Lögberg - 11.05.1939, Page 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 11. MA11939
■nn er nú alls upp undir 30 skip,
Þar af 2 línuveiðagufuskip og 1
togari, hitt alt stórir vélbátar, 20
smálestir og þar yfir. Auk þess
•lokkrir opnir vélbátar. Hafnar-
'jaítur hafa verið gerðar fyrir um
7°o þús. krónur. Tvö frystihús,
atinað nýtídcu hraðfrystihús,
liafa verið reist á staðnum. Þar
er og dráttarbraut og vélsmiðja.
Síldar og beinamjölsverk-
srnic5ja tók til starfa í fyrra.
*áarðræktin á Akranesi á síðari
arum er löngu landskunn, bæði
fyrir það hvað hún er rekin þar
1 stórum stíl og ekki síður hitt,
hversu matjurtirnar reynast vel.
Hefir þetta verið drjúg tekju-
J'nd, auk búsílags og hagræðis.
Túnræktinni hefir fleygt' fram á
S'ðustu ámm. Og hefir nú öllu
n*sta nágrenni kauptúnsins, for-
arflóum, sundurgröfnum af mó-
gröfum, verið breytt í víðáttu-
'þikil, véltæk og gróðursæl tún.
Ovíða er betur hýst í kauptún-
^m landsins og þrifnaður allur
°g umgengni í góðu lagi. Iðn-
aður er þar rekinn allmikill og
raforka notuð við reksturinn.
^vona mætti lengi telja.
V
Ekki er þaði nú ætlan min, að
þakka allar þessar framfarir
Sveini Guðmundssyni einum, því
'Oargir fleiri ötulir og duglegir
Gamfaramenn hafa lagt þar
hönd að verki. En hittJ er'mála
sannast, að hann hefir ýmist
tekig virkan þátt í mörgu því,
Sem hér hefir verið talið, eða þá
stutt framkvæmdirnar með ráði
°g dáð.
Þessar miklu framkvæmdir,
b*ði til Lands og sjávar, hafa
lengst af verið samfara og bygst
a góðri efnalegri afkomu og fjár-
öagslegu sjálfstæði kauptúnsbúa.
^ þeim efnum hafa Akurnesing-
ar notið hollrar leiðsagnar Sveins
Euðmundssonar. Honum var
alveg sérstaklega sýnt um með-
lerð fjármála í smáu og stóru.
^ar hann ríkulega gæddur þeim
kæfileika, að geta sameinað stór-
llllg í framkvæmdumi og gætni
°g fyrirhyggju í allri fjármeð-
lerð. Hann lagði alla tíð ótrauð-
lIr krafta sína fram til hvers
Þess, er hann taldi til framfara
horfa og sparaði hvorki fyrir-
jiöfn né áreynslu. Hann var sí-
bvetjandi þess, að menn neyttu
allrar orku til heilbrigðrar sjálfs-
öjargarviðleitnú Öll hlédrægni
ng aðfara leysi var eitur í hans
le,num. Með framkomu sinni
allri á þessu sviði gaf hann í
Verkinu það fordæmi, setn öllum
Var hollur skóli.
Sveinn var reglumaður hinn
mesti í hvívetna; og var eigi síð-
ur til fyrinmyndar í þeim efnum
en um framtak og athafnir. Það
var því næsta eðlilegt, að manni
með slíkum hæfileikum væri fal-
in ýms ábyrgðarmikil trúnaðar-
störf, enda var það svo um hann,
að á hans herðum hvíldu um
langt skeið framkvæmdir slíkra
mála í sveit hans og héraði.
Þannig var hann í hreppsnefnd
um tugi ára, hreppsnefndarodd-
viti og hreppstjóri hátt á annan
tug ára. Sýslunefndarmaður var
hann og um skeið. Þá átti hann
sæti i skólanefnd og sáttanefnd-
arstörfum gegndi hann til dauða-
dags. Umboðsmaður Brunabóta-
félags Islands var hann frá
stofnun þess félags, þar til fyrir
þremur árum að hann varð að
láta af því starfi, ásamt ýmsum
öðrum, sökum þess, að hann var
að missa sjónina. Þegar hann
skilaði því starfi af sér fékk
hann þakkarbréf frá forstjóra
félagsins fyrir framúrskarandi
regluseinii og skyldurækni í starfi.
Þá hafði hann og um langt skeið
allar innheimtur á Akranesi fyr-
ir bankana.
Þótt margt sé hér talið af
opinberum störfum Sveins er þó
margt ótalið.
♦
Sveinn Guðmundsson fæddist
að Elliða í Staðarsveit 5. septem-
ber 1859. Varð hann því tæpra
79 ára. Átti Sveinn til merkra
tnanna að telja. Foreldrar hans
voru: Guðmundur hreppstjóri
Stefánsson, Guðmundssonar
prests á Staðastað og kona hans
Anna Sigurðardóttir, ættuð úr
Breiðafjarðareyjum. Var hún
ein hin fyrsta lærða ljósmóðir
hér á landi. Tíu ára garnall
misti Sveinn tnóður sína og brá
faðir hans þá búi og lét jörðina
Elliða í hendur mágs síns Guð-
mundar, bróðttr Önnu. Tók
Guðmundur Sigurðsson tvö
börnin, Svein og Halldóru, til
fósturs. Halldóra fór á unga
aldri til Ameríku og stundaði
þar ljóstnóðurstörf og var mik-
ilsmetin. Ölst nú Sveinn upp
með fóstra sínum þar til hann
fór til Borðeyrar fulltíða maður,
árið 1881. Reyndust fósturfor-
eldrar hans honum hið bezta og
kontu til irnenta hjá Sveini kaup-
manni Guðmundssyni á Búðum.
Áárið 1884 kvæntist Sveinn
Mettu Steinunni Hansdóttur,
hinni mestu atgerfis og myndar-
konu. Var hún systir Péturs
Hoffmans, sem druknaði í há-
karlaveðrinu svokallaða 7. janúar
(i W
OLD RYE
WHISKY
(Gamalt kornbrennivín)
QOODERHAM & WORTS, LIMITBD
10 „„ Stofnsett 1832
12 oz. $1.00
25 OZ. $2.15 Elzta atengrisgerS I Canada
40 oz.....$3.25
.rh,R artvertl«ement íh not Insorted bv the Government lalquor Control Com-
Þr0fl,0n- The Commlsalon Is not responslble for statements made as to quality of
Ane Gomn
ðucts advertlsed.
1884. Var Pétur mesti dugnað-
armaður, athafnasamur og stór-
huga. Reisti hann hús þ^ið, er
nú er “Hótel Akranes,” og er
enn í dag eitt af reisulegustv
húsum þar á staðnum.
Konu sína misti Sveinn árið
1934 Eignuðust þau 3 dætur,
sem, allar eru á lífi, Petreu og
Matthildi, sem báðar eru ógiftar
i föðurgarði og Ingunni, sem
gift er Haraldi Böðvarssyni
kaupmanni og útgerðarmanni á
Akranesi.
Sveinn var sæmdur heiðurs-
merki Fálkaorðunnar.
Það lætur að líkum, að Sveinn
væri áhugasamur um stjórnmál,
enda var það og svo. Hann
hafði óbilandi trú á einstaklings-
framtakinu, sem traustasta afl-
gjafans í þjóðlífinu. Sjálfstæðis-
stefnan í orðsins fylstu merkingu
átti í honum ótrauðan stuðnings-
mann og1 formælanda.
Sveinn Guðmundsson var hár
maður vexti, vel á sig kominn,
prúðmenni í framkomu og allur
hinn höfðinglegasti. Hann var
viðræðugóður, fróður um marga
hluti og brennandi af áhuga.
Með honum er hniginn í valinn
einn af þeim mönnum, sem með
árveki og dugnaði, forsjá og at-
orku hafa átt drjúgan þátt í við-
reisnarstarfi þjóðar vorrar. Má
vel umi hann segja, það sem
Steingrímur kvað um einn sam-
ferðamanna hans;
“Hann þarfan lét margan í þjóð-
bygging stein
og það eru steinar sem tala.”
Hann andaðist á heimili sínu
30. f. imi. eftir alllanga vanhéilsu.
Sveinn lætur eftir sig þrjú
systkini, Lárus og frú Ólínu Er-
lendson á Gimli, og frú Önnu
Ottenson í Winnipeg.
P. O.
—Morgunbl. 6. ág. 1938.
Lausavísur
Baldvins
Jónatanssonar
Vorvísur 1914
Undir snjáa freðnuin feld
frækorn smá sig hýsa.
Síðar fá, við sólareld
svefns af dái að rísa.
Lifir gróður lágt í mold
sem lítið jóð á beði.
Okkar móðir, Isafold,
oss vill bjóða gleði.
Þá er kæti um lög og láð
lífs ágætur sfyrkur.
Hauðrið vætir, himingráð
horfið nætunniyrkur.
Æittjörð góð, sem eyðir harm
með ástarglóð og blóma.
Þinn við móður, mlidan barm
mitt skal ljóðið hljóma.
Vorhret 1910
Kveljast skepnur, höldum hjá,
hríðin linnir eigi.
Teljast vikur fjórar frá
fyrsta sumardegi.
Stórhríð 1910
Gustar Kári á bæjarburst
burstar hrakið snjáadust.
Dustar nákalt, hljóð að hlust,
hlust að minni gat það flust.
Vorvísa
(Stæld eftir Stg. Th.)
Vetri hallar, vora fer,
veðrin falla ýtum.
5
Hnjúkar fjalla lirynd’ af'sér
húfum mijallahvítum.
Vorvísa
Nú mun drotning himins hrein
hjarnið bræða af foldu.
Kveikja líf af köldum stein,
hvað þá uppi úr rnoldu.
Staka,
Sá veiki þeim sterka oft verður
að bráð,
og valdhafinn kúgar þann smáa.
Því margur sem þekkir ei mis-
kunn og náð
í metorðastiganm kemst háa.
—Lesbók.
Á krossgötum
Halldór Guðjónsson skólastjóri
í Vestmannaeyjum, skrifaði fyr-
ir nokkru grein í Framsóknar-
blaðið í Eyjum, þar sem hann
vakti máls á flugsamgöngum
milli lands og Eyja. Nú um
þessar mundir skrifar Kr. Linnet
bæjarfógeti aðra grein í blaðið
um þetta. Nýlega héldu nokkrir
Eyjabúar, er góða trú hafa á
framtíð flugsamgangna hér á
landi, með sér fund, þar sem
kosin var nefnd manna tii þess
að skrifa Skúla Guðmundssyni
atvinnumálaráðherra um þetta
mál og óska eftir því, að Agnar
Kofoed-Hansen flugmálaráðu-
nautur atluigaði lendingarskilyrði
í Eyjum og möguleika á að
kaupa flugvél til flugferða þar.
Sú athugun hefir eigi farið fram
enn, en hinsvegar hefir flugmála-
ráðunautnuim borist tilboð um
kaup á landflugvél, er þarf svo
lítið svigrúm til lendingar, að
örugt má teljast, að völ sé nógu
stórs Iendingarstaðar í Eyjum.
Flugvél þessi kostar um 30 þús-
und þýzk mörk. Svo er ráð fyr-
ir gert, ef af framkvæmdum
verður, >ð flugvélin haldi uppi
ferðum milli Eyja og lands með
lendingarstað í Rangárvallasýslu.
Er það aðeins nokkurra mínútna
flug. Á þeirri leið gæti liún
flutt þrjá farþega, en tvo á lengri
Leiðum. Þeir, sem umi þessi mál
hafa fjallað, gera sér vonir um
að flugvélin gæti borið sig, ef
fargjöld yrðu ekki há, svo að
sem flestir gætu notað flugferð-
irnar, þar eð margir myndu vilja
losna' vi?> sjóferðina til Eyja, og
ferðalög þangað aukast, auk þess
sem samgöngur yrðu tíðari og
menn losnuðu við þá tímatöf og
# ...................
oft peningaeyðslu, að biða lengi
eftir ferðum.
-f
Uimi áramótin síðustu var út-
hlutað opinberum styrkjum til
nýbyggingar á bátum og veiði-
skipum. Hlaut Sjómannafélag
Háfnarfjarðar styrk til smíða á
tveim vélbátmn, 24 smálesta að
stærð hvor. Báta þessa er nú
verið að smíða á bæjarplanínu í
Hafnarfirði og er svo um samið,
að þeir verði fullgerðir að end-
uðum júnímánuði; í byrjun síld-
veiðitimans. Bátarnir eru smíð-
aðir á vegum Júliusar Nýborg
skipasmiðs. Eru allir smiðirnir
hafnfirzkir, nema tveir yfir-
smiðir, sem eru úr Reykjavík.
Eigi liafa svona stórir bátar ver-
ið smíðaðir áður í Hafnarfirði.
Þessir nýju bátar verða góð og
heillavænleg aukning á skipaflota
Hafnfirðinga.
-t
í vetur Itafa um sextíu manns
stundað nám í Reykjaskóla.
Heilsufar i skólanum hefir verið
með afbrigðunt gott. Verklegt
nám er miikið. Stúlkur vinna
að ýmiskonar ltandavinnu 8—10
stundir' í viku hverri og piltar
álíka rnargar stundir að smíðum.
í vetur var í fyrsta skifti kend
bókfærsla, skósntíði og vélprjón
í skólanum. Próf hefjast að
liðnum páskum. Aðl þeirn lokn-
um verða tvö námskeið haldin
í skólanum og byrjar hið fyrra
þeirra 25. apríl. Verður þar
kent sund, handavinna, smíðar,
leikfimi, þjóðfélagsfræði, söng-
ur og vélprjón eftir þátttöku.
Verður dvalarkostnaður fimtiu
krónttr fyrir karlmenn, en fjöru-
tíu og fimrn krónur fyrir stúlk-
ur. Seinna námskeiðið er aðal-
lega ætlað börnuni sem hafa lok-
ið við skólanám vetrarins. Ó-
víða hagar svo til, að liægt sé að
veita kenslu í sundi jafnhliða
barnafræðslunni. Er ætlunin
með þessu námskeiði, að bæta
þar úr brýnni þörf og stuðla að
þvi. að sent flest börn geti verið
orðin synd við 13—14 ára aldur.
Hefir í þessu sambandi ölluim
skólanefndarformönnum í þrem-
ur næstu sýslunt verið skrifað
og þeir beðnir að greiða fyrir
því, að börnum, sérstaklega þeim,
sem fuLlnaðarprófi hafa lokið,
verði gert kleift að sækja nám-
skeiðið.
—Tíminn, 5. apríl.
Það er aðeins einn lilutur, sent
getur fælt liest i New York, og
það er — annar hestur.
CANADIAN CLUB WHISKY
No. 265 - 40 0«.........$4.40
No. 266 - 25 0«.........3.00
SPECIAL HIGHLAND WHISKY
No 320 -40 o*...........$3.75
No. 321 - 25 o*.........2.40
SCOTTISH CHIEF WHISKY
No. 324 — 40 o*.........$3.75
No. 325 - 25 0«.........2.40
OLD RYE WHISKY
No. 267 - 40 0« ... $3.25
No. 268- 25 0«...........2.15
No. 269— 12 o* . . . 1.00
LONDON DRY GIN
No. 592 — 40 o*..........$2.90
No. 593 — 25 0«..........2.00
No. 594 - 12 o* .........1.00
Thls advertisement is not inserted by the Government Liquor Control Com-
mission. Tlie Commission is not responsible for statements made as to quallty of
products advertised.