.
og Mrs. A. Bénson, Margaret og
Georgine, Bottineau, N. Dak.; Mr.
og Mrs. T. J. Thorleifson, Freeman,
Yona, Harriet, Bottineau, N. Dak.;
Mr. og Mrs. John Freeman, Doro-
thy, Esther, Lillian og Alice May,
Stanley, N. Dak.; Mr. og Mrs. Wm.
Freeman, Doris, Theodore og Kath-
ryn, Bowbells, N. Dak.; Rev. og
Mrs. E. E. Fáfnis, Ronald og
Reynis frá Glenboro, Man.; Miss
Emily Freeman, Tuba City, Ariz.;
Mr. og Mrs. V. V. Freeman og
Phyllis Jean frá Cass Lake, Minn.;
Miss Esther B. Freeman frá Wah-
peton, N. Dak.
Hon. J. S. McDiarmid,
Þingmannse fni Liberal- Progressive
flokksins í Winnipeg.
Bœjarfulltrúi Paul Bardal
þingmannsefni Liberal-Progressive
flokksins i Winnipeg.
J. J. Samson, Mr. og Mrs. Lúð*
vík Kristjánsson, Sigrún dóttir
þeirra, Hjálmar Gíslason og ritstjóri
þessa biaðs, fóru suður til íslenzku
bygðanna í North Dakota á föstu-
daginn var og dvöldu þar fram á
sunnudag.
Séra K. K. Ólhfson flytur fyrir-
lestra sem fylgir í Norður Dakota:
Þriðjudaginn 14. júlí að Garðar
Miðvikud. 15. júlí að Mountain
Fimtudaginn 16. júlí að Svold.
Á öllum stöðunum verður byrjað
kl. 8.30 að kvöldinu. Umtalsefni:
“Nýstefnur og nauðsynjamál.” Er-
indin verða flutt í kirkjunum á þess.
um stöðvum. Frjáls samskot.
Hon. W. J. Major,
þingmannsefni Liberal-Progressive
flokksins í Winnipeg.
Mr. S. B. Gunnlaugsson frá Baldur,
Man., kom til borgarinnar á sunnu-
daginn, ásamt Friðriki Jóseph syni
sínum. Dvelja þeir feðgar hér fram
í vikulokiti.
Mr. Halldór Johnson frá Brown
var staddur i borginni ásamt frú
sinni á mánudaginn; kom hingað til
móts við tengdaforeldra sína, Mr.
og Mrs. Sigurður Sigurðsson frá
Gimli, er fóru með honum suður í
kynnisferð.
Eru tslendingar
orðnir stórsnúðugir?
Þegar gufuskipið ísland kom
hingað seinast frá útlöndum hafði
einn af hásetum þess siglt 234 sinn-
um hingað til lands. Hann heitir
Oskar Valdemar Frederik Ander-
sen og er nú 58 ára gamall.
Hann segir svo frá:
—Eg kom hfngað til íslands í
fyrsta skifti 1895, með skonnort-
unni “Tapsicol,” sem var eign
Leonh. Tangs verzlunar í ísafirði.
Þetta skip var í “spekúlants”-ferð-
um hér og var eg á því í þrjú ár og
var farin ein ferð milli landa á
hverju ári.
Árið 1909 réðist eg til Sameinaða
félagsins og hefi verið hjá því síð-
Aðaldrœttirnir í yfirlýsingBrackens
Stjórnin ætlast til þess að fólkið lýsi ánægju sinni
yfir því liversu heilbrigð og hagsýn lnin hafi verið og
hversu skynsamlega hún liafi stjórnað síðastliðin fjögur
ár.
Hún biður um umboð kjósenda til þess að auka tek.j-
ur bænda, miðla málum í samþandi við bændalán og skuld-
ir og gangast fyrir framförum í búnaði.
Tveggja centa atvinnuskattúr og almennur tekju-
skattur verður sameinaður í allsherjar tekjuskatt, með
hlutfallslegum undanþágum, eins fljótt og fjárhagsástæð-
ur leyfa.
. Stjórnin biður um umboð kjósenda tll þess að lækka
vexti ennþá meira, en gert hefir verið bæði á prívat lán-
um, héraðslánum og stjórnarlánum.
Stjórnin heitir því að efla á allan mögulegan hátt og
sanngjarnan traust og tiltrú á öllum lögmætum viðskift-
um og fyrirtækjum.
Stjórnin heitir nýrri stefnu í sambandi við lijálp til
bænda í þeim héruðum, sem þurkar hafa eyðilagt; þar á
meðal að láta falla niður sveitaskuldir, sem á þau héruð
hafa lagst í sambandi við búnað og atvinnuleysi.
Stjórnin ákveður að lialda áfram varnarráðum gegn
slysum og eríiðleikum í sambandi við misfellur á iðnaðar-
málum.
Stjórnin hefir í hyggju ákveðna stefnu í sjö liðum,
til þess að styrkja þá, sem atvinnulausir eru.
Stjórnin er ákveðin í því að halda heilbrigðismálum,
mentamálum og þjóðþrifamálum í því sama góða horfi,
sem þau eru nú.
Stjórnin ætlar að láta rannsaka f járhagsástæður nær-
sveitanna og annara hérað í því skymi að lijálpa þeim til
sjálfstæðis svo þeim verði mögulegt að stjórna sínum
eigin málum án utanaðkomandi afskifta.
Stjórnin lofar að efla námarekstur með auknum og
endurbættum samgöngum og flutningafænim, ákveðnum
en sanngjörnum sköttum og eins lágum og mögulegt er;
einnig með því að láta nýjar mælingar fara fram og
prenta fullkomnari landabréf.
Stjórnin skuldbindur sig til þess að lialda áfram
verndun og notkun skóganna; sömuleiðis að eila íiski-
veiðar með nýjum klakstöðvum og ifiskifriðun og ákveða
almenn dýraveiðasvæði.
Stjórnin ætlar sér að fara fram á það við sambands-
stjórnina að hún takist á herðar meiri ábyrgð á opinber-
um þurfamálum, annaðhvort beinlínis eða með því að
leggja fram fé í stað þess að veita fylkjunum heimild til
þess að hækka skatta eða leggja á nýja skatta.
Stjórnin ætlar að biðja sambandsstjórnina að |taka
að ser þær skuldir sem á fylkinu og sveitunum hvíla í
sambandi við þann styrk, sem veittur hefir verið at-
vinnulausu fólki í síðastliðin 5J4 ár; ennfremur að borga
framvegis meira af þessum atvinnuleysisstyrk en hún
hefir gert og annast að öllu leyti ellistyrkinn.
Bracken-stjórnin hugsar sér að stýra milli skers og
báru—á milli hinnar háu kröfu verkamanna og C.C.F.
um aukin útgjöld í sambandi við opinber líknarmál og
starfrækslu og kröfu afturlialdsmanna, sem allan styrk
og öll framlög vilja lækka.
Er horfiál eg í augu
Pir horfist eg í augu við aringlæður,
—einkum þegar stormur hvín,
margur liðinn atburður minnisstæður
mótast þar sem loginn dvín,
þá haustnótt slær logntjaldi á hélugráa jörð,
eg hamrana lít þar inn við Geirþjófsfjörð.
Eg útlagann sá nálgast og rúnir rista,
—reynslu sinnar hinsta ljóð.
Mun hann kveða feigðaróð um frelsið mista
—feiknstafi um hefnd og blóð!
Nei, lijartasorg hans les eg og heita frelsisþrá
og hugprýði íraunum þeim sem draumar spá.
Eg horfist í augu við aringlæður,
—einkum þegar stormur hvín
hverf eg burt í anda og ósk mín ræður,
um það bil seb loginn dvín.
—Þá haustnótt og kvíði slá hélugrimd á jörð,
eg hugrekkið teiga — inn við Þeirþjófsf jörð.
Nóv. 1935
Jakobína Johnson.
—Dvöl.
an. Fór eg fyrst 39 ferðir með
“Vestu” til íslands, síðan 93 ferðir
með “Botníu” og nú hefi eg komið
hingað 99 sinnum. Á stríðsárunum
(1917-18) lá “Botnía” í Seyðisfirði
í heilt ár og vorum við þar um horð
í skipinu allan tímann. “ísland” er
bezta skipið, sém eg hefi verið á.
—Hvað segið þér um viðkynn-
inguna við íslendinga ?
—Mér finst þjóðin hafa breyst
mikið frá því eg kom hingað fyrst.
Mér fanst fólkið áður betra og ein-
lægara en nú er, ekki jafn stórsnúð-
ttgt. Þá gat hver talað við okkur
óbreytta sjómenn eins og maður við
mann, en nú er því ekki að heilsa.
Mbl. 14. júní.
Hon. John Bracken
forsætisráðherra Manitobafylkis
FRÆGUU STJÓRNMÁLA-
MAÐUR LÁTINN
George Tchicheriti, fyrverandi
utanríkisráðherra Soviet-stjórnar-
innar rússnesku, lézt í Moscow á
miðvikudagsmorguninn, 64 ára að
aldri. Var hann talinn í fremstu röð
st j órnmálamanna N orðu rál f unnar
sinnar tíðar.
STERKUSTU HITAR SEM
SÖGUR FARA AF
Einsdæma hitar hafa sorfið að
Sléttufylkjunuim undanfarna daga.
Á þriðjudaginn náði hitinn hámarki
og varð 106 stig í skugga.
Mrs. Mary Dyma,
þingmannsefni Liberal-Progressive
flokksins í Winnipeg.
HON. PETER VENIOT
LATINN
Síðastliðið .mánudagskvöld lézt að
heimili sínu að Bathurst í New
Brunswick, Hon. Peter Vinot, fyrr.
um forsætisráðherra þess fylkis og
um eitt skeið póstmálaráðherra
King-stjórnarinnar í Ottawa. Mr.
Veniot var mælskumaður með fá-
gætum og harður í horn að taka.
Hann var frekra sjötíu og tyeggja
ára, er dauða hans bar að. •
Nýr brezhur ræðismaður
í Reykjavík
Bráðlega kemur hingað útsendur
enskur aðalræðismaður. Hann heit-
ir John Bowering.
Hann er 42 ára að aldri og hefir
lengi verið í þjónustu utanríkisráðu-
neytisins brezka, og á ýmsuim stöð-
um, svo 'sern í Berlín, New York og
víðar. — Hingað kemur hann frá
Suður-Ameriku.—Mbl. 14. júni.
Síldartunnur seldar fyrir
18—20 kr.
Khöfn. 16. júní.
Fiskimenn frá Marmöy í Noregi
hafa leigt mörg skip með það fyrir
augum að gera þau út á síldveiðar
við ísland í sumar. Hafa þeir selt
allmikið af væntanlegri Islandsveiði
sinni fyrir 18—20 kr. tunnuna.—
Vísir.
Frá Islandi
Litlar fiskbirgðir og
verzlunarjöfnuður óhagstceður
Útflutningurinn fyrstu fimm
mánuði ársins var hálfri milj. króna
lægri i ár en á sama tima í fyrra. I
fyrra nam útflutningurinn kr. 14,-
673 þús., en i ár kr. 14,100 þús.
Þegar þessa er gætt og jafnframt
þess, að fiskbirgðir á landinu voru
(31. maí) nær helmingi minm en um
sama leyti i fyrra, fá menn skilið,
hversu mikla þýðingu það hefir fyr-
ir þjóðarbúskap íslendinga, að síld-
veiðarnar í sumar takist vel.
Fiskbirgðirnar námu 20,349 þurr-
um tonnum 31. maí í ár, en voru
38,578 þur tonn um sama leyti í
fyrra. 31. maí 1933 voru fiskbirgð-
irnar 48,304 þur tonn.
Vetrarvertíð er nú lokið. Aflinn
er minni en dæmi eru til um ára-
tugi. Aflinn var 31. maí i ár 23,-
735 þur tonn, en var 43,451 þur
tonn i fyrra og 57,854 þur tonn árið
1933-
Verzlunarjöfnuður vor er óhag-
stæður. Það er að vísu ekki óeðli-
legt, þar eð útflutningur vor fellur
aðallega á síðari mánuði ársins. Er
verzlunarjöfnuðurinn þess vegna
venjulega óhagstæður um þetta leyti
árs.
Innflutningur umfram útflutning
nam i ár 1.2 milj. kr. I fyrra um
sama leyti var verzilunarjöfnuður-
inn óhastæður um 3.2 milj. króna.
ÍQ33: óhagstæður um rúml. 600
þús. króna.
En vissulega ber þess og að gæta,
hve fiskbirgðir í landinu eru litlar
og markaðshorfur óvissar. En alt
veltur á því, hvemig haustkauptíð-
in verður fyrir þjóðarbúskapinn og
hvernig síldveiðarnar takast, hvort
okkur auðnast að rétta við verzlun-
arjöfnuðinn og hafa nægilega mik-
ið aflögu í árslok til þess að greiða
skuldir okkar erlendis. — Mbl. 12.
júni.
Sjóslys við Island 1935
Arið sem leið urðu sjóslys við
Island með meira móti á mönnum
og skipum. Um innlenda menn
veldur þar mestu um áhlaupið, sem
gerði 14. desember og bátatjónið í
Ólafsfirði 8. júní, þegar 19 vélbátar
sukku og brotnuðu meira og minna,
svo að 11 þeirra urðu ónýtir með
öllu.
Um útlenda menn og skip varð
tjónið mest 22. janúar og 8. febrúar.
Fórust þá tvö ensk fiskiskip “Jeria”
og “Langanes” og druknuðu 30
menn.
Samkvæmt yfirliti Slysavarnafé-
lagsins, druknuðu á þessu ári 44 Is-
lendingar, þar af 5 konur. I sjó fór.
ust 35, en 9 í ám og vötnum.
Tveir þýzkir sjómenn druknuðu
hér við land, 5 franskir, 30 enskir
og 3 danskir. — Mbl.
BœjarfuUtrúi Rice-Jones
þingmannsefni Liberal-Progressive
flokksins í Winnipeg.