Lögberg - 17.12.1936, Blaðsíða 11

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 17. DESEMBER, 1936
11
Islendingur stofnar og starfrækir stórvoldugt iðnfyrirtœki
Framleiðir: Kassa, Wood-Wool og Kwick Kleen kindling
Heródót
Grískuir sagnritari, sem ritaði
mannkynssögu fyrstur manna.
Hann er sagður fæddur í borginni
Halikarnassos í L,itlu-Asíu um 484 f.
Kr. og mun hafa dáið sextugur að
aldri (um 356).
Hann var því fæddur fám árum
áður en sjóorustan mikla varð við
Salamis milli Xerxes Persakonungs
og Grikkja. Sá óvænti atburður
vakti sameiginlega ættjarðarást hjá
Grikkjum og um engan atburð hefir
verið jafn tíðrætt á æskuárum Heró-
dóts.
Það var þrent, sem rann saman
í eitt hjá þessum merkilega manni
og studdi að því, að það var hann,
sem ritaði hina fyrstu veraldarsögu
—tíminn, sem hann fæddist á, stað-
urinn, þar sem hann fæddist og alveg
einstæð forvitni, sem bersýnilega
hefir verið honum meðfædd.
Heródóts-fjölskyldan var í hárri
virðingu í fæðingarborg hans.
Frændi hans einn var rithöfundur
og stjórnmálamaður og er svo að
sjá, sem Heródót hafi verið honum
fylgisamur, og það svo, að af þeirri
fylgisemi í stjórnmálum var Heró-
dót rekinn í útlegð til Samos-eyjar
um langan tima.
Af þessu má skilja, hví Heródót
ber svo þungan hug til harðstjórn-
artímans, en fylgir lýðveldinu af öll-
um huga, og þjóðfrelsinu, þvi það
var einmitt frelsið, sem átti að greina
Grikki frá útlendingum.
Grikkir nefndu einu nafni Bar-
bara þær þjóðir, sem töluðu mál,
sem þeir ekki-skildu og var í eyrum
þeirra eins og rabb rabb. I því atriði
var Heródót sjálfur sannur Grikki
(eða Helleni, sem þeir kölluðu sig),
enda þótt saga hans sýni, að hann
hafi fyllilega kunnað að meta menn-
ingu Austurlandaþjóðanna. Alt
hefði hann viljað af þeim læra, ann-
að en tungur þeirra. Það er víst
líka hið eina, sem honum hefir ekki
verið forvitni á, því tekur hann sinn
þátt í hinum ótrúlega hroka forn-
aldarþj óðanna gagnvart þeim, er
eigi töluðu sömu tungu. En að því
sleptu, þá hefir víst aldrei uppi ver-
ið nokkur maður, sem hafi lagt svo
mikla rækt við forvitni sína, að hún
yrði að alráðandi þekkingarþrá.
Hefði hann verið uppi á vorum dög-
um, þá héfði hann svelgt í sig al-
fræðibækur vorar, sérstaklega allar
greinar, sem lúta að landfræði,
þjóðafræði, jarðfræði, náttúrusögu,
trúarbragðasögu og stjórnmálasögu.
Það má ráða af mannkynssögu hans.
En ekkert slíkt var til á hans dög-
um, ekkert nema kvæði um goð og
menn og heimspekileg heilabrot um
eðli hlutanna. En það voru stað-
reyndir, sem Heródót lagði allan hug
á. En þeirra var ekki hægt að afla
sér þá, nema á einn hátt, afar-ein-
faldan, en feykilega erfiðan um leið.
Það var með því að ferðast til hvers
staðar fyrir sig og annað hvort sjá
alt sjálfs síns augum eða hitta menn
sem kunnu að segja deili á einu og
öðru.
Auðvitað gat þetta mistekist, en
hér var ekki á það að líta, heldur
hitt, að þar sem víð nú förum i
bókasafn til að fá upplýsingar, þá
varð maður á hans dögum að ferð-
ast hundruð mílna, og þó voru sjó-

Lýsið upp um Jólin !
Kaupið Edison Mazda Lampaglös.—
Ef að betri glös væru á boðstólum,
myndum vér að sjálfsögðu selja þau.
Allar stærðir og litir við hendina,
kosta ekki meira hjá oss en niðri í bæ.
ás>argent jKtcptlc ®3orfes
675 SARGENT AVENUE
SUMARLIÐl MATTHEWS, eigandi
ferðir þá hættulegri en flugferðir
nú, og undir ferðalag á landi varð
hver einstaklingur að búa sig, eins
og menn nú búa sig undir heim-
skautaferðir.
Með þeim hætti hefir Heródót
ferðast um alla Litlu-Asíu og Sýr-
land, Mesópótamíu, og nokkurn
hluta Persíu. Hann ferðaðist líka
til Egyptalands, alla leið suður til
Elefantine (áreyjar) ; þangað rak
forvitnin hann til að fá að vita or-
sakirnar til vaxtarins í Níl. Hann
hafði líka kynt sér strendur Norður-
Afriku og til Suður-ítalíu kom hann
og gerðist þar persónulegur þátt-
takandi í byggingu borgar nokkurr-
ar, er Thuri hét. Hann fór með'
I
skipi eftié Svartahafinu alt til Krim.
Um allar Grikklandseyjar fór hann,
þvert og endilangt. Á dögum Heró-
dóts var ekkert jarðlikan til né land-
bréf ; ef lýsa átti landi eða hafi, urðu
þær lýsingar orðmargar, þar sem
ekkert landbréf fylgdi til skýringar-
auka og við miðunar.
Þetta kemur fram í lýsingu hans
á fjarlægum löndum, t. d. Krim-
nesinu og er hún þar af leiðandi
næsta ónákvæm, enda sá hann nesið
eingöngu af sjó.
Mannkynssögu sina kallar Heró-
dót Historai, eða rannsóknir. Hann
rannsakar og segir samvizkusam-
vizkusamlega frá niðurstöðunum af
rannsóknum sínum. Heródót er
frumlegur og ágætur sögumaður.
Hann segir margar góðar sögur af
sjálfs sin heyrn og sýn, og sögur,
er hann hefir eftir öðrum:: Alt
þetta undursamlega sem vér munum
frá bernskuárum vorum, um hring
Polýkratesar, um Solon og Krösös
á bálinu, um bernsku Kýrasar og um
Svika-Smerdis er runnið frá Heró-
dót; sagan hans er ótæmandi fjár-
sjóður.
Af mörgu má sjá, að hann hefir
verið auðtrúa og prestar og túlkar,
Vér óskum yður
Gteðilegra Jóla
PELISSIERS
Country
Club
Beer
PELISSIER S BREWERY
LIMITED
MULVEY and OSBORNE STS.
WINNIPEG
Phone 96 361
^ ^ ^ ^ ^
hafa leikið á hann, því að þar sem
hann kunni ekki nema móðurmál
sitt varð hann alt af að hafa túlka
með útlendum þjóðum. Þar á móti
er alt það, sem hann segist hafa séð
sjálfs síns augum vafalaúst áreið-
anlegt og oft hafa fornmenjagreftir
sannað sögu hans.
Af frásagnarhætti Herodóts má
ráða, að hann hafi lesið sögur sínar
fyrir, og þá að líkindum látið þræl
sinn skrifa, eins og algengt var í þá
daga. Hér er ekkert af tilgerðar-
mælsku þeirri, sem einkendi grísku
seinni tíma. Alt er sagt blátt áfram,
eins og maður tali við mann, og
honum er mjög tamt að byrja að
segja. frá einhverju, en þá kemur
honum annað í hug, sem harin skýt-
ur þá inn í frásögnina jafnóðum.
En svona ritar enginn, heldur tala
menn svona. Af þessu má því ráða,
að hann hefir lesið sögur sinar fyrir
ritara.—Heimilisblaðið.
Flugferðir um háloftin
Flugferðir um háloftin verða al-
gengar eftir nokkur ár, að dómi
ýmissa sérfróðra manna, en með öll-
um stórþjóðunum er nú unnið að
rannsóknum og undirbúningi á þessu
sviði. — Enskur flugforingi flaug
nýlega í nærri 50,000 enskra feta
hæð og reyndist flugvélin afburða
vel. — /Etla Bretar að smíða fleiri
slíkar.
Breska flugmálaráðuneytið hefir
ákveðið að láta fara fram ítarlegar
rannsóknir, að því er snertir skil-
yrði til hraðflugferða um háloftin.
—Orsökin til þess, að brezka flug-
málaráðuneytið lætur þetta mál til
sín taka, er m. a. sú, að háloftsflug-
ferð bresks flugforingja tókst á-
gætlega og reyndist flugvélin, sem
hann notaði, afburða vel. En það
var flugvélaflokksforingi að nafni
F. R. D. Swain, sem nýlega flaug í
sérstaklega útbúinni ílugvél til há-
loftsflugs, og komst í nærri 50,000
enskra feta hæð, eða nákvæmlega
talið 49,967 e. f. h. Þegar Sv.ain
hafði unnið afrek þetta, tilkynti
flugmálaráðuneytið þegar, að hafist
yrði handa þegar í stað til þess að
smíða aðra flugvél af samskonar
gerð og Swain notaði. Hreyflarnir
ií þessum flugvélum; eru ekki loft-
kældir, heldur um svo kallaða
“vökvakælingu” að ræða. — Flug-
vélarnar verða báðar notaðar til
frekara tilraunaflugs um háloftin.
Swain flugmaður hefir sent flug-
málaráðuneytinu ítarlega skýrslu um
flugferð sína. Flugvélin, sem hann
notaði, er kölluð Bristol Type 138.
Er hún nú í Farnborough, á vegum
einnar stofnunar flugmálaráðuneyt-
isins þar, og verða farnar í henni
nokkrar reynsluferðir upp í háloft- ,
in, — helmingi hærra í loft upp en
Mt. Everest, hæsta fjall í heimi,
teygir koll sinn upp í loftið. — í ,
tilkynningu frá flugmálaráðuneyt- '
inu segir, að fullvíst megi telja, að í '■
flugvél eins og þeirri, sem hér er um
að ræða, megi komast miklum mun
hærra í loft upp en Swain komst í
flugferð sinni fyrir nokkuru. Stór-
þjóðirnar allar hafa nú athuganir
og tilraunir með höndum, að þvi er
flugferðir um háloftin snertir, af
viðskiftalegum og hernaðarlegum
ástæðum, en það er enn ýmislegt,
sem þarf frekari rannsóknar við, en
það er búist við, að sigrast muni á
öllum “tekniskum” erfiðleikum áður
langt líður, og þess muni eigi langt |
að bíða, að flugferðir um háloftin
verði algengar. — Ýmislegri reynslu,!
sem fæst í tilraunaflugferðunum,
halda stórþjóðirnar leyndri, en flug-
ferð Swains og árangurinn af henni
þykir eitt hið merkilegasta þar að
lútandi, sem að undanfömu hefir
kvisast um.— (United Press)
Hátíðakveðjur frá
C ACHE
Confectionery
Cor. PORTAGE & ARLINGTON
Lunch Counter - Confectionery
KAUPIÐ
Rafgjafir
/ CITY HYDRO’S
SÝNINGARRÚÐUM
Þér finnið þar eitthvað við-
eigandi fyrir hvern meðlim.
f jölskyldunnar.
SKRAUT LAMPAR
frá ..........
KAFFIKÖNNUR
ÚR GLERI, frá.
RAF-KLUKKUR
frá, .........
VÖFFLUJÁRN
frá ..........
TOASTERS
frá ..........
STRAUJARN
frá ..........
VASALJÖS
frá ..........
$1.98
$2.95
$4.45
$4.45
$1.69
$1.69
70c
Einnig mikið úrval af hitunar-
púðum, jólatrésljósum, leik-
fanga raflestum, Humidifiers,
Percolators, Cigarette Lighters
Razors, o. fl.
Símið 848131, eða finnið
Olu LhjÆl/ro
BOYD BUILDING
Einnig að
55 PRINCESS STREET
Ti '“hild's Health Today
is the
Ni ; HEALTH TOMORROW
BUY
Christinaa
Sectls