Lögberg - 16.11.1939, Síða 2

2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 1«. NÓVEMBER, 1939
Ljúffengt skozkt
Visky
BlandaS og látiÖ í flöskur
í Canada undir beinu
eftirliti eigendanna
ADAIR & COMPANY
GLASGOW
Goodetlham & Wbrts, Limited
This advertisenu-nt is not inserted by the Government Liquor Control Com-
mission. The Commission is not responsible for statements made as to quality of
produets advertis'd.
Frá Islandi
f nýkomnum hagtíðindum
er greinargerð um smásölu-
verð á nokkrum helztu mat-
vörutegundum, eldsneyti og
Ijósmeti í Reykjavík í byrjun
ágústmánaðar og byrjun
septembermánaðar í sumar.
Það magn af matvörum þess-
um, sem árið 1914 kostaði kr.
846.34, kostaði 1. ágúst í kr.
1766.62, en lækkaði til muna
í ágústmánuði og kostaði í
byrjun septembermánaðar kr.
1670.1670.92. f fyrra, i hyrjun
septembermánaðar, kostuðu
þessar vörur kr. 1676.26, og
sýnir þetta að verðlækkun á
matvörum hefir átt sér stað í
Reykjavik frá því í fyrra, mið.
að við byrjun septembermán-
aðar bæði árin. Eldsneyti og
ljósmeti, sem 1914 kostaði kr.
97.40, kostaði i fyrra kr.
181.90, en kr. 183.10 í septem-
ber-byrjun í ár. Matvöruteg-
undir þær, sem voru í hærra
verði í septemberbyrjun i ár
heldur en í fyrra, svo að veru-
legu næini, voru sykur, kjöt
og slátur. Mun lægri nú en
þá voru hins vegar brauð Qg
garðávextir. Svipað verð var
á kornvörum, kaffi, smjöri og
feiti, mjólk, osti og eggjum
og fiski.
♦
Verðlagsskrár fyrir 1939—
1940 eru prentaðar í síðustu
hagtíðindum. Samkvæmt þeim
hefir verðlag á fríðum peningi
verið skráð mjög svipað og
siðastliðið ár, ofurlitið hærra
á kúm og hestum, en örlítið
lægra á sauðfénaði og nemur
hreytingin broti úr krónu.
Hæst eru kýrnar verðlagðar í
Eyjafjarðarsýslu á kr. 273.21,
í Vestmannaeyjum á kr.
265.00 og kr. 261.25 í Árnes-
sýslu, en 250 krónur og þar
yfir í ísafjarðarsýslu, Gull-
bringu- og Kjósarsýslu, Borg-
arfjarðarsýslu og Stranda-
sýslu. Lægst eru kýrnar virtar
í Austur-Skaftafellssýslu, á
197 krónur. f Vestur.Skafta-
l'ellssj'slu eru þær virtar á 200
krónur, í Dalasýslu á kr.
202.22, í Suður-Múlasýslu kr.
205.33 og í Snæfellsnessýslu á
kr. 207.50. Ær eru hæstar
verðlagðar í Þingeyjarsýslu á
kr. 35.50, en á kr. 35.29 í
Eyjafjarðarsýslu, 34.17 í
Norður-Múlasýslu og 34.00 í
Strandasýslu. Lægst eru ær
verðsettar í Rangárvallasýslu,
á kr. 19.45, en 21.43 í Vestur-
Skaftafellssýslu, 21.50 í Aust-
ur-SkaftafelIssýslu, 23 krónur
i Vestmannaeyjum og 25.13 í
Árnessýslu. Áburðarhestar eru
hæst verðsettir í Eyjafjarðar-
sýslu, á kr. 241.43. f Þing-
eyjarsýslu eru þeir verðlagðir
á kr. 228.88, í Strandasýslu á
192.86 og í Húnavatnssýslu á
190.71. Lægst eru þeir verð-
lagðir í Dalasýslu, kr. 137.78,
en í Rangárvallasýslu á kr.
145.91 og í Snæfellsnessýslu á
kr. 146.67. Meðalalin allra
Iandaura hefir siðan 1914 orð-
ið hæst árið 1920—21, kr.
1.95. Nú er hún kr. 1.03 og
hefir hún eigi verið hærri síð-
ustu átta árin, að undanskildu
i fyrra, að hún var kr. 1.12.
Árið 1914—15 var hún kr.
0.60, en á tveim síðustu ára-
tugunum hefir hún orðið lægst
1933—34, kr. 0.81.
-f -f
Eins og frá var skýrt í Tím-
anum fyrir nokkru síðan hafa
að undanförnu verið gerðar
ýmsar tilraunir með að nota
síldaroliu við málningarvinslu.
Tiðindajnaður Tímans hefir
spurt Gísla Þorkelsson, efna-
fræðing í málningarverksmiðj-
unni Hörpu, um þessar til-
raunir og árangur þeirra.
Skýrði hann blaðinu svo frá:
—Hér í verksmiðjunni hafa
undanfarin ár verið gerðar
tilraunir um að nota síldar-
olíu í ýmsar málningarvörur.
Nú hinar siðustu vikur hefir
þannig fernis eingöngu verið
framleiðsla verið seld alt frá
uppistöðuefni og hefir sú
framlieðsla verið seld alt frá
striðsbyrjun. Jafnframt því,
sem þetta sparar innkaup á
erlendum hráefnum, kemur
síldarolía í stað efna, sem ill
fáanleg eru eins og sakir
standa. Ekki verður annað
séð en að hin nýja framleiðsla
líki ágætlega og engar kvart-
anir hafa verksmiðjunni bor-
ist. Er þegar orðið allmikið
sem notað er af síldaroliu til
þessara hluta. Að undanförnu
hefir það æ færst í vöxt er-
lendis, að fiskiolíur séu notað-
ar til málningariðju. Hafa
Ameríkumenn og Þjóðverjar
að mörgu leyti verið forystu-
menn í þeim efnum.
♦ ♦
Niðursuðuverksmiðja Sölu-
sambands íslenzkra fiskifram-
leiðenda tók sem kunnugt er
til starfa í byrjun október-
mánaðar í fyrra. Hefir hún
því starfað í eitt ár. í verk-
smiðjunni eru nú framleiddar
um 40 tegundir af niðursuðu-
vörum, og eru 5 þeirra úr
grænmeti. Þar eru tilreiddar
tvær tegundir af niðursuðu-
vörum, sem hvergi er að fá
annarsstaðar, sem sé karfi í
hlaupi og niðursoðin murta.
Útflutningur á niðursuðuvör-
unum hefir enn sem komið
er verið lítill, og er það að
vonum, þar eð svo skamt er
um liðið síðan verksmiðjan
tók til starfa. Til Þýzkalands
hefir þó verið sent dálítið af
vörum, sem líkuðu vel, en nú
hafa þau viðskifti stöðvast.
Ofurlítið hefir einnig verið
selt til Englands og frá Vest-
urheimi hefir verksmiðjan
fengið allríflegar pantanir. Á
innlendum markaði hafa gaff-
albitar, sjólax og fiskbollur
selzt bezt.. f verksmiðjunni
hafa um eða yfir 20 manns
unnið að staðaldri. Nú er ver-
ið að færa út kvíarnar og
koma upp reykhúsi, þar sem
reykja á síldarflök. Gizkað er
á, að í þessu nýja reykhúsi
verði hægt að fullreykja sem
nemur síld úr 100 tunnum á
sólarhring, þegar allur útbún-
aður þess er kominn í kring.
—Timinn 14. okt.
* ♦
Virkjun Laxár í Þingeyjar-
sýslu er nú að fullu lokið og
var rafstraumi hleypt á til
Akureyrarbæjar hinn 14. októ-
bermánaðar. Voru bæjarfull-
trúar Akureyringa viðstaddir
þá athöfn, ásamt bæjarstjóra,
forstöðumanni rafveitunnar á
Akureyri og-Jakobi Gíslasyni
forstöðumanni rafmagnseftir-
lits ríkisins. Frá sjálfri hinni
nýju rafveitu, aðdragandanum
að henni og framkvæmduin
öllum hefir áður verið greint
í viðtali við Stein Steinsen
bæjarstjóra á Akureyri, er
birtist fyrir skömmu hér í
blaðinu.
♦ ♦
Fyrir fáum dögum var lok-
ið við að reisa nokkurn hluta
hins fyrirhugaða nunnuklaust-
urs að Jófriðarstöðum í Hafn-
arfirði. Næsta hluta þess er
ráðgert að ljúka við á vori
komanda. Verður þá komin
upp tveggja hæða bygging,
sem alls er 247 fermetrar að
flatarmáli og í eru 25 íbúðar-
herbergi. Kostnaður við þessa
byggingu er áætlaður 100 þús-
und krónur. Alls á nunnu-
klaustrið að vera 1400 fer-
metrar að flatarmáli, fjórar
álmur er lokast sainan og op-
inn garður á milli. Alls mun
klaustrið hafa til umráða einn
hektara lands og verður það
umgirt tveggja metra háum
múr, Þrjár hollenzkar nunn-
ur, sem eiga að setjast hér að,
eru þegar komnar til landsins
og hafast þær enn sem komið
er við i kaþólska barnaskólan-
um í Hafnarfirði. Ntinnur
þessar eru úr hópi svonefndra
Karmel-systra, en þær láta
byggja klaustrið.
♦ ♦
Sunnan við öskjuhlfðina við
Reykjavik hefir, sem kunnugt
er, allstórt landsvæði verið
ætlað til íþróttavalla og fyrir
leikvang. Á unganförnum ár-
um hefir nokkuð verið unnið
að framræslu hinna fyrirhug-
uðu íþróttasvæða. Nú nýlega
skrifaði stjórn íþróttasam-
bandsins bæjarráði bréf, þar
sem þess var farið á leit, að
Reykjavikurbær léti vinda að
þvi bráðan bug, að brjóta
þetta land. Tíminn hefir átt
um þetta tal við Benedkit G.
Waage, forseta iþróttasam-
bandsins, og sagðist honum
svo frá: — Það, sem fyrir
stjórn iþróttasambandsins vak-
ir, er að stuðla að því að þetta
land verði brotið og unnið í
haust og er henni það kapps-
mál að byrjað verði á því
verki áður en tíðarfar spillist.
Síðan hugsum við okkur, að
landið verði mælt út og látið
félögunum í té. Þar eð hætt
er við, að framkvæmdir farist
fyrir um skeið, ef ekki verður
hafist handa bráðlega, viljum
við fá úr því skorið sem allra
fyrst, hvort bæjarstjórnin
hygst að sinna málaleitun
okkar. — Bréf íþróttasam-
bandsstjórnarinnar var lagt
fyrir bæjarráðsfund síðastlið-
inn föstudag og vísað til bæj-
arverkfræðings til athugunar.
♦ ♦
Bráðabirgðaskýrsla hagstof-
unnar um útfluttar, islenzkar
afurðir í septembermánuði
síðastliðnum sýnir, að alls
hafa verið fluttar út vörur
fyrir 6572 þúsundir króna. Á
tímabili frá ársbyrjun til
septemberloka hafa verið flutt-
ar út vörur fyrir 39,633 þús-
undir kr. Hefir útflutningur
Jtenna tíma ársins eigi orðið
meiri um fjögurra ára skeið
nema 1937. f fyrra var hann
ta>par 37 miljónir. Af út-
flutningi þessa árs eru síldar-
afurðirnar langstærsti liður-
inn. Saltsild hefir verið flutt
út fyrir 8453 þúsund krónur,
síldarolía fyrir 4,558 þúsund
ALÞJ0ÐAR RAUÐA KR0SS
Stríðsfjársöfnun
fyrir
$3,000,000
Rauðakross félagið þarfnast hjálpar
yðar strax. Sérhver dollar frá yður
miðar að því að vernda líf og lina þján-
,y ingar. Það er áríðandi að sérhver
Canada-horgari taki á sig sinn hluta
" ' þe.irrar byrðar, sem þessu nauðsynja-
verki er samfara.
Hópur sjálfboða reynir að finna eins
marga og unt er meðan á söfnuninni
stendur. Nái einhver þeirra ekki til
yðar, eruð þér vinsamlegast beðnir að
senda tillag yðar til deildar hins
Rauða Kross í umhverfi yðar.
Þörfin er BRÝN—
Farið ívasann og gefið!
CANADIAN RED CR05S