Lögberg - 01.07.1943, Blaðsíða 3

LÖGBERG. FIMTUDAGINN 1. JÚLf 1943.
4
Laufblað á legstað Guðmundar Christie
Árstíðir mannlegs lífs falla þung-
um stríðuin straumum út í tímans haf,
frá vöggu til grafar: Æskan. þroska-
árin. kyrstööuáíin og ellin.
Guðmundur Christie.
Fins og voriö fiytur l)oöskap lít’s-
ius og Ijóssins um láð og lög. svo er
ifskan drauma og Ijósaland ungrar
sálar í hraustum og heilhrigðum lík-
ama. Hún sér aðeins grónar grilnd-
ir og slétta vegi, hvert sem auga renn-
ir; hún hefir venjulega skjótann far-
arbúnaö og leggur ókvíðin og hiklaus
land undir fót.
Sumarið er aflgjafi alls, er vorið
vakti til lífsins, af svefni vetrarins.
Svo er um þroskaár manusins, þau
eu nægtabúr hans i audlegum og ver-
aldlegum efnum; þá lætur tueðfædd-
ur manndómur og sjálfsvirðing, sam-
fara farsælum ættararfi., til sín taka.
Hann sækir á brattann, upp og á-
frant; honum virðast engar torfærur
óvinnandi; hann þráir ný viðfangs-
ct'ni til að reyna við afl sitt og áræði;
nv Grettistök.
Hann dreymir utn nýja vafurloga
— og nvja Brynhildi.
Haustið er venjulega kyrstöðutími
mannsins, þá hefir hann öðlast allan
þann þroska og öll þau verðmæti, er
þroskaárin báru i skauti sínu. Hann
hefir það á meðvitundinni að sólin
sé komin að eyktamörkum miðaftans
og degi tekið að halla. En kvöldið
er stundum nokk’uð langt og svo tek-
ur nóttin við.—
Veturinn og ellin konia hér ekki við
sögu, vegna þess að hugleiðingar
þessar eru tengdar við tninningu þess
manns, er flutti til fyrirheitna lands-
ins, fyrir veturnætur vegferðar sinn-
ar, á miðjum aftni æfidagsins.
Guðntundúr Christie var svo gæfu-
samur að láta úr höfn. á tniðju hausti
æfinnar, ep var ekki neyddur til að
bíða vetrarins, þegar öll veður eru vá-
lynd. Ellin og veturinn eru t tengdum
°g trvgðaböndum.
Venjulega er ellin miðuð við ára-
tölu, en það er ekki ætíð réttur mæli-
kvarði. St|mir tnenn verða aldrei
garnlir, hvað setn öllum árafjölda líð-
ur, þeir eru sí-ungir.
Etnn þeirra fágætu rnanna var Guð-
niundur sálugi.
Tilgangur þessara lína er ekki að
rekja nákvæmlega æfiferil hans eða
ætterni, til þess skortir mig ktjijnleika;
heldur til hins að benda á í fáum orð-
um, þau einkenni og þá kosti, er eg
fann í fari hans, frá okkar tiltölu-
lega stuttu kynningu. Hann var einn
þeirra fáu manna. er gróði var að
kynnast: fjölhæfur að' gát’um og
manna skemtilegastur.
Vafalaust hafa margir uppistöðu-
þræðir í skapgerð hans verið erfðir
og ættarfýlgja. því fjöhnent er þar
gáfu og atorkumanna. bæði nær-
skyldra og lengra fram, en ívafið
Itefir að nokkru að minsta kosti verið
heima-alið og þroskað af hans eigin
ltfsreynslu og víðsvni, því hann var
gæddur athyglisgáfu í bezta lagi og
fylgdist prýðilega með tímanum í hvi-
vetna. En það var sérstaklega merki-
legt fyrir þá ástæðu, að liann gat lítils
notið af viðræðum við menn, eða út-
varps, vegna heynarsljóleika. I>að
þjáði hann ósegjanlega, en til að bæta
upp það tap, sökti hann sér niður í
lestur bóka og tímarita um fræðandi
tnálefni.
Hann sagði eitt sinn við mig, að
i:tan heimilis síns. væri hann aleinn
á ferð í veröldinni; enginn vildi tala
við heyrarlausan mann. Þá tók hann
það ráð, að loka sig inni með bæk-
ur stnar; efalaust hefir honum verið
rtk lestrarlöngun og fróðleiksfýsn í
blóð borin frá upphafi.
Unt þjóðfélagsmál hugsaði hann og
ræddi. mest allra mála. frá því eg
kyntist honum fyrst, og tók þar þá
afstöðu. er hverjum góðum dreng
sæntir. Hann skipaði sér ætið til varn-
ar, þar sem garðurinn var lægstur
m
og sóknin hörðust. Vel má vera að
hann hafi þá verið ærið stórhöggur
og beinskeyttur á stundum og óvæg-
inn t vopnaviðskiftutn, en utn það
skal ekki dæmt hér. aðeins benda á,
að sannfæringarntál er sannleikut
þeim sem flytur, og hann var allra
manna óliklegastur til að hopa frá
þeirri skoðun. er hann taldi rétta og
sanna. Hann var eins og gfeniviður-
inn, hann gat ekki bognað, aðeins
brotnað í stóra síðasta bylnum.
Við fyrstu kynningu okkar, virtist
ntér hann nokkuð hrjúfur. óþýður og
ósveigjanlegur i skoðunum. En við
nánari kensl varð eg þess brátt var
að þetta var aðeins þunt yfirborð, er
féll burtu eins og álaganamur, og
h*nn stóð eftir í sitini eiginlegu og
sönnu tnynd: gáfaður, drengilegur og
frjálslyndur mannvinur er ekkert
aumt gat séð án þess að rétta hlýja og
sterka hjálparhönd.
Hinn lifandi rauði þráður, er gekk
gegnum alt líf og starf Guðmundar
heitins, var framúrskarandi dugnaður
og hugrekki, hreinskilni og vinfesta.
IHann kotn til þessa lands ungur að
árum, en fullur af fratntiðarvonum og
járnvilja að ryðja sér braut til mann-
dónts og dáða. Hann kotn allvíða við
og kyntist mörgum atvinnugreinum og
viðskiftum hér vestra. Hann var
verkamaður, bóndi, hóteleigandi, og
síðast leikhússtjóri. Fikki var eg
kunnugur honum á hans fyrri döguni
hér^eti alt þetta hygg eg að liann
Itafi gert vel, það var eðli niannsins
og upplag, hann var ekki einn þeirra
manna er tnisþyrma því eða afneita.
Vinfastur var hann með afbrigðuni,
enda sérlega gætinn og athugull um
val þeirra, og þeir eru sannfærðir
um, að fent verður í spor margra
manna, þegar liann er að fullu gleymd-
ur.
Fátækara af mönnum er hið litla ts-
lenzka þjóðfélag eftir en áður.« eu
stundum kemur ntaður manns í stað,
en ekki ætíð.
Guðmundur sálugi fæddist að Snær-
ingsstöðum t Svínadal í Húnavatns-
sýslu 4. ágúst 1872. Foreldrar lttans
voru þau hjón, Kristján Kristjánsson,
sonur ltins nafnkunna bónda Krist-
jáns t Stóradal og Steinunn Guð-
mundsdóttir, systir Jóhannesar Nor-
dal, föður Dr. Sigurðar Nordals —
og þeirra bræðra.
Systkini Guðmundar eru: Jónas
leknir Kristjánsson í Reykjavik,
Betiedikt bóndi í Þingeyjarsýslu, Jó-
hannes í Winnipeg og Guðbjörg,
ckkja Ögundar Sigurðssonar skóla-
stjóra í Flensborg.
Árið 1898, þann 19. mat, gekk hann
að eiga eftirlifandi konu sína Jóninu
Jósafatsdóttur, frá Kirkjuskarði í
I.axárdal. Ekki varð þejm hjónutv
barna auðið. en ólu upp fósturson,
William Stefán, hinn efnilegasta ntann.
Hann er nú foringi í Kanadahernum.
Honum reyndust þau slíkir foreldrar
að betri getur trauðla.
Skyldu- og frændalið Guðntundat
sáluga er því slíkt að valinn rnaður
skipar flest rúm, en vel ntá það unr
málalokum, því skjöldurinn sent hann
bar. biður næsta manns, hreinn og
fágrður yfir hægindinu.
F-ftir langa bið hefir stjórnin í
Ottawa nú lýst yíir stefnu sinni í
áfeugismálinu, og tók forsætisráðherr-
ann fram ákvarðanir þær, er stjórnin
hefir konúst að í málinú i útvarps-
ræðu, er hann flutti lti. desentber s.l.
og eru ákvarðanir stjórnarinnar sem.
hér segir:
1. —Takmörkun á víntegundum. sem
afgreiddar verða frá tollvörugeymslu-
húsunt, eftir 1. nóventber 1942. og
verður sú ’ takmörkun bvgð á. eða
bundin við heildar vínsölu í Kanada
á vinföngum frá árinu 1941, og nem-
ur þá niðurfærslan á sölu vtnfanga i
landinu eins og hún var þegar ákvæði
þessi gengu i gildi sem hér segir, á
öli 10 prósentum, á léttari vintegund-
um 20 prósentum og á sterkari vín-
föngunt 30 prósentuni.
2. —Afnárn auglýsinga á öllum vtn-
föngutn i landinu, eftir að sex vikur
xoru liðnar fra opinberun þessara
vínsölu-ákvæða, eða frá 13. janúar
1943.
3. —Engin vínföng sterkari en 34 gr.
tttá selja eða neyta, og skal það ákvæði
ganga í gildi undir eins og sá forði,
sem er t höndum vinsölumanna og
búða, og sá er þeir kunna að hafa
pantað er ákvæði þetta gengur í gildi.
er upp seldur.
4. —'Bannað að blanda saman ó-
áíengum. eða létt-áfengum vinunt við
•önnur sterkari.
5. —Skorað á öll fylkin í Kanada að
stytta sölutíma í vínlrúðum sínum ofan
í 8 klukkustundir á sólarhring.
t sambandi við þessi stjórnarákvæði
(Order in Council) setn er ekki að-
eins öllum hugsandi Kanada-borgur-'
ttm gleðiefni. heldur markar et’tirtekt-
arvert spor i menningarbaráttu þjóð-
arinnar, benti forsætisráðherrann á
þau spillandi og eyðileggjandi áhrif,
sem vínnautnin heföi á hernaðar-
t'ramJeiðslu í Kanada með áhrifamikl-
unt, en þó yfirlætislausum orðum. sem
einnig innihundu þá allsherjar óheill,
sem vínnautninni er þvi tuiðitr alt of
oft samfara hér í okkar eigin þjóð-
t’élagi, eins og á meðal allra annara
þjóða. þar sem vínsalan og vinnautnin
hefir náð föstum tökum, og er hér
vikið þannig að vínsölumálinu og als-
herjar óvin ntannanna, víninu. að við
öll mættum biðja og vona, að þannig
væri víðar í strenginn tekið í »þessu
alsherjar vandamáli.
Veiki punkturinn i þessunt takmörk-
ttnar ákvæðum stjórnarinnár felst í
þvi að velja árið 11441 sem mat-ár á
vínnautn og vinsölu i Kanada. Hún
hefði átt að leggja árið 1939 til grund-
vallar í þeitn efnutn. En á því ári
jókst salan á öli (eða bjór) i Kanada
um (50% svo þessi 10% niðurfærsla á
þeirri tegund drykkjar, setn nú hefir
verið gerð er naumast atkvæða eða
áhrifa mikil. En þó lengra væri ekki
farið. þá bætir niðurfærsla sölutímans,
setn nú er færður ofan í 8 klukku-
stundir á sólarhring, nokkuð upp, og
sú snjalla samvinnu viðleitni, sem for-
sætisráðherrann fór fram á við fylkin
í Kanada, eykur góðhug og virðingu.
Forsætisráðherrann hendir á tneð
sterkum orðutn. að lífsspursmál sé að
bindindi og hergagnframleiðsla þjóð-
arinnar haldist í hendur. “Bindindi,”
sagði ltann, “er nauðsynlegt til þess.
Hér skilja þá leiðir og fyr en varði
en gott er eftir vel unttið dagsverk að
kveðja og bjóða góðar nætur nieðan
scl er enn á lofti.
JÓNBJÖRN GÍSLASON.
* * *
GUDML'NDUR CHRISTIE
Viuir kveðja. Frœmiur falla
fyrir dauðans bitru sigð;
aldrei verður uudan fregin
álögimi þeint mannabygð.
Hörðu valdi lífið lýtur.
lög þess enginn rjúfa má.
falla hz’er að hausti Itlýtur
hneygja jörðu inenn og strá.
Enn á lífið sök að scckja :
sifajslit og frœndasfell;
inanntjónið er /iiingt að þola
l’í t að góður drcngur féll.
Gott var hjartað. Iiöndin örlát,
■ hc:V:rigt vitið, liiiidin þctt.
hugurinit frjáls og andinn tingur.
er þzú látið liarinafrétt.
að atgerfi ntanna og kvenna, sem í
herþjónustu hafa gengið geti notið sin
til fulls. F.kkert tninna en það bezta
og heilbrigðasta, sem vér eigum yfir
að ráða, dugir,” mælti liann.
Forsætisráðherrann skoraði á þjóð-
ina að temja sér sjálfsafneitun og
reglusemi. í sambandi við áfengið
benti hann á hvað afar þýðingarntikið
það væri fyrir þjóðina að setja það
eitt fordætni, er væri í t’ullu saturætui
við æðstu hugsjónir og hreysti her-
sveita þjóðarinnar. Hann benti og á,
að takmörkun á vínsölunni og vín-
nautninni væri ekki þyngri fórn en
svo, að Katiada-þjóðin rnyndi fús á
að færa hana. Ræðumaðurinn rnint-
ist einnig á framtiðaraíkomu og af-
stöðu Kanada-þjóðarinnar — það er
að stríðinu loknu, og tók frant í þvt
sambandi að eugittn einstaklingur
þjóðarinnar ætti að vera útilokaður
frá þátttöku i hinutn íullkomnari
þroska og heilbrigðara viðhorfi. setn
forsætisráðherrann áleit að þjóðarinn-
ar biði að stíðinu loknu. En menn
yrðu sjálfir að velja og hafna, eins
og góðunt borgurunt sæmdi.
Drykkju tilhneigingin. tneð sínu
tapi á hugsjónum og hæfileikura, sinni
fljótu eða seinfara hrörnun, eyðilegg-
ing og glæputn setn hún oft er pottur
og panna að, býr og þróast í okkur
sjálfutn, t þjóðfélaginu, sent við þú-
um í. og tízku þess.
Forsætfsráðherra Kanada snerti við
hjartapunkti þjóðmála vorra er hann
i þessari áminstu ræðu sinni benti á,
að brýn nauðsyn væri á nýrri forystu
og framsókn á öllum frantsóknar og
atvitinusviðum Kanada þjóðarinnar,
og á öllutn heintilum hennar, nýrri
eldsókn. sem hreinsi og hvetji, ekki
aðeins á sviði bindindismálanna og
löghlýðninnar, til tneiri þroska og
ltærra takmarks, heldur ltka auki þrótt
einstaklinga þjóðarinnar til fegttrra
fordæmis og t’arsællrar fratnsóknar.
Allir, sent bera virðingu fyrir ltáum
hugsjónum, hófsetni og bindindi, ntunu
vera þakklátir forsætisráðherranuni
fyrir þessa áhrifa- og yfirgripsmiklu
útvapsræðu hans. Borgarar landsins
í heild ntuttu nieta að maklegleikum
það ntikla gagn, settt forsætisráðherr-
ann og stjórn hans hefir unniö landi
og þjóð, tneð þvi að leggja slíkum
yelferðarmálum óskift fylgi sitt og
skapað með slíku fordættti þá alsherj-
ar útsýti og aðstöðu, sem þjóðin þurfti
svo ntjög á að halda, á slíkunt rauna
og alvöru tímum, sent nú eru.
Hin djúpsæja þjóðræknishvatning,
sem þessi útvarpsræða forsætisráð-
herrans var þrungin af, fellur vonandi
ekki í grýtt'a jörð. lteldur i frjóan
jarðveg svo viðleitni hans og stjórnar
ltans megi bera ríkulegan ávöxt til að
attka og efla þrek og vilja Kanada-
þjóðarinnar til meiri afkasta og
þvngri fórna, hinu satneiginlega og
tnikla velferðarmáli hennar til sigurs.
A. S. BARDAL, S.T.
E. G. EIRIKSSON
Lyttali
CAVALIER, N. DAKOTA.
Stmi 24
CAN SAVE THE PEOPLE OF GREECE
Over 1,500,000 civilians, or one-fifth of the entire
Mercy ahips leave Greek nation, are dead or physically wrecked by
C a n a d a rejfularly starvation. Little children skulk through the
with food and medi- % towns as scavengers, fighting over garbage tins
cines for starving in search of a morsel of food.
tr^btUión ^i°Urneeded YOU can help send them food and medicines by
_NOW _ to help making a donation during the present appeal for
continue these ship- funds. Manitoba’s objective is $30.000. No per-
ments sonat solicitations will be made. Send your con-
tribution, large or small, to:
GREEK WAR RELIEF FUND
in car* of any branch o» the Royai Bank of Canada; Lions Club,
Brandon; or Campaign Headquarters at 172 Grain Exchange Bldg.,
Winnipeg.
This sp.icc contributed by THE DREWRYS LIMITED
..MP9$
PAIX GUÐMUXDSSOX.
Forsætisráðherra Canada W. L. Mac-
kenzie King talar til þjóðarinnar
Business and Professional Cards
S. E. Björnson, M,D.
Lceknir og lyfsoli

ARBORG, MAX.
V
J.A. Anderson, B A.,LL.B.
Barrister and Solicitor
and Notary Public
Trygglngar af öllum tegundum.
ASHERN, MAN.
Dr. K. I. JOHNSON
Phi/sician and Surgeon
Sfmi 37
CBNTRE ST., GIMLI, MAN.
Xo. 1 Call 2
DR. M. C. FLATEN
Tannlœknir
EDINRtJRG, N. DAKOTA
MEÐÖL við óteljandi
“sjúkdómum
Skrifið
W. NIKKES
SCIENTIFIC LABORATORY
CLARKCEIGH, MAX.
MANITOBA FISHERIES
WINNIPEG, MAN.
T. Bcrcovitch, framkv.stj.
Verzla í heildsölu með nýjan og
frosinn flsk.
303 OWENA ST.
Skriftetoíusími 25 355
Heimasími 55 463
Drummondville CottonCo.
LTO.
55 Arthur St.V Winnipeg
Phone 21020
Manufacturers of
BLUENOSE Fish Nets
and Sein Twines
H. L. HANNESSON,
• Branch Mgr.
lUeifets
SÍMMjdÍOS /JUl.
(juycst Phetegcaphic Oigamyitumlh Ctuuuli
2Z4 Notre Dame-
PHONE
96 647
Blóm stundvíslega afgreidd
THE ROSERY ltd.
i
Stofnað 1905
427 Portage Ave.
Winnipeg.
CANADIAN FISH
PRODUCERS, LTD.
J. fí. Pape, Manapinp Directot
Wholesale Distributors of
Fresh and Frozen Vish.
311 Chambers St.
Office Phone 86 651.
Res Phone 73 917.
G. F. Jonasson, Pres. & Man. Dir.
S. M. Baokman, Sec. Treas.
Keystone Fisheries
Limited
325 Main St.
Wholesale Distributors of
FRESH AND FROZEN FlSfí
Offioe Phone Res. Phone
87 293 72 409
Dr. L. A. Sigurdson
109 MEDICAR ARTS BLDG.
Office Hours: 4 p.m.—6 p.m.
and by appointment
H. A. BERGMAN, K.C.
Islenzkur lögfræOingur
Skrifstofa: Room 811 MeArthur
Building, | Portage Ave.
P.O. Box 165C
Phones 95052 og 39043
ANDREWS. ANDREWS
THORVALDSON AND
EGGERTSON
Lögfrœöingar
209 Bank of Nova Scotia Ðldg:.
Portage og Garry St.
Sími 98 291
EYOLFSON’S DRUG
PARK RIVER, N.D.
tslenzkur lyfsali
Fólk getur pantað meðul og
annað með pósti.
Fljót afgreiðsla.
Dr. P. H. T. Thorlakson
Phone 22 866 .
*
WINNIPEG CLINIC
Vaughan & St. Mary's
•
Res. 114 GRENFELL BLVD.
Phone 62 200
J. J. SWANSON & CO.
LIMITED
308 AVENUE BLDG., WPG.
•
Fasteignasalar. Leigja hós. Ot-
vega peningalftn og eldsóhyigð
bifreiðaábyrgð, o. s. frv.
Phone 26 821
DR. A. V. JOHNSON
Dentist
•
506 SOMERSET BLDG.
Telephone 88 124
Home Telephone 202 398
ST. REGIS HOTEL
285 SMITH ST.( WINNIPEG
• '
pægilegur og rólggur bústaOur
l miObiki borgarinnar
Herbergi $2.00 og þar yftis með
baðklefa $3.00 og þar yfir
Ágætar máltíðir 40c—60c
Free Parking for Gucsts
DRS. H. R. and H. W.
TWEED
Tannlœknar
•
406 TORONTO GEN. TRCSTS
BUILDING
Cor. Portage Ave. og Smlth St.
PHONE 26 545 WINNIPEO
DR. B. J. BRANDSON
| 308 Medical Arts Bldg
Cor. Graham og Kennedy Sts.
Phone 21 834—Office tfmar 3-4.30
•
Heimili: 214 WAVERLEY ST.
Phone 403 288
Winnipeg, Manitoba
Legsteinar
sem skara framúr
Úrvals bl^arýti
og Manitoba marmarí
Skrifiö eftir veröskrd
GILLIS QUARRIES, LTD.
1400 SPRUCE ST.
Winnipeg, Man.
DR. A. BLONDAL
Physician & Surgeon
602 MEDICAL ARTS BLDO
Stmi 22 296
Heimili: 108 Chataway
Sfmi 61 023
A. S. BARDAL
8 48 SHERBROOK ST.
Selur llkklstur og annast um Ot-
farir. Allur útbúnaður sá bezti.
Ennfremur selur hann allskonar
mlnnisvarða og legsteina.
Skrifstofu talsimi 86 607
Heimiiis talsími 501 562
DR. ROBERT BLACK
Sérfræðlngur I eyrna, augna, nef
og hálssjúkdómum
416 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham & Kennedy
Viðtalstlmi — 11 til 1 og 2 ttl 5
Skrifstofusími 22 261
Heimilissfml 401 991
Dr. S. J. Johannesson
215 RUBT STREET
(Beint suður af Banning)
Talsfmi $0 877
Vlðtalstlmi 3—5 e. h.