Lögberg - 11.03.1943, Side 1

56 ÁRGANGUR
LÖGBERG. FIMTUDAGINN 11. MARZ 1943.
NÚMER 10
Símskeyti og bréflegar kveðjur til
Þjóðræknisþingsins
Greenbay, Wisconsin, 24. febr.
Honorable Richard Beck,
Icelandic National League,
Winnipeg, Man.
I feel deepest sense oí grati-
tude from honor you have shown
nae in making me an honorary
member of your progessive
League. Sorry cant’t be there.
Have been working very hard
day and night three years on
new invention which may mean
rouch in winning this war. Will
be finished soon.
C. H. Thordarson.
Evanston, Illinois, 22. febr.
Prófessor Richard Beck,
Forseti Þjóðræknisfélags
íslendinga í Vesturheimi.
Kæri herra!
í tilefni af hinu árlega Þjóð-
ræknisþingi íslendinga í Vest-
urheimi, sem nú stendur yfir,
sendi eg hugheilustu kveðjur og
árnaðaróskir frá íslendingafélag-
inu “Vísir” í Chicago. Við hefð-
um gjarnan viljað hafa fulltrúa
a því þingi, en vegna fjarlægð-
ar er okkur það ekki unt.
En við erum með ykkur í
anda og óskum ykkur góðs geng
la og farsællar framtíðar.
Með virðingu og vinsemd.
S. Árnason,
forseti “Vísis”.
Blane, Wash. Febr. 23 ’43.
tcelandic National *League.
Gare Heimskringla Cor Sargent
and Banning, Wpg.
Wishing you Suceessful and.
enjoyable annual meeting. Set
°hair for me Wednesday night.
Will be there in spirit.
Á. E. Kristjánsson.
•
Kveðja til
Vestur-Islendinga
Eftir Árna G. Eylands, forseta
^ióðræknisfélagsins 'á íslandi.
Kæru Islendingar í Vesturheimi,
landnámsmenn hins nýja heims.
Þegar þessi kveðja leggur af
stað frá gamla landinu. er hér
skammdegi. Það grúfir yfir ís-
^andi og setur nokkur merki á
hin daglegu störf þjóðarinnar,
a hug hennar og tilfinningar.
Ln senn er skammdegið víkj-'
andi. Við horfum fram til þess
að því létti. Þau ljósaskipti nálg-
ast að daginn lengir, sólin hækk-
ar sinn gang og vor fer í hönd.
^egar ættmenn ykkar, feður
°g maeður, afar og ömmur, yfir-
§afu Island, grúfði líka skamm-
degi yfir landinu og þjóðinni.
Ekki skammdegi eins vetrar,
það var skammdegi áratuga og
alda. Og því skammdegi var svo
'La farið, að margir örvæntu
Urtl að því myndi nokkru sinni
slota. Þeir eygðu engin Gleði-
eg jól framundan sem fyrir-
eit birtu og langdegis-starfs og
ramfara. Þess vegna slógust ís-
enzkir menn og konur í hinn
ttúkla hóp, er fór um höf til
uFs landnáms í Vesturheimi.
eir vildu ekki una skammdeg-
___
inu lengur, þeir vildu marka
sér og niðjum sínum þau sól-
hvörf, er af spryttu langir dag-
ar og ljósir, dagar starfs og láns.
Við vitum öll, að íslenzkum
landnemum í Vesturheimi tókst
þetta, en við vitum líka að þeim
tókst það ekki án stríðs og erfið-
is, og án fórna. Það þurfti tii
þess mikil framlög manndóms,
orku og sjálfsafneitunar. Um
skeið hafið þið íslendingar í
Vesturheimi uppskorið, á marg-
an hátt, launin fyrir erfiði ykk-
ar, landnemanna.
Hér heima skeði einnig það
jólaundur, að dag lengdi og
dugur vaknaði. Skammdegis-
farginu var létt af þjóðinni; hún
velti því af sér og stefndi fram
til vors og gróðurs. íslenzkir
menn og konur vestan hafs áttu
oft, beint og óbeint, góðan hlut
að máli. En einn ljóður hefi'-
löngum verið á. Okkur löndun
um beggja megin hafsins hefir
tæplega verði það ljóst, sem
skyldi, að við höfum átt og eig-
um samleið og getum stutt hvor-
ir aðra á göngu og í framsókn
mót sumri og þroska. Með fé-
lagssamtökum beggja megin
hafs getum við miklu áorkað og
komið góðu til vegar, til sam-
eiginlegs þjóðarþroska, þótt
greinarnar séu orðnar tvær. Þið
hafið sýnt þetta með þroskuð-
um félagsskap þjóðræknis og
tryggðar, við viljum sýna það
og stefna að því með þeim fé-
lagslega nýgræðingi, sem hér er
efnt til, til samstarfs við þjóð-
ræknissamtök ykkar.
Eg sendi ykkur frá mér og
mínum, fyrir hönd Þjóðræknis-
félagsins á Islandi, og fyrir hönd
allra góðra Islendinga á Islandi,
innilegustu ósk um heillaríkt ný-
ár. Ósk um að brátt verði böli
hrundið og skuggum eytt, svo
að í hönd fari sólmánuðir og
sáðtíð farsældar og friðar.
(Ávarp þetta er meginmál
Jólakveðju, sem höfundurinn ta!
aði á hljómplötu í Ríkisútvarp-
inu á íslandi og send var vestur
um haf; því miður brotnaði plat-
an í flutningi, en texti kveðj-
unnar barst eigi vestur fyr en
löngu eftri jól. I þeirri mynd,
sem hún birtist hér, var hún
lesin upp á lokasamkomu þjóð-
ræknisþingsins).
HEPBURN SEZTUR AÐ
BÖI SÍNU.
Hon. Mitchell F. Hepburn.
fyrrum forsætisráðherra Ontario
fylkis, og nú síðast fjármálaráð-
herra, hefir nýverið látið af
því embætti, og er nú eins og
sakir standa, einungis óbrotinn
fylkisþingmaður, hvað um hann
verður síðar. Sumir spá því, að
svo geti auðveldlega farið, að
hann á næstunni kunni að fall-
ast í faðma við Mr. Bracken.
En þegar snjóa leysir, fer Mr.
Hepburn sennilega að gefa sig
við hvítlauksrækt á búgarði
sínum í grend við St. Thomás.
Mr. A. St. Clair Gordon, fram-
kvæmdarstjóri stjórnarvínsöl-
unnar, hefir verið skipaður fjár-
málaráðherra í stað Mr. Hep-
burns.
Rétt eftir að frétt þessi var
skrifuð, lét útvarpið þess getið,
að Mr. Hepburn hefði lýst yfir
því, að hann hefði ákveðið að
greiða atkvæði með íhaldsmönn-
um og Mr. Bracken í næstu
kosningum.
HELZTU FRÉTTIR
ÆGIR GLEYPIR JAPANSKA
SKIPALEST MEÐ HÚÐ OG
HÁRI.
Síðasta daginn í febrúar, var
frá því skýrt í útvarpsfregnum,
að japönsk skipalest, allmikil,
væri á sveimi í Bismarcksjón-
um, er auðsjáanlega hefði það
markmið, að gera til þess tilraun
að koma liði á land á New
Guineu til fulltingis við þau
fálmandi fylkingabrot, er þar
voru enn við lýði en að því
komin, að syngja sitt síðasta
vers. Flug- og flotasveitir hinna
sameinuðu þjóða komu þegai
á vettvang, og höfðu vakandi
auga á sérhverri hreyfingu
hinnar japönsku skipalestar. Á
mánudaginn þann 1. þ: m., létu
hvorirtveggja aðilja fylkingar
saman síga, og tókst þá hin
snarpasta orusta; en er henni
lauk eftir eitthvað um seytján
stunda harða viðureign, hafði
hvert einasta og eitt skip í á-
minstri skipalest Japana sokkið
í saltan mar, auk þess, sem 55
japanskar orustuflugvélar höfðu
splundrast til agna. Bandaþjóð-
irnar mistu í alt 5 orustuflug-
vélar í þessari eftirminnilegu
orrahríð, en skip þeirra komu
öll heil á húfi út úr hildarleikn-
um.
Tuttugu og tvö skip alls, voru
í þessari dauðadæmdu skipalesi
Japana; þar af tíu herskip aí
mismunandi flokkum og stærð-
um.
♦ ♦ ♦
SLYSATILFELLI 1942.
Samkvæmt nýprentuðum
skýrslum verkamálaráðuneytisj-
ins, létu 404 manneskjur lif
sitt af völdum slysa í þessu landi
árið, sem leið; er þetta 10 dánar-
tilfellum færra af þessum or-
sökum en árið 1941. Á bílveg-
um landsins fækkaði slysum að
mun, auðsjáanlega vegna þess,
hve langtum færri bílar voru í
notkun en endranær; en flug-
slys, mestmegnis í sambandi við
herinn, fórvi mjög í vöxt, og
létu í þeim lífið 79 menn.
♦ ♦ ♦
BARÁTTAN UM TUNISÍU.
Síðustu fréttir af þessum or-
ustuvettvangi bera það með sér,
að Rommel marskálkur er enn
á undanhaldi með herskara sína
í Suður-Tunisíu; hafa sveitir
hinna stríðandi Frakka unnið
þar allmikið á, og tekið á þess-
um vígstöðvum á fimta hundrað
þýzka fallhlífahermenn til fangg.
Fregnir frá Algiers láta þess-jafn
framt getið, að líkur þyki til,
að Rommel sé að reyna að koma
skipulagi á mannafla sinn í
skjóli við Maretr-varnarvirkin
með það fyrir augum, að hefja
þaðan eina árásina enn á fylk-
ingar Sir Montgomeries.
♦ -f -f
ÚTGJÖLD BRETA
TIL STRÍÐSÞARFA.
Fjármálaráðherra brezku
stjórnarinnar, Sir Kingsley
Wood, skýrði frá því í þinginu
á laugardaginn var, að útgjöld
Breta til stríðsþarfa næmi 14
miljónum sterlingspunda á dag.
♦ ♦ f
FJÁRLÖG MANITOBAFYLKIS
Hon. Stuart S. Garson lagði
fram fjárlagafrumvarp sitt i
fylkisþinginu á föstudaginn var,
og gera þau ráð fyrir -848.806
tekjuafgangi á fjárhagsárinu,
sem endar 31. apríl 1944; fvlkis-
skuldin hefir lækkað um
$2.559.900 á síðastliðnu fjárhags-
ári.
RÖSTUR Á FRAKKLANDI.
Franskir föðurlandsvinir hala
stranglega mótmælt þeirri ráð-
stöfun Vichy-stjórnarinnar, að
láta Hitler fá 400 þúsundir
iranskra verkamanna til þess
að vinna í vopnaverksmiðjum
Þýzkalands; hefir þessi ágrein-
ingur leitt til uppþota í ýmsum
helztu borgum Frakklands, og
er mælt, að 200 þýzkir hermenn
hafi af þessum ’ástæðum látið
líf sitt.
Talið er víst, að þeir Laval og
Hitler reyni að koma fram bitr-
um hefndum gegn hinum
frönsku föðurlandsvinum, vegna
afstöðu þeirra til áminsts máls.
♦ ♦ ♦
CORVETTAN
WEYBURN FERST.
Flotamálaráðherra sambands-
stjórnarinnar, Mr. MacDonald.
lýsti yfir því á mánudagskvöld-
ið var, að Canadiska Corvettan,
Weyburn, hafi nýlega farist aí
völdum sprengjuárása í Mið-
jarðarhafinu; er það annað
Canadiskt skip slíkrar tegundar,
sem sökt hefir verið á þessuir.
slóðum; hitt var Corvettan Loúis
burg. Sjö Canadiskir sæfarend-
ur létu líf sitt í þessu síðara
sjóslysi.
♦ -f
STYRKTARSJÓÐUR VIÐ
RÚSSA.
Þegar síðast fréttist, voru
framlög Manitobabúa í rúss-
neska styrktarsjóðinn, komin
upp í 160 þúsundir dala; söfn-
un verður haldið áfram um
óákveðinn tíma.
-f
RÚSSAR HERÐA SÓKN.
Samkvæmt nýjustu fregnum
af austurvígstöðvunum, haldá
Rússar áfram sókn sinni, nótt
sem nýtan dag, og má í raun-
inni svo segja, að ekkert stand-
ist fyrir þeim. Þjóðverjar hafa
hafið eina gagnsóknina af annari
án þess að fá nokkru verulegu
um þokað. I einni þessara gagn-
sókna, um 37 mílur vestur af
Kursk, mistu þeir á annað þús-
und hermanna, átta skriðdreka
og ógrynnin öll af öðrum mis-
munandi vopnabirgðum; þó
sækja Rússar harðast fram ,á
víglínunni, sem liggur til Smol-
ensk, og eiga nú ekki eftir ó-
farnar nema liðugar hundrað
mílur til þeirrar borgar, sem er
traustasta vígið, er Þjóðverjar
enn ráða yfir í Suður-Rússlandi.
> -f ♦
HAMRAMAR ÁRÁSIR
Á ÞÝZKALAND.
Síðustu tvo sólarhringana hafa
loftherir sameinuðu þjóðanna
gert eina sprengjuárásina annari
meiri á helztu framleiðsluborgir
Þýzkalands, svo sem Essen og
Nuremberg; hve margar orustu-
vélar tóku þátt í árásum þess-
um, er enn eigi vitað, þó víst
sé, að þær hafi skipt hundruð-
um. I árásinni á Eessen mistu
hinar sameinuðu þjóðir fjórtán
flugvélar, en fimm yfir Nurem-
berg; þess er getið til, að flug-
vélatap Þjóðverja hafi orðið
hálfu meira. Báðar þessar árás-
ir eru sagðar að hafa valdið
feikna tjóni í áminstum borgum.
-f -f -f
FRAMLENGING ÞINGTÍMANS
Blaðið Winnipeg Free Press
lét þess getið á mánudaginn, að
komið væri fram í fylkisþinginu
í Saskatchewan frumvarp til
laga, er fram á það fari, að
lengja líf núverandi þings til 1.
*júlí 1944. Talið er víst, að frum-
varp þetta fái framgang.
LJÚKA PRÓFI í
LÆKNISFRÆÐI.
Tveir íslenzkir læknastúdent-
ar hafa nýlokið embættisprófi i
læknisfræði við Manitoba-há-
skólann með hinum ágætasta
vitnisburði; eru það þau Miss
Ása Kristjánsson, dóttir þeirra
Mr. og Mrs. Friðrik Kristjáns-
son, 205 Ethelberth Street hér
borginni, og Vilhjálmur Jóhann
Guttormsson, sonur þeirra Mr.
og Mrs. Vigfús J. Guttormsson
á Lundar.
Úr borg og bygð
Food Demonstraiion.
Hið eldra kvenfélag Fyrsti
lúterska safnaðar hefir áformaö
að standa fyrir “Food Demon-
stration” sem haldin verður í
samkomusalnum í kirkjunni á
fimtudaginn 18. mar^, kl. 2,30
undir umsjón Miss Dorothy
Falconer.
Það þarf ekki að skýra na-
kvæmar frá þessari samkomu
því konum er alkunnugt um
hvernig þeim er háttað. Og þar
sem nú eru erfiðir tímar fyrir
húsmæður, verður óefað gaman
að heyra hvaða ráð Miss Falcon-
er leggur fram til að auka og
efla starf húsmæðra.
Öllum konum er boðið, yngri
og eldri og eru þær beðnar að
hafa með sér 15 cent, sem til-
lag til kvenfélagsins. Veitingar
framreiddar af Miss Falconer.
Fjölmennið.
Jón Sigurðsson Chapter I.O.D.E.
Jóns Sigurðssonar félagið
heldur sitt árlega spilakvöld í
fundarsal Sambandskirkju, á
afmælisdegi sínum, laugardag-
kvöldið 20. marz. Dregið verður
um tvo happadrætti, sem félag-
inu hafa verið gefnir.
-♦ ♦ ♦
Miðaldra kvenmaður óskast í
vist úti á landsbygðinni; ma
hafa með sér eitt barn. Frekari
upplýsingar fást hjá S. E. Ólaf-
son, 532 Burnell St., Winnipeg.
* * *
Mr. J. G. Stephansson frá
Kandahar, Sask., er staddur í
borginni þessa dagana.
♦ ♦ ♦
Bandalag lúterskra kvenna.
þakkar hér með $25.00 gjöf í
Námsskeiðssjóðinn frá kven-
félagi Árdalssafnaðar.
Hólmfríður Daníelsson,
féhirðir.
í herþjónustu
Corporal Soffanías Lindal,
gekk í herinn þann 8. janúar
síðastliðinn; hann er fæddur 4.
október Í918.
* * *
Björn Valtýr Lmdal, innrit-
aðist í sjóherinn þann 1. okt.
1941; hann er fæddur 31. ágúst
1915.
* * *
Þessir mannvænlegu bræður
eru synir þeirra Mr. og Mrs.
C. F. Lindal, sem búsett eru í
bænum Langruth hér í fylkinu.
Óskalandið
Lesið á lokasamkomu Þjóðræknisþingsins.
Hyllir yfir hrannasjá
himinfjöll með hvíta tinda.
Uppfyllist hin insta þrá
íslendings að fá að sjá
opna faðminn fjöllin blá,
fagra dalnum trygðir binda.
Hyllir yfir hrannasjá
himinfjöll með hvíta tinda.
Óðum styttist leið til lands,
löndin tengir andans kraftur.’
Hugarorku afrek manns
óðum nálgast draumsjón hans.
Bráðum landa fleygur fans
Fjallkonunni heilsar aftur.
Óðum styttist leið til lands,
löndin tengir andans kraftur.
Til er annað óskaland,
er við lengst og heitast þráum,
þar sem verður bitrum band
breytt í plóg að græða sand,
þar sem ríkir bræðraband
búin lágum jafnt sem háum.
Það er andans óskaland,
er við lengst og heitast þráum.
Við erum enn í óðum sæ.
Er ei sokkið landið vona?
Eru ei kalin andans fræ
öllu góðu fleygt á glæ?
Myrkravöldin murka hræ
mannkyns bestu dætra og sona.
Við erum mitt í sorgarsæ,
sokkið virðist landið vona.
Áfram þokast okkar fley
oft þó miklar dýfur taki.
Sokkin er ei vor sæluey.
Sonur óskalandsins, þrey!
Þol og bíð og æðrast ei,
enn er sól að skýjabaki.
Áfram þokast okkar fley
oft þó miklar dýfur taki.
Mannúð sigrar, fólskan flýr,
fæðist heimur nýr og betri.
Alheims bróðurandi nýr
Eden til úr víti býr,
eins og röðull hár og hlýr
himneskt vor úr köldum vetri.
Mannúð sigrar, fólskan flýr,
fæðist heimur nýr og betri.
Steingrímur Arason.