Lögberg - 27.08.1936, Síða 4
4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 27. ÁGÚST, 1936
liliJ
0«fl8 út hvern fimtudag af
SHE COLUMHIA PKE88 LIMITED
695 Sargent Avenue
Winnipeg, Manitoba.
Utanáskrift ritstjórana:
EDITOR LÖGBERG, 695 SARGENT AVE.
WINNIPEG, MAN.
VerO t3.00 um árid—Borgist furirfram
The "Lögberg" is printed and published by The Columbia
Press, Limíted, 695 Sargent Avenue, Winnipeg, Manitoba.
PHONE 86 327
Þjóðernis-þráðurinn íslenzki
(Ræða flutt á miðsumarsmóti íslendinga
í Blaine)
Eftir dr. Björn B. Jónsson.
“ Fornaldarsögur NorSurlanda” þykja
ekki áreiðanlegar heimildir né sannsögulegar.
En margar sagnir eru þar, sem úr má gera
góSar da’misögur. Svo er meS sögukorn þaS,
sem hér skal haft fvrir “texta.”
Ragnar LoSbrók var garpur mikill og
konungur í Noregi endur fvrir löngu. Átti
hann sonu marga. Voru þeir Ragnars synir
hinir mestu fullhugar. Herjuðu þeir víSa og
var þeirra hreysti rómuð vítt um álfur. Einn
þeirra bræðra þar af öllum hinum. Ekki var
hann þó líkamlegt þrekmenni, því hann var
fæddur beinlau.s og alla æfi varð að bera hann
á stöngum. Hann hét ívarr og var kallaður
ívarr beinlausi. Ivarr var vitmaður með af-
brigðum. Hann var jafnan í hernaSi með
bræðrum sínum, eggjaði þá til stórræSa og
hafSi ráð fyrir þeim, einkum þá er við tröll-
skap og forileskju var að etja. Vitsmunum
ívarrs áttu þeir Ragnars synir sigurvinning-
ar sínar að þakka. <
Nú er frá því aS segja, aS er vegur þeirra
Ragna’rs sona stóð sem hiæst, sat Ragnar
karl heima að ríki sínu og gerðist gamlaður.
Þótti honum sem frægð sona sinna tæki að
skyggja á sjálfs hans fyrri frægðarljóma. Má
hann því ekki una við svo búið. Nú er synir
hans eru allir fjarri býr Ragnar gamli för
sína með litlu liði og herjar á England. En
sá hernaður var Ragnari ofraun og féll hann
þar við mikinn drengskap.
Nú verður það hlutverk þeirra bræðra
að hefna Ragnars föSur síns. Er það löng
saga og verSur hér ekki sögð, nema til að
drepa á atvik það, sem er merg-ur máls í því,
sem hér er gert að dæmisögu.
Þá er þeir bræður ekki fengu hefnt Ragn-
ars og unnið England í orrustum, tók tvarr
beinlausi það ráð, að hann skildist við bræSur
sína og gekk til sátta við Englakonung. Kom
síðar í ljós hvað undir bjó. Konungur býður
tvarri þá að kjósa sér yfirbætur þær, er hann
hafa vilji fyrir föður sinn. Og kemur nú
sagan, sem hér verður að dæmi gerð.
“E!k vil,” segir tvarr, “at þú gefir mér
þat af landi þínu, er uxahúS tekur yfir, en
þar utan um skal grundvöll gera, ok mun ek
eigi til meira mæla við þik. ”
Nú ráða þeir þetta með sér og skal tvarr
eignst af Englandi það, sem uxahúð tekur
yfir, er hann fengi mesta til.
“Nú fær tvarr sér öldungshúS eina, ok
nú lætur hann hana bleyta, ok þrisvar lætur
hann hana þenja; nú lætur hann rista hana
sem m.jóst alla í sundur, ok þá lætur hann
renila sér hvárt, háram eða holdrosu; ok er
þessu var lokit, var þvengr sjá svá langr, at
furSa var at, ok engum kom í hug at svá mætti
verða, ok þá lætur hann breiða á einum velli,
en þat var svá vítt land, at þat var mikil
borgar vídd, ok þar fvrir útan lætur hann
marka grundvöll, sem til mikilla borgar-
veggja; og þá fær hann sér smiði marga, og
lætur reisa hús mörg á þeim velli, ok þar lætur
hann gera borg eina mikla, ok er sú kölluð
Lundúnaborg; hún er allra borga mest ok
ágæzt of öll NorSurlönd.”
Þetta er nú sagan.
Ekki mun það í skólum kent, að á þá leið,
sem nú var sagt, hafi veriS upphaf Lundúna-
borgar, stærstu borgar veraldarinnar. Þegar
eg var í London fyrir þremur árum, sá eg
hvergi skækil eftir af uxahúðinni hans ívarrs
beinlausa, og langur fanst mér sá þvengur
munu verið hafa, er náð hafi umhverfis það
borgarbákn. Sjálfsagt er þetta um húðina
og langa þvenginn, sem úr henni var gerður,
tóm lygi. Það varðar nú engu. Sagan er
ágæt dæmisaga. Hún er til sanns um það, að
mikið má úr litlu efni vinna, ef viti er beitt,
—langt má þvenginn þenja, þó mjór sé, ef
viturlega er með hann farið.
Ef til vill telja allir menn það ovit af mér
að gera uxahúðina hans ívarrs beinlausa að
táknmynd, láta hana fyrirmynda uppruna
þeirrar borgar, sem vér allir erum fæddir 1
eða ættaðir frá — íslenzkt þjóðerni.
En mestu varðar það, að vér lærum af
Ivarri beinlausa að teygja þvenginn, þjód-
ernis-þráðinn, svo hann nái sem lengst, fái
umvafið sem stærsta borg mannvits og menn-
ingar og slitni ekki í höndum okkar.
ÞaS er þá um þvenginn úr húðinni ís-
lenzku, sem eg vildi tala við yður.
* # #
Þvengurinn, þráður hins íslenzka þjóð-
ernis, er þegar teygður um víSa völlu. Hann
er strengdur um tvær álfur og festur. við
trausta hæla tveim megin hafs. Upptök þráð-
arins eru á íslandi og alt. er undir því komið,
að hællinn, sem honum heldur þar, ekki svíki.
TeygSur var þráðurinn þvert yfir Atlanshaf
á síðari hluta nítjándu aldar. Voru hælar
reknir í jörð og þráðurinn festur víða um
þetta meginland,—til bráðabirgðar í Wiscon-
sin og Ontario, en til langframa í Minnesota
og Nýja Islandi. Var sá hællinn mestur og
dýpstur í jörð rékinn, sem festur var í Gimli
bygðum. ÞaSan var þráðurinn svo teygður
til Winnipeg-borgar, suður í Dakota, vestur
til Argyle, út til bygðanna við Manitoba-vatn,
nýlendanna í Saskatchewan og Alberta, og
loks vestur alla leiS til Kyrrahafs og þaðan
suður allar götur til California.
I öllum þessum bygðum festu landnáms-
feður trausta hæla og bundu við þá þráðinn
góða hins íslenzka þjóðernis. Þegar aðgætt
er, hversu langt þráðurinn er þegar teygður,
verður ekki annað sagt, en að þeim, sem þar
áttu hlut aS máli, hafi heppnast að teygja
þráð tilveru sinnar jafnvel miklu lengra en
tvarr beinlausi þvenginn af uxahúðinni.
HvaS er svo þessi þráður?
Hann er ekki fvrst og fremst bein og
hold nokkurra mannvera, sem af sama kyn-
stofni eru og á eina tungu mæla. Hann er ekki
fyrst og fremst mannvirki né athafnalíf liins
dreifða kynflokks, og ekki heldur samtök
hans og félagsstofnanir. Þráðurinn er ósýni-
legur. Hann er segulmagnaður þráður ósjálf-
ráðrar meðvitundar í sálum manna. Þessari
dularfullu vitund, sem er insta eðli þjóðernis-
ins, verður ekki lýst. Öll tilraun í þá átt er
til tjóns. ÞaS er með hana eins og andar-
dráttinn, sem kemur af sjálfum sér. 1 staS
þess að skýrgreina sjálfan sig, má hinn þjóð-
emislegi andardráttur svara fyrir sig líkt
eins og hinn forni rithöfundur lét GuS almátt-
ugan svara fyrir sig og segja: “Eg er sá sem
eg er.”
Ekki er eg hér kominn til þess að segja
mönnum að okkar þráSur sé dýrmætari, hald-
betri og í alla stað fullkomnari, en þjóðernis-
þræðir annara manna. GerSi eg það, fremdi
eg óbótaverk. ÞaS er með þjóðemis-vitund-
ina eins og meS friðhelga blettinn í meistara-
legri lýsingu Einars H. Kvaraiis á sálarlífi
skáldsins Bjarna Thorarensen, að þar má
ekki vera nema sem minstur umgaMgur. Heil-
brigð þjóðernis-vitund þolir ekki að hún sé
teygð á eyrunum. Stundum höfum við með
oflofi um sjálfa okkur teygt svo úr eyrum
okkar, að við höfum líkst skepnunni óvitru,
sem auðþekt er af eyrunum.
Um það ætla eg hér alls ekki að ræða,
hvernig hinn þjóðernislegi þráður vor er.
Hitt vil eg fullyrða, að hvernig sem hann er,
þá er hann oss svo dýrmætur, af því hann er
sjálft vort insta eðli, að engan veginn megum
vér þola það, að þráðurinn slitni.
Hvernig getum vér afstýrt því að þráð-
urinn slitni? Og hvemig eigum vér að fara
að því að teygja svo úr honum, að hann fái
umspent með blessunarríkum áhrifum sem
stærsta borg mannfélagslegrar menningar
nær og f jær ?
Gæfumenn værum vér Islendingar, ef að
vér (lausir þó við undirhyggju hans) hefS-
um nú yfir vitsmunum Ivarrs beinlausa að
ráða. HingaS til hefir þjóðemisvitund vor, ef
til vill, hvað mest stjómast af tilfinningum
einum saman. Hér eftir verður hún að
stjórnast, af viti. I þann vitsmunasjóð eigum
vér allir að leggja.
Tillag mitt í þann sjóð verður að sjálf-
sögðu fátæklegt, en slíkt sem það er, vil eg
leggja það hér fram.
Hugsanir mínar í þá átt, hvernig vér fá-
um varðveitt þjóðernis-þráð vorn, að hann
ekki slitni og vér týnum sjálfum oss, eru á
þessa leið í sem fæstum orðum:
1. Vér megum ekki ofhjóða þræðinum.
ÞaS verður til þess að þráðurinn slitnar,
ef teygja á hann lengra en eðlilegt er. ÞaS
hefir orðið til þess eins að hrinda hinni yngri
kynslóð Islendinga burtu, þar sem eldri kyn-
slóðin vildi þrengja henni til að vera og tala
eins og þeir, sem fæddir voru og uppaldir á
Islandi. Fram að síðustu ámm va,r oft reynt,
með illu eða góðu, að láta börn tala tóma ís-
lenzku heima fyrir og láta þau fylgja hugsun-
arhætti og siðum hins gamla útlenda fólks.
Þó börnum nú væri kent ofurlítið að stauta
íslenzku og hafa eftir orðin, varð málið af-
bakað og ófullkomið. Þegar svo börnin þrosk-
uðust og fóru sinna ferða, fundu þau, að þetta
mál þeirra og það form, sem átt hafði að
steypa þau í, var ófullkomið, og lögðu það
niÖur. Nú meÖ því að þjóÖernis-
vitundin hafSi ekki veriÖ þeim ungu
og innfæddu innrætt nema á yfir-
borÖi, vildi þráÖurinn slitna. Hon-
um var ofboÖið meÖ því, aÖ ætla
honuim aÖ halda án þess hann væri
festur við nokkura haldgóÖa hælá
í eðlilegu vitundar-lifi hins unga og
hérlenda fólks.
3ýú eru skynsamir menn farnir aÖ
átta sig á því, aÖ þjóðernis-taugin
liggur djúpt, og nái' hún aðeins á
yfirborÖiÖ sé hún haldlaus, og ekki
gagni þaÖ eitt að látast vera. Og þó
í bili væri sumir menn úrillir, er þeir
vöknuðu af sínum 'heimskulega
draumi og fengu meðvitund um
þann sannveruleika, að meira þarf
til en að skipa öðrum og látast sjálf.
ir, þá er nú fremur morgun en
kvöld yfir þjóðernis-vitund vorri.
Nú er oss að skiljast það, að teygja
má hinn góða þráð þjóðernis vors
yfir sálarlíf og manngöfgi niðja
vorra, án þess að misbjóða eðli og
eiginleikum þeirra, sem hérlendra
enskumælandi manna.
Þá má og þjóðernis-þræðinum of-
bjóða með því að nota hann í eigin-
| gjörnum tilgangi — til að koma sér
eða sínu fram. Með kynflokkunum
mörgu, sem Ameríku-löndin byggja
og saman hafa runnið og saman eru
að renna í eitt — eina volduga og
nýja þjóð, hafa verið þeir menn, og
eru enn, sem notað hafa viljað sjálfs
j sín upprunalega ættstofn sjálfum sér
| til hagsmuna, einkum í stjórnmál-
j um og samkepninni um völd og
mannaforráð. Ekkert verra getur
hent nokkurt þjóðfélag, en að þar
sé kynflokkarnir innilokaðir hver í
sínum kvíum. Sem borgarar megum
vér ekkert vita annað en hag þjóðar-
innar og hvergi skipa oss undir önn.
ur merki í þjóðmálum annarsstaðar
zn þar sem óhlutdræg sannfæring vor
um málavöxtu býður. Ættflokka-
metnaður (clanishness) hefir margri
þjóð á kaldan klakann komið. Séum
vér Islendingar clanish í málum
mannfélagsins — skammsýnir sér-
gæðingar, — þá slitnar þráðurinn af
s.jálfum sér, því þá hefir hann teygð.
ur verið á óeðlilegan og skaðlegan
hátt.
2. Þjóðernisþráðurinn verður, til
þess hann ekki slitni, að vera alfrjáls
og einungis eðlilegum böndum bund-
inn við sína fornu hæla.
Mjög mikið er undir þeim tengsl-
um komið, sem þráðinn tengja við
hinn fruimstæða hæl þjóðernis upp-
takanna á ættjörð vorri, íslandi.
Það þá fyrst og fremst að þar
“heima” haldist og aukist sú menn-
ing og siðgæði, sem vér teljum oss
gagn og virðing að njóta. En al-
gáðír þurfum vér að vera í þeim
efnum. Við heimahælinn getum
vér bundið oss svo óeðlilegum
rembihnútum, áð við það slitni
þráðurinn. Á tvenskonar hátt get-
um vér tengt þráð þjóðernis-vitund-
ar vorrar við ísland. Sá er annar,
og er óviturlegur, að vér ætlum oss
og vorum niðjum að vera hold og
bein þjóðarinnar á íslandi. Sá er
hinn, og er viturlegur, að vér vitum
oss orðna nú þegar 'hold og bein hér-
lendrar þjóðar, en þrátt fyrir það
varðveitum vér i sálu vorri anda og
vitund vors upprunalega eðlis.
“Hvat brast við svo hátt ?” spurði
Ólafur konungur á Orminum langa,
er bogastrengur Einars Þambar.
skelfis var skotinn sundur. “Noreg-
ur úr hendi þér, konungr,” svaraði
Einar. Þetta flaug mér i hug, þá
eg ekki alls fyrir löngu hlýddi á afar
skemtilegt erindi hjá gáfuðum og
mentuðum manni, sem var nýkom-
inn úr kynnisför til ættjarðarinnar.
Það var auðfundið, að þráðurinn
hafði slitnað hjá þeim manni, og var
hvinur sá bæði hár og sár, er streng-
urinn hrökk i sundur. Sízt ámæli eg
þeim manni; miklu fremur virði eg
hreinskilni hans.
En því iminnist eg á þetta hér, að
mér virðist aðstaða þessa mæta
manns raunveruleg opinberun á því,
hvernig fer ef þjóðernis-vitund vor
er óeðlilegum böndum bundin við
frumstofninn á fslandi.
Þessi maður hafði farið 13 ára
drengur af landinu. Nú er hann vel
miðaldra maður. Alla þessa tið
hpfÖi hann haft ísland í huga sem
sitt heimaland. Að fá nú að koma
þangað aftur var að koma heim. En
þegar “heim” kom átti hann þar ekki
heima. Hann kendi engum um það
nema sjálfum sér. Hann sjálfur
hafði breyst. “Þegar eg nálgaðist
ísland,” sagði hann, “fanst mér að
eg vera að koma heim; þegar eg kom
aftur til Vesturheims vissi eg, að eg
var kominn heim.” í ferðinni til Is-
lands hafði þráðurinn slitnað. Það
var illa farið. En það var af eðli-
legum orsökum. Maðurinn hafði,
áður en hann fór heirn ofboðið
þræðinum. Hann hafði eins og
margir fleiri ætlað sig vera annað en
það sem hann var. Hann hafði hald-
ið að hann væri íslendingur, en
komst að því að hann var Ameríku-
maður.
Vér getum ekki þetta. Dr. Jó-
hannes Pálsson á þakkir skilið fyrir
það — hvað sem sumu öðru i fyr-
irlestri hans líður — að hafa gert
það ljóst, að vér getum ekki hér
verið og erum ekki islenzkir íslend-
ingar, heldur amerískir eða Vestur-
íslendingar. Einungis þeir fáu, sem
annan fótinn hafa á íslandi, geta
verulega átt þar heima. Ef við telj-
um okkur trú um það, að við séum
hold og bein af þjóðinni á íslandi
og skoðum oss útlendinga hér eða
jafnvel “útlaga,” þá slitnar þráður-
inn senn, því þetta er ekki satt og
alt, sem er ósatt slitnar af sjálfu sér.
Á alt annan hátt er sá þráður
gerður, sem oss tengir við Island, og
hann þarf aldrei að slitna. Um það
get eg lítilsháttar borið af eiginni
reynd. Þegar eg kom til íslands
fann eg þar alt, sem eg hafði átt
von á og miklu meira. Eg vissi fyr-
ir fram, að eg var ekki að fara heim.
Eg vissi hvar eg átti heima. En eg
átti ást til íslands, sögu þess, lista
þess og ljóða. ísland var mitt
draumaland. Og draumar mínir |
rættust, eða réttara sagt urðu fleiri j
og fegurri við það að koma til Is-
lands og baða sálu mína í fegurð
náttúrunnar og í blíðviðri kærleik-
ans, sem fólkið þar sýndi mér,
Nú eru það fæstir, sem því láni
eiga að fagna að ferðast til íslands.
Eigi að síður getum vér öll átt ís-
land sem kært og dýrmætt drauma-
land. Það sakar oss ekki þótt i hug
og hjarta máluim vér mynd drauma-
landsins jafnvel með nokkuð bjart-
ari og sterkari litum, en raunveru-
leikinn leyfir. Sála vor verður fyrir
það skáldlegri, bjartari og betri, að
vér látum segulþráð minninga, æfin-
týra og ímyndana flytja oss yl og
orku frá áum vorum og átthögum
og auðga vitundar-líf vort ljúfuim og
viðkvæmum kendum. Hörpu-hljóm-
arnir heiman að frá draumalandinu
dýra mega enn fylgja oss, friða oss
og hressa. Strengurinn þarf aldrei
að slitna, ef vér varðveitum hann á
þennan hátt. Þá vil eg vekja máls á
þvi, að viturlega þurfuim vér einnig
að teygja þráð þjóðernis-vitundar
vorrar út frá þeim hinum fyrstu hæl.
um, sem hún var fest við hér á vorri
nýju ættjörð — hér á landi veru-
leikans. Sé vitund vor vafin svo
fast um þá fornu hæla, að engu
megi þoka, slitnar þráðurinn, þá
hann skal teygja fram til nýrrar lifs.
aðstöðu og breyttra ástæðna. Eigi
er það skortur á virðing fyrir feðr-
um vorum og fruimherjum, þó vér
færum til eftir þörfum, hæla þá, er
þeir hér festu við þjóðernis-vitund
sína og félagslíf. Miklu fremur er-
um vér þeim til óvirðingar, ef vér
ekki þorum að hugsa fyrir oss sjálf.
ir og brjótast fram til nýrra land-
náma, svo sem þeir á sinni tíð teygðu
taug íslenzks þjóðernis út á nýjar
og betri leiðir. Sjimir menn tjóðra
sig fasta við hina gömlu hæla og
voga þaðan aldrei eitt spor að vikja,
Þeim finst sem öll breyting sé goð-
gá. Það fer þá líka svo, að þráður-
inn slitnar í þeirra höndum. Þeir
binda hann dastan viö hiÖ liðna og
þar endar þráðurinn, fyrst ekki má
róta honum og teygja hann í nýrri
mynd fraim til þess, sem nú er og
síðar mun verða. Það er ekki lítill
þáttur þjóðernis viðhaldsins, að
kunna að leiða þráðinn með sér
hvernig sem ytri kjör og hættir lífs.
ins breytast.
3. Hin sameiginlega þjóðernisvit-
und á að vera sterkur þráður, sem
oss álla tengir saman, hvar á þessu
meginlandi, séítvvér eru'nt'.
Til þess þau andlegu tengsli hald-
ist, er nauðsynlegt að þau sé laus við
alla þvingun. Fyrir því eigum vér
að forðast þá villu að troða osís öll-
um í einn og sama poka. Eélagslíf
vort á að vera alfrjálst. Skoðana-
mun hver annars eigum vér að virða.
Lífsskoðanir og trúarbrögð 'hver
annars megum vér aldrei áreita. Það
er oss holt að halda hópana sér, eftir
því sem skoðunum vorum, þjóð-
málastefnum og trúarbrögðum er
farið, svo allir búi sem bezt að sínu.
En taugin sem oss á að tengja sam-
’an er góðvildin hver í annars garð,
af því vér eigum allir í sálum vor-
um þessa dularfullu eðlisvitund, sem
sameiginlegu þjóðerni fylgir. Það á
að vera eitthvað það i oss öllum,
sem visar oss hverjum á annan, eins
og bróðir þekkir bróður af ávísun
eðlis síms. I hverri bygð sem vér
búum, hverjum stjórnmálaflokki,
sem vér fylgjum, hvaða kirkjufélagi
sem vér tilheyrum, þá á þráður þessi
hinn ósýnilegi og ólýsanlegi að
tengja oss bróðurböndum. Milli vor
íslands barna frá hafi til haf® á
þráður kærleikans að liggja, hulinn
og ósýnilegur ef vill, en traustur og
óslítandi, af því vér förum vel með
hann, ofbjóðum honum ekki, notum
hann ekki til að binda oss hver við
annan ónáttúrlegum bönduim, held-
ur til að vera flutningsfæri, sem
flytja yl og afl milli sálna allra
manna, sem af íslenzku bergi eru
brotnir.
4. Það sem mestu varðar er það,
að vér teygjum þráið vors íslenzka
þjóðernis sem lengst inn í þetta land
og hvar sem vér leggjum hann ger-
um vér, eins og Ivarr á Englandi,
grundvöll að stórum og góðum borg-
um.
Það verður raunalegt er fram líða
stundir ef engin sjást þess merki
hvar þráðurinn íslenzki hefir legið
um mannfélagið hér. Þar er nú
sögu vorri komið og ástæðuim, að
vér verðum sem fyrst að fara að
binda þráð vorrar sérstöku menn-
ingar, við svo trausta hæla hér í
þjóðlifinu ameríska, að vér megum
vera öruggir um, að þeir ekki bili.
Það er gagnslaust að tefja sig við
það að festa þráðinn við annað" en
það, sem víst er að standi um aldur
og æfi. Það eru stofnanir þjóðfé-
lagsins sjálfs, sem ætla má að ávalt
standi. Að þeim ber oss þráðinn að
leggja og festa hann þar vel. Aðal-
þættir þjóðernisins er sjálft hið and-
lega eðli þess og ósýnilegir eiginleik.
ar, sem arfþegjum þess fylgja í
marga liðu. En auk þess á hver
maður með þjóðerni sínu nokkurn
farangur, sem að gagni má verða
hvar á land sem honum er skilað.
Farangur vor er einkum afar-dýr-
ar bókmentir, sem vér höfum fengið
að erfðum. Um þær ber oss skylda
að búa sem fyrst og sem bezt við
traustustu mentastofnanir þessa
lands, að þær geti orðið alþjóð hér
til blessunar. Við þrjár menta-
stofnanir ágætar í Bandaríkjum hef-
ir þegar af öðrum verið búið prýði-
lega um íslenzk fræði og bókmentir.
Við Cornell-háskóla í Ithaca er
Eiske bókasafnið mikla og kennar-
inn Halldór Hermansson, sem nú
um tugi ára hefir veitt lindum ís-
lenzkra lista og bókmenta viðsvegar
um enskumælasdi heim með frá-
bærri atorku og fræðimannlegri
snild. Við John Hopkins háskóla í
Baltiimore er og settur kennarastóll í
íslenzkum f ræðum og kennarinn þar,
Stefán Einarsson, lætur mikinn
fróðleik út frá sér ganga í bókfræði-
legum timaritum hér í landi og víð-
ar. Við háskóla Norður-Dakota
ríkis í Grand Forks kennir og starf.
ar sá stórvirki maður, Richard Beck,
og fljúga fræðimannlegar ritgerðir
hans í allar áttir. Einkennilegt er
það, að svona langt og svona vel er
máli þessu komið á þessum stöðvum,
sem þó eru ekki við miðbik íslenzkra
bygða. Hreyfing sú, er nú og hafin
í Manitobá, sem áreiðanlega leiðir
til þess að háskóli þess fylkis tekur
íslenzk fræði sér í skaut, áður langt
líður. Fékk það fyrirtæki byr und-
ir báða vængi í yetur við hina höfð.
inglegu bokágjöf Arriljóts (Dlsons.*
Vonandi fer svo einnig að háskólar