Lögberg - 18.05.1939, Qupperneq 1

PJTONE 86 S11
Soven T.ines

,#
#

<e> vO
\rcP*' nr.V Cleaning
c and Laundry
n'or
Better
ÖNNUE DEILD
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 18. MAl 1939
NÚMER 20
Adolf Hitler
Erindi flutt í Winnipeg
8. nóv. 1938
Eftir Mrs. Einar P. Jónsson
Háttvrtu hlustendur—
Sennilega mun Adolf Hitler
vera hinn áhrifamesti einstakl-
’ngur sem nú er uppi. Þar eð
áhrif lians ná nú orðið einnig
til okkar, þá hefi eg kosið að
gera hann að umtalsefni í kveld.
Megin heimildir mínar hefi eg
fengið, úr “Europe Today" eftir
Sherwood Eddy, “The Third
Reich” eftir Henry Lichtburger
og “Inside Europe” eftir John
Guenther. 1 vali mínu og nið-
urstöðum hefi eg reynst að1 vera
eins óhlutdræg eins og mér er
unt.
Það eru ekki mörg ár síðan að
allur heimurinn utan fárra fylg-
ismanna á Þýzkalandi gerði gys
að Adolf Hitler, áleit hann móð-
ursjúkan loddara, skrumara og
skrílæsingamann, sem ætti ekki
•anga pólitiska lífdaga fyrir
höndum. Ein af uppáhalds
skopsögum frá því timabili er
Ulp Charlie Chaplin og Hitler.
Charlie sagðist geta fyrirgefið
það þótt Hitler léti sér vaxa
skegg, sem væri líkt sínu skeggi
og hann gæti fyrirgefið það, þótt
að Hitler hagaði sér að öllu leyti
fíflalega eins og hann gerði, en
eitt gæti hann ekki fyrirgefið og
það væri það að heiinurinn hlægi
uiiklu meira að Hitler heldur en
sér. Hinn umkomulausi en stór-
huga undirforingi skeytti ekki
um hlátur heimsin^ en hélt ein-
huga að takimarki sínu. Ef til
vil! hefir hann hugsað: *sá hlær
hezt er síðast hlær! Víst er um
það að heimurinn er hættur að
hlægja, og ef maður getur hugs-
að sér Hitler svo menskan að
hann geti hlegið, þá hefir hann
hlotið að skellihlæja þar sem
l'ann sat eins og einn guðanna
uppi i fjallinu Berctesgaden fyr-
,r nokkrum vikum, hélt öllum
heiminum skjálfandi af ótta og
heið þess að forsætisráðherra
hins volduga og .tórláta Breta-
veldis kæmi ffjúgandi og kné-
hfypi sér.
Hver er þessi maður og hverj-
Hr eru þær aðstæður sem eru
hess valdandi að nú má vafa-
’aust telja hann valdamestan
’Uann Norðurálfunnar?
Adolf Hitler, skapari þriðja
'’hisins, er fæddur í Braunau í
Austurríki 20. apríl 1889, og er
hvi nú liðlega 49 ára að aldri.
’’aðir hans var skósmiður og
s,ðar tollvörður. Hann var þri-
Sl’ftur og átti Adolf með þriðju
hpnu sinni, sem hafði verið
v,nnukona hjá fyrstu konu hans
paðir Hitlers var stór og sterk-
llr, frekur og þvergirðingslegur
UR hinn mesti nautnamaður. Áttu
Peir Htt skap saman feðgarnir.
Gamla Hitler fanst Adolf vera
Preklaus ónytjungur og mjög svo
c’rauinóragjarn. Hann barði hatin
°R heitti hann mestu óbilgirni og
hörku. Adolf syrgði því ekki
þann gamla þegar hann fékk
slag á ölknæpu einni og safnað-
ist til feðra sinna. Hinsvegar
þótti honum afar vænt um móð-
ur sína, því hún hafði samúð
með honum í áhugamálum hans
og hvatti hann til að varast þau
víti sem orðið höfðu föður hans
að falli. Hún dó stuttu eftir
að Hitler fór til Vin, 1906.
Fleira skyldfólk átti hann i þessu
nágrenni en hefir litil afskifti
haft aft því síðan hanit fór það-
an. Hinir fátæklegu kalkkofar
í litla þorpinu virðast í miljón
núlna fjarlægð frá hinum glæsi-
lega Wálhelmstrasse kastala í
Berlin þar sem foringinn ríkir.
Hitler kom ekki aftur á þessar
slóðir í Austurriki fyr en 1938,
þegar hann hafði innlimað föður-
land sitt i þriðja ríkið.
Seytján ára að aldri skildi
Hitler við föðurhús sin og fór
til Vínarborgar. Þar vann hann
fyrst sem algengur verkamaður
og síðar sem húsamálari og
dráttlistarmaður. Á þessu tíma-
bili kveðst hann hafa komist í
kynni við sósíalista og Gyðinga
og fengið á báðum flokkum hina
megnustu andstygð. Hann segist
og hafa gert rannsóknir á skipu-
lagi stjórnmálanna í Vín sem
leiddu til þess að hann gerðist
svarinn fjandmaður þingræðis
og lýðfrelsishugsjóna.
1912 fór Htler til Munich á
Þýzkalandi og þar var hann þeg-
ar stríðið skall á 1914. Hann
gekk þegar í herinn; honum
fanst hann vera að berjast fyrir
heilöguim ymálstað, — tilveru
þýzku* þjóðarinnar. Stríðið
fylti hann hrifningu. Hann var
sannfærður um að meiri hluti
fólksins æskti að taka þátt í því
og að styrjaldir væru eðlilegar
og nauðsynlegar mannkyninu.
Hann dáði mjög hernaðardygð-
irnar, hreysti, hlýðni og þol.
Hitler kvað hafa getið sér góðan
orðstýr sem hermaður og ein-
hvern veginn áskotnaðist honum
þýzki járnkrossinn.
Eftir fjögra ára blóðugt og
grimmúðugt stríð við svo að
segja allan heiminn, og úrkula
vonar um sigur, gugnaði þýzka
þjóðin. Innanlands bylting
brauzt út og herinn gafst upp.
Þýzkaland lá marflatt og hjálp-
arvana við fætur bandamanna.
Þá var það að einn iítt þektur
undirforingi, fyrverandi húsa-
málari, flaug út af örkinni og
setti sér það imarkmið að endur-
reisa þýzku þjóðina til síns fyrri
vegs. Nú var einungis um eitt
að ræða: “Eg einsetti mér að
verða stjórnmálaforingi,” segir
Adolf Hitler í Mein Kampf.
rtNú vil eg rekja i fáum drátt-
um hia sögulegu atburði og að-
stæður sem mótuðu þýzku þjóð-
ina á næsta tímabili og sjcöpuðu
Hitler, sem aldrotnandi herra
hennar. — Að loknu striðinu var
kallað saman alþjóðaþing.
Þýzkalandi var neitað um að
senda fulltrúa til þess að bera
fram vörn fyrir sig. Á þessu
þingi var skelt aliri stríðssekt-
inni á Þýzkaland. Þjóðin var
afvopnuð og svift nýlendum sín-
um, og skaðabætur heimtaðar af
henni sem voru svo gífurlegar
að henni var ofurefli að borga
þær. Hin stolta þjóð var óvirt
og fyrirlitin af öllum.
Um þetta leyti var sett á
stofn lýðstjórnarríki á Þýzka-
•landi, — Wiemar Republic. Einn
áhri f amesti utanr íkisráðherra'
hins unga lýðrikis var Strese-
mann. Hann var sáttgjarn, víð-
sýnn en hægfara i pólitik sinni.
Hann treysti því að smátt og
smátt myndi fyrnast yfir þann
sársauka og þá beiskju, sem
stríðið hafði skapað og að ýms
óvægilegustu ákvæði Versala-
samninganna yrðu milduð á
friðsamlegan hátt og sum af-
numin með öllu svo sem ábyrgð-
in á upptökum stríðsins. Því
miður báru ekki hinar þjóðirnar
gæfu til að taka þessum sátta-
umleitunum Stresemans, en
kröfðust þess, að Þjóðverjar
uppfyltu fyrirmæli Versala-
samningana í öllum atriðumi,
þrátt fyrir það þótt þær sjálfar,
að undanskildum Englendingum,
brygðust loforðum sinum um af-
vopnun eða takmörkun vigbún-
aðar.
Þegar að Þjóðverjum tókst
ekki að standa i skilum við
Frakkland 1923, þá réðust
Frakkar inn i Ruhr-héraðið og
tóku námur og önnur arðber-
andi fyrirtæki herskildi. I mörg
ár hafði og alþjóðanefnd um-
sjón með öllumi innanríkisfjár-
málum Þýzkalands. Á þennan
hátt var beiskju og gremju hinn-
ar sigruðu þjóðar stöðugt við-
haldið. Þýzka þjóðin varð
gagntekin af þrjósku og hatri,
tapaði trausti sínu á milliveg eða
niiðlunarstefnu Stresemanns og
komst á þá skoðun að hún
myndi aldrei eiga viðreisnarvon
eða ná rétti sinum nema með
ofbeldi. Eftir lát Stresemans
velti sér sterk herská þjóðernis-
alda yfir alt landið og á þeim
öldukaimbi sigldi Adolf Hitler
til valda í Janúar 1933.
Með skammsýni sinni og óbil-
girni höfðu þjóðirnar vakið upp
þann stj órnmáladraug á Þýzka-
landi sem örðugt mun verða að
kveða niður.
Hver eru skapgerðareinkenni
Adolfs Hitlers og hvaða aðferð-
um beitti hann til að lyfta sér
á skömmum tíma upp i forystu-
sæti Þýzkalands, komast í póli-
tiska dýrðlingatölu þjóðarinnar,
en láta umheiminn skjálfa á
beinunumi af ótta?
Fyrst mætti telja einhyggju
hans og einbeittni. Allar hans
hugsanir, allar hans tilfinning-
ar og allar hans gerðir beinast
að einu ófrávíkjanlegu takmarki,
—“Duetchland Uber Alles”
(“Þýzkaland öllum ofar”), og
þá vitaskuld með engan annan
við stýrið en hann sjálfan.
Hitler er ólikur föður sínum
að því leyti að hann er ekki
nautnamaður. Hann hvorki
reykir né neytir áfengra drykkja.
í matarhæfi er hann mjög spar-
neytinn, neytir að mestu græn-
(Framh. á 14. bls.)
A Welcome
To
Their Majesties
For the first time in liistory a reigning
British Sovereign and His Royal Queen
are visiting Canada. Through the grain
belt. of the West, t.hrough the ranch lands,
up the foothills and over the Rockies, the
Royal Progress makes its way.
Tbj.s Company joins with the millions of
loyal Canadian subjects in wishing Their
Majesties a pleasant journey, health and
happy memories of their stay in Canada.
GOD SAVE THE KING!
* T. EATON C9„,teo
WINNIPEG CANADA