Lögberg - 23.03.1939, Blaðsíða 6

6
LÖGBERGr, FIMTUDAGINN 23. MABZ 1939
-----ANNETTA -
i Eftir Oliver Orbisen.
Hvernig gat Annettu grunaÖ, að frú Hodge bitSi
í hálftíma til þess aÖ sjá' um ac5 alt væri á sínum staÖ,
áÖur en hún lokaði peningaskápnum, og lyfti upp
hvíta geitaskinns kassanum um leiÖ og hún var að
laga eitthvað til, og tæki þá eftir, hvað hann var
léttur, opnaði hann og yrði svo hverft við aÖ hin fáu
svörtu hár, sem ennþá voru eftir á höföi hennar
yrðu grá í einni svipan. Annetta, sem sat í bezta yfir-
læti heima á prestssetrinu, ölvuð af gleði, sem hún
duldi eftir beztu getu, dreymdi ekki um, að forsjónin
léki þannig á hana.
1 fyrstu gat frú Hodge ekkert gert nema starað,
því næst tók hún til fótanna og hljópt í áttina til hins
allra helgasta, þar sem aðal forstjórinn fyrir Cherills-
búöinni hafði aðsetur sitt. Hún gekk inn áni þess aÖ
drepa á dyr og stilti öskjunuml fyrir framan for-'
stjórann.
Hr. William Hontage Ranney, sem var siða-
vandur miðaldra herramaður, horfði til skiftis á
öskjurnar og frú Hodge, og sagði síðan blítt, Hu —
humm---------, hin skarpa dómgreind hans hafði á einu
vetfangi um leið og hann sá tómu öskjurnar fyrir
framan sig á borðinu, dregið sömu ályktun og frú
Hodge.
“Stolið?” spurði hann stuttaralega. “Hvað var
það ?” ,
“Safir-hálsbandið með perlunum í kring, sein
við fenguiin; frá Róm; dýrasti skartgripurinn.”
“Hve mikils virði?”
“Sextíu pund.”
“Einmitt það. Hu---------humm------------. Nokkra
hugmynd um hver tók það ?” Hr. Rainsey notaði
aldrei tvö orð, þegar hann gat komist af með eitt.
"Eg er hrædd um það,” sagði ,frú Hodge og
henni vöknaði um augun um leið, af tilhugsuninni
um erfiðasta skyldustarfið, sem hún .miundi þurfa að
vinna hjá Cherills sem sé, að ákæra Annettu Beecher
fyrir þjófnað.,
“Hver ?”
“Ung stúlka, sem kom hingað fyrir átta mánuð-
um, Annetta Beecher. Hún er prestsdóttir og fekk
fyrirtaks meðmæli.”
“Hu — — humm---------------augabrýr hr. Ranneys
lyftust upp undir hársrætur af undrun. “Sannast mál-
tækiö — ha?”
“Hvað eigið þér við?” hreytti frú Hodge út úr
sér.
“Það er sannmæli, er ekki svo?” spurði hann 1
blítt, “að prestsbiirn vilja oft mislánast.”
“Nei, það er ekki satt, það er aðeins fleipur úr j
einhverjum illviljuðum náunga. Þér ættuð að skamm-
ast yðar fyrir að hafa það eftir.” Frú Hodge, sem
þekti hr. Ranney í raun og veru betur'en hann þekti
sig sjálfur, gat leyft sér ýmislegt sem aðrir ekki máttu.
“Þér haldið þá, að hún sé ekki þjófur? Hún hafi
aðeins verið að leika sér að þessu?”
“Ó, eg veit ekki hvað eg á að halda,” sagði frú
Hodge og fór að snökta, en einu sinni sá eg hana
vera að máta það á sig. ’ ’
“Hafi hún tekið hálsbandið að gamni sínu skilar
hún því aftur, þvi ekki myndi hún vilja láta skugga
falla á nafn foreldra sinna. Og svo er hún líka svo
falleg og góðmannleg stúlka; þessi hnútur leysist á
þann hátt að allir verði ánægðir.”
LÍTILL
Eg er fæddur 13. maí, 19------ í bænum Nimis
í héraðinu Languedoc þar sem, menn verða varir við,
eins og alstaðar á Suður-Frakklandi, mikið sólskin,
talsvert ag ryki, Carmelita klaustur og nokkur rqm-
versk minnismerki.
Faðir minn, M. Eysette, semi verzlaði með silki-
klúta, átti stórt verkstæði við takmörk bæjarins, og í
einni deild þess reisti hann rúmgott iveruhús umgirt
af fögrum trjám og aðskilið verkstofunum með breið-
um garði. Það var þar sem eg kom í heiminn og
þar sem eg lifði hin fyrstu æfiár mín og hin einu
ham'ingjusömu.
Eg verð að geta þess, að koma mín í heiminn
flutti fjölskyldunni enga ánægju. Gamla Anna mat-
reiðslukonan okkar þá, hefir sagt mér, að faðir minn,
sem var á ferðalagi, frétti á sama tíma um komu mína
í heiminn og hvarf eins af viðskiftavinumi hans frá
Marseilles, sem skuldaði honum fjögur þúsund franka.
Það var raunverulegt. Eg var óhamingjustjarna
foreldra minna. Árið sem eg fæddist steðjaði óham-
ingjan að úr öllum áttum. Fyrst var þessi skulda-
þrjótur horfinn; tvisvar höfðum við byrjun bruna
sama árið; vefararnir gerðu verkfall; svo rifrildi og
illindi Baptiste föðurbróður; málaferli við þá, sem
seldu okkur hina ýmsu liti; og svo stjórnarbyltingin,
semf fór með olckur, alveg.
Frá þessu ári var verkstæðið eins og vængbrotinn
fugl. Smátt og smátt tæmdust verkstofurnar; í hverri
viku einum vefstól færra á hverjum mánuði einni
töflu færra að prenta. Það var aumkunarvert að sjá
alt líf fjara úr þssu mikla húsi okkar, eins og úr sýkt-
um líkama, á hverjum degi nokkuð. Þetta gekk i tvö
ár. Verkstæðið var í dauðateygjunuin. Svo var það
einn dag að verkamennirnir komu alls ekki og bráð-
lega var ekkert ef-tir af fólki í öllum þessum bygg-
ingum nema M Eysette, Mm. Eysette, gamla Anna,
bróðir minn Jack og eg sjálfur; og lengra frá, fyrir
aftan, svo sem til varnar verkstofunum, dyravörður-
inn Columbo og sonur hans “Litli Rauður.”
Alt var nú búið. Við vorum eyðilögð með öllu.
Eg var þá sex til sjö ára gamall. Eg var veik-
bygður og fjörlaus, svo foreldrar mínir höfðu ekki
viljað senda mig i skóla. Mammia hafði aðeins kent
mér að lesa og skrifa. Eg mátti leika mér eftir vild
í verkstæðunum tómum. Það höfðu verkaménnirnir
ekki leyft mér, áður nerna á sunnudögum. Eg sagði
í mjög alvarlegum róm: “Nú á eg verkstæðið með
öllum verkstofunum. Mér eru gefnar þær til þess að
leik mér í þeim.” Og Rauður trúði þessu. Hann
trúði öllu, sem eg sagði, heimskinginn sá arni.
Það voru ekki allir í húsinu samt, sem tóku vand-
ræðum vorum svo léttilega. Alt í einu varð húsbónd-
inn, M. Eyssette æfur og óþolinn. Vandræðin, í
staðinn fyrir að styrkja vöðvana, höfðu lamað hann.
Seint og snemma sýndist hann æfur og reiður, og
þar sem hann vissj ekki vel hverju hann ætti um að
kenna, sakaði hann alt og alla: sólina, norðanvindinn,
Jack bróður, gömlu Önnu og stjórnarbyltinguna —
sérstaklega stjórnarbyltinguna. Þegar pabbi/ var að
bölsótast út af stjórnarbyltingunni skildist manni,
að byltingin hefði verið aðallega á móti okkur.
Á þessu timabili, sem eg tala um, hafði óhamingj-
an og eyðileggingin gert föður minu svo æfan, að það
gat enginn komið nærri honum. Það varð að taka
honum blóð vikulega. Þeir( seirt voru nærri honum
hræddust hann. Við borðið báðum við að rétta okkur
brauðið í lágum hljóðum. V’ið þorðum ekki að gráta
svo hann sæi. Strax og hann hafði snúið sér við,
heyrðist snökt úr öllum áttum og tárin féllu frá einum
enda hússins til annars, við grétum öll: mamma, gamla
Anna Jack og eg, og eldri bróðir minn, rektorinn,
þegar hann koirí til að gá að okkur.
Matnma grét vegna þess, að manni hennar leið
svo hræðilega illa; rektorinn grét og gamla Anna líka,
af að sjá mömmu gráta. Jack bróðir, sein var of
ungur til að skilja þetta — tveimur árum ejdri en eg
—grét vegna þess að það var honum eðlilegt, liann
grét að gamni sínu. Hann skældi seint og snemrna,
nótt og nýtan dag, í skólanum, heima, úti að flæjast
og alstaðar, hvar sem hann var staddur. Ef einhver
sagði: “Hvað er að þér?” svaraði hann: “Ekki neitt”
snöktandi. Og það merkilegasta var að hann hafði
ekki af neinu að gráta. Stundum varð pabbi óþoiin-
móður út af þessu snökti i stráknum og sagði við
mömrnu: “Það er hlægilegt að sjá þennan krákka!
Líttu á hann; hann er hálf-blindur af hrinum — altaf
að skæla.” Og ntamma svaraði nteð þessari yndislegu
rödd: “Skilurðu það ekki, vinur? Hann er barn;
það hættir þegar hann vex upp. Þegar eg var á hans
aldri ‘grét eg alveg eins og liann.”
Sjálfur var eg í sjöunda himni að leika íríér í
vérkstofunum gömlu góðu. Enginn skifti sér af mér.
Eg lék mér allan daginn með Rauð litla meðal stof-
anna tómu, þar sem tók undir eins og i kirkju þegar
við þrörrunuðum áfram og í görðunum, sem: grasið
huldi að mestu nú þegar. Þessi drengur, sonur dyra-
varðarins var sver og stór strákur, tólf ára gamall,
sterkur eins og uxi, tryggur eins og hundur, heimskur
eins og gæs; sérstaklega merkilegur fyrir hið eldrauða
hár, sem hann fékk uppnefnið af. En, eg hafði enga
tilhneigingu til að uppnefna hann. Hann var mér
nákvæmlega það sem Frjádagur var Robinson Crusœ,
en ekki Rauður. Hann var mér maðurinn af villi-
mönnunum, af skipshöfninni, þar sem uppreisnin hafði
orðið, eða hvað annað sem vera vildi. Á þeim dögum
var eg ekki Daniel Eyssette,, heldur einkennilegi mað-
urinn, vafinn dýrafeldum, í æfintýrinu mikla á eyði-
eyjunni, Robinson Crusoe sjálfur. Já, þá var gaman
að lifa. Vitundarleysið er sælan sjálf, stundum.
A hve.rju kvöldi eftir kvöldverð las eg Robinson
Crusoe, lærði hann utan að; á daginn lék eg hann
með eldfjöri og alt sein var nærri, hvað sem1 var, not-
aði eg í þetta skemtilega æfintýri.
Rauður litli hefir sjálfsagt aldrei skilið fyllilega
hvað hans þáttur í leiknum var mikils virði. Ef ein-
hver hefði spurt hann að hver Robinson Crusoe væri,
hefði hann fráleitt getað svarað, en hann gerði sitt
verk eins trúlega og vel eins og nokkur annar hefÖi
getað gert, og við lians villimannlegu óp gat ekkert
jafnast.
En einn morgun, þegar faðir hans var orðinn
þreyttur á þessum óhljóðum hans og okkar í húsunum,
sendi hann Rauð til að læra handiðn, langt í burtu,
svo eg sá hann ekki framar.
Eg var samt ekki orðinn þreyttur á Robinson
Crusoe, nei, eg var jafn heitur og fyr fyrir honum.
Lrm sanja leyti og Rauður fór, var Baptiste frændi
orðinn þreyttur á masi páfans, sem hann hafði lengi
átt, og sendi mér hann sem gjöf, alt í einu. Þessi
páfagaukur kom nú í staðinn fyrir Rauð, Frjádag
Robinsons. Eg lét hann í ljómandi fallegt búr og
hafði það í herbergi mínu að vetrinum, svo hér vorum
við enn sem fyr: Robinson, Frjádagur og fleira. Hér
masaði eg löngum við páfagaukinn frá frænda og
reyndi að fá hann til að segja: “Robinson, vesalings
Robinson.” En það gekk ekki greiðlega. Þessi árans
páfagaukur, sem hafði verið sí-mQsandi hjá Baptiste,
svo undrum sætti, vildi ekki opna hvoftinn fyrir mig,
hvað sem eg reyndi. Þrátt fyrir það þótti mér vænt
um hann og hann varð mér til mikillar skemtunar.
Þannig undum við okkur aleinir, gaukurinn og eg;
þar til einn rnorgun, að mjög merkilegt atvik kom
fyrir. Þann dag hafÖi eg farið snemlma úr kofa inín-
um og var með alvæpni. Eg ætlaði í landkönnunar-
ferð á einni af minum eyðieyjum. Alt í einu sá eg
þrjá eða fjóra menn koma í áttina til mín; þeir töluðu
hátt og bentu í ýmsar áttir. Eg faldi mig, en sá þó
það sem fram fór. Mennirnir fóru mjög nærri mér,
en sáu mig ekki.
Þessir menn stönzuðu lengi á eyjunni minni. Þeir
könnuðu hana nákvæmlega frá éffda til enda. Eg sá
þá fara inn i alla króka og kima og rnæla dýpt vatns-
ins með göngustöfum sínum —. þessi höf mín. Hvað
eftir annað stönzuðu þeir og hristu höfuðin. Það sem
eg var aðallega hræddur, um, var að þeir myndu rek-
ast á mig. Til allrar hamingju varð það ékki, og eftir
svo sem hálfan klukkutíma fóru þeir án þess að
gruna að nokkur væri nærri. Þegar þeir voru farnir,
lokaði eg mig inni í einum af kofum mínum það sem
eftir var dagsins og braut heilann um hverjir þessir
menn hefðu verið.
Eg fékk að vita það fljótlega. Um kvöldið að
kvöldverði loknum lýsti faðir minn því yfir að verk-
•tæðið væri selt og að innan mánaðar færuin við öll
til Lyon og yrðum þar framvegis.
Fyrir mig var þetta hræðilegt. Mér -virtist sem
himininn hefði hrapað. Verkstæðið selt! Ekkert
minna! C)g hvað varð þá um allar mínar eyjar,
kima og kofa? Þrátt fyrir alla þessa ógæfu huggaði
eg mig við það: fyrst, að nú mlyndi eg ferðast á skipi
og annað, að páfagaukurinn yrði með inér, því hafði
verið lofað, Eg brosti því með sjálfum mér og
hugsaði gott til ferðalagsins.
Hamingjan góða! Eyjarnar, kimnarnir allir og
kofarnir. Pabbi hafði selt þetta alt. Við það varð
eg alt að skilja. Guð minn góður! Hvað eg grét.
En eins og eg sagði áður: eg hafði dálítið að hugga
mig við. Roliinson var ekki alveg skilinn við eyjuna
sína og hresti það lnig minn.
Loksins kom burtferðardagurinn. Pabbi hafði
farið á undan okkur og var búinn að vera viku i
Lyon. Hann hafði tekið mfcð sér það sem þyngst
var af húsbúnaði. Eg var því nteð Jack, gömlu
Önnu og möinmu.
II.
Ó, ltvað þessi æfintýri frá ungdómsárum minum
ltafa stimplast djúpt á meðvitundina. Það er eins
og eg iiefði verið á ferð á Ánni Rhone í gær, svo eru
atburðirnir ljósir í huganunt. I huganum sé eg bát-
inn, farþegana og alla skipshöfnina, eg heyri ntlarrið
í hjólunum og hvæsið í vélinni. Því sent skeður á
því skeiði lífsins gleymir maÖtir ekki.
V’ið vorunt þrjá daga á leiðinni. Alla þessa þrjá
daga var eg uppi á dekki og fór ekki niður nema til
að eta og sofa. Alla aðra tíma sat eg á enda skipsins
þar sem akkerið ef fært upp og niður. Þar var stór
bjalla, sent hringt var þegar skipið kont i-einhverja
höfn. Eg settist hjá þessari bjöllu á reipahrúgu og
setti niður búrið með páfagauknum í, á ntilli fóta
níér, sem eg hafði rétt frá mér eins langt og eg gat,
og starði á fuglinn fáláta, fuglinn, sem ekki fékst
til að tala fyrir mig eða við mig. Eg leit út á átta
Rhone, sem var svo breið að varla sást yfir um. Fyrir
mínum augum var hún eins breið og sjórinn. Himin-
inn hló og jörðin grænkaði við hláturinn. Stóru
hátarnir bárust niður með straumnum.
\
l