Lögberg - 21.12.1939, Blaðsíða 15

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 21. DESEMBER 1939
15
is um verðhækkun er eitt
tonn af koxi nú á 125 krón-
um og hefir það hækkað á
einu ári ineira en um .helm-
ing. Þannig má telja eitt og
annað, sein vegur á móti
hagnaðinum og meira en það.
Þó má segja afkomu sveita-
bænda þolanlega enn sem
koinið er og örbirgð þekkist
ekki í þessu héraði svo heitið
geti. Mannfagnaðir og skemti-
ferðir tíðkast mikið, einkum
meðal yngra fólksins, en aldr-
að fólk, konur jafnt sem karl-
ar taka líka þátt í þeim. Eru
menn úr ýmsum sýslum lands-
ins á ferð og flugi til þess að
kynnast ókunnum landshlut-
um. Þannig ferðaðist í sum-
ar sjötíu manna leiðangur af
Snæfellsnesi og Dalasýslu, um
Borgarfjörð, Árnes- og Rang-
árvallasöslu. En úr þeim
sýslum ferðuðust aftur á móti
bæði konur og karlar um
norðurland í fyrra sumar. Á
þennan hátt tengjast margir
vina og bróðurböndum, sem
áður voru ókunnir og margar
minnilegar skemtistundir á
fólkið eftir slíkar langferðir.
Búnaðarfélög héraðanna búa
þessum gestum veizlufagnað
á þeim stöðum þar sem hús-
mn er bezt háttað og skortir
þá sjaldan ræðumenn með
öðru góðu, þvi nú er öldin
önnur í þeim efnum en áður
var meðan það voru prestarnir
næstum einu mennirnir, sem
þorðu að halda ræður í heyr-
anda hljóði. Stökur og gam-
anyrði fljúga þá líka ótæpt
manna á milli og sumir hafa
orðið skáld eða að minsta
kosti hagyrðingar við það að
lifa í slíkum gleðskap, þótt
sú list væri áður hjá þeim ó-
notuð, eða jafnvel ófædd.
Þess má þó geta að vín-
drykkja á engan þátt í þeirri
andlegu hreifingu, sem hér er
lýst, enda ex nú sá hugsunar-
háttur að ryða sér til rúms
að hrýn nauðsyn sé að vinna
bráðan hug á því þjóðarböli.
Slark og drykkjuskapur var
orðið hér óþolandi á skemti-
samkomum. Það sáu menn
að slíkt mátti ekki svo til
ganga og var mönnuin tilkynt
það er auglýst voru gleðimót,
að þangað mætti enginn koma
drukkinn, en þeir sem ryfi
frið með drykkjulátum yrðu
umsvifalaust látnir í poka og
geyindir þar unz samkomunni
lyki. Þetta ráð reyndist hið
snjallasta. Við pokann og þá
smán, sem því fylgir eða
verða honum að hráð, eru all-
ir hræddir.
Nýlega hefi eg hlustað á al-
þingismann Thor Thors flytja
langt og snjalt erindi í út-
varpið, þar sem hann lýsti ís-
lendingum vestanhafs, menn-
ingu þeirra og mannúð með
hinni mestu aðdáun. Var
ræða Thors bæði skemtileg og
vel flutt. Hafa nú þjóðkunn-
ir íslendingar einn eftir ann-
an lokið lofsorði á íslenzku.
menningu vestanhafs í út-
varpserindum. Má þar til
nefna prófessor Sigurð Nordal,
Jónas Jónsson alþingismann,
Thor Thors alþingismann og
fleiri. Allir þessir menn hafa
vakið bróðurástina sem á
tímabili var orðin köld eða
næstum helfrosin. Með þess-
um prýðilegu útvarpserindum
hafa íslendingar um land alt
orðið fróðir um eitt og annað
sem þeir kunnu áður á engin
skil. Bróðurástin hefir glæðst
og þekking aukist á mönnum
og málefnum. Og allir eru
þessir merku menn á einu
máli um það að okkur beri
skylda til þess að sinna ykk-
ur og verkum ykar betur hér
éftir en hingað til og hvetja
til meira samlífs milli þessara
ættsystra og bræðra. Margir
munu þiðast skoðanir þeirra
og slíkir fyrirlestrar hafa bæði
víðtæk og góð áhrif. Það lét
mér vel í eyrum þegar Thor
Thors lýsti frábærri veizlu hjá
Ásmundi P. Jóhannssyni og í
því sambandi nefndi hann
fleiri góðvini mina svo sem
Árna Eggertsson frænda minn.
En þó snart mig mest er hann
lýsti heimsókninni á Betel og
kveðjan, sem hann færði ís-
landi frá aldraða fólkinu þar.
Þegar hann sagði að það hefði
sungið þetta yndislega og
þjóðkunna erindi eftir Jón
Skáld Thoroddsen “ó, fögur er
vor fósturjörð” þá tók eg und-
ir með því í anda, því í slíkan
kór myndi rödd mín nú falla
bezt.
Fvrst eg er með allan hug-
ann vestanhafs þessi augna-
blik, verð eg að minnast hér
sérstaklega eins merkilegs vin-
ar míns þar. Það er Chris.
Johnson grafreitsvörður í
Diiluth. Það yrði of langt
mál að telja hér alla rausn og
þjóðræknismerki sem eg hefi
reynt af honum, en aðeins
nefna hér eitt dæmi. I sumar
sendi hann til mín stóra
sendingp eigulegra bóka ásamt
500 dala bankaávísun. Þessa
merkilegu gjöf bað hann mig
að færa búendum Norðurár.
dals, sem er hans fæðingar-
hreppur. Bækur sínar allar,
sem eru á íslenzku máli, gefur
hann sama hreppi að sér látn-
um. Eg vona að Norðdæling-
ar sem Chris Johnson sæmdi
svona stórmannlegri vinargjöf
hafi sent þessum virðulega
höfðingja viðeigandi þakkar-
kveðju. Það er þessi merki-
lega Norðurárdalsgjöf, með
mörgu fleiru, sem knýr mig
alveg sérstaklega til þess að
nafngreina þennan eina mann,
en margir eru þeir Vestur-ís-
lendingar, sem mér eru kunn-
ir að rausn og veglæti og
geymi eg nöfn þeirra i þökk
og heiðri þótt ekki verði þaú
skráð hér að þessu sinni.
Nú fer eg aftur að svipast
um í heimahögunum. Verða
þá skólarnir fyrst fyrir. Á
þeim ber hæst Hvanneyri með
öllum húsum, túnum, engjum
og mannvirkjum er ósambæri-
leg við aðrar jarðir i þessu
héraði. Þar munu vera um
70 mjólkandi kýr auk fjölda
nautgripa í viðkomu. Þar er
líka allur jarðargróði í sam-
ræmi við það. En sauðkind
er þar nú engin og er það af
völdum mæðiveikinnar að svo
er komið. Búnaðarskólinn
átti 50 ára afmæli síðastliðið
vor. Var þess minst með há-
tíðahöldumj þar á staðnum og
sóttu þangað nemendur skól-
ans bæði ungir og gamlir.
Stóð það mót í tvo daga með
margbreyttum skemtiatriðum
og einhuga mannfagnaði. Var
þar margs að minnast frá
eldri og yngri tímum. Þó inun
minning Halldórs heitins Vil-
hjálmssonar, sem þar var
skólastjóri 30 ára skeið, hafa
gnæft hæst. Á Hvanneyri eru
nú 64 búfræðinemendur. Við
lát Halldórs Vilhjálmssonar
var þar skipaður skólastjóri
Runólfur Sveinsson, Skaft-
fellingur að kyni, ungur álits-
maður. Kennarar eru þar
Guðmundur Jónsson frá Torfa
læk í Húnavatnssýslu og
Haukur Jörundsson alþingis-
manns Brynjólfssonar frá
Skálholti. Saga Hvanneyrar
er nú komin út, skrifuð af
Guðmundi Jónssyni l^ennara
og verður hún fyrrihluti af
þriðja bindi Héraðssögu Borg-
arfjarðar.
Á siðustu árum hefir Reyk-
holt tekið mestum stakka-
skiftum allra bygðra bóla hér
í Borgarfirði. Héraðsskólinn
sem þar var reistur 1930 hef-
ir nú verið stækkaður að mun
og rúmar hann nú yfir eitt
hundrað nemendur, auk stórra
íbúða, sem’ skólastjóri og einn
kennari hafa þar. Þrjú önnur
ibúðarhús eru þar líka á
staðnum ásamt hlöðum og
gripahúsum. Þar standa líka
fimm gróðurhús hlið við hlið
með glerþökum, 6 metra breið
og-26 metra löng. Öll þessi
bygging hefir risið upp á síð-
ustu árum. Reykholt hafði
dregist mjög aftur úr bænda-
býlum þeim, sem stóðu þar
(Framh. á næstu blaðsíðu)
r

Hátíðarkveðjur
til vorra islenzku viðskiftavina
Vér verzlum með allar tegundir kjöts
í heildsölu og smásölu.
CITY MEAT & SAUSAGE
COMPANY
611-613 MAIN STREET
Simar 93 064 — 93 065
I
J

Jólakveðjur
til íslenzkra bænda í Veátur Canada
frá
BÆNDAFÉLAGINU
United Grain Growers Ltd.
WINNIPEG
CALGARY
SASKATOON
EDMONTON
i
Islenzkir byggingameistarar velja
Ten/Test í allar sínar byggingar
Þessi Insulating Roard skara fram
úr að gæðum . . . Seld og notuð
allan heim---
um
Fyrir nýjar byggingar, svo og til að-
gerða eða endurnýjunar fullnægir TEN/
TEST svo mörgum kröfum, að til stórra
hagsmuna verður. Notagildi þess og
verð er ávalt eins og vera ber. Og vegna
þess að það kemur í stað annara efna,
er ávalt um aukasparnað að ræða.
TEN/TEST hefir margfaldan tilgang
sem insulating board. Það veitir vörn
fyrir ofhita eða kulda, og tryggir jöfn
þægindi hvernig sem viðrar. Þess auð-
meðförnu plötur tryggja skjótan árang-
ur og lækka innsetningarverð.
, HLÝJAR
SKREYTIR
ENDURNÝJA R
i sumarheimilum eða borgarbýlum,
skrifstofum, fjölmennisíbúðum, útvarps-
stöðvum, samkomusölum og hóteluin,
tryggir TEN/TFIST lifstíðarþægindi,
útilokun hávaða, og fylgir yfirleitt fyr-
irmælum ströngustu byggingarlistar.
Útbreiðsla og notkun um allan heim
gegnum viðurkenda viðskiftamiðla, er
trygging yðar fyrir skjótri, persónulegri
afgreiðslu. Ráðgist við næsta TEN/
TEST umboðsmann, eða skrifið oss
eftir upplýsingum.
LÆKKAR
KOSTNAÐ
VIÐ HITUN
Insulating Wall Board
INTERNATIONAL FIBRE BOARD LIMITED, OTTAWA
WESTERN
DISTRIBUTORS:
ARMSTRONG DISTRIBUTORS LTD. • Winnipeg, Man.