Lögberg - 24.09.1936, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 24. SEPTEMBER, 1936
ilögtjn-g
OeflB út hvarn fímtudag af
THE COLUMBIA PRESS LIMITED
695 Sargent Avenue
Winnipeg, Manitoba.
Utanáskrift ritstjórans:
EDITOR LÖGBERG, 695 SARGENT AVE.
WINNIPEG, MAN.
VerO 53.00 um áriO—Borgist fj/rirfrnm
The "Lögberg" is printed and published by The Columbia
Preea, Llmited, 695 Sargent Avenue, Winnipeg, Manitoba.
PHONE 86 327
Governor General’s Address
at Gimli, September 21 st, 1936
Mr. Mayor, Dr. Jónsson, Mr. Thorvaldson
and citizens of Gimli:
I thank you most sincerely for the welcome
you have given me today. I only regret that my
wife had to return to Ottawa and could not come
here to share it. I have been deeply interested
in hearing again the Icelandic National anthem
and I have listened with great appreciation to
what you have said in your words of welcome
about the history of your settlement. I wish I
could address you in your own ancient language.
When I was a very young man I fell in love with
the Icelandic Sagas and I learned enough Ice-
landic to read them with some difficulty in the
original. Alas: since then I have forgotten most
of what I learned but I have always been inter-
ested in your race and in all the northern races.
They are the real kinsfolk of the British people.
We understand them wholeheartedly. At the
back of their heads they think the same as we*
do. In Britain as you know there is a very large
mixture of Norse blood, especially in Scotland.
In Aberdeenshire in the county of Buchan from
which I take my name the people are nearly all
of Norse stock. It was originally settled by
Norse sea-farers who killed and salted cattle for
their long voyages. The word Buchan is purely
Norse and I myself have travelled a great deal
in Norway and have sailed the northern seas
and visited most of the northern islands. A
thousand years ago when Britain was merely a
huddle of tribes who never ventured beyond
their own shores your people were the great
explorers of the world. You have been to Russia
and Constantinople and your race was the first
to set foot in America. This fine tradition of
adventure you have never lost.
I have just been looking at two very interest-
ing documents, one is the address of the Ice-
landic Society of Winnipeg in the year 1886 to
Sir John A. Macdonald who was then Prime
Minister of Canada in your plea for a greafer
encouragement of Icelandic seHtlement. The
other is an address delivered ten years earlier
by a predecessor of mine Lord Dufferin in this
very place in which he wished the Icelanders
here to remember and be faithful to their old
traditions.
I am glad to think that since then the number
of Icelanders in Canada has very greatly in-
creased and you have become a vital part of the
Canadian people. I wish we had more of you.
We can never have too many of you in Canada.
Wherever I go I hear praise of the qualities, the
industry and enterprise of your race. You have
become in the fullest sense of the word good
Canadians taking your share in all the activities
and enterprises of your new country but I hope
you retain your old traditions. Now that, ladies
and gentlemen, is the way in which a strong
nation is built up—to acquire the loyalties of
your adopted country but at the same time to
remember the rock whence you were hewn and
to preserve your own native traditions as a con-
tribution to the making of a new Canada.
Ladies and Gentlemen, sixty years ago Lord
Dufferin remarked upon the fidelity of the Ice-
landers in Canada to their old Icelandic culture.
Now as you have said, Sir, it was a very great
culture and produced some of the greatest litera-
ture ever written by mortal man.
Up in that lonely Iceland in the stormy seas
of the north, your forefathers established a mode
of living which has rarely been paralleled in
history and you produced great literature. I
think myself that the Icelandic Sagas are among
the greatest works of human genius. I should
like to make one remark about two elements in
that tradition derived from the Sagas which I
think to be of the utmost importance in the world
today. You have already mentioned their pro-
found respect for the law. The heroes of the
Sagas were not only great warriors and adven-
turers but astute jurists as well. You find the
emphasis upon the importance of law every-
where. Now today at a time when the power of
law in many parts of the world seems to be
weakening that seems to me to be of the first
importance, that tradition of respect for law.
You can have no civilization unless the law of
the community is supreme over individual pas-
sions and interest. That is one great tradition
from your literature but I think there is a still
nobler one, and I would define it as a belief
that truth and righteousness must be free for
their own sake without interference. Consider
what was the creed of your old Icelandic fore-
fathers. Odin was the first of the gods, the
personification of all manly virtues. Yet some
day Odin was destined to fall, the powers of evil
would be triumphant and Odin would be over-
whelmed in darkness but that did not weaken
their belief in Odin. They were prepared rather
to fall with Odin than to triumph with the
powers of evil. That seems to me the only true
and manly morality. That was the creed of
your forefathers in the days before their con-
version to Christianity. That is the kernel and
thought of our own Christian faith. That is the
onJy faith which can put salt and iron and vigour
into human life.
Ladies and gentlemen, I have long looked for-
ward. to this meeting and I am deeply grateful
to my friend Mr. Thorson for arranging it. I
feel that I am today in a very special sense among
my own people.
As I said I wish I could address you in your
own ancient language but I will finish with
some words of it.
Eg þakka yður öllum hjartanlega fyrir góð-
vild yðar. /
Avarp Tweedsmuir lávarðar
til Islendinga, flutt að Gimli,
mánudaginn þann 21. sept. 1936
Herra bæjarstjóri,
Dr. Jónsson,
Herra Thorvaldson og
Gimlibúar:—
Eg þakka yður af allri einlægni þau fagnaðar-
rnerki, sem þér Ihafið auðsýnt mér í dag. Það eitt
skyggir á, að konan mín varð að hverfa til Ottawa
og gat því ekki komið hingað til þess að njóta ánægj.
unnar með mér.
Það hefir hrifið dýpstu strengi tilfinninga minna
að heyra enn á ný þjóðsöng yðar, og eg hefi hlustað
með fullri viðurkenningu á það, sem þér hafið sagt
um sögu landnáms yðar í ávarpi yðar til mín. Eg
vildi að eg gæti ávarpað yður á yðar eigin forntungu.
Þegar eg var kornungur maður varð eg hrifinn af
íslendingasögunum og lærði nægilega mikið í ís-
lenzkri tungu til þess að geta lesið þær á frummálinu,
þótt mér gengi það allerfitt. En því miður hefi eg
nú gleymt að mestu leyti því litla, sem eg hafði lært.
En þrátt fyrir það hefi eg ávalt borið hlýjan hug til
þjóðar yðar, og yfir höfuð að tala til allra Norður-
landa þjóðanna. Þær eru aðal frændfólk brezku
þjóðarinnar. Vér skiljum þær fullkomlega. Hugs-
anir þeirra eru í raun og veru eins og hugsanir vorar.
Eins og þér vitið er blóð hins brezka fólks mjög
blandað blóði norrænna manna, og sérstaklega á
Skotlandi. I Aberdeen héraði í Buchan-sýslu, sem
nafn mitt á uppruna til, er fólkið nálega alt af nor-
rænu bergi brotið. Það hérað var næstum alt numið
af norrænum víkingum, sem slátruðu nautfé, söltuðu
af því kjötið og höfðu það til matar á hinum löngu
sjóferðum. Orðið Buchan er algerlega norrænt og
sjálfur hefi eg ferðast víða um Noreg og siglt um
Norðurhöfin og korriið í flestar No(rðurhafseyj-
arnar.
Fyrir þúsund árum, þegar Bretland var aðeins
bygt kynkvislum, sem dvöldu í hópum hér og þar
og aldrei yfirgáfu landssteinana, þá voru forfeður
yðar hinir miklu landkönnuðir; þá höfðu þeir farið
alla leið til Rússlands og Miklagarðs; og það voru
menn af yðar þjóðflokki, sem fyrsrtir stigu fæti á
land í Vesturheimi.
Sjálfir hafið þér aldrei týnt þeirri góðu gáfu,
sem þannig knúði feður yðar til rannsókna og æfin.
týra.
Eg hefi verið að lesa tvö skjöl sérlega eftir-
tektarverð. Annað er ávarp frá íslendingafélaginu
í Winnipeg árið 1886; er það til Sir John A. Mac-
donalds, sem' þá var forsætisráðherra Canada; þar
er skorað á hann að auka áhuga fyrir auknum vest-
urflutningi frá íslandi. Hitt skjalið er ræða, sem
flutt var tíu árum áður af fyrirrennara mínum,
Dufferin lávarði, einmitt á þessum sama stað þar
vér nú erum stödd. Hvatti hann þar Islendinga til
þess að glata ekki sínum forna þjóðararfi, heldur
geyma hann trúlega og vera þannig sjálfum sér
sannir.
Það gleður mig að íslendingum hefir fjölgað
mjög í Canada siðan þessi ræða var flutt og að þér
eigið þegar mikilsverðan þátt í canadisku þjóðlífi.
Eg vildi óska að þér væruð hér fleiri. Það geta
aldrei orðið ofmargir Islendingar í Canada. Hvar
sem' eg fer, er viðkvæðið æfinlega og allstaðar það
sama: að þér séuð gæddir manndómi, framsókn og
dugnaði. Þér hafið orðið góðir canadiskir borgarar
í hinni yfirgripsmestu merkingu sem það orð á til;
þér hafið tekið yðar fulla skerf í störfum og fram-
förum yðar nýja heimkynnis; en eg vona að þér
einnig haldið við yðar forna arfi. Þér konur og
menn, sem mál mitt heyrið; minnist þess að með
því móti einu er mögulegt að skapa sterka og mikla
þjóð, að fólkið sem hana myndar sé trútt sínu nýja
landi en muni það jafnframt af hvaða bergi það
er brotið, verndi alt það bezta, sem þaðan var erft
og leggi það fram sem efnivið til sköpunar hinni
nýju canadisku þjóð.
Konur og menn; sextíu ár eru nú
liðin síðan Dufferin lávarður mint.
ist þess hversu trúir íslendingar í
Canada væru sinni forn-islenzku
menningu. Eins og þér hafið tekið
fram var það engin smávægis menn.
ing; hún f æddi af sér nokkum hluta
þeirra mestu og merkustu bókmenta,
sem dauðlegum mönnum hefir
nokkru sinni auðnast að skapa.
Á íslandi, hinni eyðilegu eyju,
þar sem stormur og stórsjór kváð-
ust á, stofnuðu forfeður yðar þjóð.
líf, sem fátt hefir jafnast við í
mannkynssögunni, og þar voru
framleiddar hinar merkustu bók-
mentir. Eg fyrir mitt leyti álít að
Islendingasögurnar séu með merk-
ustu verkumi, sem mannsandinn hef.
ir framleitt.
Mig langar til að minnast á tvö at.
riði, sem koma í ljós í þessum sög-
um — atriði, sem eg tel afar þýð-
ingarmikil nú á vorum tímum. Þér
hafið þegar minst á það hversu
: djúpa virðingu forfeður yðar báru
| fyrir lögum og landsrétti. Sögu-
hetjurnar voru ekki einungis miklir
^ sjógarpar, víkingar og æfintýra-
menn, heldur voru þeir einnig hinir
snjöllustu lögvitringar.
I Allstaðar er lögð áherzla á lög-
, hlýðnina. Nú á vorum tímum þeg-
ar afl laganna virðist fara 'minkandi
ár frá ári í ýmsum löndum, þá finst
mér virðingin fyrir lögum vera þýð.
ingarmeiri en alt annað. Sönn menn-
ing er ómöguleg, nema því aðeins að
lögin hafi fult vald yfir ástríðum
manna og hegðun.
Þessi djúpa virðing fyrir lögunum
er eitt aðalatriðið i hinni fornu
menningu yðar eins og bókmentirn-
ar lýsa henni. Þó finst mér þar
koma í ljós annað atriði enn þá göf.
ugra: það er sú trú, að sannleikur
og réttlæti verði að vera alfrjáls
sjálfs síns vegna, án allra hindrana.
íhugið trúarbrögð yðar íslenzku
forfeðra. Óðinn var þeirra æðsti guð
hann var persónugerfi og ímynd
allra mannlegra dygða; samt sem
áður varð jafnvel Óðinn einhvern-
tíma að bíða ósigur; hin illu öflin
urðu að sigra hann og myrkravöldin
fengu yfirhöndina. En þessi ósigur
veikti ekki trú þeirra á Óðinn; þeir
voru reiðubúnir að falla með honum
1 heldur en að eiga þátt í sigrinum
með hinu illu öflum. Þetta finst
mér vera hið eina sanna og varanlega
siðferðislögmál. Þetta var trúar-
játning forfeðra yðar áður en þeir '
snerust til kristni. Og einmitt þetta '
er kjarni og hugsun vorrar eigin
kristnu trúar. Það er eina trúin,
sem skapar mannlegu lifi heilbrigði,
hreysti og kraft.
Konur og menn, eg hefi lengi
hlakkað til þessarar stundar, og eg
er einkar þakklátur vini mínum
herra Thorson fyrir alt hans starf í
þessu sambandi; eg finn til þess að
eg er í dag í alveg sérstökum skiln-
i ingi staddur á meðal míns eigin
fólks.
| Eins og eg tók fram áður, vildi
eg að eg gæti ávarpað yður á yðar
I e'£in forntungu,, en þó eg geti það
j ekki, þá langar mig samt til að enda
! þessi orð með einni íslenzkri setn-
^ in?u : Eg þakka yður öllum hjart-
anlega fyrir góðvild yðar.
The Modern Land of
the Sagas
By PROF. RICHARD BECK
(A radio address broadcast Sept
5, 1936, from Station WENR
Chicago, over the Rlue Netmorl
of The National Broadcastini
Company, and short-waved U
Europe from Station W2XAD
Schenectady, New York).'
I deeply appreciate the privi-
lege, granted me through the
courtesy of the National Broad-
casting Company, to address you
for a few minutes on Iceland of
today—“The Modern Land of the
Sagas.”
In 1930 Iceland celebrated the
one-thousandth anniversary of
its Parliainent, the Althing. This
unique event, the millennial of
the oldest functioning parlia-
ment, attracted world-wide atten-
tion. The elaborate and success-
ful celebration, which d r e w
thousands of visitors to the saga-
land, was an eloquent reminder
of the fact that the small Ice-
landic nation — numbering only
115,000—has a venerable history
and a notable record of achieve-
ment. Not only in the realm of
self-government, for Iceland of
old was the first republic in Enr-
ope north of the Alps; but no less
in the realm of letters, for the
Icelandic Eddas and sagas have
an honorable place among the
world’s classics.
The visitor to Iceland in the
historic year 1930 found it, as
every visitor has found and will
find, a picturesque country,
grand and impressive scenically,
as well as rich in cherished tradi-
tions. What is more interesting
and more important still, the visi-
tor attending the millennial cele-
bration discovered that Iceland
is not merely, so to speak, a
curiosity shop, from a historical
point of view, a museum preserv-
ing the dead past. He found it,
no doubt often to his surprise, a
thoroughly modern country, the
home of a progressive nation,
busily and courageously working
out ifs destiny.
In 1874 Iceland won its consti-
tutional freedom after a long
struggle; in 1904 it was granted
home-rule; finally in 1918 it was
acknowledged as a sovereign
state, the equal of Denmark in
the union existing between the
two countries. The regained in-
dependence released the latent
powers of the Icelandic nation,
which had been oppressed for
centuries. And parallel with the
political advancement there has
been a steady progress in every
field of activity. Since the turn
of the century a new Iceland has
been emerging.
In the principal means of liveli-
hood, farming and fishing, great
improvements have taken place.
In housing, sanitation, the means
of communication the same is
true. Roads and bridges have
been built or are under construc-
tion; automobiles and buses are
the order of the day. In recent
years industry and commerce
have also attaine dconsiderable
prominence. Iceland has untold
natural resources in its water-
falls, rivers and streams, as well
as in its numerous hot springs;
these resources are now being
harnessed and put to work.
Surely, Iceland has kept pace
with the material progress of the
day. It is gratifying to know that
it also occupies a place of honor
in the educational and literary
world. There is no illiteracy in
Iceland. Popular education is
wide-spread and on a high level.
There is a full-fledged school sys-
tem from a national university to
public schools or itinerant teach-
ers in every community. Litera-
ture still flourishes abundantly
in the land of the sagas, and is
more varied than ever. The fine
arts, painting and sculpture have
also come into their own in Ice-
Iand during the last few years,
as have vocal and instrumental
music. In short, Iceland is very
much alive, intellectually and
spiritually, these days. It has not
by any means all its glories bur-
ied in the past.
The depression has, as might
be expected, laid its heavy hand
on the little nation of the saga-
land. Nevertheless, the Iceland-
ers face the future with faith and
in a genuinely progressive spirit.
It is the fond hope of the friends
of Iceland everywhere, not least
its sons and daughters on this
continent, that the Icelandic
nation may preserve the best in
its rich heritage at the same time
as it progresses in the ways of
modern western life.
The story of the great cultural
achievements of little Iceland is
a vigorous reminder of the con-
tribution which small .nations
have made and are making to
the culture of the world. For as
Emerson said: “The true test of
civilization is not the census, nor
the size of cities, nor the crops,
but the kind of man that a coun-
try turns out.”
Greetings in Icelandic: Kæru
landar, sem mál mitt kunna að
heyra! Fyrir hönd okkar, er að
útvarpi þessu stöndum, og sér-
staklega fyrir hönd Þjóðræknis-
félags fslendinga í Vesturheimi,
flyt eg ykkur, sem vara-forseti
þess félagsskapar, hugheilar
kveðjur og velfarnaðar - óskir.
Einnig flyt eg kveðjur fslendinga-
félagsins “Vísir” hér í Chicago.
Og þar sem þess er fastlega
vænst, að útvarp þetta heyrist á
íslandi, færi eg fslendingum
heimafyrir ástúðlegar kveðjur og
heillaóskir okkar landa þeirra,
sem hérlendis dveljum. Bróður-
hugur brúar höfin.
Frá Islandi
Heitasti júlímánuður
í meir en sextíu ár
JÚIí mánuður í sumar, er heit-
asti mánuður, sem komið hefir
hér á landi síðastliðin 60 ár. Með-
alhitinn í júlí í sumar hefir verið
13.2 stig, en meðalhiti þessa mán-
aðar hér í Reykjavík er 10.9 stig.
Mestur meðalhiti, sem mældur
hefir verið hér i júlímánuði áður,
er 12.8 stig árin 1872 og 1933.
Heitasti dagur i júlí í sumar var
4. júlí, var hiti þá 22 stig.
Sólstundir voru í júlí í sumar
alls 250. En flestar sólskins-
stundir hafa áður mælst í júlí
1928, þá 268 og 1929, 257 sól-
skinsstundir.
Úrkoman í júlimánuði var
langt fyrir neðan meðallag, eða
aðeins 15 millimetrar; meðalúr-
koma i júlí er 49 mm.
f júlí voru miklar stillur, og
oftast norðan átt, ef einhver vind-
ur var.
Júlímánuður í sumar er því
heitasti og þurrasti júlimánuður,
sem komið hefir hér á landi sið-
an veðurmælingar byrjuðu.
Vormánuðirnir mai og júní
voru einnig óvenju hlýir, eða 1.6
stig yfir meðaltal.
Sólskinsstundir voru nú 184,
en voru 298 stundir 1931.
Júní mánuður var einnig hlýr
en votviðrasamur. Sólskinsstund-
ir voru 215, en haf flestar verið
áður 338, árið 1928. Meðaltal
sólskinsstunda í júni er 198. úr-
koman var langt yfir meðallag,
eða 91 mm., meðaltalið er 48 mm.
Júlíveðráttan hélst fyrri hluta
ágústmánaðar, en nú virðist sem
brevting sé að verða á. Enda er
það reynsla undanfarinna ára, að
ágústmánuður er álíka hlýr og
júlí, en venjulega votriðrasamt
upp úr miðjum mánuði. — Mbl.
16. ágúst.
7000 erlendir ferðamenn
hafa komið hingað í sumar
Um 7,000 erlendir ferðamenn
hafa komið til íslands i sumar.
Flestir hafa komið með stóru
farþegaskipunum og dvalið hér
aðeins i einn eða mesta lagi tvo
daga. Eru það um 6,000 manns.
1,000 manns hafa komið með far-
þegaskipum Eimskipafélagsins,
Sameinaða og Bergenska, sem
halda uppi föstum ferðum milli
íslands og útlanda. Hafa skipin
jafnan verið fullskipuð farþegum
i hverri ferð, en margt farþega
hefir verið fslendingar.
Ekki verður með neinni vissu
sagt hve mikið þessi ferðamanna-
hópur hefir skilið eftir i landinu
af erlendri mynt. Ekki þykir þó
ofhátt reiknað að þeir, sem koma
ineð stóru farþegaskipunum eyði
að minsta kosti 40 krónum.
Lætur þvi nærri að ferðamenn
af skemtiferðaskipunum h a f i
skilið hér eftir V\ miljón króna.
Ferðamenn, sem koma hingað til
dvalar eyða auðvitað miklu
meira.
Morgunblaðið átti í gær tal við
Björn ólafsson stórkpm. sem er
einn stjórnandi ferðamannafél-
agsins “Hekla” er séð hefir um
móttökur flestra erlendra skemti-
ferðamanna í sumar.
Vér spyrjum Björn hvort hann
áliti að hægt sé að auka ferða-
mannastrauminn til íslands að
sumrinu til.
__Mér virðist ekki vera neinn
vafi á því að hægt sé að auka til
muna ferðamannastraum e i n -
stakra ferðamanna hingað til
lands—segir Björn. Á eg þar við
ferðamenn, sem koma hingað til
dvalar og ferðalaga i nokkra
daga, en ekki þá, sem koma með
stóru ferðamannaskipunum.
En til þess að koma því i kring
þarf talsvert viðtæka og kostnað-
arsama auglýsingastarfsemi og
skipulagningu á fólksflutningum
hingað til landsins.
En þetta er hlutverk Ferða-
skrifstofu ríkisins og sé eg því
ekki ástæðu til að fara lengra út
í það mál.