Lögberg - 21.09.1939, Blaðsíða 5

5
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 21. SEPTEMBER 1939
Hcrra ritstjóri:
Klettafjöll og
Kyrrahaf
Eftir Sig. Júl. Jóhannesson
(Framh.)
Hallgrímsson fór með mig
víða um borgina og sýndi mér
þar margt. Seattle er ein-
kennilegur bær: Sumstaðar er
hann þannig bygður að hann
líkist sumum fjallshlíðum á
fslandi, þar sem einn stallur-
inn tekur við af öðrum, og er
ein gata með húsaröð á hverj-
um stalli. Sumstaðar eru
húsin bygð í’ svo bröttum halla
að þau eru há að framan en
örlág að aftan; hliðin er því
eins og þrihyrna í laginu.
Áður en Hallgrímsson fylgdi
mér aftur heim til Mrs. Thom-
son — eða réttara sagt heim
til okkar, eins og það var þá
fór hann með mig til afa síns
og ömmu, sem Hallsons heita;
eru þau tilkomumikil hjón og
höfðingleg, en háöldruð; er
gainli maðurinn svipmikill
eins og fornvíkingur, en glað-
vær og góðlegur eins og Sankti
Iíláus.
Hallgrímson kynti mig einn-
ig manni, sem Ziegel heitir,
er hann kafteinn á skipum
Sambandsstjórnarinnar og el't-
irlitsmaður hennar norður um
höf; hefir hann viða farið,
margt reynt og séð og hefir
frá ýmsu að segja. Hann er
kvæntur íslenzkri konu, sem
Ragnhildur heitir og er hálf-
systir konu Hinriks Eiriksson-
ar að Point Roberts. Hafði
eg mikla skemtun af að tala
við hann. Eg gæti trúað því,
að sá náungi ætti dagbók með
ýmsum fróðleik.
f Seattle mætti eg meðal
annara gamalli vinkonu minni,
sem eg hafði ekki séð lengi;
það var Margrét Benediktson;
hún á heima alllangt þaðan
og gat eg því ekki heimsótt
hana þótt eg hefði feginn
viljað. Margrét var um eitt
skeið hin mesta atkvæðakona
hér vestra; stjórnandi fyrsta
og eina kvenna blaðsins, sem
við höfum átt; brautryðjandi
kvenréttindamálsins og ein
meðal allra fyrstu starfs-
kvenna bindindismálsins. Auk
þess lét hún lengi til sín taka
um alt það, sem að einhverju
leyti studdi islenzka þjóð-
rækni. Er það Vestur-íslend-
ingum hin mesta vanvirða
hversu litla eftirtekt henni
hefir verið veitt i seinni tíð.
Hún er nú orðin háöldruð og
hrum en sálin er enn ung og
áhuginn logar upp enn þá ef
örlítið er blásið að gömlu
gla'ðunum. Eg hefi áður lát-
ið þá skoðun i ljós og vil end-
urtaka hana hér að Margrét
hefði að sjálfsögðu átt að vera
fyrsta konan, sem gerð hefði
verið heiðursmeðlimur Þjóð-
ræknisfélagsins. Eg sannar-
lega gef það eklci i skyn með
þessu að hinar, sem þann
heiður hafa hlotið, hafi ekki
Verið hans verðar, en Margrét
átti að vera sá fgrsta.
Einni konu mætti eg í
'Seattle, sem hafði stundað
rir mig veikt fólk fyrir ná-
lega þrjátíu árum, og hafði
eg ekki séð hana síðan þang-
að til nú. Hún hét þá Rúna
Lindal, systir þeirra Lindals-
bræðra, Hannesar og Walters.
Nú er húti gift manni, sein
Jón Magnússon heitir; hefi eg
oft dáðst að því, hversu frá-
bærlega vel Miss Lindal stund-
aði veika systur sína. Hafi
drottinn nokkru sinni skapað
konu sérstaklega til þess hæfa
að hjúkra sjúkum, þá er það
þessi kona. Það er stór skaði
að hún skyldi ekki gera sér
það að lifsstarfi. Maður henn-
ar er mesti dugnaðar- og gæða
maður eins og hann á kyn til.
Faðir hans var Magnús Guð-
mundsson frá Flóðatanga í
Stafholtstungum, en móðif
hans Þuríður Jónasdóttir frá
Skjálg, systir ívars Jónasson-
ar aktýgjasmiðs. Magnús dó
af sólslagi skömmu eftir að
hann kom til þessa lands.
Man eg það glögt þegar sú
frétt barst heim, að hún var
þrykt stóru letri í hugsun
okkar heima sem sönnun þess
hversu hættulegt og bölvað
það væri að vera i þessu
skrælingjalandi Ameríku. Eg
var sannarlega enginn eftir-
bátur þá í þeirri hugsun.
Þuríður átti heima i Stafholti
þegar eg var á Svarfhóli og
þekti eg hana vel. Þau Magn-
ússons hjónin buðu okkur
heim, en við höfðum ekki
tíma til að þiggja það; sá eg
þvi ekki Þuríði, því hún var
of lasburða til þess að koma á
hátíðina; enda sé eg það nú í
blaðafrétt að vestan að hún
er látin.
Einn góðan veðurdag meðan
við dvöldum í Seattle komu
heim til mín þrír menn; var
það Éinar Grandy og synir
hans tveir; höfðuin við þekst
vel þegar við áttum allir
heima i Wynyard; var Einar
einn hinna glaðlyndustu og
skemtilegustu manna þar um
slóðir: víðsýnn og bjartsýnn í
skoðunum, vel lesinn og hin-
um beztu gáfum gæddur. Þeir
feðgar bjuggu þrír saman;
kona Einars var löngu dáin;
dóttir þcirra, Anna, er kona
Dr. Jóns Árnasonar í Seattle.
Eg fór heim með þeim feðg-
um og dvaldi hjá þeim all-
lengi. Virtust þeir allir hver
öðrum snjallari i því að búa
til íslenzkt kaffi og alt því til-
heyrandi.
Einar var skýr og skraf-
hreyfinn eins og í gamla daga
og hafði frá mörgu að segja,
bæði gömlu og nýju. Hann
sagði inér að endur fvrir
löngu hefði hann stundað
verzlun í þeiin hluta bæjar-
ins, sem þá hét Ballard, í fé-
lagi við einn þeirra Friðriks-
sons bræðra — mig minnir að
það væri Friðbjörn Friðriks-
son. Verzlunaraðferðin var
skrítin íi þá daga. Annar
þeirra félaga var i búðinni til
þess að afhenda o. s. frv., en
hinn fór fyrri hluta dagsins
frá húsi til húss til þess að
lilusta á húsmæðurnar telja
það upp, sem heimilin þörfn-
uðust og skrifa það alt í
minnisbókina sina. Síðari
hluta dagsins fluttu þeir svo
vörurnar til kaupendanna á
hjólbörum. Eg man eftir því
þegar eg kom hingað vestur,
að Gunnlaugur Jóhannsson
fór á hjóli frá húsi til húss til
þess að skrifa niður vöru-
pantanir og þótti góður gest-
ur; það var einhver dægra-
stytting að komu hans.
Eftir að Einar og félagi
hans hættu verzlaninni bjó
hann alllengi fyrirmýndarbúi
í Wynyardbygðinni, en flutti
vestur aftur fyrir nokkrum ár-
un/. Nú hefi eg lesið það í
blaðafrétt, að hann sé látinn,
enda var heilsa hans á fall-
anda fæti í fyrra sumar.
“Loksins ertu þá kominn
vestur, bölvaður, þó þú kæmir
ekki þegar eg kallaði á þig!”
Þetta heyrði eg sagt rétt fvrir
aftan mig i mannþyrpingunni
við Silvcr Lake. Eg leit aftur
og sá stóran mann og mikinn
á velli. Það var Hallur Magn-
ússon; hafði eg þekt hann
bæði í Winnipeg og á Lundar.
Konan hans var með honum;
hún hét Jóhanna, dóttir Stef-
áns Sigurðsonar og Auðbjarg-
ar á Lundar. Hallur' var
fyrsti maður, sem skrifaði
mér fyrir hönd Seattlebúa til
þess að biðja mig að koma
vestur á hátið þeirra; það var
fyrir nokkrum árum. Þeir,
sein muna eftir Halli, minn-
ast þess hversu glaðvær hann
var og fyndinn. Þegar eg kom
fvrst til Lundar átti hann þar
hcima og var lífið og sálin í
flestu starfi bæjarmanna.
Hann gekst t. d. fyrir þyí á-
samt fleirum að reist var upp
tré á fjölfarnasta stað “borg-
arinnar”; var það heljarstór
súla eða stoð, sem lengi hafði
haldið uppi loftinu í hótelinu,
en var nú tekin þaðan þegar
hótelinu- var breytt. Hallur
kvaðst trúa því, að ef þessi
gamla stoð mætti mæla, þá
hefði hún frá mörgu að segja.
Var nú smíðaður dálítill kassi
og negldur á stoðina. Hallur
málaði á hana andlit, hand-
leggi og hendur og skapaði úr
henni beinakerlingu. Áttu nu
öll skáld i borginni — og þau
voru mörg — að yrkja vísu
og láta í kassann; en frétta-
fróðir náungar áttu að skrifa
alt, sem merkast gerðist i
bænutn og láta það einnig i
kassann. Var nú safnast
saman á hverjum morgni í
kringum kerlinguna til þess
að vita hvað hún hcfði að
segja, og var það stundum
bæði margt og mislitt.
Þá mætti geta þess, að Hall-
ur byrjaði á alveg nýju bók-
mentafyrirtæki á Lundar.
Hann stofnaði þar blað, sem
hann skifaði á nýju máli —
vestuheimsku. Blaðið hét
“Fonnið” og var svo fyndið
að jafnvel það fólk, sem elzt
var og nálgast gröfinni gat
ekki annað en velst um af
hlátri. Brynjólfur Thorláks-
son prentaði blaðið með verk-
færum sem hann ’átti. Væri
einhver náungi nógu fyndinn
og nógu fær til þess að gefa
út þess konar l>lað hér í Win-
nipeg ætti það að geta tinnið
tvöfalt gagn: í fyrsta lagi
orðið til gleði og skemtunar
og i öðru lagi látið okkur
horfa i spegil hrognamálsins
og skammast okkar fyrir það
hvernig við förum með ís-
lenzkuna.
(Frainh.)
—Er hann ríkur læknirinn,
sem þú ætlar að giftast?
—Já. Heldur þú að eg gifti
mig vegna heilsunnar?
♦ ♦
—Eg deili ekki við fábjána,
maður minn.
—Nei, þér eruð sjálfsagt alt
af sammála sjálfum yður.
K. N.s minnisvarðanefndin,
sem áður hefir verið getið í
ísl. blöðunum, hefir beðið mig
að bæta við nokkrum orðum
til frekari skýringar.
Þá er fyrst að minnast þess,
að nefndin hefir ákveðið að
fresta bygging minnisvarðans
til næsta vors, sökum þess að
bændur hér eru flestallir að
taka lán vit á hveiti sitt hjá
stjórninni, og þau lán verða
ekki gengin í gegn fyr en seint
í næsta mánuði, að öllum lík-
indum. — í millibili er lítið
fyrirliggjandi hjá bændum
sem hægt sé að moða úr; en
þaðan er helzt styrks að
vænta.—En það er ósk nefnd-
arinnar að senv flestir sendi
inn tillðg sin í haust, og fyrri
part vetrarins, eða jafnvel sem
fyrst, svo að hægt verði að á-
kveða um hvað mikinn kostn-
að má leggja í verkið. W. G.
Hillman, Mountain, N.D. fé-
hirðir nefndarinnar, veitir
móttöku peningunum, og verð-
ur það auglýst jafnóðum.
Geirmundur Olgeirsson, Edin-
burg (Rural) tekur við stein-
ununv. En gott væri að nokk-
ur cents fvlgdu hverjum
steini, svo ekki þvrfti að taka
af sjóðnum til að bæta við
burðargjald, eins og átt hefir
sér stað.
Það hefir verið gerð fyrir-
spurn um hvort ekki mætti
senda peninga, án steina. Jú,
í hamingju bænmn, alt sem
þið viljið. — Það er hægt að
snúa peningum í stein, en
nefndin treystir sér ekki að
sniia steinum í peninga, og
ekki heldur í bronz-líkan af
brjóstmynd skáldsins. Samt
sem áður verða steinarnir vel-
komnir. Það er samt enginn
vegur til þess að nefndin taki
Jiað að sér, að setja fanga-
mörk hvers eins á þá steina,
sem aðsendir eru. Það ætti
að vera miklu auðveldara fyr-
ir hvern og einn að setja sitl
fangamark á einn stein eða fá
það gjört.
Mundu ekki islenzku blöðin
vilja vera svo góð að hlynna
að framkvæmd þessa máls,
bæði með því að auglýsa nöfn
þátttakenda og með því að
segja “nokkur vel valin orð”
þessu til stuðnings?
Fyrir hönd nefndarinnar,—
virðinghrfylst,
Thorl. Thorfinnson
Mountain, N.D.
Kveðja
SIGFÚS BJÖRNSON,
Riverton, Man.
F. 18. maí 1863
D. 21. júli 1939
Lokið er leiðum
langrar æfi,
fleyi er lent
við Furðustrendur,
þar sem ódáins
sig akur baðar
í sólargeislum
sumarlandsins.
Brostin eru
böndin þoku,
sézt nú skýrt
er sjá þú vildir.
En mig fræða
i efnum slikum
tök eru engin,
til þó reyndir.
í hjáverkum,
einn var tími
þess að leita
er löngun knúði.
þ’róðleik nema
úr fræðiritum,
meðan stund vanst
frá störfum bundnum.
Með fræðimönnum
fyrri tíðar,
sæti þú skipar
í sölum skreyttum.
Þar með réttum
rökum metið,
leið forsjónar
liðinna alda.
Slóðir heims
þér horfnar eru,
er nú baksýn
æfin liðin.
En í helgidóm
himinsblámans
eykst sú þekking
er |ni þráðir.
R. J. Hornfjörð.
GÆÐALANDIÐ
Hér í Vestur-Washington
veðurbliðan ríkir.
Hjörtum manna vekja von
veðrastraumar slíkir.
Heillar landið huga minn,
helgri fegurð vafið.
Gott er að ala aldur sinn
út við Kyrrahafið.
Kolbeinn Sæmundson.
RORGIÐ LÖGRERG
Nú ÞEGAR
Ljúffengt skozkt
Visky
Blandað og látið í flöskur
i Canada undir beinu
eftirliti eigendanna
AÐAIR & COMPANY
GLASGOW
hjá
Goodertham & Wlorts, Limited
CANADA’S
OLDEST
DISTILLERY
This advertiscment is not insorted by the Government Liquor Control Com-
mission. The Commission is not rosponsible for statements made as to quality of
products advertised.