Lögberg - 28.12.1939, Blaðsíða 5
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 28. DESEMBER, 1939
5
kemur í ljós í einni dyragætt
þingsalsins. í broddi fylking-
ar er hinn svonefndi “Ser-
geant-at-Arms.” Um öxl hef-
ir hann reiddan veldissprota
mikinn úr silfri, sem að sögn
er gjöf frá Karli konungi II.
til þingsins. Á eftir þessum
strangleita vandsveini kemur
forseti deildarinnar, sem
nefndur er “the Speaker.” Er
hann hempuklæddur, og yfir
hinu roggna andliti hans trón-
ar fyrirferðarmikil hvít hár-
kolla. Þá kemur prestlingur
nokkur trítlandi, en ritari
deildarinnar rekur lestina.
Forsetinn og presturinn
krjúpa við borð, sem er fyrir
miðjum þingsalnum. Bæn er
lesin. Að henni lokinni stíg-
ur forsetinn upp í öndvegi
sitt, og þar með er setningar-
athöfnin um garð gengin. Hin
daglegu störf þingsins geta
hafist.
*
Nú fyrst gefur maður sér
tíma til þess að skygnast frek-
ar í kring um sig og gefa
nánari gaum að búnaði húss-
ins og hinum víðfrægu íbúum
þess. Salurinn er nokkuð stór
og sérlega hár til lofts. Loft
og veggir eru þaktir fögrum
viði, sem prýddur er dýrindis
útskurði. Víða eru rósaverk
og fígúrur, alt gert af miklum
hagleik. Hringinn í kring um
salinn eru svalir á miðjum
vegg. Þær eru bornar uppi af
súlnaröðuin. Á svölunum eru
áhorfendapallar og blaða-
mannastúkur. Súlnaraðirnar
ineð veggjunum, þiljurnar og
hitarnir í loftinu gel'a þessum
híbýlum formfast yfirbragð.
Fyrir iniðjum öðrum gafl-
inum er öndvegi mikið. Þar
situr “the Speaker.” Hann er
valdamaður mestur um dag-
legar starfsaðferðir þingsins og
manna fróðastur um hin hefð-
hundnu þingsköp. Hann
stjórnar þingfundum. Á
mælskulistinni hefir hann
svipað álit og Portúgalar á
vini. Á portúgölsku vínflösk-
urium stendur: “Pro usu —
non pro abusu!” (Til notkun-
ar — ekki til misnotkunar!’)
Hann veitir því orðið, en tor-
veldar alt flóð þinglegrar
mælsku, sem sumum hættir
til þess að1 útausa innan þess-
ara veggja.
SJórt horð (the Table of
the House) stendur í miðjum
salnum beint fram af for-
etastólnum. Á því liggja
helgidómar þinigsins: Biblían,
áðurnefndur veldissproti og
sitthvað af öðru hafurtaski
deildarinnar. Forsetaöndveg-
ið og borðið skifta salnum að
nokkru í tvent. Á báðar
hendur forsetanuin eru bekk-
jaraðir, sem snúa fram að
borðinu. Þetta eru sæti hinna
G15 fulltrúa, sem sæti eiga í
House of Cominons. Á hægri
hönd eru sæti stjórnarsinna,
en á þá vinstri stjórnarand-
stæðinga. Fremstu bekkirnir
beggja vegna eru tignarsæti.
Þar situr stjórnin öðrum
megin, en leiðtogar stjórnar-
andstæðinga hinum megin.
*
Þannig háttar í stuttu máli
húsum í House of Commons.
En hvað er að segja um íbú-
ana? Þeir eru 615 að tölu.
Það sem greinir þá frá öðrum
dauðlegum mönnum er, að
þeir hafa leyfi til þess að
skrifa bókstafina M.P. fyrir
aftan nafnið sitt (Meinber of
Parliament). Auk þess fá
þeir ókevpis eins mikið af
skrifpappír og þeir komast
yfir að krota á, hafa aðgang
að góðu bókasafni, rólegu
reykingaherbergi, fá frían far-
miða með járnbrautinni frá
kjördæmi sínu til London, og
aftur til haka og hafa £600 á
ári í kaup.
En hvað starfa þeir svo?
Þeir tala. Það er raunar
rangt, því að flestir þeirra
halda sjaldan ræður. Aðeins
hinir gömlu, reyndu stjórn-
spekingar, sem sæti eiga á
fremstu bekkjunum, tala að
staðaldri. Það er álitið óvið-
eigandi, að ungir menn láti
um of til sin heyra, og ungir
eru menn í enska þinginu
fram undir fimtugt! Mr.
Baldwin komst svo að orði
um mann, sem var 42 ára, að
hann væri enn á “hinu ó-
harðnaða aldursskeiði”! Eitt
sinn talar þó hver. Það er,
þegar þeir halda jómfrúræðu
sína. Eg hefi ekki verið við-
staddur slíkt tækifæri, en að
fróðra manna sögn er húsið
þá venjulega hálftómt, fáeinir
þreytulegSr ráðherrar á
fremstu bekkjunum, í hlaða-
mannastúkunni nokkrir full
trúar stuðningsblaða þing-
mannsins, og á áheyrendapöll.
unum eru allir hundleiðir
nema eiginkona hetjunnar!
Nokkrar undantekningar hafa
þó verið frá þessu, t. d. hin
glæsilega jómfrúræða Austen
Chamherlains. Um hana fór
Gladstone gamli þeim orðum,
að sérhver faðir gæti verið
stoltur af þeim syni, sem héldi
slíka ræðu. Þessum hlýyrðum
beindi hann til sins forna and-
stæðings, Josephs Chamber-
lains.
f ofanrituðum línum hefir
lauslega verið skýrt frá því,
hvernig með hversdagsaugum
séð var umhorfs á þeim slóð-
um, sem aðsópsmestu öndveg-
ismenn ensku þjóðarinnar
hafa leitt og leiða enn í dag
saman hesta sína. Hérna
sentust þeir Gladstone og
Chamherlain á hvössustu
skeytunum, og hinir þöglu
veggir voru sjónarvottar að
stimainjúkum kænskuhrögð-
um Disraeli og áheyrendur að
þrumandi reiðilestri Lloyd
George. Og hér var það líka
sællar minningar, sem harð-
jaxlinn Croniwell skálmaði
inn i salinn og sagði: “Þið
eruð ekkert þing, eg segi, að
þið séuð ekkert þing. Komið
þið, vijS höfuin fengið nóg af
þessu; eg ætla að stöðva
sundrungarstarfsemi ykkar.”
Cromwell lokaði siðan þing-
salnum, stakk lyklinum í vas-
ann og gekk niður í White-
hall. Hann hafði náð undir-
tökunum i viðureign sinni við
enska þingið, en hver afdrif
þess yrðu, sá hann ekki fram
á. Við vitum þau nú, því að
enska þingið er enn við lýði.
Skoðanir á þingi og þing-
mönnum eru að vísu í dag
eins og á tímum Cromwells
nokkuð skiftar, enda mun svo
lengstum verða um flest
mannanna verk. Sumir halda,
að segja megi um þingið eins
og Carlyle komst að orði um
líka stofnun, að: “ef við rjúf-
um hinn rósrauða himinn
angurbliðu, mannkærleika og
siðgæðis, hlasir við okkur
eymdarlegur tildurleikur.”
Þeir hinir sömu halda því
fram, að House of Lords og
House of Commons séu
“klúbbar ensku yfirstéttarinn-
ar.” En hver er þessi enska
yfirstétt? Þeir segja, að hún
sé mynduð af mönnum, sem
heiti Cecil, Stanley, Cavendish,
Marlborough o. fl. ásamt ætt-
liði þeirra og stéttarhræðrum,
og sé að höfðatölu til 2% af
ensku þjóðinni, en eigi samt
64% af þjóðarauðnum. Sem
frekari sönnun fvrir fullyrð-
ingu sinni segja þeir, að árið
1934 hafi 170 af þingmönnum
haft til samans 650 fram-
kva*mdastjórastöður!
Aðrir eru aftur þeirrar
skoðunar, að í enska þinginu
sitji einvalalið, forustusveit
Englands, óeigingjarnir hraut-
ryðjendur og landnemar nýs
tíma í líkingu við Drake,
Raleigh og Rodes, foringjar og
leiðtogar á borð við Welling-
ton, Marlborough, Gordon og
Kitchener og spekingar eins
og Bacon, Carlyle, Ruskin og
Shakespeare. í enska jiinginu
sé að finna inntak alls þess,
sem enska þjóðin hefir átt
hezt og mest.
Líklegt er, að báðir hafi
nokkuð til síns máls. En
erfitt er fyrir okkur, sem nú
hvirflumst með í hringiðu
tímans, að leggja Salómons-
dóm á slíkar staðhæfingar.
Hinn endanlega dóm mun
sagan fella, því að eins og
enskt máltæki segir: “History
is past politics, and politics
is present history.”
+
Hum! — Forsetinn ræskir
sig. — Áheyrendunum er það
Ijóst, að þingstörfin eru að
hefjast. Þau byrja venjulega
með spurningatima. Þing-
mennirnir spyrja að jafnaði
til sainans 60—80 spurninga
á dag, sem viðkomandi ráð-
herrar verða að leysa úr.
Fyrsta fyrirspurnin í dag er
um Memel. Butler, sem er
ritari í utanríkisráðuneytinu,
verður jafnan fyrir svörum,
ef spurt er um utanríkismál i
House of Commons, því að
Lord Halifax utanríkismála.
ráðherra á ekki sæti í deild-
inni. Butler er maður alvöru-
gefinn og orðprúður og svarar
hinum nærgöngulustu spurn-
ingum með sniðugri lægni.
Enda hefi eg heyrt hann sjálf-
an segja frá því í fyrirlestri,
að andstæðingarnir teldu svör
sin annað tveggja. “óljós eða
ekki tæmandi!”
Síðan rekur hver spurning-
in aðra viðkomandi utanrikis-
málum: Um hertöku Albaníu.
varnir Malta, ástandið i Pale-
stínu o. s. frv.
Brátt fara þó að slæðast
með spurningar um fjármál,
enda þótt fjármálaumræðurn-
ar eigi ekki að fara fram fyr
en seinna f dag.
Þá kemur til kasta fjár-
málaráðherrans, Sir John
Simon, að svara. f gær hélt
Sir John fjárlagaræðuna. Það
var góð ræða, enda þótt hún
muni varla verða eins i minn-
um höfð og t. d. fjárlagaræð-
ur Pitts, sem gerðu fjárlaga-
ræðurnar að þungamiðju þing-
haldsins, eða þrettán fjárlaga-
ræðurnar, sem Gladstone
gamli hélt. Fyrstu fjárlaga-
ræðu sína flutti hann árið
1853. Sú ræða stóð yfir í
fimm og hálfa klukkustund,
og hóf hún hann jiegar á
æðsta bekk fjármála- og ræðu-
snillinga. Einn andstæðingur
Gladstones komst svo að orði,
að hann hefði “breytt tölum í
tónlist,” svo mikið fanst hon-
um til um mælsku Gladstones.
En Sir John var nú kannske
nokkur vorkunn í gær, þótt
hann skákaði ekki Gladstone
í ræðusnillinni, þvi að á tím-
um Gladstones var tekjuskatt-
urinn aðeins 5d. af hverju
sterlingspundi* en nú er hann
5s. 6d. ag hverju sterlings-
pundi, og auk þess eru út-
gjöld frumvarps þess, sem Sir
John verður að inæla ineð,
tuttugu sinnum hærri en rík-
isútgjöldin voru á tímum
Gladstones. Sir John er mað-
ur gæddur köldum reiknigáf-
um og leysir úr hverri spurn-
ingu með mestu röggsemd,
enda eru flestar spurningarn-
ar bygðar á skynsamlegum
grundvelli, að undanteknum
upphrópunum kommúnistans
Willy Gallacher, sem ckki get-
ur setið á sér að gjamma
fram í með gatslitnum vig-
orðum eftir Karl Marx, eins
og t. d.: “Ágóði er arðrán!”
—Lengi jórtrar tannlaus kýr á
litlu fóðri, má víst segja um
það!
Hvað persónu Sir Johns við-
víkur, þá er hann eins og
flestir kannast við af mynd-
uni, hár maður vextr og með
einkennilegt topjilagað höfuð,
sem inniheldur eitt feiknar-
fár af gáfum. Bæði lag höf-
uðsins og innihald þess hefir
bakað eigandanum talsverðrar
tortrygni á meðal kjósend-
anna. Almenningur í Eng-
landi hefir aldrei verið gin-
keyptur fyrir snilligáfum eða
ofspekingum. Þar við bætist
svo, að maðurinn kvað gjarn-
an vilja hafa íbúðaskifti og
flytja sig úr Downing Street
11, þar sem hann nú er til
heimilis, yfir í Downin^ Street
10 — forstisráðherrabústað-
inn. í augnablikinu hvíla
skattamálin samt jiyngst á
honum, því að jirátt fyrir
margspeki sína virðast honmn
hafa verið heldur inislagðar
hendur í sumum greinum
jieirra. En til Jiess í eitt skifti
fyrir öll að létta af honum
öllum áhyggjum af tekjuöfl-
un, mætti benda honum á út-
reikninga, sem einn landi hans
hefir gert sér til dægrastytting-
ar: f Englandi eru árlega
veitt 3,000,000 levfi til þess
að hafa hunda. Uppihald
meðal hunds kostar rúinlega
£8 á ári. Árlegur beinn kostn-
aður við hundahald í Eng-
landi er því um £25,000,0000.
Sú upphæð nægir til þess að
borga vexti af £500,000,000
láni. En síðastnefnd fúlga
myndi vera feikinóg til þess
t. d. að byggja upp meginið
af verstu fátækrahverfunum í
Englandi. Ráðið virðist sem
sé vera að farga hundunum c
skattleggja eigendurna ui.
hundskostnaðinn! E n g i n n
haldi þó, að hér sé verið að
gripa fram fyrir hendurnar á
Sir John. Þetta er aðeins
heilra'ði! —Lesbók.
1000 KRÓNA GJÖF TIL
LAUGARNESKIRKJU
Einn meðlima dómkirkju-
safnaðar hér í bæ, sem ekki
vill láta nafns síns getið, gaf
í haust 1000 krónur til fvrir-
hugaðrar Laugarnesskirkju.
Gjöfin var óumbeðin, og
þau ummæli fylgdu henni, að
gefanda væri það mikið fagn.
aðarefni einmitt að fá stutt
þá fyrirætlan að reisa kirkju
fyrir þá safnaðarmenn, sem
fjærstir búa og ógreiðast eiga
um kirkjusókn.
Kvað hann aðrar borgir
Norðurlanda einmitt hafa far-
ið þannig að, og af orðið mik-
il blessun.
Hin rausnarlega gjöf er
þökkuð af heilum hug, og ekki
síður þau uppörvunarorð, sem
fylgdu henni.
F. h. fyrirh. Laugarneskirkju
Gcirðar Svavarsson.
—Alþbl. 15. nóv.
Mark Twain átti kunningja,
sem var ákaflega hrifinn af
sögum hans. Að lokum fór
vinurinn sjálfur að skrifa
og honum tókst að fá tekna
eftir sig sögu í dagblað eitt.
—Hinn hamingjusami rit-
höfundur fór til Mark Twain
og sagði:
—Sjáðu, jietta hefi eg sjálf-
ur skrifað. Eg er annars kom-
inn á þá skoðun, að það sé
enginn vandi að skrifa sögur.
Mark Twain leit alvarlegur
í bragði á vin sinn og sagði:
—Þú hefir alveg á réttu að
standa. En góði komdu ekki
upp um okkur.
NIAGARA
Gallónan
PORT SHERRY
líUAOÐBKTRA — Stórum gómsætara
vegna geymslunnar í vióaríláti.
KTERKARA—Því sem næst 28% aó
styrkleika.
DRVGRA—GæSi, sem jafnast á vifi
margar dýrari tegundir.
Selt i öllnin ,
stjórnarvínsölubúðum
CANADIAN WINERIES LTD.
Head Offtce: TORONTO
;s: NIAGARA FALLS — ST. CATHARINES — LACHINE, QUEL
This advortisement is not inserted by the Government Liquor Control Com-
mission. The‘■Conimission is not responsible for statements made as to quality of
products advertlsed.