Lögberg - 15.07.1943, Blaðsíða 3

L.OGBERG, FIMTUDAGINN 15. JÖLÍ 1943.

Ný jörð og nýr himinn
Efiir Wendell Willkie.
Jónbjörn Gíslason.
(Framhald)
Við þörfnumst fulltrúaráðs,
útvöldu af þjóðum sambandsins,
er áformi og skipuleggi — ekki
örfáa menn er aðstoði aðra á
þann máta sem þeim “öðrum”
finst heppilegast, heldur vísinda
lega herfræðinga. Við getum ef-
laust lært eitthvað af Kínverj-
um, sem hafa barist svo snild-
arlega og lengi, með jafnlitlum
fararkosti; sömuleiðis af Rúss-
um, sem virðast upp á síðkast-
ið vera sæmilega að sér í her-
fræði. \
Hlutverk % þessa ráðs verður,
að blanda saman fjárhagslegu
afli okkar allra til vopnafram-
leiðslu, og athuga og skapa
möguleika til fjármálasámvinnu
í framtíðinni.
En höfuðþungann verðum við
bandamenn að leggja á frum-
drætti að hegðun okkar og starfs
háttum, er við fet fyrir fet leys-
um úr viðjum hinar fjötruðu
og undirokuðu þjóðir; margföld
vandamál rísa við hvert fótmál
er krefast tafarlausrar úrlausn-
ar, að öðrum kosti töpum við
gefnum tækifærum og sáum
fræjum til þjóðernislegrar. trú-
arlegrar og pólitískrar óánægju
og misklíðs í akur framtíðarinn-
ar, ekki einungis meðal skjól-
stæðinganna, heldur einnig
meðal bandamanna sjálfra. Á
slíkum skerjum hafa vonir góð-
viljaðr^ manná beðið skipsbrot
á liðnum öldum.,
II.
Styrjöldin sem eg áá geysa
heimsendanna milli, er frelsis-
stríð, eins og Mr. Stalin komst
að orði. Það er háð til þess að
frelsa ánauðugar þjóðir undan
hernaðaroki Þjóðverja og Jap-
ana og afstýra hættu sem öðr-
um þjóðum er búin af hinurh
sömu herskörum. Þessu eru all-
ir samþykkir. En eru allir sam-
mála um að í slíkri frelsun fel-
ist annað og meira?
Þrjátíu og ein þjóð berjast
nú hlið við hlið fyrir málstað
þessara undirokuðu manna, svo
þeim gefist tækifæri til að velja
sína nýju forráðamenn eins
skjótt og mögulegt er, og öðl-
ast fult fjármálafrelsi, sem öll
varanleg sjálfstjórn byggist á.
Þessi sjónarmið eru að minni
hyggju prófsteinninn fyrir holl-
ustu okkar við málið. Þetta inni-
bindst í þeirri hugsjón er við
berjumst fyrir. Án þess er eg
sannfærður um að við töpum
friðnum og mjög vafasamt að
við vinnum stríðið sjálft.
Eg gjörði yfirlýsingu til blaða
mannasambandsins í Chunking
7. október 1942, þar sem • eg
gjörði tilraun til að skýra frá
þeim niðurstöðum sem eg komst
að á ferð minni umhverfis jörð-
ina. Aðalinnihald þeirrar skýrslu
fylgir hér með:
“Eg- hef ferðast gegnum 13
þjóðlönd. Eg hefi séð koungs-
uíki, sameignarríki, lýðveldi, um
boðsríki, nýlendur og hjáleig-
ur. Eg hefi séð alla mögulega
lifnaðarhætti og stjórnarsiði. En
þrátt fyrir allar þær andstæður
Sem í þessu felast, eiga öll þessi
ríki og allir þeirra einstakling-
ar sem eg talaði við’, eina sam-
eiginlega ósk: að bandaþjóðirnar
vinni stríðið. Allir óska að fá
að lifa í fullu frelsi og sjálf-
stæði í framtíðinni. En allir eru
þeir í efa — þó á mismunandi
háu stigi — hvort hin helztu lýð-
veldi heimsins, muni reiðubúin
að gjörast málsvarar frelsisins
fyrir þeirra hönd að ófriðnum
loknum; þessi efi er banvænn
áhuga þeirra fyrir oSkar mál-
stað.
Án aðstoðar og fylgis þessa
alþýðufólks verður torvelt að
vinna sigur og næstum ófram-
kvæmanlegt að gjöra friðinn
hagkvæmann og heillaríkann.
Hér er ekkf aðeins um að ræða
einfalt iðnaðarviðangsefni sem
vinnst með liðsafla, það er einn-
ig sálfræðilegs eðlis. Við verð-
um að skipuleggja fyrir okkar
málstað, ekki einungis þá sam-
hygðajrsinnUðu, heldúr einnig
þau virku framgjörnu og jafn-
vel andstæðu öfl, næstum
iþriggja fjórðu hluta alls mann-
kynsins, sem búa í Suður- Ame-
ríku, Afríku, Austur-Evrópu og
Asíu. Við höfum vanrækt þetta
hingað til og sláum því enn á
ffest. En við verðum að hefjast
handa í þessu efni nú þegar.’
Menn þarfnast meiri og betri
vopna til að heyja með þessa
baráttu upp á líf og dauða; þeir
þarfnast meiri áhuga og hrifn-
ingar gagnvart framtíðinni;
meiri og einlægari sannfæringar
fyrir hreinleika þess stríðsíána
sem þeir berjast undir. Sann-
leikurinn er, að við höfum enn
ekki komist á fasta niðurstöðu,
hvaða tegund af veröld við er-
um reiðubúnir að mæla með,
þegar sigur er unninn.
Alþýðan hér í Asíu, er sér
þess sérstaklega meðvitandi, að
við höfum óskað liðveislu henn-
ar með þaú enn afsleppu rök,
að Japönsk áþján geti jafnvel
orðið verri en vestrænt arðrán.
Þetta meginland geymir langa
og blendna sögu um viðskifti
vesturlýðveldanna, og þessar
þjóðir eru nú ráðnar í að hrinda
af sér erlendu oki. Hugtökin
um fult frelsi og óskoruð tæki-
færi hafa lostið þær nútímans
töfrasprota; en við höfum látið
Japani — þá grimmustu arð-
ræningja er heiminn byggja —
stela frá okkur þessum fögru
hugtökum og nota Jjau ótak-
markað til eigin þarfa.
Flestir Asíubúar hafa lýðræði
í sinni mynd, og vel má vera
að okkar stjórnarskipun mundi
ekki vera þeim að skapi, enda
sumir að minsta kosti ótilbún-
ir að veita þeim viðtöku næstu
daga, þó borin væru fram á
silfurdiski. Þeir eru alráðnir í
að gkveða sín eigin örlög sjálf-
ir undir heima kosinni forystu.
Jafnvel nafn Atlanthafssátt-
málans er hugsandi mönnum og
konum er eg talaði við, nokkurt
áhyggjuefni. Eru allir undirrit-
aðir sammála um að þessi á-
kvæði eigi við þjóðirnar á og
við Kyrrahafið? er spurt.
Slíkum spurningum verður að
svara með orðum og verkum er
sýna og sanna afstöðu banda-
manna til þessa máls. Við verð-
um að vinna ósleitilega að því
að þýða loforð okkar og skund-
EVERY BIT OF
SCRAP MtTAl
AND TAKE TO VOUR NEAREST
TOWN SALVACE COMMITTEi
This space contributed by THE DREWRYS LIMITED
bindingar í áþreifanlegum yerkn
aði í garð þessara miljóna sem
nú eru bandamenn okkar og
samherjar.
Eg er sannfærður um að sam-
löndum mínum eru ljósar þær
ráðstafanir er slíkar skuldbind-
ingar heimta. Trú okkar er að
þetta stríð meini endalok yfir-
ráða einnar þjóðar yfir annari.
Engum bletti af Kínversku landi
ætti til dæmis að vera stjórn-
að af öðrum en þar búa; þetta
þarf og verður að segja nú
þe^ar, en ekki eftir dúk og
disk.
Það er skylduverk þjóðanna
að finna aðferð og fyrirkomu-
lag er aðstoði nýlenduþjóðirnar
til að sameinast málstað banda-
manna, með þeim tilgangi að
verða frjálsar og' sjálfstæðar
'þjóðir. Við verðum að semja
áætlun fyrir þær að vinna eft-
ir að sínum áhuga og framtíðar-
málum, og æfa hæfa menn til
forystu eftir eigin geðþótta. Við
verðum að stofnsetja brynvarða
ábyrgð í höndum sambands-
þjóðanna fyrir því að þessar
sömu þjóðir hverfi ekki aftur
til nýlendufyrirkomulagsins.
Sumir telja heppilegra að
hreyfa ekki þessum málum fyr
en sigur er unninn. En nákvæm-
lega það gagpstæða er rétt og
sjálfsagt, af því að einlægar að-
gerðir í þessa átt nú þegar
styrkja okkar málstað ómetan-
lega. Munið, að andstæðingar
allra framsókna, prédika sífeld-
an undandrátt, og færa sem á-
stæðu, óhentugan tíma. Eftir
stríð getur umbótin orðið of
smá og komið of seint.
Við verðum að skapa við-
skifti og viðskiftamöguleika
meðal þjóðanna, svo að þær
allar hafi sömu tækifæri og við
Ameríkubúar höfum notið.
Bandaríkjamenn eru beðnir að
fórna um stundarsakir einstak-
lingsfrelsi og fjármálahagsmun-
um, svo auðveldara veiti að sigra
öxulríkin að fullu. Þetta veð-
setta frelsi verður að endur-
heimta að loknu því starfi, og
vissasti vegurinn til þess er
sköpun nýrrar veraldar fyrir
frjálst mannkyn.”
Erh.
Minningarorð
Ellefta maí 1942 lézt að heim-
ili sínu í Wynyard, Sask., ekkjan
Sigríður Jóhanna Jóhannesdótt-
ir, Jóhannessonar, hátt komin á
84 ár. Hún var jarðsungin 13.
maí, af séra Theodór Sigurðs-
syni.
Sigríður Jóhanna, var fædd
17. ágúst, 1858, að Leiðarhöfn í
Hofssókn í Vopnafirði á íslandi.
Foreldrar hennar voru Jóhannes
Jóhannesson og kona hans Ragn-
hildur Jónsdóttir.
Hin látna mun ávalt hafa ver-
ið nefnd með seinna nafninu og
mun fáum hafa verið kunnugt
um fyrra nafnið. Af þeirri á-
stæðu verður hún nefnd seinna
nafninu hér.
Jóhanna ólst upp \ Leiðarhöfn
með foreldrum sínum. Rétt um
tvítugsaldur misti hún móður
sína og tók þá við búsforráðum
hjá föður sínum og þótti farast
það vel úr hendi. Meðal annars
tóku þau feðgin ársgamalt barn
það sama sumar er Ragnhildur
móðir Jóhönnu lézt. Var dreng-
urinn hjá þeim þar til hann var
níu ára. Hann óx upp og komst
til ára, var vel gefinn og nýtur
maður. Þegar hann lézt, það var
hér í Ameríku 1931, þá skrifaði
Jóhanna, skýra og fallega minn-
ingargrein eftir hann.
í föðurgarði giftist Jóhanna,
ungum manni úr nærliggjandi
héraði. Jóhannes Jóhannesson
hét hgnn. Móðir hans og kona
föður hans hét Agnes. Um föð-
urnafn hennar er mér ekki
kunnugt. Jóhannes Jóhannesson
var stakt prúðmenni í allri fram
komu og framúrskarandi í allri
framkomu og framúrskarandi
verkmaður. öllum varð vel til
hans er með honum vóru, þetta
hefir sagt þeirri er þetta ritar
vel- kunnugur og ábyggilegur
maður.
Árið 1895 fluttu þau Jóhannes
og Jóhanna ásamt börnum sín-
um til Ameríku, þau komu fyrst
til Winnipeg, svo til Garðar og
árið 1905 út í sveit hjá Wynyard,
Sask., Canada.
Árið 1908 dó Jóhannes Jóhann-
esson á heimili þeirra þar hjá
Wynyard, en Jóhanna hélt áfram
búskap um tíma með sonum
sínum.
Þau hjónin eignuðust sex
drengi, tveir dóu í æsku, Einar
og Jón, sá þriðji dó um tvítugs-
aldur eftir margra ára þungt
sjúkdómsstríð, hann hét Sigur-
vin. Þrír eru á lífi, Jóhannes,
ókvæntur, býr í Wynyard, Þór-
arinn. bóndi við Wynyard, kvænt
ur Guðrúnu Ólöfu, dóttur Hall-
gríms Thorlaciusar og konu hans
Maríu Bergmann Thorlacius.
Þriðji sonur þeirra Jóhannes-
ar og Jóhönnu, sem á lífi er,
er Ragnar skólakennari í Ver-
wood, Sask.
að saman, þó hættu bæri að
höndum. Hún hafði bæði fnllan
skilning á hættunni og jafnfult
vald yfir sjálfri sér.
Um andlegt viðhorf hennar
veiúeg það, að hún hafði Passíu-
sálmana í föggum sínum, er hún
heimsótti okkur hér; tók þi
upp á kvöldin er hún var komin
í rúmið, las í þeim og lét þá
svo niður aftur.
Hvíli hún í friði Guðs. .
Rannveig K. G. Sigbjörnsson.
Roskin kona leit mjög hlýlega
til karlmanns, sem var á svipuð-
um aldri og hún og stóð upp fyT
ir henni í strætisvagni.
“Hversvegna eruð þér svona
vingjarnlegir í minn garð?”
spurði hún brosandi.
“Það er vegna þess”, svaraði
maðurinn, “að eg á móður, konu
og dóttur”
* * *
Della: Ef eg væri í þinum
sporum, Sigga, myndi eg segja
honum hreint út, hvað eg héldi
um hann.
Sigga: Já, en hvernig í ósköp-
unum get eg gert það, hann hef-
ir engan síma.
Business and Professional Cards
MEÐÖL íá£í
Skrifið
NIKKEL’S
5CIENTIFIC LABORATORY
CLARKLEIGH, MAN.
MANITOBA FISHERIES
WINNIPBG, MAN.
T. Bercovitch, framlcv.stj.
Verzla í heildsöiu með nýjan og
frosinn fisk.
303 OWENA ST.
Skrifstofusími 25 355
Heimasimi 55 463
Þau Þórarinn og Guðrún eiga
sjö börn og heita: Jóhannes,
Hallgrímur, Máría, Hannah,
Einar, Sigfús og Emily.
Jóhanna bar mikið traust til
sona sinna enda reyndust þeir
henni vel þó þeir ættu við sitt
að stríða.
Ragnar,að brjótast áfram til
menta og Þórarinn við búskap-
inn og mikið fjölskylduhald. Jó-
hannes var lengst njeð herni á
landinu.
Barnabörnin reyndust ekki
síður. Þær systur Hannah og
María, dætur Þórarins og Guð-
rúnar voru til skiftis hjá ömmu
sinni síðustu árin og sýndu
henni umönnun og ástríki. Eink-
um reyndi mikið á síðustu fjóra
mánuðina, því þá lá Jóhanna
xúmföst. Sá tími, er mér sagt,
að hafi fallið inn á verkahring
Hannuh að stunda ömmu sína
og að hún hafi leyst það starl
af hendi með dáð og prýði.
Með Sigríði Jóhönnu Jóhannes
dóttur, er fallin í valinn ein af
þessum íslenzku alþýðukonum,
sem með þreklund og þolinmæði
afgreiða lífsstörf sín.
Hún kynti sig alstaðar prýði-
lega, þar er hún kom, var fas-
prúð og fáorð í dagfari, þó
sýnt um alt er henni bar að gera
og glaðlynd í viðmóti. Hún var
bæði iðjusöm og vel virk, saum-
aði mikið á yngri árum og ull-
arvinna fórst henni vel úr hendi.
Hún var sæmilega skrifandi og
er það ekki svo lítið atriði, ér
maður hugsar um aldur hennar.
Mun því vera óhætt að fullyrða
að hún hafi verið meir en í
meðallagi vel að sér bæði til
munns og handa, þegar miðað
er við alþýðu manna á hennar
tíð.
Jóhanna var vinföst þar sem
hún tók því. Hún var mikil vin-
kona Guðrúnar Hólmfríðar
Björnsdóttir, konu Sigurbjörns
Sigurðssonar í Skógum og síð-
ar á Ytra-Núpi í Vopnafirði. svo
að dóttir þeirra hjóna ólöf
Ragnhildur var nefnd seinna
nafninu eftir móður Jóhönnu,
og Jóhannes, elzta barnið, var
oft í dvöl hjá þeim á Núpi, er
hanm var barn.
Vináttusamband Jóhönnu og
Ólafar Ragnhildar, dáin 31. marz
1938, hélzt eftir að þær fluttu
til Ameríku, þó leiðir þeirra
væru fjarlægar í mörg ár, enda
voru báðar trygglyndar.
Tengdadóttir hennar, Guðrún
kona Þórarins ber henni þetta
°rð. “Hún var mér æfinlega sem
bezta móðir og vildi alla hluti
gera fyrir okkur öll. Hún elskaði
blómin og alt sem var fagurt.”
Sú, er þetta ritar minnist nokk
urra atvika í sambandi við Jó-
hönnu, frá þeim tíma, er hún
fyrir mörgum árum heimsótti
okkur hér. Viðmót hennar v^r
ávalt vinsamlegt, þó kyrlátt,
neerri feimnislegt. Hún sýndi þá
líka fyrir óvænt atvik að hún
unni fögrum hljóðfæraslætti,,
líka það að henni var ekki fisj-
Drummondville CottonCo.
LTD.
55 Arthur St., VVinrilpeg
Phone 21020
Manufacturers of - •
BLUENOSE Fish Nets
and Sein Twines
H. L. HANNESSON,
Branch Mgr.
Blóm stundvíslega afgreidd
THE ROSERY ltd.
StofnaS 1905
427 Portage Ave.
Winnipeg.
G. F. Jonasson, Pres. & Man. Dir.
S. M. Backman, Sec. Treas.
Keystone Fisheries
Limited
325 Main St.
Wholesale Distributors of
FRE8H AND FROZEN FI8H
H. A. BERGMAN, K.C.
islenzkur lögfrœöingur
•
Skrifstofa: Room 811 McArthur
Building, Portage Ave.
P.O. Box 16 5C
• Phones 9 5 052 og 39 043
EYOLFSON’S DRUG
PARK RIVER, N.D.
tslenzkur lyfsali
Fólk getur pantað meðul og
annað með pósti.
Fljót afgreiðsla.
Dr. P. H. T. Thorlakson
Phone 22 866
«
WINNIPEG CLINIC
Vaughan & St. Mary’s
•
Res. 114 GRENFELL BLVD.
Phone 62 200
J. J. SWANSON & CO.
LIMITED
308 AVENUE BLDG., WPG.
•
Fasteignasalar. Leigja hós. Út-
vega peningalán og eldsábytgð.
bifreiöaAbyrgð, o. s. frv.
Phone 2 6 821
DR. B. J. BRANDSON
308 Medical Arts Bldg
Cor. Graham og Kennedy Sts.
Phone 21 834—Offlce tfmar 3-4.30
•
Heimili\ 214 WAVERLEY ST.
Phone 403 288
Winnipeg, Manitoba
Legsteinar
sem skara framúr
Úrvals blágrýti
og Manitoba marmari
Skrifiö eftir veröskrd
GILLIS QUARRIES, LTD.
1400 SPRUCE ST.
Winnipeg, Man.
DR. A. BLONDAL
Physidan & Surgeon
602 MEDICAL ARTS BLDO
Sími 22 296
Heimili: 108 Chataway
Sfmi 61 023
Hleifezs
SlAAjdÍOS X^aL,
(ffryed Hwfoyraphic OwaniiaiwnVi Canatu
224 Notre Dame-
Þhone
96 647 JH«
í
CANADIAN FISH
PRODUCERS, LTD.
J. II. Page, Managing Directot
Wholesale Distributors of
Fresh and Frozen Fish.
311 Chambers St.
Office Phone 86 651.
Res Phone 73 917.
Office Phone lies Phone
87 293 _ 72 409
Dr. L. A. Sigurdson
109 MEDICAL ARTS BLDG.
Office Hours: 4 p.m.—6 p m
and by appointment
ANDREWS, ANDREWS
THORVALDSON AND
EGGERTSON
Lögfrœðingar
209 Bank of Nova Scotia Bldg.
Portage og Garry St.
Sími 98 291
DR. A. V. JOHNSON
Dentist
506 SOMERSET BLDG.
Telephone 88 124
Home Telephone 202 398
ST. REGIS HOTEL
285 SMITH ST.f WINNIPEG
e
pœgilegur og rólegur bústaöur
í miöbiki borgarinnar
Herbergi $2.00 og þar yfir; með
baðklefa $3.00 og Þar yfir
Ágætar máltíðir 40c—60c
Free Parking for Guests
DRS. H. R. and H. W,
TWEED /
Tannlœknar
•
40 6 TORONTO GEN. TRCSTS
BUILDING
Cor. Portage Ave. og Smith St.
PHONE 26 545 WINNIPEO
A. S. BARDAL
848 SHERBROOK ST.
Selur Ukkistur og annast um út-
farir. Allur útbúnaður sá beztl.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina.
Skrifstofu talsími 86 607
HeimiUs talslmi 501 562
DR. ROBERT BLACK
Sérfræðingur I eyrna. augna, nef f
pg hálssjúkdómum
416 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham & Kennedy
Viðtalstlmi — 11 til 1 og 2 tll 5
Skrifstofustmi 22 2 51
Heimilissími 401 991
Dr. S. J. Johannesson
215 RUBY STREET
(Beint suður af Banning)
Taisími 30 877
e
Viðtalstfmi 3—5 e. h.