Lögberg - 16.03.1939, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAOINN 16. MAitZ, 1939
----- ANNETTA
Eftir Oliver Orbisen.
1 fyrsta skifti, sem hin unga kona hins velæru-
vc-röa séra Davíðs Beecher sýndi af sér þrjósku, og
jafnvel aÖ hún gæti orÖið) hreinasta kvenskass, ef því
væri aÖ skifta, það var þegar litla dóttir þeirra fædd-
ist.
“Hún skal ekki verða skírð Hannah,’’ sagði hún
við hinn undrandi eigi'nmann sinn. “Móðir mín
framdi þann glæp að láta mig heita Mehitabel. Marga
stundina hefi eg grátið út af því, en litla stúlkan mín
skal ekki þurfa að burðast með ljótt nafn, sem hún
hatar af öllu hjarta.”
“Hannah,” sagði psesturinn eins og hann væri
að hugsa sig um, “það þýðir náð, miskunn og yndis-
þokki.”
“HvaÖ margir heldur þú aÖ viti það,” spurði
unga konan meÖ fyrirlitningarkeim í röddinni. ÞaÖ
er svo kjánalegt nafn, það er ekkert skáldlegt viÖ það,
þaÖ er nú þegar auðséÖ að dóttir okkar verður fríðleiks
kvenmaður. Eg sætti mig alls ekki við nafnið
Hannah; en við skulum reyna að komast að samkomu-
lagi DaviÖ.eftir á að hyggja þá eru til styttingar af
Hannah. Eátum okkur sjá — það er til dæmis Anna,
en þaÖ er svo snubbótt. — — Anikka, þaö er svo
hátíðlegt. — — Anny, mér geðjast ljómandi vel að
því-------en Annetta----------. Já, Annetta.við skulum
láta hana heit^ Annetta,” sagði hún sigri hrósandi.
Þá höfum við fullnægt ritningunni en hún fær að
halda yndisþokkanum.” Hún brosti veiklulega og
horfði framan í alvarlegt andlitið á hinum unga
manni sínum.
“Það hljómar svo léttúðugt, Mehitabel,” sagði
hann og bristi höfuðið. “Mér finst að alt mögulegt
geti komið fyrir stúlku, sem heitir Annetta.”
“HvaÖa vitleysa, þaÖ er yndislega fallegt nafn
og eg skal sjá þannig um uppeldi hennar, að ekki
þurfi að óttast léttúðina.”
Þannig var þá hið léttúðuga nafn, Annetta (sem
alt gat komið fyrirjsameinað hinu stillilega nafni
Beecher (sem ekkert æsandi hafði nokkurntíma komið
fyrir) og öll uppvaxtarár dóttur hans bar hinn ungi
samvizkusami prestur kvíðboga fyrir því, að eitthvað
ilt kynni af þessu að hljótast, Og var stundum dálítið
leiður út af nafninu. Hannah, andvarpaði hann,
hefði verið svo áhættulaust. En Annetta, það var
eitthvað í sjálfum hljómnum setm kom honum úr
jafnvægi. En að undanteknu því, aÖ frá því að hún
var smábavtj, var auðséð að henni var ákaflega mikil
nautn i að sjá fallega liti og muni í kringum sig, þá
virtist barnið vera svo stilt og alvörugefið sem hinn ]
alvarlegast þenkjandi faðir gat framast á kosið.
Uppvaxtarárin á prestsetrinu voru mjög tilbreyt-
ingarlaus og full af sjálfsafneitun. Heimili sálna-
hirðis, sem aðeins hefir lítillar hjarðar að gæta í fá-
tækri útbo/g, er sannarlega ekkert óróabæli. Séra
Davíð þakkaði liamingjunni ef hann gat látið tekj-
urnar hrökkva fyrir hinum nauðsynlegustu útgjöldum.
Annetta ólst upp við hina mestu sparsemi. Hún
gekk í fötum, sem breytt hafði verið fyrir hana úr
fötum barna, sem meira höfðu af þessa heims gæðum,
borðaði mat, sem aldrei var neitt borið í, húsgögnin
á heimilinu voru afar fornfáleg, og að minsta kosti
heima hjá sér sá hún aldrei neitt fallegt í kringum
sig nema ef vera skyldi ástúðlegt en þreytulegt andlit
móður sinnar. En undir hinni athugulu, handleiðslu
föður síns lærðist henni að hafa ánægju af góðum
bókum, og hin sistarfandi Mehitabel kendi henni að
sauma, elda mat og stjórna húsinu frábærlega vel.
En þetta var samt hálfgert sultarlif. Hönnu-þáttur-
inn í eðli hennar gekk hina venjulegu slóð skyldurækn-
innar. Hún hjálpaði móður sinni og dáðist að hin-
urn fámáluga föður sínum, er oftast var með hug-
ann úti á þekju, en Anettu-þáttinn langaði í falleg
föt og skemtanir, sem' hæfa ungri og fallegri stúlku.
Hamingjan veit hvað lífið var tilbreytingarlaust
meðan hún var barn,en ennþá tilbreytingarlausara var
það orðið um það leyti sem hún var útskrifuð úr
mentaskólanum. Það var þess vegna álitið alveg ó-
vænt happ þegar eínn af sóknarbörnum séra Davíðs
gat útvegað henni stöðu i skartgripadeildinni í einni
af dýrustu sölubúðunum í nágrannaborginni.
Kaupið var ekki hátt, en það líktist mest krafta-
verki hve mikið munaði um það á heimilinu. Þar
sem áðurö 11 sund virtust lokuð, voru nú margir vegir
færir, svo sem kjúklingasteik á sunnudögum, fjaðra-
madressa i hjónarúm Davíðs og Mehitabel, svartur
. sunnudagakjóll, sem Annetta keypti fyrir móður sína,
án þess hún vissi af. En hvað fallegu bláu augun
hennar leiftruðu fyrsta sunnudaginn, sem hún fór í
honum til kirkju; einnig var hægt að leggja nokkrar
krónur mónaðarlega til hliðar til þess að kaupa ný
spariföt handa séra Davjð, gömlu sparifötin voru búin
að endast í fimtán ár. Það var dásamlegt hve margt
íbúarnir þrír á prestssetrinu gátu gert fyrir hvert
vikukaup, sem Annetta kom heim með i umslagi á
laugardögum. Það var jafnvel hægt að leyfa sér að
fara einstaka sinnum í kvikmyndahús, og séra Davíð
eyddi miklum tíma í að lesa um kvikmyndir í blöð-
unum til þess að velja nú góða mynd.
Annetta var himinlifandi yfir starfi sínu. Blái
smekklegi einkenniskjóllinn með hvíta Organdikrag-
anum og uppslögunum var fyrsti verulega snotri
kjóllinn sem hún hafði komið í. í fyrsta sinn á
æfinni fékk hún nú tækífæri til þess að svala feg-
urðarþrá sinni þvi að í Cherills-búðinni voru aðeins
seldir sérstaklega vandaðir og dýrir munir. Loftið
í búðinni var upplýst með dauf-fölri birtu, á gólfinu
voru þykk, rósofin teppi, og gljáandi nýtízku hús-
gögn. Búðin var sannkallað skartgripaskrín. Skart-
gripum var ekki komið fyrir til sýnis á sjálfu búðar-
borðinu, eins og í annars flokks búðum, heldur tóku
afgreiðslustúlkurnar þá hátíðlega með hinum vel
hirtu höndum sínum út úr lokuðum skápum eða lyftu
þeim upp til sýnis í glitrandi gleröskjum. Stúlkurnar
töluðu lágt og tóku á móti kaupendum með vingjarn-
legu brosi. Þetta fágaða og kyrláta umhverfi átti
mjög vel við Annettu sem hafði svo næman fegurðar-
smekk. Hn vann af miklu kappi og áhuga, og áður
en sex vikur voru liðnar var hún orðin uppáhald frú
Hodge, gráliærðu eftirlitskonunnar í skarpgripadeild-
inm.
"Að vera kominn af góðu fólki, það leynir sér
ekki,” sagði þessi vekeruverðuga heiðurskona við
sjálfa sig.
Annetta var búin að vera sex mánuði í búðinni,
þegar safirhálsbandið kom þangað, auðvitað vjir safir-
inn ekki ekta gimsteinn, því að ekta safir af þessari
stærð er aldrei hafður til sölu i búðum; en geislarnir
út frá honum voru eins skærir eins og hann hefði
fundist i einhverri nátnunni í Kashmir; en perlurnar,
semi raðað var í kringum hann voru ósviknar og það
var einnig festin. sem hann hékk í. Þetta var dásam-
legur skartgripur og raunar talsvert dýrari en skart-
gripir þeir sem venjulega voru seldir hjá Cherills.
Annetta tók andköf og sperti upp augun fyrst, þegar
hún sá hálsbandið; fegurð þess snart strengi í sál
hennar, setn aldrei höfðu titrað fyr.. Gimsteinninn
var nákvæmlega eins á litinn og augun í henni og hún
sá á augabragði, hve vel hann myndi fara sér.
Hvernig skyldi frú Mehitabel, sem hélt sig geta upp-'
rætt alla léttúð með uppeldinu, nú gefast á að líta;
eða séra Davíð, sem var svo viss uin, að alt mögulegt
gæti kontið fyrir stúlku semi héti Annetta. Bæði
höfðu haft rétt fyrir sér’og lika bæði rangt. Það
hefir í rauninni dálitla þýðingu fyrir fólk hvaða
nafni það heitir, en hvernig er á hinn bóginn hægt
að ætlast til þess, að hægt sé að uppræta kveneðlið
úr hjörtum Evu-dætra.
lfálsbandið bjó í látlausum öskjum klæddum
hvítu keitaskinni að utan, og hvitu satíni að'innan.
Sérhvern dag frá kl. níu á morgnana til kl. sex á
kvöldin stóðu öskjurnar á efstu hillunni í glersýning-
•arkassanum hemmr Annettu, og glitti þar í bláan
steininn og perlurnar í kring. Kl. sex voru öskjumar
ásamt dýrmætustu skartgripunum úr deildinni vand-
lega lokaðar inni i stórum peningaskáp. Á hverjum
degi frá kl. niu til kl. sex á kvöldin var hálsbandið
aðdráttarafl, sem óaflátanlega dró til sin augu Ann-
ettu. Einstaka sinnurrí tók hún það upp úr öskjun-
um ti! þess að sýna það einhverjum viðskiftavininum,
en það var ákaflega dýrt, svo kvenfólkið sem kom til
Cherills lét sér ávalt nægja að dáðst að þvi, án þess
að kaupa það. Annetta vonaði lika að enginn keypti
það. Meðan hálsbandið lægi þarna á hillunni gæti
hún þó fengið að horfa á það eins mikið og hana lysti,
og hún horfði méð afbrýði á hina fáu viðskiftavini,
sem virtust vera að hugsa sig um, hvort þeir ættu að
kaupa svona dýran grip. Aðeins ung og falleg kona
átti skilið að fá að bera svona fullkominn skartgrip.
En þótt einkennilega inegi virðast, þá voru það alt af
gamlar ekkjur eða feitar matrónur sem virtust vera
hrifnar af því. Annetta vildi að það kæíni einhver
ungur elskhugi og kyepti það fyrir hina yndislegu
ungu brúði sína, en hún vissi að hún mlyndi verða
æf af reiði, ef einhver fitukeppur færi burt með það
fyrir augunum á henni. Einu sinni hélt hún að nú
tnyndi það verða selt. Það kom ungur maður með
skárpleg brún augu og hallaði sér kæruleysisléga fram
á búðarborðið um leið og hann dáðist að hálsbandinu.
“Það er fallegt, finst yður það ekki,” sagði hann
við Annettu.
“Jú, það er það,” sagði hún, “það er dásamlega
fallegt,” og roði færðist í kinnar hennar. Ungi mað-
hrinn horfði til skiftis á safírinn í glerhillunni og bláu
augun í Annettu og lýsti sér aðdáun í svip hans.
“Langar yður til þess að sjá það betur?” spurði
hún og opnaði glerkassann.
"Hamingjan góð! Nei, þakka yður fyrir, —
engin af kvenfólkinu mínu hefir blá augu.” Hann
hló og slangraði í burt, en hún horfði með vandlæt-
ingu á eftir honum'. En hvað hann er sjálfsþótta-
fullur og hégómlegur þessi ungi maður. — Kvenfólkið
hans. Maður skyldi halda að hann ætti heilt kvenna-
búr. Samt sem áður fanst henni óljóst að það hlyti
að vera hamingjusöm stúlka, sem ætti svona lag-
legan pilt.
Tíminn leið, og ef Annetta hefði veitt því eftir-
tekt, þá hefði bún komist að raun um, sér tií mikillar
undrunar, að hin upphaflega barnalega aðdáun hennar
á hálsbandinu var að breytast í rnikið alvarlegri til-
finningar, sem sé ágirnd. Nú vissi Annetta alt, sem
hægt var að vita um ágirndina. Henni hafði verið
innrætt það að álíta hana eina af höfuðsyndunum,
eins og líka ágirndin vissulega er. Fyrsti löðrung-
urinn sem hún mundi eftir að hafa fengið, fékk hún
fyrir að hafa kynt sér ágirndina of vel en ekki skyn-
samlega. Ein félagskonan úr góðgerðafélagi kvenna,
sem var að skjallaunga prestinn við konu hans, hafði
sagt við mömrnu hennar. “En hvað eg öfunda yður
af að eiga svona guðhræddan mann.” Þá hafði
Annetta romsað upp úr sér með miklum hátíðleik, og
án þess að fipast, að í Biblíunni stæði, áð sá sem
liti með ágirnd á annars manns eign, bryti tíunda
boðorðið. Hinn eftirfarandi sársauki í kinninni festi
henni tíunda boðorðið ennþá eftirminnilegar í minni.
Þess vegna hefði hún átt að þekkja að hin syndsam-
lega löngun, sem greip hana í hvert skifti sem hún
leit á hálsbandið var ekki aðeins brot á tíunda boð-
orðinu, heldur líka algerlega vonlaus. Hvernig skyldi
hún nokkurn tíma geta eignast svona dýran skartgrip.
Kvenfólk er líka ólikt karlmönnum, það þarf
alt af að snerta eða halda á öllu, sem það girnist, alt
frá ungbörnum til dýrindisgimsteina. Ef Eva hefði
látið sér nægja að dáðst að eplinu úr hæfilegri fjar-
lægð, þá hefði alt v^rið öðruvísi í heiminum fyrir
kvenfólkið. Þannig var líka með Anettu, ef hún
hefði látið sér nægja að dáðst að hálsbandinu í gler-
kassanum, þar sem það lá örugt, þá hefði ógæfau
aldrei hent hana. En dag nokkurn, þegar hún hafði
gott næði og enginn kaupandi var í búðinni, tók hún
það varlega upp úr öskjuum og bar það upp að háls-
inum. Áhrifin voru eins og hin hégómlegasta Evu-
dóttir getur bezt á kosið. Fyrir ofan þennan flauels-
bláma sýndust augu hennar eins og skógarfjólur á
litinn. Hún starði hugfangin á sjálfa sig í litla spor-
öskjulagaða speglinum. Frú Hodge liorfði á hana
spölkorn í burtu og brosti. “Jafnvel uppeldi á prests-
setri getur ekki bælt niður hégómagirndina,” hugsaði
hún.
Það var þessi löngun til að dáðst að og þreifa
á, sem varð Annettu að fótakefli.
í búðinni var alt af eitthvað fyrir hana að gera,
það var enginn tími til þess að gleyma sér við að horfa
á fallega skartgripi, jafnvel þótt slíkt hefði verið leyfi-
legt. Það var ekkert tækifæri til þess að smeygja háls-
bandinu um hálsinn á sér, snúa sér í krók og kring
fyrir framan sj>egil og ímynda sér að maður væri
Deliah, eða drotningin frá Saba eða einhver af kven-
imönnum þeim, sem getið er um í Biblíunni, fremur
vegna skartgripa þeirra, sem þær höfðu átt, heldur
en vegna fróms lífernis.
Laugardagsmorgun nokkurn breyttist löngun
hennar í hálsbandið 1 ákveðna fyrirætlun. Hvers
vegna skyldi hún ekki geta tekið það heim með sér yfir
helgina og skilað því aftur á mánudagsmorguninn,
enginn rnyndi sakna þess. En hún fengi tækifæri til
þess að dáðst að því klukkutímum saman, enginn
myndi fá vitneskju um þetta, þar eð pæningaskápur-
inn var aldrei opnaður frá því á laugardagskvöld til
mánudagsmofguns. Því meira sem hún hugsaði um
þetta, því hrifnari varð hún af ráðagerðinni, en J^etta
sýnir bezt hve rétt huglxið séra Davíðs hafði verið.
Sannarlega var nú eitthvað á leiðinni að koma fyrir
Annettu.
Þetta var hlægilega auðvelt. Seinasta verk Ann-
ettu fyrir lokunartíma var að fara með öskjurnar
með dýrmætustu skáftgripuijum, og raða þeim í eitt
hornið á peningaskápnum. Hún staðnæmdist bak
við búðarborðið, smeygði hálsbandinu um hálsinn og
huldi það rrteð OrgandLkraganum, og alt var komið
í kring. Kuldinn af málminum, þegar lrann snart
heitan háls hennar var þægilega örfandi; og svo
blinduð var hún af þrá sinni að hún lokaði augunum
fyrir þeirri staðreynd að hún væri að frernja bæði
ljótan og hættulegan verknað, og flýtti sér í burtu >
I bezta skapi til þess að tiá í járnbrautarlestina heim.