Lögberg - 16.07.1936, Síða 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 16. JÚU 1936
3
Páll G. Egilsson
kaupmaður í bænum Calder nálægt Lögbergsbygð í Sask.,
andaðist að heimili sinu í þeim bæ, föstudaginn fyrsta maí
síðastliðinn, fimtíu og fimm ára að aldri.
Páll var fæddur að Hallson í Norður Dakota 28. dag
marzmánaðar árið 1881. Foreldrar hans voru frumbyggja-
hjónin góðkunnu, Gísli Egilsson, Gottskálkssonar, frá
Skarðsá í Seiluhrepp í Skagafirði, og Ragnheiður Jóhanns-
dóttir, Iandnámsmanns í Norður Dakota, Hallssonar, frá Egg
í Hegranesi í sömu sýslu. »
Með foreldrum sínum fluttist Páll átta ára gamall til
Winnipeg, og þaðan vorið 1891 til Lögbergs-nýlendunnar,
sem þá var að byggjast; og átti hann heimili þar í föðurhús-
um til fullorðinsára.
Vorið 1910 settist Páll að i bænum Calder, stöðvarþorpi '
við járnbrautargrein, sem lögð hafði verið einu eða tveim
árum áður norðan við bygðina. Stofnaði hann þar járnvöru-
og verkfæraverzlun í félagi með Halli bróður sínum. Bjó
Páll þar síðan, nema í þrjú ár, er hann var i Canada hernum.
Páll gekk í herinn 10. marz 1916. Var tekinn í 223 her-
deildina, eins og fleiri íslenzkir menn úr Lögbergs-bygð.
Ekki var hann sendur til Frakklands fyr en í nóvember 1917,
en fram að þeim tíma hafði hann verið kennari á vélbyssu-
skólum í herbúðunum vestan við Winnipeg. Tók hann þátt
í ýmsum orustum á Frakklandi en komst af lífs og ósærður
úr þeim mannraunum og koin aftur til Canada 27. apríl 1919.
Veturinn 1921 kvæntist hann eftirlifandi konu sinni,
Elínu, dóttur landnemahjónanna alkunnu í Lögbergs-bygð,
Jóhannesar Einarssonar frá Hvammi í Höfðahverfi í Þing-
eyjarsýslu og Sigurlaugar Þorsteinsdóttur frá Grýtubakka
i söinu sveit. Eignuðust þau Páll og Elín sex börn, fimm
dætur og einn son, sem öll eru enn í bernsku.
Páll var vinsæll maður, vel látinn og virtur mikils af
ölJum sem þektu hann, þrekmenni með afbrigðum, stilling-
armaður og réttsýnn. Ráðhollur var hann og hjálpsamur
öllum sem til hans leituðu, og hinn bezti drengur i hvívetna.
Naut lítillar skólamentunar í æsku en mannaðist vel, jafnvel
þótt hann væri frá því bitinn að sækjast eftir mannvirðing-
um. Hann var í bæjarstjórn Calder-bæjar í mörg ár og hafði
ýms önnur ábyrgðarmikil störf á hendi.
Páll var trúr og góður kirkjumaður eins og ættmenn
hans; studdi bæði söfnuð sinn og kirkjufélagið drengilega,
og liðsinti kirkjustarfi í Calderbæ á meðan honum entist ald-
ur. Dauða hans bar nokkuð óvænt að og snögglega, og var
hann þó búinn að kenna heilsulasleika í tvö eða þrjú missiri.
Banamein hans var héilablóðfall. útfararathöfnin fór fram
fyrst i samkomuhúsi Calder-bæjar og síðan í kirkju og graf-
reit Lögbergssafnaðar, að viðstöddu fjölmenni, mánudaginn
4. maí. Tveir prestar aðstoðuðu kennimann safnaðarins,
séra Sigurð S. Christopherson, við útförina, — þeir Rev.
Munro, prestur canadisku kirkjunnar í Calder, og séra G.
Guttormsson frá Minneota.
Sex systkini Páls eru á lífi: tveir bræður, Hallur og
Hannes, búsettir nálægt Calder, og fjórar systur, Guðrún
(Mrs. John Rooke) sem býr nálægt Saltcoats, Sask., Rann-
veig, kona séra Guttorms Guttormssonar í Minneota, Helga
(Mrs. Joseph Jira) búsett í Calder, og María (Mrs. Alfred
Keast) í Roblin, Man.
Allir sem þektu Pál Egilsson munu hiklaust bera honum
þann vitnisburð, að þar sé trúr maður og sannur til moldar
hníginn.
—Vi'nur.
Lítið hefir verið unnið að vega--
bótum í vor, nema það sem sveitar-
menn hafa kostað til sjálfir, þvi
engir jjeningar hafa fengist tij vega-
gjörða hjá stjórnarvöldqm. En nú
lifa menn á glæsilegum loforðum.
siðan kosningahríðin skall á, og er
þegar byrjað á undirbúningi í þá
átt. Verður þó helzt til stuttur timi
til slíkra starfa fram að heyönnum,
sem nú ættu að byrja í fyrra lagi.
Félagslíf er hér fremur dauft, og
svo hefir verið undanfarin ár. Þó er
hér starfandi kvenfélag og “base
ball” félag meðal hinna yngri manna,
en við höfum dregist aftur úr gömlu
mennirnir. Lestrarfélag hefir þó
verið starfrækt hér síðan 1910, en
fremur á það örðugt uppdráttar í
seinni tíð. Unga kynslóðin sinnir
því lítið en eldri mennirnir týna nú
óðum1 tölunni. Gengur þvi stirðlega
með samvinnu i þeim félagsskap.
Okkur vantar unga mentamenn til
að lifga félagsskapinn og sameina
sundurdreifða krafta, en slíkir menn
eru vandfengnir. Þó fáum við
stundum góða gesti sem lífga félags-
lifið. Eyrir skömmu fengum við
próf. Richard Beck til að vera á
aðalsamkomu lestrarfélags okkar.
Hann hélt fróðlegan og skemtileg-
an fyrrlestur um islenzk efni. Hing-
að hefir enginn gestur komið, sem
hefir haft eins lífgandi áhrif á alla,
jafnt eldri og yngri. Fyrirlestur-
inn var vel fluttur og auk þess má
kalla að Richard sé “hrókur alls
fagnáðar” í allri umgengni.
Við fáum líka stundum góða
gesti þar sem þer eru prestarnir og
forsetar kirkjufélaganna, séra Krist-
inn Ólafsson og Guðmundur Árna-
son. Báðir eru þeir frjálslyndir
menn bæði í trúmálum og veraldleg-
um efnum, og má kalla að menn sæki
messur þeirra jöfnum höndum. Við
leggjum engan dóm á það, sem trú-
málaflokkum ber á milli, en hlýðum
á hvern sem að garði ber, sem ekki
æsir til ófriðar og sundurlyndis.
Verðum heldur ekki annars varir en
að þessum prestum semji vel, og
virði hvor annan mikils.
Séra Kristinn heldur hér fyrir-
lestra þessa dagana. í gærkvöldi
hlýddum við á einn slíkan um póli-
tík; þau efni eru nú rík í hugum
manna. Hann lýsti ljóst og sköru-
lega hinum nýju umbótastefnum,
sem nú eru efstar á baugi í heimin-
um. Munu tnargir hafa farið fróð-
ari áf þeim fundi en þeir voru áður.
Þess var líka þörf, því það gjörðist
nú örðugt fyrir okkur bændurna að
gjöra upp á milli þeirra pólitísku
stórmenna, sem deila um þau efni.
—En það inun ekki eiga við að
skrifa um pólitík í fréttagrein
Eg gat þess í fréttagrein í vetur
að bændur í Siglunesbygð hefðu
keypt smjörgerðarhús á Ashern.
Það hefir verið starfrækt síðan með
góðum árangri. Telja bændur sig
hafa haft góðan hagnað af því, enda
þótt verð á smjörfitu hafi verið líkt
þar og hjá þeim, sem reka smjörgerð
fyrir ’sjálfa sig. En á einhverju
verða þeir að græða, og þann gróða
ættu bændur að geta haft; þótt ekki
sé gott að sjá í hverju hann liggur.
Búast má við að þeir sem eiga
smjörgerðarhús í nágrenni við okk-
ur reyni að keppa við okkur, með
verðhækkun á rjóma, en vonandi sjá
bændur við þeþ'ri samkeppni.
Nú er varla talað um annað en
kosningar og pólitik, en ekki fer eg
út í þá sálma. ‘“Spyrjum að leiks-
lokum en ekki að vopnaviðskiftum.”
Guðm. Jónsson,
frá Húsey.
STYRKIR TAUGAIt OG VEITIK |
NYJA HEILSU
N XJ G A-T O N E styrkir taugarnar
skerpir matarlyst, hressir upp á melt-
ingarfæri, stuðlar að væruin svefni. og
bætir heilsuna yfirleitt.
NUGA-TONE hefir gengiö manna á
meðal í 45 ár, og hefir reynst konum
sem körlum sönn lijálparhella. Notið
NUGA-TONE. pað fæst I öllum lyfja-
búðum. Kaupið hið hreina NUGA-
TONE, því fá meðöl bera slíkan Srang-
ur.
Við hægðaleysi notið UGA-SOL —
bezta lyfið, 50c.
Útdráttur
;r skýrslu Landsbanka Islands 1935
Frá Seattle
Sunnudaginn 2. ágúst 1936 verð-
ur íslendingadagurinn haldinn að
“Silver Lake” Wash.
Kæru íslendingar:
Nefndin, sem kosin var til að hafa
umsjón með þjóðminningardeginum
hér í ár, býðty yður alla velkomna
til “Silver Lake” 2. ágúst.
Enn á ný ætlum vér að koma hér
saman til að minnast íslands, þjóð-
ar vorrar og tungu, og í tíunda sinni
á þessum stað. Þessi staður er því
orðinn oþkur kær, hann er eins
konar vermireitur islenzkra hug-
sjóna, enda er útsýni hér svo undra-
fagurt og minnir á íslenzka náttúnu
fegurð fremur öllu öðru, sem við
höfum séð í þessari álfu; f jallasýn
á tvær þliðar: Olympic fjöllin í
vesturátt, en Cascada f jöllin í austri.
Skemtigarðurinn er umkringdur lág-
um birkiskógf 'með hringmynduðu
stöðuvatni, “Silver Lake” í miðju.
Þar hafa verið reistir gistiskálar og
danshallir alt í kring, ennfremur eru
þar sundklefar, skemtibátar af ýms-
um tegundum. Umhverfið alt hefir
það seiðmagn, að hver setn eitt sinn
sækir þangað skemtimót, þráir að
líta staðinn aftur.
Nefndin hefir, eins og að undan-
förnu, útbúið fjölbreytta skemti-
skrá fyrir daginn, lærðir menn og
skáld flytja ræður og kvæði, þá
verða sýndar íþróttir af rpörgum
tengundum, og góð verðlaun gefin
þeim, sem fram úr skara. Iþróttir
unglinga byrja kl. 11 f. h. Hátíðin
sett af forseta dagsins, kl. 2 é. h.
framhald íþróttanna eftir þann tíma.
Fátt getur verið meira upplifgandi
og endurnærandi fyrir likama og sál,
en koma saman á heiðskírum sumar-
degi úti í skógarlundi, mæta þar ætt-
ingjum og vinum, ryfja upp minn-
ingar frá liðinni tíð og spá út í
framtíðina.
Nú vill svo vel til að þessi sunnu.
dagur ber upp á mánaðardaginn
annan ágúst, sem er merkur dagur í
frelsisbaráttu íslands; þá sáust fyrst
skýjarof í lofti eftir langnætti og
myrkur, þegar Kristján konungur
9. færði Islendingum stjórnarskrána
annan ágúst 1874.
Það er því ein af ástæðunum fyrir
því að búast má við fjölmenni að
“Silver Lake,“ þess utan verður
meira um ferðafólk austan yfir f jöll
um þetta leyti, en nokkru sinni áð-
ur. íslendingar hér á ströndinni
hafa því tækifæri að mæta kanske
gömlum og góðum vinum, sem þeir
hafa ekki séð í fleiri ár; hver veit?
Enginn, nema sá sem reynir.
Hver sem skilur heilbrigt hjartalag,
helgar minning íslands þennan dag,
metur gull í gömlum ættarsjóð,
guð sinn finnur þar sem vaggan stóð
þar sem fyrst hann heyrði móðurmál
milt og ljúft og hreint og traust sem
stál,
Svo er gott að finna handtök hlý,
hitta vini og frændur enn á ný.
Fyrir hönd nefndarinnar.
H. B. Magnússon.
(Framh.)
Iðnaður.
Töluvert dró úr húsabyggingum
á árinu. I Reykjavík voru bygð 90
(120) ibúðarhús (svigatölurnar eru
frá árinu áður—1934) 10 vinnu-
stQÍu. og verksmiðjuhús, 38 gripa-
og geymsluhús og 6 önnur hús, ,eða
alls 144 (204) hús fyrir samtals um
4.74 milj. kr., eða 1 3/4 milj. kr.
minna en 1934. í húsum þessum
voru 220 (305) íbúðir. Á Akur-
eyri voru bygð 26 hús fyrir samtals
um 400,000 kr. (500,000 kr.), á ísa-
firði 7 (18) hús fyrir samtals 210,-
000 (176,000 kr.), í Hafnarfirði 17
hús fyrir samtals 224,000 kr.
Á árinu hafa smjörlíkisverk-
smiðjurnar 7 (7) framleitt 1373
(1358) tonn af smjörlíki. Ullar-
verksmiðjurnar 3 (3) unnu úr 168
(172) tonnumaf ull. Mjólkurbúin 4
(4) unnu úr 5990 (3449) tonnum
af mjólk. Niðursuðuverksmiðjurn-
:ar 2 (2) suðu niður 37 (32) tonn
■ af kjöti, 11 (35) tonn af fiski, 53
|(4i) tunnur af síld og 379 (454)
tonn af mjólk. í garnastöð Sam-
bands íslenzkra samvinnufélaga
voru hreinsaðar 295 (300) þúsund
garnir. Gþeruverksmiðjan afullaði
103 (95) þúsund gærur. Þrír (3)
sútarar sútuðu 8000 (10000) gærur
og um 1200 (1300) önnur skinn.
Ölgerðin Egill Skallagrímsson
framleiddi 3286 (3761) hl. af öli,
gosdrykkjaverksmiðjurnar 3 (3)
2472 (1709) hl. af gosdrykkjum og
í 8 (6) verksmiðjum voru fram-
leiddir 359) hl. af saft. Sjóklæða-
gerð íslands framleiddi 33700
(18820) st. sjóklæði og regnkápur,
og vinnufatagerðin (2) 58300
(63000) flíkur. Kaffibætisgerðirn-
ar 4 (4) framleiddu 239 (243) tonn
af kaffibæti. I 5 (5) verksmiðjum
voru framleidd 405 (386) tonn af
sápu og i 2 (2) verksmiðjum 24
(17) tonn af kertum. í 5 (5)
verksmiðjum voru framleidd 45
tonn af skóáburði, fægiáburði og
fægilegi, í þremur verksmiðjum 26
tonn af þvottadufti og í 4 (3)
verksmiðjum 21 (23) tonn af bök-
unarefni.. I 3 (2) verksmiðjum
voru framleidd 85 (60) tonn af
súkkulaði, i 4 (3) verksmiðjum 28
(42) tonn af brjóstsykri, í 5 (4)
verksmiðjum 9 (9.6) tonn af kara-
mellum, í 3 (4) verksmiðjum 9.5
(7.5) tonn af konfekti og í 3 verk-
smiðjum 9.5 (7.5) tonn af konfekti
og í 3 verksmiðjum 44 tonn af á-
v&xtasultu. Þfjár kexverksmiðj-
ur framleiddu 236 (158) tonn af
kexi. í einni verksmiðju (2) voru
framleiddir 14.5 (27) hl. af hár-
vatni og í 3 verksmiðjum 3.9 tonn
af fegurðarmeði;lum.
1 Kassagerð Reykjavíkur voru
smíðaðir 39500 (18500) kassar.
Stáltunnugerðin smíðaði 15200
(8900) tunnur og Tunnuverksmiðja
Akureyrar 19600 tunnur. Belgja-
gerðin framleiddi 5000 (1600) belgi.
ísaga framleiddi 8300 (7500) kg. af
Ácetylengasi og 10800 (9000 m3
af súrefni. Tvær (2) skóverk-
smiðjur smiðuðu 44400 (44000) pör
af skóm. Tvær veiðarfæraverk-
smiðjur framleiddu 5400 (3300)
tylftir af fiskilínum og 6 (6) milj.
öngultauma.
I 9 (9) verksmiðjum voru fram-
leidd 4852 (4756) tonn af fiski-
mjöli. Var verðið á sólþurkuðu
fiskimjöli í byrjun ársins um 300
kr, tonnið, en féll síðan mjög, og
var í árslok komið niður í 200 kr.
Mun láta nærri, að meðalverðið á
seldu rnjöli hafi verið um kr. 210
tonnið. Tiu (9) síldarverksmiðjur
störfuðu á árinu. Nam framleiðsla
þeirra 6500 (8700) tonnum af síld-
arlýsi á um 1.8 milj. kr. og 6700
((10100) tonnum af síldarmjöli á
Business and Professional Cards |
PHYSICIANS crnd SURGEONS
DR. B. J. BRANDSON 216-22 0 Medical Arta Bldg. Cor. Graham og Kennedy Sts. Phone 21 834—Office tímar 2-3 Heimili 214 WAVEIÍLEY ST. Phone 403 288 Winnipeg, Manitoba DR. B. H. OLSON 216-220 Medical Arts Bldg. Cor. Graham og Kennedy Sts. Phone 21 834--Office tlmar 4.30-6 Helmlli: 5 ST. JAMES PLACE Winnipeg, Manitoba

DR. J. STEFANSSON 216-220 Medical Arts Bldg. Talsími 26 68 8 Stundar augna, eyrna, neí og kverka sjúkdóma.—Er aó hitta kl. 2.30 til 5.30 e. h. Heimili: 638 McMILLAN AVE, Talsími 42 691 i Dr. P. H. T. Thorlakson 205 Medical Arts Bldg. Cor. Graham og Kennedy 8ta. Phones 21 218—21 144 Res. 114 GRENFELL BLVD. Phone 62 200

Dr. S. J. Johannesson Vlótalstlmi 3—5 e. h. 218 Sherburn St.—Sími 30877 G. W. MAGNUSSON Nuddlceknir 41 FURBY STREET Phone 36 137 Slmlð og semjió um samtalstfma
1 BARRISTERS, SOLICIIORS, ETC.
H. A. BERGMAN, K.C. Islenzkur lögfrœOingur Skrifstofa: Room 811 McArthur Bullding, Portage Ave. P.O. Box 16 56 PHONES 95 052 og 39 048 J. T. THORSON, K.C. tslenzkur löpfrœðingur 800 GREAT WEST PERM. BLD. Phone 94 668
, BUSINESS CARDS \
DR. A. V. JOHNSON tsienzkur Tannlœknir 212 CURRY BLDG., WINNIPEG Gegnt pósthúslnu Slmi 96 210 HeimiUs 33 338 Drs. H. R. & H. W. TWEED Tannlœknar 406 TORONTO GENERAL TRUSTS BUILDING Cor. Portage Ave. og Smith St. PHONE 26 545 WINNIPEG

CorntoaU ^otel Sérstakt verð á viku fyrir námu- og fiskimenn. Komió eins og þér eruó klæddlr. J. F. MAHONEY, framkvæmdarstj. MAIN & RUPERT WINNIPEO DR. T. GREENBERG Dentist Hours 10 a. m. to 9 p.m. PHONES: Office 36 196 Res. 61 458 Ste. 4 Norman Apts. 814 Sargent Ave., Winnipeg

A. S. BARDAL 848 SHERBROOKE ST. Selur líkkístur og annast um út- farir. Allur útbúnaóur sá beztl. Ennfremur selur hann allskonar minnisvaróa og legstelna. Skrifstofu talslmi: 86 607 Heimilis talslmi: 601 662 J. J. SWANSON & CO. LIMITED 601 PARIS BLDG., WINNIPEG Fasteignasalar. Lelgja hús. Út- vega peningalán og eldsábyrgð af öllu tægi. Phone 94 221

A. C. JOHNSON 907 CONFEDERATION LIFE BUILDING, WINNIPEG Annost um fasteignir manna. Tekur að sér aó ávaxta sparlfé fólks. Selur eldsábyrgð og bií. reiða ábyrgóir. Skrlflegum fyrir- spurnum svaraó samstundis. Skrifst.s. 96 757—Heimas. 33 828 ST. REGIS HOTEL 285 SMITH ST., WINNIPEG pœgilegur og rólegur bústaOur i miðbiki borgarinnar. Herbergl $.2.00 og þar yflr; meó baóklefa 33.00 og þar yflr. Ágætar máltlóir 40c—60c Free Parking for Gueats

rúmlega 1.3 milj. kr. Sildarlýsið fór
mjög hækkandi á árinu. Var verðið
í ársbyrjun um 220 kr. og var tölu-
vert selt fyrirfram fyrir það verð.
Síðari hluta árs hækkaði það þó
mjög og komst upp í rúmlega 380
kr. tonnið. Síldarmjölið var yfir-
leitt selt á 200 kr. tonnið. Af karfa-
lýsinu voru framleidd 347 tonn, og
af karfamjöli 1063 tonn. Var verð-
ið á lýsinu, þegar það kom á rnark-
aðinn, 450 kr. tonnið, en á mjölinu
220 kr. tonnið. Á árinu tók til starfa
hvalstöð. Framleiddi hún 122 tonn
af hvallýsi.
Samgöngur.
Á árinu héldu þrjú gufuskipafélög
uppi föstum áætlunarferðum hing-
að með 11 skipum. Tala áætlunar-
fcrða hingað til lands var 128, og
vc>ru 65 eða rúmur hehringur þeirra
frá Eimskipafélagi íslands. Þar af
voru 53 frá Danmörku, 33 frá
Noregi, 23 frá Þýzkalandi, 10 frá
Belgíu og 9 frá Bretlandi. Tala
áætlunarstrandferða var 110, þar af
23 hringferðir. Til Miðjarðarhafs-
landanna fóru 5 skip, 13 ferðir sam-
tals. Á árinu bættust 2 skip við ís-
lenzka flutningaskipastólinn. Er
annað 769 br. reg. tonn, en hitt 280
br. reg. tonn. Mun það fyrt^lda
aðallega ætlað til millilandaferða.
Á árinu var varið til vegamála úr
ríkissjóði tæplega 1.6 milj. kr. Er
það töluvert minna en árið áður. I
júlí 1935 voru í landinu 1821 bif-
reiðar. Haf ði þeim f jölgað um rúm-
lega 100 frá því árið áður.
Tala símskeyta, sem send voru til
vþlanda á árinu, var 63749 (64029),
en tala sendra innanlandsskeyta
143875 (139708). Tala sendra bréfa
innanlands var árið 1934: 2167300,
(1933: 2003100), en bókfærðra
sendinga 718700 (199900). Árið
1934 voru send til útlanda 317900
bréf (1933: 302200) og bókfærðar
sendingar 27700 (1933: 21570).
Verzlun við útlönd.
1 framkvæmdinni hafa innflutn-
ings- og'gjaldeyrishöftin verið enn-
þá harðari en undanfarin ár. Þess
hefir og ennþá meira gætt en undan-
farið, að orðið hefir að beina þeim
viðskiftum, sem um hefir verið að
ræða, til þeirra landa, sem sérstak-
1ega kaupa útflutningsafurðir vorar,
þó að það bæði rifti gömlum við-
skiftasamböndum og oft og tíðum
hafi i för með sér óhagstæðari inn-
kaup. Er þetta i samræmi við hina
gagnkvæmu viðskiftareglu, sem nú
Framh. á bls. 7