Lögberg - 02.11.1939, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 2. NóVEMBER 1939
-----------Högberg------------------------
GefiS út hvern fimtudag af
THK COIvl MISIA PltKSS, IjIMITKIJ
6«ö Sargent Ave., Winnipeg, Manltoba
Utanáskrlít ritstjórans:
EDITOR LuGBISRG, 695 Sargent Ave.,
Winnipeg, Man.
Editor: EINAR P. JÓNSSON
Verð $3.00 um árlð — Borgist í'yrirfram
The “Lögberg" is printed and published by
The Columbia Press, Uimited, 695 Sargent Avenue,
Winnipeg, Manitoba
PHONE 86 327
Makleg málagjöld
Faðir hengiláslaganna illræmdu, Maurice Duplessis,
fékk makleg málagjöld við fylkiskosningarnar í Quebec,
sem fram fóru þann 25. október síðastliðinn; hengiláslögin
báru á sér andlegt þrælabrennimark þeirra Hitlers og
Stalins, þar sem skoðanakúgun var leidd til öndvegis; vafa-
laust mun hin nýja, frjálslynda stjórn Quebecfylkis láta
það verða eitt sitt fyrsta verk, að nema þessa móðgunar-
löggjöf við canadiskt mannfrelsi umsvifalaust úr gildi.—
öldungis að ófyrirsynju, endurvakti Mr. Duplessis her-
skyldugrýluna gömlu, og taldi hana auðsjáanlega sigurvæn-
legasta vopnið í kosningarimmunni; þetta var því flónsku-
legra og furðulegra, sem vitað var að King forsætisráðherra,
og dómsmálaráðherrann Ernest Lapointe, höfðu hvor um
sig afdráttarlaust lýst yfir því utanþings sem innan, að
meðan núverandi stjórn sæti að völdum í Ottawa yrði her-
skyldu ákvæðum ekki beitt.
Ráðherrar sambandsstjórnar frá Quebec, með Ernest
Lapointe dómsmálaráðherra í broddi fylkingar, hófu þegar
harða aðsókn á hendur Mr. Duplessis til þess að hnekkja
blekkingum hans; höfðu þeir allir lýst yfir því, að þeir
legði niður embætti í því falli að Mr. Duplessis, eða réttara
sagt flokkur hans, gengi sigrandi af hólmi; frá kosninga-
úrslitum er að fullu skýrt á öðrum stað hér í blaðinu.
Átök dómsmálaráðherra í kosningahríðinni munu lengi í
minnum höfð; enda mun hann nú alment viðurkendur
mestur áhrifamaður hins fransk-canadiska kynstofns annar
en Sir Wilfrid Laurier.
Sigur Duplessis-klíkunnar hefði vafalaust skoðast sem
sigur fyrir Hitler og Fasismann þýzka. Sigur frjálslynda
flokksins var sigur fyrir canadiska þjóðeiningu og trausts-
yfirlýsing á sambandsstjórn vora og forustu hennar í nú-
verandi frelsisstriði hinna lýðfrjálsu þjóða.
Hinn nýi stjórnarformaður Quebecfylkis, Adelard
Godbout, er fjörutíu og sjö ára að aldri; rekur hann búskap
í stórum stíl; var um eitt skeið prófessor í landbúnaðar-
vísindum og búnaðarmálaráðherra síðustu ár fyrverandi
Liberalstjórnar í fylkinu; þykir hann vitur maður og holl-
ráður.
Karlakór Islendinga að Mountain
Frá því hefir áður verið skýrt hér í blaðinu, að Karla-
kór íslendinga í Mountainbygðinni í North Dakota, hefði
ákveðið að efna til samsöngs í Fyrstu lútersku kirkju hér
í borg á mánudagskveldið þann 6. yfirstandandi mánaðar;
er hér um verulega nýlundu að ræða, því þetta mun vera í
fyrsta skiftið sem stór, íslenzkur söngflokkur utan úr ný-
bygðum vorum lætur til sin heyra í höfuðborg fslendinga
vestan hafs; kórinn á mörgum ágætum röddum á að skipa,
og þarf því ekki að efa að ánægjulegt verði að hlusta á
hann; flokkur þessi gat sér hinn bezta orðstír á júbílhátíð-
inni miklu, sem haldin var ekki alls fyrir löngu í Bismarck
vegna afmælis North Dakota ríkis.
fslendingar í North Dakota standa framarla í fylkingu
í margháttaðri menningarviðleitni; bygðarlög þeirra eru
hin fegurstu, og fólkið ber til þeirra óskifta ást; upp úr
slíku umhverfi, og upp úr slíku hugarfari, er í rauninni
óhjákvæmilegt að spretti nokkur fagur gróður; einn slíkur
vísir til menningarlegs gróðurs, er Karlakór íslendniga að
Mountain. Gestrisninni í North Dakota bygðunum íslenzku,
er viðbrugðið; oss er hún löngu kunn af eigin reynd;
bregður þá jafnan upp í huga vorum ljóðlínum Breiðfjörðs:
“Veiztu vinur hvar
verðug lofdýrðar
gestrisnin á guðastóli situr?”
Heimsókn karlakórsins að sunnan, er góðvildar heim-
sókn; er þess að vænta, að fólk vort hér í borg fjölmenni
á samsönginn, og láti ekki sitt eftir liggja í því að gera
hinum góðu gestum dvölina eins ánægjulega og frekast
má verða.—
Söngstjórn flokksins hefir með höndum hr. Ragnar H.
Ragnar.
Ur útvarpsrœðu forsætisráðherra
Á föstudaginn var flutti forsætisráðherra Canada, Mr.
King, útvarpsræðu um þær hugsjónir, er lýðræðisþjóðirnar
bæri fram fórnir fyrir í yfirstandandi frelsisstriði; komst
hann meðal annars þannig að orði:
“Stríðið gegn Nazismanum þýzka er krossferð til vernd-
ar hinni kristnu menningu. Kenningar Nazista eru í beinni
mótsögn við þær kenningar, er birtast í guðspjöllunum.
“Sá tími er nú kominn, er vér verðum að vera við því
búnir að fórna lífi voru til fullverndar fiinni kristnu sið-
menningu.”
Gestur Jóhannsson
fyrrum bóndi í Poplar Park-
bygð, í Manitoba, og póstaf-
greiðslumaður þar í mörg ár.
—.Látinn á spítala í Selkirk,
þ. 10. ágúst 1939.
Gestur Jóhannsson lá ör-
stutta legu í spítalanum, og
varð, að heita mátti, háaldrað-
ur maður. Skorti fáeina daga
til að verða áttatíu og níu ára
gamall.
Hann var fæddur að Syðri
Völlum í Kirkjuhvammssókn,
í Húnavatnssýslu, þ. 24. ágúst
1850.
Foreldrar hans voru Jóhann
bóndi Steinsson, Sigfússonar
Bergmanns, ættaður úr Eyja-
firði, og Margrét Torfadóttir,
ættuð úr Hrútafirði.
Systkini hans voru þau Jó-
hann Jóhannsson bóndi í
Gröf á Vatnsnesi, kona hans
Guðrún Daníelsdóttir; og
Ingibjörg, er var ógift stúlka
heima í Húnavatnssýslu, þeg-
ar eg, á unglingsárum mínum,
man bezt eftir þessum syst-
kinum. Heyrði eg einhvern-
tima, að hún hefði fluzt suð-
ur á land og að hún hefði
gifst þar; en sögusagnir þær
voru svo óljósar, að naumast
var nokkuð á þeim byggjandi.
Mun Ingibjörg hafa verið
yngst þeirra systkina, en Gest-
ur elztur.
Kona Gests Jóhannssonar
var Ósk Sveinsdóttir, ættuð
úr Miðfirði, yngst af átján
systkinum. Bróðir hennar var
Jón bóndi í Sporði í Víðidal,
er varð úti, ásamt stálpuðum
syni sínum, allskamt frá
heimilinu, í grimdar hríðarbil,
við fjársmölun, fyrir mörgum
árum. Jón var talinn skemti-
legur maður, greindur og hag-
orður. Svo mun og ósk systir
hans einnig hafa verið. Tvö
önnur af þeim systkinum,
Stefán og Anna, voru í gamla
daga í Winnipeg. Eru bæði
látin fyrir mörgum árum.
Hvort nokkur önnur af þess-
um átján systkinum hafa
flutt vestur um haf, eða ekki,
u m það er mér, því miður,
ekki kunnugt.
Þau Gestur Jóhannsson og
ósk Sveinsdóttir kona hans
giftust þ. 23. sept. 1879. En
hvar þau bjuggu fyrstu árin,
er mér ekki vel ljóst; en býsna
snemma á tíð bjuggu þau í
Gafli í Víðidal, á næsta bæ
við foreldra mína, þó nokkuð
sé löng bæjarleið þar á milli.
Frá þeirri tíð man eg bezt eft-
ir þeim hjónum, sérstaklega
eftir Gesti sjálfuin.—
Árið 1887 fluttu þau hjón
af landi burt, “til Ameriku,”
eins og þá var oftast til orða
tekið. Var árferði þá hið
versta á öllu Norðurlandi, ísa-
lög mikil og grasbrestur all-
tilfinnanlegur. Leizt bænclum
illa á framtíðarhorfur og af-
réðu þá margir að flytja vest-
ur um haf. Urðu vesturfara-
hópar að bíða svo mánuðum
skifti á norðlenzkum höfnum,
sökum hafíss, er fylti hverja
vik og vog. Var það ekki fyrri
en að áliðnu sumri, eftir Höf-
uðdag (29. ágúst), að ísinn
yfirgaf landið og fólkshóparn-
ir fengu hafið ferðalag sitt
vestur til hins víðáttumikla og
frjósama lands.—
Þegar vestur kom stað-
næmdust þau Gestur og ósk í
Winnipeg, um tveggja ára
skeið. Fluttu þá til Selkirk
og áttu þar heima í ellefu ár.
Þaðan fluttu þau til Poplar
Park, sem er bygðarlag um
tuttugu og fimm mílur norð-
austur af Selkirk. íbúar bæði
íslendingar og annara þjóða
fólk. Keyptu þau hjón þar
land og áttu þar heima til
dauðadags. Ósk andaðist árið
1923, sextíu og sjö ára gömul.
En verutíð Gests sjálfs varð
þarna alls þrjátíu og níu ár.
Mun þeim hjónum hafa farn-
ast sæmilega í búskapnum, og
hygg eg að samverutið þeirra,
á sveitarheimilinu, hafi orðið
einhver hinn ánægjulegasti
kafli á æfi þeirra beggja.
Börn þeirra Gests og óskar
urðu átta alls. Þrjú nú á lífi:
(1) Jóhann G. Jóhannsson,
kennari í stærðfræði við
mentaskóla í Winnipeg. Kona
hans Stefanía Gísladóttir,
Árnasonar, ættuð úr Eyjafirði.
(2) óskar Gestur Jóhannsson,
býr á föðurleyfð þeirra syst-
kina, í Poplar Park. Kona
hans Kristín Kristjánsdóttir,
Jónssonar, Sveinssonar, er
uppeldisdóttir þeirra Mr. og
Mrs. Páls Magnússonar í
Selkirk. (3) Anna, maður
hennar Kristófer Jóhannsson
Midford. Þau hjón eru bú-
sett í Selkirk. — Tólf barna-
börn þeirra Gests og óskar eru
og á' lífi, alt ungt fólk á ýms-
um aldri, mannvænlegur hóp-
ur og álitlegur.
Þegar Gestur var ungur
maður lærði hann bókband
hjá Agli bókbindara í Reykja^
vík. Mun hann hafa um það
bil æfinnar verið fremur
heilsuveill, og var hugmyndin
sú, að hann gæti fremur
stundað þetta handverk en
gefið sig að almennri vinnu í
sveit. Hvarf hann þó brátt
frá þessari fyrirætlan. Heilsan
fór batnandi. Hætti hann þá
við að stunda bókbandið, en
gaf sig eingöngu við búskapar-
störfum i sveit, eins og hann
hafði alist upp við frá fyrstu
tíð.
Hæfíleikar Gests Jóhanns-
sonar voru á ýmsa lund
miklir og góðir. Hann var
greindur maður og skáld gott.
Bárust sumar visur hans all-
víða sökum þess hve vel þær
voru kveðnar. Hér vestra,
sérstaklega á fyrstu árunum,
orti hann allmikið, bæði
kvæði, ljóðabréf og lausavísur.
Var sumt af því prentað i
ljóðabók, er hann gaf út um
aldamótin 1900. Um kveðskap
hans, eftir þann tima, er
minna/ kunnugt. í félagsskap
íslendinga hér vestan hafs
mun Gestur hafa snemma
tekið virkan þátt. Varð Teinpl-
ari i annari stóru stúkunni í
Winnipeg, mjög sneinma á
tíð, og gegndi þar ritarastörf-
um um all-langt skeið. Þegar
þau hjón, Gestur og ósk,
fluttu frá Winnipeg til Sel-
kirk, gengu þau þegar í Sel-
kirk-söfnuð, er þá var rétt að
hefja göngu sína og taka til
starfa. Var Gestur löngum i
stjórnarnefnd safnaðarins og
skrifari hans í mörg ár. Við
myndun kvenfélags Selkirk-
safnaðar varð ósk ein af
stofnendum þess félags og for-
seti þess býsna lengi. Munu
þau hjón hafa verið stöðug í
þessum uppbyggilegu störfum
alla þá tíð, sem þau voru
búsett í Selkirk.—
Gestur Jóhannsson var mæt-
ur maður, prúður í háttum,
vandur að virðingu sinni,
þægilega glaður og góðsamur
í umgengni. Varð mönnum vel
við hann er menn kyntust
honum. Hann var hinn á-
bvggilegi maður, er ættfólk og
góðvihir munu minnast með
söknuði, og þó með ánægju
um leið, sökum þess dreng-
skapar og annara góðra hæfi-
leika, er honum höfðu verið
gefnir.
Jarðarförin fór fram frá
kirkju Selkirksafnaðar þ. 10.
ágúst s.l. Báðir synir hans,
dóttir og ástvinir aðrir þar
samankomnir. Allmargir trú-
ir fornvinir þar einnig við-
staddir. Sá er línur þessar
ritar, flutti þar kveðjuorðin.
Jarðsett var í grafreit Selkirk-
safnaðar. Hvíla þau nú þar
hlið við hlið, íslenzku hjónin,
Gestur og ósk, ásamt ýmsum
öðrum mætum íslendingum,
er þar hafa áður til hvíldar
gengið.
Jóhann Bjarnason.

IMPORTED
F.O.B.
SC0TCH WHISKY
Thls advertisement is not inserted by
the Government Liquor Control Com-
mission. The Commission is not re-
sponsible for statements made as to
quality of products advertised.