Lögberg - 30.11.1939, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 30. NÓVEMBER, 1939
5
Við þetta tækifæri leyfi eg
mér að fara þess á leit við alla
sem hér eru viðstaddir og ekki
eru meðlimir, að þeir gangi nú
í í félagið, riti nöfn sín hjá fjár-
málaritara hér í kvöld sem
meðlimir. Árágjaldið verður
sótt til þeirra þegar þeim verð-
ur afhent Tímaritið í febrúar.
Til ineðlimanna vildi eg
segja hitt. Vilja þeir nú ekki
beita áhrifum sínum við
kunningjana og fá þá til að
gerast meðlimi? Það er eins
og við öll vitum eina vonin
og eina ráðið að félagið blómg-
ist, að íslendingar láti sér ant
um heill þess og framför. Þótt
þið kjósið nothæfa menn til
að standa fyrir málum ykkar,
þá geta þeir litlu áorkað nema
með ykkar samvinnu og sam-
bygð.
Spurt verður: Hvað hafið
þið að bjóða í deildinni
“Frón” og því ætti eg að ger.
ast meðlimur í henni? Það er
ykkúr að sönnu öllum kunn-
ugt um. Sex fríjar skemti-
samkomur á ári ineð ágætu
prógrammi, ræðum og söng og
fleiru. Gott íslenzkt bóka-
safn með fjölda nýrra bóka, á-
samt þeim eldri, um 1600 að
tölu. Þrjú dagblöð heiman
frá fslandi sem koma hingað
vikulega. — Timarit Þjóð-
ræknisfélagsins, og síðast en
ekki sízt að mæta kunningj-
um sinum og skiftast á vin-
samlegum kveðjum í þeim
fegursta fundarsal, sem fs-
lendingar hafa nokkru sinni
átt hér megin hafsins.
Það er vissa mín að aldrei
hafi félagsskapur i þessum
bæ boðið meðlimum sínum
betri kjör en þau, sem þið
hafið hlotið hjá “Fróni” fyrir
$1, á síðari árum. Það eru
tilmæli mín að þið rumskist
nú, og rekið af ykkur deyfð-
ina, landar, og reynið á mann-
skap ykkar að fá nýja með-
limi til þess tíma að næsti
fundur verður haldinn í des-
ember. Þrenn verðlaun verða
þeim veitt, sem koma með
flesta meðlimi: $5, $3 og $2,
pn minst fyrir 5 nýja meðlimi.
Áskriftargjaldið fyrir næsta
ár verður að fylgja.
Við íslendingar höfum vissu
Iega ýmsra hagsmuna að gæta,
sem við getum ekki fullnægt
nema við vinnum saman og
stöndum saman. Við höfum
á liðnum árum reist okkur
mörg vegleg ininnismérki,
þrátt fyrir fæðina og smæð-
ina í hinum mikla fjölda af
allra þjóða fólki og í kapp-
hlaupi um daglegt brauð og
lifsviðurværi.
Má eg henda á nokkur þess-
ara minnismerkja, sem eg
mintist á: Kirkjufélögin,
dagblöðin, Goodtemplara fé-
lagsskapinn og þetta veglega
hús sem við sitjum í nú;
gamalmennaheimilið, Jóns
Bjamösonar skólann, Þjóð-
ræknisfélagið og söngfélögin,
karlakórinn, J. S. félagið o. fl.
o. fl„ og síðast en ekki sízl
gotl álit sem æskilegir borg-
arar þessarar ungu þjóðar.
Þessara hagsmuna getum
við ekki gætt nema með sain-
vinnu og sameiginlegum á-
tökum en með þeim höfum
við næga krafta enn, að sjá
beim öllum vel borgið.
Eg er enginn kirkju eða
flokksmaður, og eg get ekki
sagt mér þyki neitt sérstak-
lega vænt um presta nema
hann séra Eylands, af þvi
hann ætlar að flytja hér ræðu
fyrir okkur í kveld.
Mér hafa oft fundist viku-
hlöðin okkar æði léleg og sama
hefir mér virst um margt, sem
við höfum haft með höndum
að þvi vera ábótavant, eins
og alt sem meira og minna ó-
fullkomnir menn hafa með
höndum, en þrátt fyrir það
hafa allar þessar stofnanir
veitt okkur ómetanlegt gagn
og munu veita okkur meðan
þær standa og eg get ekki séð
hvernig við kæmumst af án
þeirra, og þó talið okkur góða
íslendinga, og haldið heiðri
og áliti hjá þjóðinni sem við
búum með eða í oklcar eigin
meðvitund sem hverjuin sér-
stökuin einstakling ríður á
mestu.
Samtals við Thors
(Framh. frá bls. 1)
Bergmann lögmaður er vara-
forseti háskólaráðsins. i bóka-
safni háskólans er geymt hið
inerka íslenzka hókasafn, sem
Arnljótur ólsson gaf.
í Winnipeg er Skóli Jóns
Bjarnasonar, sem stofnaðui
var af hinum mikla kenni-
manni, sr. Jóni Bjarnasyni, í
þéim tilgangi að halda uppi
íslenzkri tungu og menta ísl.
ungmenni. Skólanum er hald-
ið uppi af íslendingum. Skóla-
stjóri er nú séra Rúnólfur
Marteinsson, hinn mætasti
maður.
i Winnipeg eru gefin út
bæði hlöð islendinga, Lögberg
og Heimskringla, og þar eru
aðalbækistöðvar beggja ís-
lenzku safnaðanna vestra,
Lúterska safnaðarins og Hins
sameinaða kirkjufélags í
Vesturheimi. Stendur trúarlíf
fslendinga þar í borginni í
miklum blóma og eiga báðir
söfnuðirnir veglegar kirkjur.
Þar hefir og stjórn Þjóðrækn-
isfélagsins aðsetur.—
Þótt íslendingar séu aðeins
um 7,000 í Winnipeg gætir
þeirra talsvert í horgarlífinu,
enda eru í hópi þeirra fjöl-
margir ágætis menn i öllum
stéttum, er mikils álits njóta,
einnig hjá hinni enskumæl-
andi þjóð.
íslendingum í Winnipeg er
mikill vandi á höndum, að
vernda isl. tungu, þvi þrátt
fyrir samheldni þeirra, gefur
að skilja, að dagleg viðkynn-
ing þeirra og viðskifti eru
samgróin hinu brezka fólki og
ættir þeirra hljóta eðlilega að
blandast. Þarf því mjög sterk
átök til þess að tungan glatist
ekki hinni ungu kynslóð. En
þar hefir þjóðrækni islend-
inga unnið kraftaverk.
*
Frá Winnipeg ferðaðist eg
um bygðir islendinga við Sel-
kirk, að Gimli, í Nýja íslandi
og í Argyle. Eg hefi áður lýst
því, hversu mér fanst þjóð-
ræknin og vinarhugurinn til
íslands og ísl. þjóðarinnar ein-
kenmi allar þær samkomnr, er
eg kom á. Alt það, sem getur
verið ísl. þjóðinni til styrktar
og velfarnaðar, er Vestur-ís-
lendingum innilegt gleðiefni.
Þeir óska þess af alhug, að
þjóðin beri gæfu til að standa
saman í haráttu sinni og fögn-
NIAGARA

Gallónan
Portvín og Sherry
BIÍAGÐBETRA — Stórum gómsætara
vegna geymslunnar I vióaríláti.
STERKARA—Þvl sem næst 28% aö
styrkleika.
DRÝGRA—GæSi, sem jafnast á við
margar dýrari tegundir.
Selt í öllum
stjórnarvínsölubúðum
CANADIAN WINERIES LTD.
Head Office: TORONTO
Bronches: NIAGARA FALLS — ST. CATHARINES
LACHINE, QUE.
This advertisement is not inserted by the Government Liquor Control Com-
mission. The Commission is not responsible for statements made as to quality of
products .advertised.
uðu einlæglega hinni vaxandi
viðleitni í þá átt.
Meðan eg dvaldi hjá fólk-
inu í þessum fslendingabygð-
um, fanst mér eg vera heima.
Eg hefi aldei vitað það fyr
hversu víðlent ríki Fjallkon-
unnar er og hve traust og
viða tengjast bönd við ísland.
f sveitinni verndast ísl.
tunga betur en i fjölmenni
stórborgarinnar. Ungu börnin
tala þar islenzku saman. Víða
í sveitinni virtist mér sem
menn og málleysingjar skildu
ekki annað en íslenzku.
ógleymanlegust af öllum
heimsóknum mínum verður
mér koman á elliheimilið
Betel á Gimli. Það er sagður
íslenzkasti bletturinn i Vest-
urheimi. Þar eru um 55
gamalmenni og mun helming-
ur þeirra kominn yfir áttrætt.
fslenzkar konur vestra beittu
sér upphaflega fyrir fjársöfn-
un til þessa elliheimilis og ís-
lendingar standa . einir að
rekstri þess. Þar hafa marg-
ir lagt sinn skerf, misjafnlega
stóran, eftir getu. Stórtæk-
astur mun hafa verið hugvits-
maðurinn Hjörtur Þórðarson i
Chicago, er gaf 10 þús. dollara
til heimilisins. En verndari
stofnunarinnar er nú dr. B. J.
Brandsson í Winnipeg, sem
af göfugmensku sinni hugsar
um heimilið, sem góður faðir.
Gamla fólkinu líður þarna
unaðslega vel. En þrátt fyrir
dásemdir umhverfisins fanst
mér hugurinn vera heima —
heima við bernskuniinning-
arnar og hjá gamla landinu.
*
Síðasti fundurinn er eg kom
á var að Mountain í Norður
Dakota, hinni dásamlega fögru
íslendingabygð. Þaðan eru
ættaðir og uppaldir margir
hinna alfremstu íslendinga
vestan hafs.
Á þenna fund hafði hinum
ótrauða varaforseta Þjóðrækn-
isfélagsins, prófessor Richard
Beek, borist bréf frá ríkis-
stjóra Norður Dakota. Bréfinu
lýkur með kveðjuorðum lil
fslendinga, á þessa leið:
Mér þætti vænt um, að þér
vilduð skýra frá því hversu
mikið álit við í Norður Dakota
höfum á fólkind, sem er af
íslenzku bergi brotið. Eg tel
að með sanni megi segja, að
miðað við fólksfjölda hafi
fólkið frá sögueyjunni borið
af öllum öðrum þjóðum og
það þótt Norðmenn séu með-
taldir.
Fundarmönnum þótti að
sjálfsögðu mjög vænt um
þenna vitnisburð frá æðsta
manni ríkisins. Hann heitir
John Moses og er Norðmaður
að adt. Hann var jafnframt
svo elskulegur, að hjóða inér
daginn eftir til árdegisverðar
í höfuðborg ríkisins, Bismark.
Er eg hitti hann þar. ásamt
ýmsum æðstu mönnum ríkis-
ins og kvaðst vilja þakka hon-
um sérstaklega fyrir hin vin-
gjarnlegu ummæli í garð fs-
lendinga. Það er fyrir ekkert
að þakka, sagði hann þá.
Hann kvaðst í a'sku heima í
Noregi hafa lesið fslendinga-
sögurnar og ekki kynst betri
bókmentum. Einkum dáðist
hann að Njálu. Hann sagðist
hafa fylgst með íslendingum
í ríki sínu og vita, að þeir
verðskulduðu lof úmfram
aðra menn.
—Mbl. 24. okt.