Lögberg - 29.06.1939, Síða 2

2
LÖGBERG. FIMTUDAGINN 29. JtTNt 1939
Skrýmslið
í Þiálilfií'ði
Eftir Oscar Clausen
♦ ♦ ♦
Það eru til óteljandi Sagnir
af því, að menn hafi séð
skrýmsli úr sjó og jafnvel á-
þreifanlega komist í kast við þau
og gjörast slikir viðburðir enn á
okkar tímum.
Eg hefi haft tal af tveim
mönnurn, sem um vetur voru á
ferð undir Búlandshöfða á Snæ-
fellsnesi. Það var um kvöld í
blæjalogni og tunglsljósi, að þeir
voru aÖ klöngrast yfir klökugt
0g sleipt stórgrýtið í flæðarmál-
inu, og fyrir ofan þá var svo
að segja, lóðréttur hamraveggur-
inn klakastorkinn og hrunaður.
Alt í einu kom annar þessara
manna auga á hvítt dýr, sém var
á hreifingu upp undir berginu.
Það var á stærð við kind og
skrölti í því og skrjáfaði, þegar
það færðist úr stað. Þeir slógu
óðar föstu, að þarna væri um
skrýmsli úr sjónum að ræða, og
það greip þá svo mikill ótti, að
þeir hröðuðu sér alt hvað verða
mátti til næsta bæjar og þóttust
eiga fótumi sínum fjör að launa.
— Þegar svo var farið að gá að,
var þetta ekki lannað en kind frá
bænum, sem hafði farið í fjör-
una og ekki komið til húsa, og
var nú orðin klembruð, þvi að
talsvert frost hafði verið á nótt-
um, þó að veður væri stilt.—
Það var líka fyrir nokkrum
árum, að maður var einn á ferð
undir Ólafsvíkur enni, á dimmri
haustnótt. Hann sagði frá þvi
og ætlaðist til að aðrir tryðu því,
að sjóskrýmsli hefði ráðist á sig
þegar hann var staddur undan
Rauðusteinum og tekið sig fiang-
brögðum, og sýndi kápu sína
rifna, þessu til sannindamerkis.
— Lýsing hans á dýrinu var
ekkert ólík þvi, að þarna hefði
verið um sél að ræða, sem hefði
risið upp og sezt á afturhreif-
aná sér til varniar.
Margar slíkar og hliðstæðar
sagnir eru til úr flestum bygð-
arlögum, bæði af Ströndum, úr
Breiðaf jarðareyjum og af Aust-
fjörðum, en ein slík frásögn er
til norðan úr Þistilfirði og er
lýsing skrýmslisins svo nákvæm
þar og áverkinn, sem það gjörði
manninum, sem lenti í kasti við
það svo greinilegur, að varla
verður sagt, að sagan geti verið
uppspuni með öllu, þó að skelfd-
ur hugur geti hinsvegar oft séð
ofs'jónir og ímyndað sér þá ó-
trúlegustu hluti. —
Það var á þorranum 1868, að
unglingspiltur stóð yfir fé frá
Ytra-Álandi i Þistilfirði. Hann
var ekki lengra en 8oo stikur að
heiman frá bænum og álíka langt
frá sjó. Það var komið nálægt
dagsetri, heiðríkt veður og
stjörnubjart þegar hann fór að
hóa saman fénu til þess að reka
það heim, en í því sá hann
skepnu koma frá sjónum og
stefna til sín. Það kom lítið
eitt á hann í fyrstu, en svo datt
honum í hiug, að þetta væri má-
ske kind frá öðrum bæ og dokaði
því við, þangað til þetta kvikindi
var ekki lengra frá honum, en
svo sem i/ stiku.
Pilturinn lýsti þessu dýri
þannig, að það væri dálítið hærra
en sauðkind og nokkuð lengra og
-digrara, en svo sýndist það íág-
fætt, að varla sást undir kvið-
inn. Það var grátt að lit, hár-
laust, halsinn enginn og haus eða
trjóna beint fram úr skrokknum,
með svo stónum kjafti, sem það
hafði opinn og voru augun í þvi
stærri enj nokkurri kú. — Það
var nú ekki svo. undarlegt, þó að
pilturinn yrði skelkaður þegar
hann sá þessa ægilegu ófreskju,
þar sem hann líka hafði ekkert
sér til varnar, nema lítið viðar-
knippi samanbundið, sem hann
viar með i hendinni. — Honum
varð því fyrst fyrir, að siga fjár-
hundi sinium á það, en seppa
ieizt ekki betur á en svo, að
hann varð sm/eikur, lagði niður
rófuna sina og hljóp heim. Þá
fleygði hann viðarvendinum á
kjaftinn á kvikindinu og hljóp
svo undan því i einlægum krók-
um og hlykkjum til þess að
reyna að komast aftur fyrir það.
því að það var á milli hans og
kindanna Þetta tókst honum þvi
að dýrið var seint á sér og þungt
í vöfum, en hann hljóp líka alt
hvað hann gat, þó að hann
stefndi ekki beint heim til bæjar,
því að enn var hann ekki orðinn
neitt ofsahræddur.—
Hann ætlaði sem isé að ná
fénu með sér heim og hljóp því
fyrir það, en dýrið veitti honmn
eftirför og þegar hann hafði
hlaupið eins og ioo stikur, náði
dýrið með kj'aftinum, utan i ann-
að lærið á honum, en þó ekki
dýpra en i yztu buxurnar. Þá
hnykti hann svo í, að buxurnar
rifnuðu og kjafturinn slapp af.
Síðan tók hann aftur til fót-
anna og stefndi beint heim, því
að nú leizt honum ekki á blik-
una, en þegar hann var kominn
álika langt og í fyrra skiftið,
náði dýrið honum í annað sinn
og beit hann aftur utan í lærið,
og þá náði það að bíta gegnum
tvennar nærbuxur og rispa skinn-
ið svo blóð lak úr, likt og þar
hefði hiann verið rifinn með há-
karlsskráp.—
Þarna sat hann nú fastur i
kjaftinum á dýrinu og hvernig
sem hann rykti í, gat hann ekki
losað sig. Þá tók hann það til
bragðs, að berja það með linef-
anum í hausinn og losaði það þá
kjafttak sitt af lærinu, en þá
náði það aftur utan á handarjað-
arinn á vetlingi hans, svo að enn
_var hann fastur. Hann barði
það þá enn nokkur högg með
hinni hendinni þagað til það
slepti takinu. Svo hljóp hann
alt hvað af tók, út í þýfi, sem
var fyrir utan túnið og dró þá í
sundur með honum og dýrinu,
en áður hafði eltingarleikur
þessi verið á sléttri mýri. —
Hann leit svo ekki til baka fyr
en hann var kominn heim í túnið
á Álandi, en þá var dýrið horfið
og kom hann sér þá sem fljótast
inn í bæ.
Þegar svo var farið að athuga
piltinn, var hann svo illa útleik-
inn, að buxur hans voru rifnar
“upp í hald og ofan i fald” og
tvennar nærbuxur hans tugðar
og rifnar utamlærs upp á lær-
hnútu og ofan fyrir hné,” en úr
vetlingum hans tvennum, sem
hann hafði hverja utan yfir öðr-
um, var bitið stykki, eins og
skorið væri, og á handarjaðrin-
um var hann særður líkt og á
lærinu. — Á Álandi voru kjark-
góðir karlar og engar skræfur.
Þeir lögðu þegar fjórir á stað
að leita að skrýmsli þessu og
voru hvergi smeikir, en fundu
það því miður ekki, enda var þá
farið að dimma mikið. Þeir
fóru samt niður að sjó og svip-
uðust að dýri þessu þar, því að
þeimi var öllum mikið áhugamál,
ef takast mætti að fanga svo
einkennilega skepnu.—
Þegar birti morguninn eftir
var gáð að, hvort för sæjust
ekki í snjónum eftir dýrið, en
snjór var þá í skóvarp, en þau
voru hvergi sjáamleg. Það sáust
ekki nema för piltsins, þar sem
hann hafðf hlaupið og tnaðk þar
sem hann sagði að dýrið hefði
náð sér.—
Pilturinn var einn til frásagn-
ar um dýr þetta og viðureign
sina við það, en honutn var trú-
að, bæði vegna þess, að hann
var vandaður og svo vegna á-
verkans, sem hann sýndi og
hversu hann var illa útleikinn
að öðru leyti.
(Eálkinn).
Minningarorð um
Mrs. G. S. Sigurdson
FRA MINNEOTA, MINN.
•
Veturinn 1892-3 voru þrír is-
lenzkir námsmenn við Gustavus
Adolphus College í St. Peter í
Minneota. Um 'jólaleytið voru
þeir allir i boði í bænum Minne-
ota: Thomas heitinn Johnson og
eg vorum hjá séra Birni Jóns-
son, og Dr. Brandson hjá móð-
urbróður sínum Sturlaugi Gil-
bertson. Eg hygg að enginn
okkar hafi nokurn tíma gleymt
þvi jólafríi. Það varð yndislegt
vegna vinsemdar óg frábærrar
gestrisni íslendinganna, sem þar
áttu heima og yndislegrar glað-
værðar unga fólksins.
Það væri hvorki viturlegt né
sanngjarnt að kveða á um það,
hvert heimilið hafi haft til að
bera mest af þessum eiginleik-
um, því þau voru svo mörg,
hvert öðru'yndislegra; en það
getur ekki orkað tvímælum að
heimili Mr. og Mrs. G. S. Sig-
urdson var meðal hinna allra
unaðslegustu. Þar var stór hóp-
ur ungs fólks, með allri dásemd
æskunnar, og foreldrarnir sannir
leiðtogar barna sinna. Mr. Sig-
urdson, sem vanalega var nefnd-
ur Stefán, var sérstaklega fynd-
inn og ræðinn og Mrs. Sigurd-
son alúðin sjálf, eins og hress-
andi, lífgefándi sólskin.
Húsið var litið þegar eg kom
fyrst til þeirra, þó gestrisnin
væri mik-il og heimilisfólkið
margt. Seinna reistu þau sér
annað hús, sem' þá var með allra
myndarlegustu húsum í bænum.
Nú eru þau bæði horfin af
jarðneska heimilinu til annars
'betri samastaðar. Mr. Sigurd-
son dó árið 1909, en Mrs. Sig-
urdson dó 25. marz síðastliðinn.
Skirnarnafn hennar var Sig-
ríður. Hún var fædd á Syðri-
Tungu á Tjörnesi, í Suður-
Þingeyjarsýslu' 8. sept., 1844.
Foreklrar hennar voru þau hjón-
in Jóakim Jóakimsson og Guðný
Magnúsdóttir. Hún ólst upp
hjá föðursystur sinni Sigríði
Jóakimsdóttur og manni hennar
Jóni Pálssyni. Tvítug fór hún
til Akureyrar og vann hjá Bern-
ard kaupmanni Stanke og konu
hans. Tveimur árum síðar fór
hún að Störuvöllum í Bárðar-
dal og var þar hjá hjónunum
KAUPIÐ ÁVALT
LUMBER
hjá
THE EMPIRE SASH & DOOR CO. LTD.
HENRY AVENUE and ARGYLE STREET
Winnipeg, Man. - Phone 95 551
Jóni Bénediktssyni og Aðal-’
björgu Pálsdóttur. Sonur þeirra
var Benedikt faðir Mrs. B. J.
Brandson í Winnipeg; en Aðal-
björg var systir Sigurgeirs Páls-
sonar Barda’ls. Frá Stóruvöll-
unu fór Sigriður til Húsavíkur
og annaðist þar greiðasölu ásamt
bróður sínum.
Frá íslandi fór hún árið 1873;
var fyrst einhvern tima i Nova
Scotia og síðar um ársskeið í
Toronto. Þaðan fór hún til
Milwaukee og þar giftist hún
Guðna Stefáni Sigurðssyni frá
Ljósavatni i Þingeyjarsýslu. Árið
1877 fluttu þau i íslenzku bygð-
ina í Lincoln County i Minne-
sota-riki. Þau námu þar land
og bjuggu fyrst; um sinn i torf-
húsi. Nokkru síðar fékk Mr.
Sigurdson vinnu . við timbur-
verzlun í Minneota-bænum.
Heimilið var samt fyrst um sinn
úti á landinu. Gekk hann heim
um helgar um 18 milur; en árið
1880 fluttu þau í bæinn. Nokkru
seinna varð hann ráðsmaður hjá
Verzlunarfélagi íslendinga, sem
all-lengi liafði verzlun þar í
bænum.
Árið 1903 fór Mrs. Sigurdson
til tengdasonar og dóttur, Mr.
og Mrs. S. Th. Westdal, sem þá
áttu heima í höfuðstað Banda-
ríkjanna, Washington. Eftir
tveggja ára veru þar fór hún til
Charlson í Norður Dakota, þar
sem maður hennar og sonur
þeirra, Carl, höfðu þá sezt að og
með þessum syni sínum mun hún
hafa' haft heimili það semi eftir
rar æfinnar og naut þar sar.nrar
umhyggju.
Hin síðari ár var hún allmikið
biluð á heilsu, enda varð aldur-
inn hár, 94 ár. Dóttir hennar,
Henrietta, yfirgaf verzlunarstarf
í stórborg, til að stunda móður
sína og hjúkraði henni til hins
síðasta. Mrs. Sigurdson dó í
bænum Minot í Norður Dakota;
en jarðneskar leifar hennar hvíla
í gömlu átthögunum i Minneota.
Hún var jarðsungin þar af séra
Guttormi Guttormssyni, miðvilcu-
daginn 29. marz.
Börn Mrs. Sigurdson á lifi
eru þessi: Mrs. S. Th. Westal-
dal í Williston í Norður Dakota;
Mrs. C. T. Erstad í Minneapolis;
Mrs. J. B. Jónsson að Kandahar
í Saskatchewan; Mrs. George
Benn að Sanish í Norður Dak-
ota; Carl Sigurdson að Charlson;
Paul Sigurdon i Minot; Henri-
etta að Charlson. Hún átti 14
barnabörn og 10 barna-barna-
l>örn.
Hamingjusamt og nytsamt
starfslíf var hlutskifti Mrs. Sig-
urdson. Hún var farsæl land-
námsmannskona. í þeim verka-
hring var hún sigursæl og mann-
inum sínum einstaklega vel sam-
taka. En hún hafði til að bera
þau einkenni, sem hefðu komið
að góðu haldi i hvaða umheimi
sem var. Starfsöm var hún í
bezta lagi, starfaði fneð rósemi
og lægni og fór frábærlega vel
með það, sem henni var í hendur
lágt, og hún réð ráðum sinum og
hagnýtti tækifærin í hvívetna
þannig, að sem mest yrði úr
þeim. Ráðdeild, sparsemi og
nýtni, fylgdu henni alla æfi. En
störf sin vann hún með svo und-
ur góðu geði, að lif hennar var
eins bjart og það var nytsamt-
En hirtan mesta i orðutni og at-
höfnum kom frá sterkri kristi-
legri sannfæringu. Kristindóm-
urirtn var henni athvarfið bezta.
Þessi andlegu auðæfi sin lét hún
öðrum óspart í ,té: manni og
börnum, kristilegu safnaðar-
starfi og eftir 'beztá mætti þeim,
sem hjálpar þurftu. Heimilið
þeirra var mikill þáttur í safn-
aðarlífinu íslenzka i Minneota.
Hún var trú öllu góðu til dag-
anna enda.
R. M.
—Megutn við sjá trúlofunar-
hringinn þinn?
—Æ, nú er eg nýbúinn að
senda honuml hringinn aftur. En
ef þið lítið inn á morgun skal
eg sýna ykkur hann.
♦ ♦
Ljúffengt skozkt
Visky
Blandað og látið i flöskur I
i Canada undir beinu 1
eftirliti eigendanna ;
ADAIR & COMPANY
GLASGOW
hjá
Gooderlham & Worts, Limited ;
•
25 oz. Flaskan $2.40
40 oz. Flaskan $3.75
Að viðbættum söluskatti
ef nokkurier
This advertiaement is not inserted by the Government Liquor Control Oo ^
mission. The Commlssion is not responslble for statements made as to quatlO
þroducts advertlsed.