Lögberg - 16.07.1936, Qupperneq 1

49. ABGANÖUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 16. JÚLÍ 1936
NÚMER 29
• LJÓÐ •
Eftir Sigurð Sigurðsson frá Arnarholti.
MANSÖNGUR
Gaman væri ’ að ganga með þér einni
og gleyma öllum sora' og verða hreinni.
Þitt unaðsbros, það bræðir af mér trega
og breytir bausti’ í vorið yndislega.
Þú ert mildibalsam auga’ og eyra,
engill, barn og lilja’ og miklu fleira.
Engan grunar hvort það mýkir meira
að mega sjá þig, eða fá að heyra.
Það er svo gott að verða ungur aftur
í annað sinn og verða fjör og kraftur;
það reynist hverfult, heimsins ys og þysinn,
og hvorugt vex í augum, lukkan eða slysin.
Nú veit eg, að eg ætti’ að yrkja betur.
ekki’ er seinna vænna, bráðum vetur.
Héðan af krota’ eg ekkert ástaletur,
sem æskan skilur eða nokkurs metur.
Þú verður seinust kvenna yrkisefni — —
ein einasta kannske til, sem eg ei nefni!
Hvort þetta verður úr og á að rætast
er efamál. En brosið þitt er sætast.
GAGNRYNIR
Mér finst eins og öllum sé nú bannað
að yrkja’ af guðs náð. Það er kannske verst,
að eg vil heimta hitt og þetta annað
hjá þeim, sem nú yrkja lengst og mest—
eitthvað, sem var ekki áður prentað
orðrétt, því að nýtt er varla til,
en eitthvað, sem er öðruvísi pentað
og ofurlítil gáta — sem eg skil!
ÁSTIN
Ekkert nema ástin getur svikið
að ósekju og drepið alt, sem lifir.
Hún er Drottins verk og öllu yfir,
eilíf, og hún fyrirgefur mikið
öllum, nema einni sjálfri sér,
syndir allar mér og þér.
Hana skortir heimsvit, sem menn kalla,
en liefir fyr eða síðar mátað alla.
Frumsterk, brothætt, einföld, slæg og slóttug,
slyng í söng og tvöföld, bljúg og þóttug,
undursamleg, er hún elskar líka
aumingjana, hetjur, snauða’ og ríka—
almáttug er ástin liiminborin
ei»s á sumri’ og hausti’, vetri’ og vorin.
TIL SKÁLD&
Þitt ljóð var eins og lystiskúta’ á tjörnum,
þitt líf var dægrastytting uppi’ í sveit;
það var gáta anda efagjörnum,
auðskilin hverju barni, er lítið veit.
Þú varst eins og kraftakvæði ’ í morgun,
kjökur í dag og rímað fyrir borgun.
Þeir kasta’ ei hjarta’ á torg, sem ekkert eiga,
opna’_ ei pyngju þá, sem ekki ’ er til.
Hvrnig máttu bikar blóma teyga,
sem búinn ertu’ að fleygja’ í leirugt gil?
Þitt ljóð er dautt og löngu þulinn sálmur,
lífið autt og söngurinn — gulur liálmur.
Þitt líf er eins og lag, sem enginn skilur,
ljóð á tungu þeirri, er enginn kann.—
Það var forðum nístings norðanbylur,
nú er það orðið fuglatíst í rann, _
í hengibúri, livergi sól í glugga —
hljótt og visið eins og njóli ’ í skugga.
—Eimreiðin.
Or borg og bygð
íslendingar norðan til á Kyrra-
hafsströndinni, hafa saniið við Dr.
Björn B. Jónsson um að koma þang.
að vestur og flytja þar nokkur erindi
bæði á ísienzku og ensku. Verður
fyrsta erindið flutt á miðsumársmóti
íslendinga í Blaine þann 26. þ. m.
Annað erindi flytur Dr. Björn á
ensku í State Normal School í Bell-
ingham um “Bókmentir og listir Is-
lendinga.” Nokkur fleiri erindi flyt-
ur Dr. Björn þar vestra.
Þau Dr. og Mrs. Jónsson leggja af
stað vestur um miðja næstkomandi
viku.
Mr. og Mrs. Björn A. Björnsson
frá Moose Jaw, Sask., komp til
borgarinnar á sunnudaginn var á-
samt syni sínum í heimsókn til Mr.
og Mrs. Sigurður Björnson, 679
Beverley Street.
Messufall verður í prestakalli
séra Sigurðar Ólafssonar tvo næst-
komandi sunnudaga.
Meðlimir Karlakórs Islendinga í
Winnipeg og Icelandic Choral
Society, eru hér mintir á það, að
kantötu-æfing verður haldin í
Fyrstu lútersku kirkju á miðviku-
dagskvöldið þann 29. þ. m.
Athygli skal hér með leidd að því,
að kvenfélagið Hekla í Minneapolis,
Minn., heldur sína árlegu skemti-
samkomu í Lake Harriett Park No.
2, þann 2. ágúst. Dr. Ófeigur J.
Ófeigsson flytur þar ræðu. Skemti-
skrá fjölbreytt og vonast eftir fjöl-
menni.
Frú Anna Ólafsson lagði af stað
í gær suður til Princeton, Minn., í
heimsókn til sonar síns séra Svein-
björns Ólafssonar. í för mcð henni
var dóttur dóttir hennar Miss Anna
Arnason frá Oak Point:
ishúsfélag Norðfirðinga
Stofnað 27. júní f. á.—er vel
á veg komið með að reisa hrað-
frystihús í Neskaupstað — hið
fyrsta á Austurlandi. Hefir það
nú fullgert vélasal, kjötgeymslu
sem rúmar 10 smálestir og síldar-
geymslu fyrir 2000 tunnur. Allar
vélar hafa verið settar niður og
voru þær reyndar í gærdag að
Viðstöddum nokkrum boðsgest-
um. — Verið er að ljúka við
hraðfrystihús fyrir fisk. Vélar
hússins eru frá A. S. Atlas í
Kaupmannahöfn og hefir vél-
smiðjan Hamar Reykjavik, út-
vegað þær og sett þær niður. Vél-
arnar eru rafknúðar og mun raf-
veita Neskaupstaðar leggja þeim
til straum. Ráðgert er að húsið
verði tekið til notkunar næstu
daga.—Vísir 26. júní.
TIIE NATURE LOVER
I saw her tread the wakened earth
And softly heard her sing,
Bright upon her silvery hair
The golden light of spring.
Her moth’ring fingers lingered on
Each lovely flower apart,
That life from every growing thing
Might flow into her heart.
And radiant joy lit her face;
She glimpsed a robin’s wing.
Oh, would you think she greeted thus
Her eightyseventh spring?
How soon above her withered form
Sweet Mother Earth shall close,
That it may nourish happily
A young and lovely rose.
Caroline Gunnarsson.
Frá Islandi
Mikil Sildarvciði
Mikil síld veiddist í gær á
Húnaflóa, við Haganesvík og við
Langanes.
Mun hafa veiðst að minsta
kosti 5—6 þúsund mál alls á
þessum slóðum.
Mestan afla fékk Bæjarútgerð-
artogarinn “Brimir” frá Norð-
firði—1700 mál.
Mest allur síldveiðaflotinn mun
nú vera á leiðinni austur undir
Langanes.
Sólskin og ágætt síldarveður
var fyrir Norðurlandi i fyrradag
og í gær komu mörg síld-
veiðaskip inn til síldarverk-
smiðjanna á Norðurlandi: Siglu-
firði, Dagverðareyri og Djúpu-
víkur.
Höfðu þau flest fengið síldina
á Húnaflóa og við Haganesvík.
Til Siglufjarðar komu í nótt
Freyja með 500 mál, Alden með
400 mál, Hringur með 700 mál,
Fáfnir með 750 mál og Vébjörn
með 250 mál. Auk þess komu
nokkur önnur skip með minna.
Síldin er nú mun feitari en
áður og er meðalfita á þeirri síld
sem madd var í gær á Siglufirði
um 15% en feitasta síld sem
mæld var var 17%.
Til Dagverðareyrar koinu í gær
línuveiðarinn Langanes með 250
mál. Er það fyrsta skipið, sem
leggur upp síld í þeirri verk-
smiðju í ár, en búist var við
þremur skipum þangað i morgun.
Þau skip höfðu einnig fengið
síldina á Húnaflóa og við Skaga.
Til Djúpuvíkur kom í gær Sur-
prise með 240 mál, en von var í
dag þangað á togaranum ólafi
með 150 mál, sem hann hafði
fengið i nótt og Garðari með 300
mál.
Togarinn Brimir frá Norðfirði,
eign bæjarins, kom til Norðfjarð-
ar i morgun og landar þar í dag
1700 mál, sem hann hafði fengið
við Langanes í gær.
Er það mesti sildarafli sem eitt
skip hefir fengið sem og fyrsti
afli sem kemur til síldarverk-
smiðjunnar á Norðfirði.
Eftir þvi sem frézt hefir mun
síldveiðaflotinn nú vfirleitt halda
austur að Langanesi og og mun
verksmiðjan á Raufarhöfn verða
tilbúin að taka á móti síld eftir
fáa daga.
Flest skip, sem ætla að stunda
síldveiðar í sumar eru nú farin
á veiðar og munu þegar vera
komin um annað hundrað skip
til veiðanna.
Sítd á Faxaflóa
Vélbáturinn Eggert frá Sand-
gerði kom í gær til Keflavíkur
með 80 tunnur af síld til fryst-
ingar í frystihúsi hlutafélags
Keflavíkur. Síldin veiddist i rek-
net síðastliðna nótt 15 sjómilur
í vestur frá Sandgerði. Skip-
stjólinn áleit mikla sild á þeim
slóðum. Sildin er talin eins góð
eða betri en sild sú er veiddist
síðari hluta síðastliðins hausts.
Alþbl. 23. júni.
1183 Tonn af Karfa
á Land á 4 Dögnm.
Karfaveiða-togararnir moka nú
karfanum upp á Halamiðum.
Hefir svo mikill afli borist til
Sólbakkaverksmiðjunnar, að hún
hefir ekki getað haft undan, og
fóru þrír togarar til Siglufjarðar
í gær með um 400 tonn af karfa.
AIls hafa togararnir lagt á
land á Sólbakka og á Siglufirði
síðan á föstudag 1183 tonn af
karfa, og er það mesti karfaafli,
sem komið hefir á land á jafn
skömmum tíma. f byrjun fyrri
viku var áfli fremur tregur, en
glæddist skvndilega um miðja
vikuna.
Á föstndag og laugardag komu
allir f jórir togararnir til Sólbakka
með afla eins og hér segir:
Hafsteinn 180 tonn
Hávarður 150 ”
Þorfinnur 148 ”
Sindri 120 ”
Gat síldarverksmiðjan ekki
annað meiru, og var send til-
kynning til togaranna um að fara
eina ferð í síldarverksmiðjurnar
á Siglufirði.
f gærmorgun komu svo þrír
togarar til Siglufjarðar með afla
eins og hér segir:
Þorfinnur 145 tonn
Hafsteinn 140 ”
Sindri 125 ”
Hávarður kom svo til Sólbakka
verksmiðjunnar í morgun með
170 tonn.
Togararnir hafa nú aflað alls
síðan þeir byrjuðu veiðarnar eins
og hér segir: Hafsteinn 1205
tonn, Hávarður 1157 tonn, Sindri
1063 tonn, Þorfinnur 833 tonn,
eða samtals 4258 tonn.
En við þetta bætist svo afli úr
einni veiðiför Þorfinns, Sindra og
Hávarðs, sem lagður var í verk-
smiðjurnar i Siglufirði í byrjun
þessa mánaðar, en það mun hafa
Verið um 400 tonn.
Hefir þessi nýji atvinnuvegur,
sem skapaður hefir verið fyrir
atbeina rikisstjórnarinnar og þá
fyrst og fremst Alþýðuflokksins,
skapar mikla atvinnu og mikinn
auð.
Svo illu auga lítur ihaldið
þennan atvinnuveg, að aðalmál-
gagn þess skýrir ekki frá afla-
fréttunum.—Alþbl. 23. júni.
Hið nýja farþegaskip, sem ráð-
gert er að Eimskipafélagið láti
byggja, samkvæmt heimild sem
samþykt var á aðalfundi félags-
ins síðastl. laugardag á að vera
hraðskreitt inótorskip—geta far-
ið 16 mílur á vöku.
“Fossarnir” fara nú að jafnaði
1214 mílu á vöku. Skipið á að
geta tekið 100 farþega á I. far-
rými og 60 á II. og kostar um
214 miljón, og er það sama verð
og “Goðafoss” kostaði.
Guðmundur Vilhjálm s s o n
framkvæmdarstjóri Eimskipafél-
agsins lagði þetta mál fyrir fund-
inn og flutti í því sambandi ræðu.
í umræðunum, sem fram fóru
um málið á fundinum, kom ým-
islegt frain, sem skýrði enn bet-
ur, hvað það er, sem vakir fyrir
félagsstjórninni.
Stjórn Eimskipafélagsins hugs-
ar sér, að skipið verði í ferðum
milli Kaupmannahafnar, Leith og
Reykjavíkur. Því er fyrst og
fremst ætlað að annast farþega-
flutninga yfir sumarmánuðina.
Skipið á að fara 14. hvern dag
frá Reykjavík og Kaupmanna-
höfn og því gert ráð fyrir, að
það afkasti í einni ferð sama og
Gullfoss gerir nú í tveimur ferð-
um.
Þótt skipið sé fyrst og fremst
hugsað sem farþegaskip, verður
lestarrúm þess þó meira en nokk-
urs annars af skipum Eimskipa-
félagsins, og verður m. a. útbúið
með frystitækjum. Hið nýja
skip verður m. ö. o. fullkomnasta
farþega- og flutningaskip.
Eftir sumarmánuðina er ætlast
til, að skipið verði í hægari ferð-
um, en að það ,sigli til sömu
staða. Ekki er ráð gert, að skipið
sigli til hafna út um land.
Stjórn Eimskipafélagsins tók
það skýrt fram á fundinum að
ekki yrði ráðist i að byggja þetta
nýja skip nema áður sé trygt, að
ríkið styrki félagið riflega við
rekstur skipsins.
Félagsstjórninni er það ljóst,
að það verði tap á rekstri svona
skips. En hún lítur svo á, að
rikið muni græða mikið, beint og
óbeint við það, að slíkt skip yrði
í ferðum, sem myndi taka mik-
inn farþegaflutning milli landa.
Þessvegna telur nú stjórn Eim-
skipafélagsins sjálfsagt, að ríkið
muni styðja þetta mál með ríf-
legum fjárstyrk.
Ef ekki tekst nú þegar að
hrinda þessu stórmáli i fram-
kvæmd, má fullyrða, að erlend
skipafélög hefþst handa og setji
skip inn á þessa siglingaleið, þvi
að þau hafa orðið þess vör, að
farþegaflutningi til íslands er nú
mjög ábótavant.
Það upplýstist á fundinum, að
erlend skipafélög er þegar farin
að hreifa þessu máli og hafa m.
a. nýlega sent hingað mann þess-
ara erinda.
En það veltur fyrst og fremst
á ríkisstjórninni islenzku, hvort
úr framkvæmdum getur orðið.
Vill ríkisstjórnin styrkja þetta
þjóðarfyrirtækji—eða ætlar hún
að láta erlend félög annast far-
'þegaflutningana?—Mbl. 23. júní.
Frá Islandi
Biskup íslands Sjötugur
Dr. Jón Helgason biskup á sjö-
tugsafmæli í dag. En hann ber
þann aldur vel og lítur út fyrir
að vera iniklu yngri.
Og starfskraftar hans eru enn
óbilaðir. Það sýna rit þau, sem
frá honum hafa komið nú síð-
ustu missirin. Hann hefir verið
hinn mesti iðjumaður og er án
efa einhver hinn fróðasti maður,
sem nú er uppi hér á landi. Eftir
hann liggur mikið og merkilegt
starf á sviði kirkjumála og bók-
menta þessa lands.
Hann byrjaði hér starf sitt, að
loknu námi á háskólanum í
Kaupmannahöfn, sem kennari
ýið Prestaskólann, og varð þá
þegar þjóðkunnur maður fyrir
prédikunarstarfsemi við dóm-
kirkjuna og útgáfu trúmálablaðs-
ins “Yerði ljós!” Síðan varð hann
forstöðumaður Prestaskólans,
]>ar næst prófessor við Háskóla
fslands, er hann var stofnaður
1911.
En biskup íslands varð hann
1916, eftir Þórhall Bjarnason.
Hann hefir vísiterað allar kirkjur
landsins og gert uppdrætti af
þeim öllum, og er það merkilegt
safn, sem siðari tima mönnum
mun þykja mjög svo fróðlegt.
Bókmentastarf biskupsins er
mikið, og get eg ekki að þessu
sinni, tímans vegna, gert þvi þau
skil, sem vert væri. En hann hef-
ir samið kirkjusögu fslands á
íslenzku og dönsku, mikið verk
og gagnlegt. Einnig hefir hann
skrifað sögu Reykjavíkurbæjar
og sögu fslendinga, sem dvalið
hafa í Danmörku.
Fyrir nokkrum árum kom út
eftir hann stórt prédikanasafn.
Nú hefir hann að siðustu skrifað
tvö minningarrit um merka isl-
enska lærdómsmenn á fyrri tim-
um: Hálfdán Einarsson skóla-
meistara á Hólum og Hannes
biskup Finnsson í Skálholti. Síð-
arnefnda ritið er ný komið út.
f öllum þessum ritum liggur mik-
ið starf, sem unnið er, auk marg-
breyttra embættisstarfa. En allir
mæla það, að embættisstörf bisk-
upsins hafi jafnan verið i beztu
reglu.
Dr. Jón Helgason er fæddur i
Görðum í Álftanesi, en þar er
einnig fæddur Jón biskup Víd-
alín, 200 árum áður. í báðar ætt-
ir er dr. Jón Helgason biskup af
merkum mönnum kominn. Faðir
hans var ágætismaðurinn séra
Helgi Hálfdánarson, en móðurafi
hans séra Tómas Sæmundsson,
sem allir fslendingar kannast við.
Biskupinn hefir nú búið hér í
bænum i 42 ár og átt hér ágætt
heimili. Hann ætlaði að hverfa
frá embættinu er hann yrði sjö-
tugur, en fyrir beiðni lands-
stjórnarinnar gegnir hann því á-
fram, og mun það einnig verða
samkvæmt ósk prestastéttarinn-
ar.
Há,skólinn í Kaupmannahöfn
gerði hann fyrir mörgum árum
heiðursdoktor i guðfræði, og nú
nýskeð gerði Háskóþ íslands
hann einnið að heiðursdoktor.
Var það á 25 ára afmæli háskól-
ans, 11. þ.m. —Þorst. Gíslason.
—Mbl. 21. jún).
Mr. og Mrs. Jón Bjarnason og
Dr. Ó. Björnsson voru á ferðalagi
um íslenzku bygðirnar i North
Dakota í vikunni sem leið.
Miss Salóme Halldórsson skóla-
kennari býður sig fram til þings í
St. George kjördæmi af hálfu hinn-
ar svokölluðu Social Credit hreyf-
ingar.
Mr. Einar Benjamínsson frá
Geysir, Man., var staddur i borg-
inni um miðja fyrri viku.
Stór-kaupmaðurinn
Eftir Anderson M. Scruggs.
Lífs og gleði að njóta lmgðist hann
er heila miljón ætti að fullu grædda;
dag frá degi, ár frá ári vann
sem erkiþræll með sál í tötra klædda.
Loksins hafði ‘liann lokið reikningsgjörð
og lagt alt saman—hér var mikill auður—
Loksins átti að lifa hér á jörð,
en lífið sýndi að hann var þegar dauður.
•
Sig. Júl. Jóhannesson.