Lögberg - 14.12.1939, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 14. DESEMBER, 1939
-----------lögbers-----------------------
Gefið út hvern íimtudag aí
THE COJjUMJilA FKKSS, LlMiTKI)
#95 Sargent Ave., Winnipeg, Manitoba
Utanáskrift ritstjörans:
EDITOR LÖGBERG, 69 5 Sargent Ave.,
Winnipeg, Man.
Editor: EINAR P. JÓNSSON
Verð $3.00 um árið — Borgist fyrirfram
The "Lögberg” is printed and published by
The Columbia Press, Limited, 695 Sargent Avenue,
Winnipeg, Manitoba
PHONE 86 327
Skyldurnar gagnvart Finnlandi
Ekki getur hjá því farið, að samúð allra hreinhugsandi
manna streymi örlátlega til hinnar hraustu og hugprúðu,
finsku þjóðar, sein uin þessar mundir heldur uppi fra.'ki-
legri vörn gegn sainvizkulausri og óréttlætanlegri árás rúss-
neskra rauðfylkinga á land og þjóð; árás, sem svo er ó-
mannleg og illkynjuð, að til endeina telst í sögu mann-
kynsins, þótt oft hafi hún vitanlega áður ötuð verið alsak-
lausra blóði; um það verður ekki vilst, að hér séu góð ráð
dýr, eigi villimenska Stalins ekki með öllu að ná yfirtök-
unum; finska þjóðin þarfnast nú þegar stuðnings áður en
það verður um seinan; forvígismenn þjóðarinnar hafa fyrir
munn þjóðþingsins, skýrt málstað hennar fyrir öllum þjóð-
um heims, og beint athygli og vitundarlífi almennings að
því hvað í húfi sé, eigi aðeins viðvíkjandi henni sjálfri,
heldur og hver orðið geti örlög annara lýðræðisþjóða, verði
eigi handa hafist í tæka tíð til saineiginlegs átaks, og sam-
eiginlegrar sjálfsvarnar; sú hin alvarlega yfirlýsing finska
þingsins, er að þessu lýtur, hirtist í dagblaðinu Winnipeg
Free Press á mánudaginn, og fer hér á eftir í íslenzkri
þýðingu:
“Finska þjóðin, sem grundvallað hefir ávalt tilveru
sína á þeirri hugsjón, að búa í sátt og samlyndi við allar
þjóðir heims, og byggja upp framtíð sína með friðsamlegu
iðjulífi, hefir orðið fyrir villimannlegri árás af hálfu ná-
grannaþjóðar sinnar að austan, án þess að nokkuð minsta
tilefni hafi gefið verið þar til.
“Vér höfum verið knúðir til þess að grípa til vopna, og
áttum ekki annars úrkosta.
“Hin finska þjóð á nú í hinu hitrasta stríði til verndar
sjálfsforræði sínu, persónulegu frelsi og sæmd. Vér erum
staðráðnir í því, að verja til hins ýtrasta föðurland vort,
lýðræðisstofnanir vorar og heimili, — það alt, sem siðmann-
aðar þjóðir telja heilagast á þessari jörð.
“Eins og sakir standa, erum vér einir mn það, að verja
land vort gegn óvini, sem á það hefir ráðist. Engu að
síður erum vér þess fullvissir, að vér séum með því að verja
málstað og mannréttindi, er varðar mannkynið í heild.
“Vér höfum þegar sýnt það og sannað, að alt það afl, er
þjóð vor býr yfir, tekur óskift þátt i þessum hildarleik; en
þvi trúum vér jafnframt, að menningarheimurinn, sem ávalt
og á öllum tímum hefir auðsýnt þjóð vorri samúð og næinan
skilning á þroskaviðleitni vorri, finni til þess nú, og geri
sér það ljóst, að hann geti ekki látið málstað vorn afskifta-
lausan, er vér nú upp á líf og dauða heyjum stríð gegn
óvini, sem að höfðatölu til hefir á að skipa margföldum lið-
styrk við fámenni vort.
“Þjóð vor, sem útvörður vestrænnar menningar, á til
þess réttmæta kröfu, að siðmannaðar þjóðir komi henni
skjótt til raunverulegs liðs; þetta ávarp finsku þjóðarinnar
er stilað til allra þinga og þjóða, er lýðræði unna og per-
sónufrelsi mannkynsins.—
Finska þjóðin hefir formlega leitað ásjár Þjóðbanda-
lagsins, og kom málaleitan hennar til umræðu í Geneva um
helgina; þar varð það að ráði, samkvæmt tillögu frá erind-
reka sænsku stjórnarinnar, að Rússum yrði veittur sólar-
hrings umhugsunartími til þess að binda enda á herferðina
gegn Finnum, og á þá skorað, að setja málið í gerðardóm,
er Þjóðbandalagið stæði að; um undirtektir af hálfu þeirra
Stalins og Molotoffs er enn eigi vitað, þó þunglega sýnist
horfa á um viðunanlegan árangur; en hverjar sem þær
verða, breytir það engu til um skyldur lýðræðisþjóðanna
gagnvart öryggi Finnlands; frá því verður að vera þannig
gengið í eitt skifti fyrir öll, að landránsherferð á hendur
þessari glæsilegu menningarþjóð, hliðstæð þeirri, sem hér
getur um, fái aldrei að eilífu endurtekið sig.
Bretar og Bandaríkjamenn hafa þegar heitið finsku
þjóðinni fjárhagslegri aðstoð; er þar vel af stað farið, og
vonandi að fleiri þjóðir fari að fordæmi þeirra. —
Finnlendingar í þessari borg hafa fyrir atbeina vara-
konsúls síns, Mr. Hermansons, sem jafnframt er konsúll
Svía, beitt sér fyrir um stofnun líknarsjóðs (Finnish Relief
Fund), málstað finsku þjóðarinnar til styrktar; hefir málið
þegar verið nokkuð skýrt yfir útvarpið; sem Ijósan vott
um drengilega samúð má telja það, að norrænu kirkju-
söfnuðirnir hér í borginni leggja samskot sín næsta sunnu-
dag í hinn finska líknarsjóð.. Þá er og vert að þess sé
minst, að kl. 3 e.h. næsta sunnudag verður samkoma mikil
og fjölbreytt haldin í Civic Auditorium til arðs fyrir þenna
nýmyndaða sjóð; að samkomunni standa og taka þátt,
Finnar, Svíar, Norðmenn, fslendingar og Danir; er þess að
vænta, að íslendingar ræki að fullu skyldur sínar við mál-
stað hinnar finsku þjóðar, með því að fjölmenna á sam-
komuna.
Auk konsúls Svía, hafa þeir Mr. Kummen, konsúll Norð-
manna, og Grettir L. Jóhannsson, konsúll íslendinga og
Dana, heitið líknarsjóðs hugmyndinni eindregnuin stuðn-
ingi; slíkt hið sama hafa og gert ritstjórar beggja íslenzku
blaðanna, er setið hafa fundi með framkvæmdarnefndinni.
Tillög öll í sjóðinn sendist Finnish Relief Fund, c-o Finnish
Vice Consulate, 470 Main Street, Winnipeg.
Hrakfarir Islendinga
Þar sem nú er nýafstaðinn
íslendingadagsfundur hér í
borginni, þá rifjaðist upp fyr-
ir mér meðhöndlun þessa þýð-
ingarmiklá hátiðahalds á liðn-
um árum og ráðsmenskan
yfir höfuð.
Þrátt fyrir talsvert mikla
aðsókn við helgihaldið á Gimli
nú undanfarin nokkur ár, þá
er megn óánægja hjá Winni-
peg íslendingum, fjölda inörg-
um, yfir þvi að hafa sam-
komu þessa annarsstaðar en
í Winnipeg. og eru margar á-
stæður til þess, og skal því
tilgreina nokkrar þeirra:
(1) Vegna fjarlægðar fer
aðeins lítill hluti bæjarmanna
norður til Gimli.
(2) Kostnaður við ferðina
of hár.
(3) Garðurinn á Gimli illa
til hafður og girðing sama
sem engin.
(4) Ekkert skýli fyrir sól
og regni og sa>ti sára-fá.
(5) Farartæki ill og óá-
byggileg.
(6) Kostnaðarsöm ferðalög
fyrir undirbúnings nefndir að
tilreiða staðinn og ófullkomin
hluttaka sjálfra Gimlibúa.
(7) Og sízt skal gleyma
ýmsu öðru þar neðra, sem
tælir marga frá réttri þátt-
töku í hátíðahaldinu og bak-
ar þjóð vorri skaða og
skömm. Ekki væri rétt að
skella allri skuldinni á for-
stöðunefndina sem kosin er,
ár hvert, því hún reynir að
gjöra sitt bezta oftast nær; en
það er þátttaka Winnipeg ís-
lendinga, eða öllu heldur þátt-
tökuleysi þeirra, þá velja á
um staðinn hvar hátíðahald-
ið á fram að fara, — því á
þann undirbúningsfund ættu
landar að fjölmenna og láta
skoðanir sínar í ljósi, að
minsta kosti með atkvæða-
greiðslunni, því nú á þessum
nýafstaðna fundi kom fram
talsverður skoðanamunur og
einnig bent á hentugan stað
í útjaðri b'orgarinnar og enn-
fremur talin fram mörg hlunn-
indi, sem fengjust með þeirri
útvalningu. Og enda ættu
menn að fagna hátíðahaldinu
hvað mest hér í sjálfri “höf-
uðborg fslendinga vestanhafs”
(Winnipeg).
Eg veit að til er fólk, og
einkanlega unga fólkið, sem
kysi fremur Gimli, aðallega
vegna vatnsins, en nú er þess
að gæta, að á þessum “mikla
degi” mega hvorki unglingar
né aðrir dreifa sér eða slá
slöku við prógram dagsins,
inargbrotið eins og það ávalt
er.
Að siðustu er það íhugunar
vert, að við Winnipeg íslend-
ingar höfum orsakað talsverð-
an flokkadrátt í nýlendunni
með þessum Gimli-ferðum.
Eg hefi nú hvert árið eftir
annað heitið því að fara ekki
fleiri hrakfarir þarna norður,
þegar eg hefi lent í stórrign-
ingum og foræði, og alls ekki
verið fær til vinnu næstu
daga. Því slik “picnic” hafa
ill eftirköst fyrir mig — og
marga fleiri.
Gunnl. Jóhannsson.
Blue Bombers
vinna frœkilegan sigur
Rugby-flokkurinn frá Win-
nipeg vann frægan sigur í
samkepninni við Ottawa
Rough Riders í lok fyrri viku,
og koin til baka ineð pálmann
í höndunum á þriðjudags-
morguninn; voru margar þús-
undir manna á C.P.R. járn-
brautarstöðinni til þess að
fagna hinum heimkomnu sig-
urvegurum.
TIL ÍHUGUNAR
Eg þekki óbrigðult ráð við
leiðindum og skapilsku. Gakk
út til fólksins og gerðu þar
góðverk tíu sínnum í röð.—
Carrie Chapman Catt.
4 4
Það skemtilegasta, sem eg
þekki, er að gera í leyni góð-
verk, sem tilviljunin hefir
bent mér á.—Charles Lamb.
British Columbia Apple Growers