Lögberg - 01.07.1943, Blaðsíða 1

Lögberg - 01.07.1943, Blaðsíða 1
PHONES 86 311 Seven Lines 1 "■0.O^£ aXV For Better For Beller Dry Cleaning and Laundrv PHONES 86 311 Seven Lines \V*£ A V>ie' WÍ SSJS* Cot- ,ndererS " . NtftW l,ai*11 .-c a*v°’ „ 1 Service and Saiisfaction 56 ÁRGANGUR LÖGBERG, FIMTUD AGINN 1. JÚLÍ 1943. NÚMER 26 Frá sendiráði íslands í Washington, 24. júní/43 Hr. Einar P. Jónsson ritstjóri Lögbergs, Winnipeg, Man., Canada. Kæri Einar: Eg vil ekki láta hjá líða að tilky>nna þér, að sendiráðinu hefir borist eftirfarandi sím- skeyti frá utanríkisráðuneytinu í Reykjavík, varðandi árás er gerð var á strandferðaskipið “Súðin” af þýzkri sprengjuflug- vél: “Er Súðin miðvikudag (16. júní) var á siglingu fyrir Norð- urlandi varð hún fyrir loftárás frá stórri þýzkri sprengjuflug- vél. Skipverjar urðu ekki varir við flugvélina fyrr en hún renndi sér niður að skipinu, varpaði hún þremur sprengjum er féllu í sjóinn bakborðsmegin. Jafnframt hófst vélbyssu- og fallbyssuskothríð á skipverja ofan þilja og særðust sjö, þar af tveir til ólífs, tveir alvarlega en þrír minna. Skipverjar fóru í bátana, en tveir erlendir togarar nærstaddir aðstoðuðu. Hinir særðu voru fluttir til Húsavíkur. Á leiðinni þangað önduðust tveir þeirra. Skipið sjálft laskaðist töluvert af sprengjum og eldi frá skothríð- inni. Var það flutt til Húsa- víkur og fær þar bráðabirgða- viðgerð.” Jafnframt hefir sendiráðinu verið tilkynnt, að sænsku ríkis- stjórninni hafi verið falið að bera fram mótmæli við þýzku ríkisstjórnina. Með beztu kveðju. Thor Thors. ! HELZTU FRETTIR HAMRAMAR LOFTÁRÁSIR. Síðastliðna tíu sólarhringa hafa sameinuðu þjóðirnar hald- ið uppi látlausum sprengjuárás- um á helztu vopnabúr og skipa- kvíar möndulveldanna víðsveg- ar um Norðurálfuna; mest hefir þó . að þessu kveðið yfir Ruhr- dalnum, er svo hefir verið hart leikinn, að staðhæft er, að Þjóð- verjar hafi flutt þaðan á brott um þrjár miljónir manna. Ný- verið fékk og hafnarborgin gríska, Saloniki, sína vöru selda, því á föstudaginn og sunnudag- inn sótti hana heim sægur mikill brezkra og amerískra sprengju- flugvéla, er ollu geisilegu tjóni; ekki hefir ítalía heldur verið sett hjá, því auk ítrekaðra ár- ása á Sardiníu og Sikiley hafa ýmissar helztu iðnaðarborgir landsins orðið fyrir alvarlegu skakkafalli* Og nú á aðfaranótt þriðjudagsins, gerðu bandamenn hundrað og fertugustu loftárás- ina á Hamborg síðan núverandi veraldarstríð hófst. 1 atrennum þessum hafa bandaþjóðirnar til samans, mist eitthvað um þrjú- hundruð sprengjuflugvélar; um flugvélatjón möndulveldanna er ekki að fullu kunnugt, þó víst sé, að það hafi verið mikið. ALVARLEGT UPPÞOT í DETROIT. í vikunni, sem leið, gaus upp í borginni Detroit, alvarlegt upp- þot milli Negra annars vegar og hvítra manna hinsvegar; þóttust Negrar harla ójafnt leikn ir viðvíkjandi kaupgjaldi til móts við hvíta menn; leiddi þetta til svo magnaðs þjóðflokka stríðs, að lögregla borgarinnar fékk ekki rönd við reist, og var því herlið kvatt á vettvang til þess að skakka leikinn; í upp- þoti þessu létu um hundrað manns líf sitt, en um fimm hundruð sættu meiri og minni meiðslum, auk þess sem á fjórða hundrað manns, flest Negrar, var hnept í varðhald til yfirheyrslu. Nú haf^ óspektir þessar, að sögn, verið að fullu til lykta leiddar. ♦ ♦ * lagabann gegn verkföllum. Báðar málstofur þjóðþingsms í Washington hafa afgreitt lög, sem óheimila verkföll í Banda- ríkjunum meðan á stríðinu stendur; eru hegningarákvæði laga þessara svo ströng, að tangelsisvist getur varðað, ef -> brotið er í bág við fyrirmæli þeirra. Roosevelt for^eti synjaði lög- um þessum staðfestingar; en með því að báðar málstofur á ný samþyktrí lögin óbreytt, öðl- ast þau þegar gildi. Verkamannasamtök víðsvegar um Bandaríkin, hafa sent for- seta þakkarskeyti fyrir synjun- ina. •f ♦ ♦ FRAMBJÓÐENDUR í SELKIRK. Eins og vitað er, fer fram aukakosning til sambandsþings í Selkirk-k|jördæmi þann 9. ágúst næstkomandi, og hófst kosninga undirbúningurinn með því, að á laugardagskvöldið var, hélt C.C.F.-flokkurinn framboðs fund í Selkirkbæ; stungið var upp á þremur mönnum, þeim William Bryce frá Dugald, R. G. Patterson frá Petersfield og S. S. Johnson, Árborg. Mr. Johnson dró sig þegar í hlé, en við atkvæðagreiðsluna milli hinna tveggja, varð Mr. Bryce hlutskarpari og verður þar af leiðandi í kjöri af hálfu flokks síns við áminsta aukakosningu. Mr. Bryce kom ungur maður hingað til lands frá Skotlandi; hann var um eitt skeið forseti búnaðarsambandsins í Manitaba, og hefir í síðastliðin tuttugu og þrjú ár búið búi sínu í Dugald héraðinu. Liberflokkurinn kvaddi til framboðsfundar fyrir Selkirk- kjördæmi í Stonewall síðastlið- inn mánudag; voru þar sarnan- komnir erindrekar frá flestum kjördeildum hins víðlenda kjör- dæmis, er innibindur sex fylkis- kjördæmi. Eftir að skoðun kjör- bréfa lauk, var gengið til kosn- inga, og urðu úrslitin þau. að Charles E. Fillmore, Clandeboye, hlaut útnefningu með miklu at- kvæðamagni við fyrstu talningu, umfram keppinaut sinn, R. D. Laing, bónda í Rockwood bygð- arlaginu. Mr. Fillmore kom til Mani- toba sunnan frá Iowa síðastlið- ið aldamótaár, og hefir í síðast- liðin þrjátíu ár búið farsælu búi í grend við Clandebope; hann hefir í sjö ár samflevtt haft á hendi sveitaroddvitasýslan í St. Andrews-héraði, og nýtur í hvarvetna óskipts trausts sakir mannkosta sinna og þeirra hygginda, sem í hag koma. Meðal íslendinga, sem fram- boðsfund sóttu, voru Skúli Sig- fússon, þingmaður St. George kjördæmisins, F. E. Snidal, Steep Rock, Ólafur Hallson, Eriksdale, Bjórn Eggertsson, Vogar, Dr. S. O. Thompson, Riverton, B. N. Jónasson, Gimli, G. O. Einarsson og Mrs. E. L. Tohnson, Árborg, og Joe Ingi- mundarson frá Selkirk. LÝKUR HÁSKÓLAPRÓFI. um fylkisstjórnarinnar fluttu ræður í Killarney til stuðnings við Mr. Harrison, en tveir C.C.F. þingmenn úr sambands- þinginu, auk Stinson bæjar- ráðsmanni í Winnipeg, veittu Mr. Chapman að málum meðan á kosningahríðinni stóð. Einar Sigurjón Jónasson, B. Sc. Þessi efnilegi ungi maður, er sonur Einars S. Jónassonar, fyrr um þingmanns Gimli kjördæmis, sem látinn er fyrir nokkrum árum, og 'eftirlifandi ekkju hans, Önnu M. Jónasson; hann er hinn gjörvulegasti maður og gáfaður vel; enda af góðum stofni kominn í báðar ættir. Einar Sigurjón hlaut barna- og miðskólamenntun sína á Gimli, en útskrifaðist í búnað- arvísindum með hárri fyrstu einkunn af Manitobaháskólanum í vor, sem leið; hann gekk þeg- ar í herþjónustu að afloknu prófi. VÆNTANLEGUR TIL WINNIPEG. ÞIGGUR SÆMD AF SVÍAKONUNGI. H. P. A. Hermanson. Ræðismaður Svía hér í borg- inni, H. P. A. Hermanson, var nýverið sæmdur af Gustaf Svíakonungi “New Sweden in America” orðunni, í tilefni af 300 ára landnámi Svía á megin- landi Norður-Ameríku. Þrír aðrir Canadiskir borgar- ar hlutu áamskonar sæmd af konungi Svía, en það voru þeir Rt. Hon. W. L Mackenzie King, forsætisráðherra, Hon. T. A. Crerar, náttúrufríðindaráðherra, og Olav Hanson, sambandsþing- maður og ræðismaður Svía í Prince Rupert, B. C. ♦ ♦ •♦ KOSINN A FYLKISÞING. Þann 22. f. m., fór fram auka- kosning til fylkisþings í Kill- arney kjördæminu, er sótt hafði verið af allmiklu kappi; úrslit- in urðu þau, að A. W. Harrison, sá er bauð sig fram af hálfu Garson-stjórnarinnar, var kosinn með 1377 atkvæðum; keppinaut- ur hans, R. M. Chapman, hlaut 988 atkvæði. Mr. Harri^on hefir alla jafna fylgt íhaldsflokknum að málum, en að þessu sinni gekst hann inn á, að heita samvinnustjórn- inni fulltingi. Þrír af ráðherr- Hinrik S. Björnsson. Samkvæmt tilmælum Islend- ingadagsnefndarinnar, kemur Hinrik S. Björnsson hingað til borgarinnar um næstkomandi mánaðarmót, og flytur ræðu fyrir minni íslands á íslendinga- deginum að Gimli þann 2. ágúst næstkomandi. Hinrik er sonur Sveins Björnssonar ríkisstjóra íslands og frú Björnsson, en sonarsonur Björns Jónssonar, er um eitt skeið var forsætisráð- herra íslands. Henrik er ungur lögfræðingur, og er um þessar mundir aðalskrifari íslenzka sendiráðsins í Washington; hapn er kvæntur maður og á einn son; líkur eru á, að kona hans verði með honum í forinni; munu margir hlakka til að kynn ast þessum mæta manni og fá til þess tækifæri, að hlýða á mál hans á aðalhátíð Vestur- íslendinga. voru í söguneíndinni, en fleiri nýjir menn, sem bættust í hóp- inn. Öllum kom saman um það á þessum samtalsfundi að Vestur- íslendingum væri það vanvirða ef verkið yrði látið falla niður. Var það því ákveðið að hefj- ast handa að nýju og halda starfinu áfram: í fyrsta lagi að láta prenta tafarlaust annað bindi sem er fullgert frá hendi höfundarins og lesið yfir af þeim mönnum, sem til þess voru kjörnir, og í öðru lagi að halda samtímis áfram að láta rita þriðja bindi o. s. frv. þang- að til öllu verkinu væri lokið. Síðan þetta skeði hefir hin nýja nefnd látið hendur standa fram úr ermum; hefir hún haldið hvern fupdinn á- fætur öðrum og ráðstafað málinu þannig að innan skamms verður byrjað á prentun annars bindis. Verður það prentað hér í Winnipeg sökum þess að nálega virðist ókleift að láta prenta heima á íslendi nú sem stendur. Þar hefir prentunarkostnaður og alt, sem tilheyrir útgáfu bóka marg- faldast. Hér í landi hefir út- gáfukostnaður aftur á móti hækkað aðeins lítið eitt í verði tiltölulega. Þær gleðifréttir hafa líka bor- ist vestur að hið nýja mcnta- málaráð á íslandi muni “fóstra bókina” eins og það er orðað; með öðrum orðum að þessi á- hrifamikla nefnd gangist fyrir sölu bókarinnar á íslandi eins og hún gerði með fyrsta bindi, ojg hinn alkunni dugnaðarmað- ur Jónas Jónsson alþingismað- ur hefir heitið fullu fylgi sínu við söluna; er það ómetanlega mikils virði. Ástæðan fyrir því að hér er ekki skýrt frá nöfnum þeirra manna, er skipa þessa nýju nefnd, er sú að nefndin er ekki fullskipuð. Verður alt nánar skýrt innan skamms. Nefndin væntir þess að hér sé um gleðifrétt að ræða íyrir íslenzkan almenning og skorar hún því á alla þjóðrækna menn — konur ekki síður en karla — að hefjast handa nú þegar til þess að ryðja braut fyrir sölu bókarinnar. Fréttir verða birtar öðru hvoru í íslenzku blöðunum í umboði nefndarinnar. Sig. Júl. Jóhannesson. AUKAKOSNING í PAS KJÖRDÆMI. Þrír frambjóðendur verða f kjöri við aukakosningu þá til fylkisþingsins í Manitoba, sem fram fer á næstunni. Mr. Bracken var þingmaður þessa kjördæmis í 20 ár. Þeir, sem nú bjóða sig fram, eru þeir George B. Mainwaring, utanflokka; O. F. Wright, bæjarstjóri í Flin Flon, er fylgir liberal-flokknum að málum, og B. R. Richard, C. C.F. Er hinn síðastneíndi starfsmaður við Sherridon nám- urnar. Vaknað af svefni “Sögumálið” hefir sofið — sofið lengi. Margir voru hræddir um að það hefði dáið í svefni og risi því aldrei upp aftur. Eg er sannfærður um að það eru gleðifréttir öllum sönrum íslendingum, hvar í heimi sem eru þegar frá því er hægt að skýra með sanni, að málið sé vaknað aftur og starfið hafið á ný, þó seint sé eins og sumar- koman í ár. Þetta er mál, sem snertir alla íslendinga; þeim hefir ekki ver- ið skýrt frá því hvernig starfið gengi um langan tíma að undan- förnu. Nú skal það loksins gert með fáum orðum. Vegna ýmsra erfið- leika bæði hér og á íslandi, var starfið látið niður falla um hríð; söguritaranum var sagt upp verkinu um óákveðinn tíma og árar lagðar í bát þang- að til byrlegar blési. Þannig stóðu sakir þegar síð- asta Þjóðræknisþing var haldið í vetur, sem leið. Nokkrar vonir voru þó um það þá þegar að aftur yrði tekið til starfa, þótt óvænlega horfði um stund. Tíminn leið, ekkert var að- hafst þangað til fyrir hálfum öðrum mánuði; komu þá saman nokkrir menn til skrafs og ráða- gerða; sumir þeirra, sem áður Til Björns og Kristínar Anderson Gullbrúðkaupsdaginn, 20. júní 1943. (Rímuð ræða úr fjarlægð.) Argyle 'endurheimtir unaðsríkan júní brúðkaupsdag, horfinn fyrir hálfri öld. Byggðin öll í brúðarklæðum. Brúðarkrans á skógarhæðum. Akrar lofa gUlli og gæðum. Gleðin fólkið hrífur. Árla dags það alt til kirkju drífur. Hringt er hátíðlega, helgisiðum ættarlandsins fylgt. íslenzk ræða — íslenzkt lag. Fagra brúði lipurt leiðir landneminn — og svörin greiðir. Framtíð albjört faðminn breiðir. Fjöldinn vottar heitin. Gæfu árnar gætna landnámssveitin. Veizlu skáli veldur viðdvöl gesta skarans lengi dags. örlát hönd í öllu sézt. Leikur æskan létt í sinni. Ljóð og ræður heyrast inni. Margt er Björns og brúðar minni blíðvæng sumars falið. Áhreinsorð sem eigi hefir kalið. Fylgjur föðurlandsins fluttu bjarta geisla heim í rann — vinatryggð og varman hug. Höfðingslund og hógvapr yðja hefja þá sem brautir ryðja. Landnámsfólk í stormum styðja stoðir innri máttar. Næsta tíðum naut hér sunnan áttar. Argyle endur-rómar óskir þessa kæra, liðna dags. Hjónum þakkar hálfa öld. Gófgi þeirra í hugarheimi héraðsbúar aldrei gleymi! Aðalsmerkið mæta geymi margar friðar aldir. Landnemarnir góðu — guði^faldir! Jakobína Johnson. Seattle, Wash.

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.