Lögberg - 03.09.1936, Síða 1
49. ABG-ANGUB
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN
3. SEPTEMBER 1936
NÚMER 36
Frá Islandi
Línuveiðarinn “Örninn”
ferst með 19 manna áhöfn.
Öll von er nú talin úti um að línu-
veiðarinn “Örninn” frá HafnarfirÖi
sé ofansjávar. Mun skipið hafa far-
ist meÖ allri áhöfn — 19 manns —
s.l. sunnudag einhversstaÖar vestan
við Mánáreyjar.
BáÖir nótabátar skipsins hafa nú
fundist á reki tómir. Síðari bátinn
fann finskt “móðurskip,” Tessamo,
út af Meirakkasléttu síðari hluta
dags í gær og sendi skeyti um það
til Siglufjarðar. Varðskipið Ægir
hafði áður komið með hinn nóta-
hátinn til Sigluf jarðar.
Alt bendir til þess að “örninn”
‘hafi sokkið mjög skyndilega.
Ekkert hefir fundist rekið úr
skipinu, nema bjarghringur, hurð úr
stýrishúsi, koddi og plankar úr
dekkskilrúmi.
Fjöldi skipa hefir leitað síðan á
mánudagsmorgun um alt svæðið,
sem hugsanlegt er að skipið hafi
komist.
Varðskipið “Ægir” og varðbát-
urinn “Snarfari” hafa tekið þátt í
leitinni.
1 gær var norska eftirlitsskipið
“Fridthjof Nansen” fengið til að
leita einnig, og þá sérstaklega að
spyrjast fyrir um það hjá norskum
skiupm hvort þau hefðu orðið “Arn-
arins” vör.
En eftir að skeytið barst frá
^inska skipinu, um að það hefði
fundið nótabátinn, sem vantaði, var
sýnt að öli frekari leit var árangurs.
laus. Var því leitinni hætt í gær-
kvöldi.
Ægir hefir undanfarna daga leit-
að á svæðinu frá Skjálfandaflóa
austur að Fanganesi.
Álandsvindur hefir verið á þeim
slóðum undanfarna daga og mátti
því búast við, að ef mennirnir hefðu
komist í bátinn hefði þá rekið up^
undir Tjörnes eða inn í Axarfjörð.
Voru því menn fengnir til að ríða
með fjörunni, alt frá Húsavík og
norður með ströndinni. Stjórnaði
Júlíus Havsteen þeirri leit, en því
miður bar hún engan árangur.
Ægir sigldi grunt með landi fram
með Tjörnesi og sendi síðan vélbát
sinn enn nær landi. Einnig var leit.
að á vélbátnum kringum Mánár-
eyjar.
Ómögulegt er að segja með hvaða
hætti skipið hefir farist. En menn
búast við að skipið hafi ekki sokkið
vegna veðurs, heldur hafi eitthvert
slys hent um borð og að skipið hafi
sokkið afar fljótt.
Sóknarpresturinn í Hafnarfirði,
séra Garðar Þorsteinsson. var stadd-
ur á Akureyri í fyrakvöld. Brá
hann skjótt við í fyrrinótt og hélt til
Ilafnarf jarðar til þess að geta orðið
aðstandendum, sóknarbörnum sín.
um til hugtreystingar í sorg þeirra.
Þeir sem fórust á “Erni.”
19 manna áhöfn var á “Erninum,”
3 Reykvíkingar, 3 ungir menn frá
Ólafsvík og 13 frá Hafnarfirði.
Reykvíkingarnir voru:
Ólafur V. Bjarnason, skipstjóri,
60 ára, Frakkastíg 26, kvæntur og
átti uppkomin börn.
Steinn Ásbjörnsson, stýrimaður,
28 ára, Rauðará við Hverfisgötu, ó-
kvæntur. '
Eggert Ólafsson, 1. vélstjóri, 27
ára, Grettisgötu, kvæntur en barn-
laus.
Hinir 13 Hafnfirðingar voru:
Guðmundur Guðmundsson, nóta.
bassi, 57 ára, Gunnarssundi 3. Hann
var kvæntur og átti 2 börn innan við
fermingu og 3 uppkomin.
Skúli Sveinsson, 2. vélstjóri, 34
ára, Brekkustíg 25. Hann var
Efnileg og liálrœn systkini
JÓHANNES PALSSON
fiðluleikari
L'ngfrú Lilja Pálsson, sem stund-
að hefir nám i piano-spili síðastlið-
in þrjú ár hjá Miss Eva Clare hér i
borginni, lauk þann 16. júni, kenn-
araprófi í þeirri grein (A.M.M.)
í Solo Performers Class, við hljóm.
listardeild Manitoba háskólans, með
fyrstu ágætiseinkunn, og 'hlaut hæzta
stigatölu þeirra allra, er undir próf
þetta gengu í fylkinu. Hún hlaut
einnig verðlaunanámsstyrk þess fé-
lagsskapar, er Wednesday Morning
Musicale nefnist, og þessu til viðbót-
ar varð hún fyrir þeim heiðri, að
vinna fyrir pianospil gull-medalíu
þá, sem stofnað var til í minningu
um Rhys Thomas. Á fyrstu náms-
árum sínurn vann Lilja silfur-
medalíu í Elementary og Primary
Piano við Toronto Conservatory of
Music. Athyglisvert er það, að út
allan námsferil sinn, hefir hún jafn.
fratn unnið fyrir sér í vist.
Herra Jóhannes Pálsson, lauk
þann 9. júní síðastliðinn kennara-
IJIJA PALSSON
pianokennari
prófi, A.T.C.M., í fiðluleik við
Toronto Conservatory of Music,
með hæztu ágætiseinkunn, er nokkr-
um Manitoba-nemanda hlotnaðist í
þeirri grein; nám sitt, svo að segja
alt, hefir hann stundað hjá herra
Pálma Pálmasyni fiðlukennara. Jó-
hannes er prýðilega að sér í list sinni
og hefir þegar búið nemendur undir
próf við ágætum árangri.—
Systkini þessi eru bæði frábær-
lega listræn og vel að sér ger; má
þess því óhætt vænta, að þau eigi
nytsamt æfistarf fyrir höndum. For.
eldrar þeirra eru þau ágætishjónin,
Mr. og Mrs. Jón Pálsson, sem heima
eiga í Geysir-bygðinni í Nýja ís-
landi.
Þau Lilja og Jóhannes hafa rtú
ákveðið að setja á stofn kenslustofu
i hljómlist, og verður hún á heimili
þeirra Mr. og Mrs. Sigurbjörn Paul.
son að 535 Dominion Street, er veita
þar móttöku umsóknum um kenslu
fyrst um sinn.
kvæntur en barnlaus.
Guðmundur Albertsson, mat-
sveinn 23 ára, Vesturbraut 22,
kvæntur og átti eitt barn.
Sigurður Sveinsson, háseti, 53
ára, Hverfisgötu 7, kvæntur og átti
eitt barn innan við fermingu.
Þorsteinn Guðmundsson, háseti,
40 ára, Merkurgötu 14, kvæntur og
átti eitt barn.
Jón Bjarnason, háseti, 37 ára,
Selvogsgötu 16B. Kvæntur og átti
3 börn í ómegð.
Jóhann Símonarson, háseti, 61 árs,
Merkurgötu 12, átti konu og upp-
komin börn.
Hjörtur Andrésson, 37 ára, Lang.
eyrarveg 2, lætur eftir sig konu og
tvö börn í ómegð.
Feðgarnir Jóhannes Magnússon
og Magnús Jóhannesson, tvítugur
piltur, Öldugötu 6. Jóhannes lætur
eftir sig konu og 3 börn, eitt innan
við fermingu.
Sigurður Bárðar$on, 23 ára, Vest-
urbraut 6, ókvæntur, en sá fyrir
aldraðri móður sinni.
Reimar Eiriksson, 29 ára, Brunn-
stíg 4, einhleypur maður.
Gunnar Eyþórsson, 16 ára, Hverf.
isgötu 17C.
Mennirnir frá Ólafsvík voru:
Jóhannes Jónsson, 29 ára.
Hjörtur Guðmundsson, 20 ára.
Kristján Friðgeirsson, 20 ára.
Línuveiðarinn “Örninn” var 100
smálestir brúttó að stærð. Bygður í
Noregi 1003 og því orðinn 33 ára
gaimall.
Frá Noregi var hann seldur til
Færeyja og þaðn keypti O. Elling-
sen kaupm. hann 1027.
Síðan var hann gerður út héðan
úr Reykjavík og hét þá “Pétursey.”
Núverandi eigendur voru Sam-
vinnufélagið “Ernir” í Hafnarfirði.
—Morgunbl. 12. ágúst.
ölduangur stofnar sjóði
með yfir 100 þús. kr.
Jón Sveinsson trésmíðameistari
andaðist í fyrrakvöld að heimili sínu
hér í bænum, Öldugötu 59, tæpra
84 ára að aldri.
Æfiferill þessa látna öldungs er
næsta merkilegur.
Jón var fæddur að Árnesi í Stað.
arsveit 4. nóv. 1852. Foreldrar hans
voru Sveinn Ólafsson bóndi x Árnesi
og kona hans, Steinunn Ólafsdóttir.
Jón ólst upp hjá foreldrum sín-
um til fermingaraldurs, en réðst þá
til vinnumensku að Drápuhlið í
Helgafellssveit, en var þar aðeins
eitt ár. Fluttist þá í Staðarsveit
aftur og réðst vinnumaður að Stað-
arstað. Þar var hans 6 ár.
Árið 1876 fluttist Jón til Reykja.
víkur og tók að læra trésmíði hjá
Jakob Sigurðssyni, trésmíðameist-
ara. Ijá var Jón eignalaus að öðru
leyti en því, að hann átti 6 ær, er
hann leigði bónda í Staðarsveit.
Er Jón hafði verið lærlingur í 4
ár gerði hann sveinsstykki, sem
snikkari.
Úr þessu gerðist Jón víðförull.
1883 fluttist hann búferlum til
Kaupmannahafnar og árið 1888 til
Hamborgar og stundaði trésmíðar á
báðum stöðunum. 1889 fluttist
hann aftur til Rvíkur.
En ekki varð dvölin löng hér, þvi
1891 fluttist hann til Ameriku.^
Jón dvaldist á ýmsum stöðum í
Ameríku og hafði góða atvinnu þar.
En 1895 fluttist hann aftur til
Reykjavíkur og dvaldi síðan þar til
æfiloka. Nokkru síðar (1900)
kvæntist hann Elísabetu Árnadótt-
ur, prófasts Böðvarssonar á Isa-
firði.
Jón bygði og átti um langt skeið
stórhýsið nr. 14 við Pósthússtræti
og einnig hið áfasta hús við Templ-
arasund.
Jón var vel efnaður og munu fáir
vita það, að hann stofnaði 3 sjóði,
sem nú e;ru til.
Þessir sjóðir eru:
Yerðlaunasjóður Staðarsveitar í
Snæfellsnessýslu. Tilgangur sjóðs-
ins er: “Að styðja á hvern hátt sem
vera skal búnaðarframfarir í Stað-
arsveit i Snæfellsnessýslu.” Stofnfé
61,020 kr.
Sumardvalasjóður Jóns Sveins-
sonar. Tilgangur: “Að styðja að
því, að veikluðum börnum úr
Rcvkjavíkurbæ verði veitt sumar-
dvöl í sveit.” Stofnfé 10 þús. kr.
Þjóðmálasjóður Jóns Sveinssonar.
Tilgangur: “Að styðja að því með
verðlaunum fyrir greinar í blöðum
eða timaritum eða með útgáfu blaða
eða tímarita eða á hvern annan hátt,
sem vera skal, að almenningi hér á
landi verði birtar röksemdir gegn
öfgum og ósannindum í íslenzkum
þjóðmálum og sannar, hlutlausar
frásagnir um íslenzk þjóðmál, svo
og um erlend þjóðmál, að þvi er
þau geta talist hafa áhrif á íslenzk
þjóðmál.” Stofnfé 33 þús. kr.
—Mbl. 13. ágúst.
Ur borg og bygð
Þær Miss Alda Johnson og Miss
Sigríður Vestdal frá Wynyard,
Sask., er dvalið hafa hér í borginni
um'þriggja vikna tima, lögðu af
stað heimleiðis i hil á föstudaginn
var. í för með þeim var Mrs. Mar-
teinn Sveinsson frá Elfros, ásamt
syni sinum. Bílstjórinn var Barney
Sigurðsson frá Yorkton.
Mr. G. O. Einarsson verzlunar-
stjóri frá Árborg var staddur í borg-
inni á föstudaginn í vikunni sem
leið.
Mr. og Mrs. Henry Bjerring með
tveimur dætrum sínum Carrol og
Hope, ásamt Björgvin Johnson og
Mrs. A. H. Robson, lögðu á stað
heimleiðis til Minneapolis í vikunni
sem leið eftir mánaðar dvöl hjá for-
eldrum Mrs. Bjerring, Mr. og Mr.
A. W. Johnson, Cypress River, Man.
og í heimsókn til skyldmenna í Win-
nipeg.
The Junior Ladies Aid Fyrsta
lúterska safnaðar, heldur fund á
þriðjudaginn þann 8. september, kl.
3 e. h., í fundarsal kirkjunnar. Áríð.
andi að meðlimir sæki fundinn senx
allra bezt og mæti stundvíslega.
Mr. og Mrs. Halldór Erlendsson
frá Árborg, voru stödd í borginni
seinni part vikunnar sem leið.
Mikið er verið að laga til i Jóns
Bjarnasonar skóla um þessar mund-
ir; plastra þar sem þurfti, mála
veggi og gólf. Þar verður mjög
vistlegt þegar nemendur hefja þar
starf í haust.
Á fimtudaginn í vikunni sem leið,
komu hingað til þess að vera við út-
för föðursystur sinnar, Miss Þór-
eyjar Ólafsson, þeir J. K. Ólafsson,
fyrrúm ríkisþingmaður og Ó. K. Ól-
afsson, báðir frá Garðar, N. Dak.
I för með þeim voru tveir synir hins
fyrnefnda, þeir Hermann og Theo-
dore.
Miss Ingibjörg Sigurgeirsson,
kenslukona frá Hecla, Man., kom til
þorgaritinar á þriðjudaginn.
Prófessor Alexis, kennari í nor-
rænum fræðum við ríkisháskólann í
Nebraska, sem íslendingum er að
góðu kunnur frá komu sinni hing-
að fyrir tveimur árum og áhuga
hans á íslenzkum fræðum, hefir
dvalið um hrið í surnar á Girnli, til
þess að æfa sig í að tala fslenzku.
Var hann til heimilis á Betel, og
kvað sér endurminningarnar frá
þeirri dvöl sinni þar, verða mundu
ógleymanlegar. Prófessorinn er
farinn að tala islenzku eins og fara
gerist. Hann lagði af stað hermleið-
is á miðvikudaginn.
Föstudaginn 11 sept. flytur séra
K. K. Ólafson fyrirlestur í lútersku
kirkjunni að Langruth kl. 8 að
kvöldinu. Umræðuefni: “Nýstefn-
ur og nauðsynjamál.” Frjáls sam-
skot.
Samskot til Ólafssons barnanna
Frá Sigurbjörgu Sigfúsdóttur og
manni hennar, Sveini Árnasyni, $10.
Einlægar þakkir,
/. S. Gillis.
Síðastliðinn laugadag komu hing-
að til borgar sunnan frá Hensel, N.
Dak., Mr. Hannes Björnsson og
Mrs. Bergman, ásamt dætrúm sín-
um þremur, þeim Evelyn, Alice og
Dolores. Fólk þetta hélt heimleiðis
að kvöldi hins sama dags. I ferða-
mannahóp þessum var einnig frú
Kristrún Sigtmundsson frá Cherry-
dale, Virginia.
Mr. Joseph Ólafsson frá Leslie,
Sask., sá er vann $5,000 námsverð-
laun 1933 til þess að ljúka námi við
hvaða háskóla sem væri i Canada
eða Bandaríkjúm, kom til borgar-
innar á mánudaginn sunnan frá
Cleveland. Ohio, þar senx hann sat
6. ársþing The Fisher Body Crafts.
man’s Guild, en það var þessi stofn-
un, sem veitti Mr. Ólafsson náms-
verðlaunin. Mr. Ólafsson hefir nú
lokið fyrsta árs námi í verkfræði
við háskólann í Saskatchewan.
Frú Salína Guttormsson frá Flin
Flon, Man., var stödd í borginni um
síðustu helgi, ásamt sonum sínum
tveim. Hún lagði af stað heimleiðis
á mánudaginn.
Hið 24. starfsár Jóns Bjarnason-
ar skóla hefst miðvikudaginn 16.
sept. Þann dag fer fram skrásetn-
ing nemenda, en næsta dag skóla-
setning og kensla.
Mr. Jón Pálsson frá Geysir, Man.,
kom til borgarinnar snöggva ferð á
mánudaginn, ásamt tveim börnum
sínum, þeim Lilju og Jóhannesi.
Katólski presturinn Jón Sveins-
son, S.J., höfundur “Nonna” bók-
anna, mun vera væntanlegur hingað
til WHnnipeg, seint í september, i
heimsókn til bróður síns hér.
Undanfarin árthefir hann ferð-
ast úm þvera og endilanga Evrópu
og flutt fjölda fyrirlestra aðallega
um íslenzk efni. Nú er ferðinni
heitið til Austurlanda.
Eftir því sem hann hefir nýlega
skrifað gerði hann ráð fyrir að
leggja á stað frá Söuthompton á
Englandi með “Berengaria” 28.
ágúst, til New York, eftir nokkra
dvöl þar kemur hann til Winnipeg
og verður þar nokkra daga. Síðan
fer hann til San Francisco og þaðan
með japönsku skipi til Yokohama.
Eftir nokkurra vikna dvöl í Japan,
fer hann til Kina, svo til Indlands,
og mun hann hafa í hyggju að rita
bók um ferðina. I þessu sambandi
má geta þess, að nokkuð af bókum
hans hafa verið þýddar á kínversku
og japönsku.
Meðan hann dvelur 'hér í Winni-
peg er í ráði að hann flytji tvo fyr-
irlestra annan á frönsku í St. Boni-
face College og hinn á þýzku, í sam.
komusal St. Pauls College (áður
ALBERT STEPHENSEN,
píanókennari
Mr. Stephensen, hinn velþekti
píanisti, er nýkominn heim sunnan
frá New York, þar sem hann dvaldi
um hríð við framhaldsnám í pianó-
spili, hjá frægum kennara, Mr.
Albert Jones. Mr. Stephensen er
sonur þeirra Mr. og Mrs. Sigurður
Stephensen að 417 Ferry Road, St.
James.
Manitoba College), sem nú er í
höndui^ Jesúíta, reglubræðra séra
Jóns.
Ófáanlegur mun hann til að flytja
fyrirlestra eða ræður á ensku eða
islenzku, því í þeim málurn er hann
farinn að ryðga.—F. S.
HUNDRAÐ OG ELLEFU
ABA GÖMUL KONA DEYF
I BELMONT
Síðastliðinn mánudag lézt að
heimili sinu í Belmont, Man., Ange-
lique Gooslaw, 111 ára ára að aldri.
Var hún fædd í Fort Garry. Hún
var ógift alla æfi. Miss Gooslaw
var afarheilsusterk; varð í raun-
inni helzt aldrei misdægurt. Fyrir
rúmum mánuði varð hún fyrir byltu
á heimili sínu og mjaðmnarbrotnaði.
Varð þetta áfall orsök í dauða henn.
ar.
Eftirtektarvert útvarp um
tsland
Næstkomandi laugardag (5. sept.
ember) xverður víðvarpað frá stöð-
nni WMAQ eða WENR í Chicago
(outlet) yfir The Blue Network of
The National Broadcasting Com-
pany 15 minútna prógrammi um ís.
land. Stendur það yfir frá kl. 3.45.
4 e. h., Eastern Standard Time
(2.45-3 Central Standard Time).
Short wave til íslands W2XAD
—1533 kilocycles.
Dr. Richard Beck, prófessor við
rikis'háskólann í Norður Dakota,
flytur stutta ræðu á ensku, um Is-
land nútímans; og Guðmundur
Kristjánsson, óperusöngvari í Chi-
cago syngur nokkur íslenzk lög.
íslendingar í Norður Dakota,
Winnipeg, og þar í grend, munu
geta heyrt prógram þetta frá út-
varpsstöðvunum í Bismarck og
Fargo; Islendingar í Minneapolis og
Minneota fá stöðinni KSTP í St.
Paul; íslendinga í New York frá
stöðinni WJZ; og íslendingar á
vesturströndinni frá stöðvunum
KJR i Seattle, KFSD í San Diego
og KECA í Los Angeles. Eru
menn í því sambandi beðnir, að at-
huga tímamuninn í hinum ýmsu
landshlutum.
Annars er tryggast fyrir íslenzka
hlustendur, að leita nánari upplýs-
inga um útvarp þetta í einhverri
hinni prentuðu útvarpsskrá (radio
guide), eða í hinum stærri dagblöð-
um. Því miður, var eigi hægt, að
auglýsa útvarpið fyrri í íslenzku
vikublöðunum, vegna þess, að það
var ekki ákveðið fyr en í vikunni,
seim leið.