Lögberg - 29.07.1943, Blaðsíða 4

12
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 29. JÚLÍ 1943.
!
Samtal við Kristján X.. og Roosevelt
íorseta (með meiru)
Staddur einhverstaðar í diúpu
dalverpi í norðvestur hluta
British Columbia, dagsetning
hernaðarlegt leyndarmál.
Háttbjóðandii herra ritstjóri
Lögbergs, náðugi herra riddari,
háttagtaði málkunningi og dús-
bróðir!
Eg lofaði þér s. 1. haust þegar
eg fór úr Winnipeg, að senda
þér línu við tækifæri, — og eg
rubbaði upp talsverðu rugli um
ferðalagið vestur að Terrace og
veru mína þar, en svo hef eg nú
ákveðið að láta þetta bíða þang-
að til veru minni lýkur hér um
slóðir, — og býst við að geta þá
haft ruglið eitthvað lengra því
meira sem eg fæ að heyra og
sjá. — Eg var rétta fimm mán-
uði að Terrace hjá Carter Halls
félaginu, og var “eimn af átján”
við- matreiðsluna þar, við höfð-
um í kringum sex hundruð
manns á fóðrum fyrri part
vetrarins, en svo smá fækkaði
starfsliðinu, og nú mun verkið
þar nærri fullgert.
Það sem rekur mig nú til þess
að skrifa þessar línur er dreum-
ur, sem mig dreymdi rétt fyrir
miðjan maí — og var alt í eintf
kominn á fund Kristjáns X.
Danakonumgs, hann var bros-
andi og í góðu skapi.
“Hvað heitir þú nú,” sputði
hátignin.
“Stefán”, svaraði eg, “og eg
gæti verið sonur þinn hvað
nafnið snertir, því eg er Krist-
jánsson.
Þá brosti hátignin í kamp, og
lét sér þetta vel líka, þá sé eg
alt í einu að faðir minn er
kominn til okkar með 2. eða 3.
mjalla hvíta kodda, kóngurinn
leit blíðlega til föður míns, og
eg þóttist vita að þessir hvítu
koddar væru ætlaðir hátigninni,
en ekki töluðu þeir neitt sam-
an nafnarnir, kinkuðu aðeins
kolli hver til annars, með vina-
legu augnaráði, — og þar með
var “draumurinn búinn”.
Mér liggur við að kalla þetta
stefnumót okkar þremenning-
anna “fund í ríkisráði.” fnð-
saman og ánægjulegan þótt
ræðuhöldin væru ekki löng, og
hinn mjalla hvíti litur á kodd-
unum álít eg að merki frið,
Dönum til handa, að líkir;dum
áður en mjög langt líður.
Svo dreymdi mig næstu nótt
Roosevelt forseta, hann var
þreytulegur að sjá og frekar
raunalegur á svipinn, og ekki
gat eg fengið hann til að tala
við mig neitt það, sem nokkru
máli skiftir, eg þóttist vita að
hann ætti við ramman reip að
draga, og er það ekki með
ólíkindum, þar sem innanlands
óeining og verkföll spilla að
miklum mun fyrir hinni urn-
svifa miklu stríðssókn, en ekki
efa eg að Bandaríkin muni
ganga sigrandi af hólmi, — á
endanum, og dettur mér í hug,
í sambandi við þetta, vitrun
Washington’s hershöfðingja og
síðar forseta, það var þegar út-
litið var einna ískyggilegast í
Frelsisstríðinu, hann sá þá alt
í einu borgir og bæi rísa upp
um landið þvert og endilangt,
og þá birtist honum vera, sem
sagði honum að hann skyldi
ekki örvænta, því hann myndi
vinna sigur, og engin þjóð
myndi nokkurn tíma vinna sig-
ur á þeirri þjóð, sem hann væri
að berjast fyrir og sameina.
Þetta er aðeins stuttur út-
dráttur úr vitruninni, eg las
hana í gamalli amerískri bók
fyrir nokkrum árum, og þar er
tekið fram að Washington hafi
skrifað hana niður samstundis
í votta viðurvist.
Eg vil geta þess til gamans,
að mig dreymdi Roosevelt for-
seta fyrir nokkrum árum, þá
lá vel á honum, hann talaði
við mig nokkur spaugsyrði,
kvaddi mig svo með hlýju hand
taki, og sagði á íslenzku:
“Vertu blessaður og sæll.”
Mér þótti draumurinn skemti
legur, en nú er eftir að vita,
hvort hann rætist nokkurn-
tíma.
Eg ætlaði s. 1. haust að senda
Lögbergi draum, sem mig
dreymdi norður á Winnipeg-
vatni þegar eg var hjá Leifa
HaLfygrímssyni við matreiðslu,
mér þótti hann raunar ekki trú-
legur svo eg færði hann ekki í
letur, en iðraðist svo eftir að
hafa ekki látið hann á þrykk út
ganga, þegar eg heyrði hvað
gerðist í Afríku þann 11. nóv.
s. 1. haust.
Mig dreymdi að einhver ó-
kunnugur segði eithvert orð,
sem eg ekki heyrði rétt eða
skildi, en þá er alt í einu kom-
inn þar Hermann Jónasson fyrv.
forsætisráðherra (og samverka-
maður minn við flóðgarðinn á
Siglufirði), hann segir:
“Þetta er franska og þýðir
frið þann 11. návember.”
Mig dreymdi þetta um miðj-
an október og sagði Leifi Hall-
grímssyni og einhverjum af
fiskimönnunum drauminn, svo
kom eg til Winnipeg um mán-
aðamótin okt.—nóv., og lét Ás-
mund Jóhannsson og fleiri kunn
ingja heyra draum þennan, —
svona rétt til gamans, þá leit
ekki neitt friðvænlega út,
hvorki í Afríku né annars stað-
ar á vígvöllunum, — en allir
vita nú hvað gerðist í Afríku
þann 11. nóvember, — bað var
að vissu leyti friður, og mikill
ávinningur fyrir bandaþjóðirnar,
að fá Afríku-Frakkana á sína
hlið, — og sjálfsagt hefir þessi
skynúilegi viðburður komið
mörgum á óvart.
Eg áleit altaf eftir að mig
dreymdi drauminn, að hann
myndi aðallega standa í sam-
bandi við frönsku þjóðina, eða
hina sundruðu Frakka, — af
því að draumgjafinn var fransk-
ur, — en mér þótti ekki nafn
túlksins (Hermann = hermað-
ur) friðvænlegt, enda hafa mikl
ar erjur og sundurlyndi átt sér
stað milli Afríku-Frakkanna og
hinna, sem eru á Englandi eða
annarsstaðar utan Frakklands,
og bamingjan má vita hvenært
þar verður ein hjörð og eirni
hirðir.
Eg slæ hú botninn í þessar
draumahugleiðingar og vík að
veru minni hér með nokkrum
orðum.
Eg var hingað sendur frá
Terrace til þess að matreiða
fyrir þá, sem vinna við flug
vallargerð hér) það var byriað
á verkinu snemma í apríl, eg
vígði hér nýtt og skemtilegt
eldhús með tveimur heljarstór-
um eldavélum, og margskonar
þægindum, sem eg hef ekki átt
að venjast í fiskiverbúðunum á
Winnipeg-vatni, þetta á líka að
verða framtíðarheimili flughers-
ins, það er nú búið að vinna
hér á þriðja mánuð, margar og
miklar byggingar hafa risið upp
og hingað koma oft flugvélar
einhverra orsaka vegna, nýlega
komu nokkrir yfirmenn úr flug
hernum í konunglegum skrúða,
þeir voru svangir og eg gaf þeim
einhvern matarbita og kaffigutl,
þeir þökkuðu mér með mikilli
blíðu og sögðu að hér væri
gott að koma, svo svifu þeir
upp í loftið klukkan átta um
kvöldið og hafa sjálfsagt náð
háttum í V ancouver-borg, —
því þangað var ferðinni heitið.
Það hefir gengið treglega að fá
nógu marga menn hingað, til
þess að ljúka verkinu í tæka
tíð, því alstaðar er eitthvað að
gera um þetta leyti árs, það
var því tekið til bragðs að láta
drengina úr flugliðinu vinna
hér líka eins og hverja aðra
verkamenn, þeir eru nú hér
milli 20 og 30, en alls vinna
við flugvöllinn um 70 manns,
og þessum náungum þarf eg
að skamta þrisvar á dag, það er
nóg að borða, þótt sumt sé
takmarkað, við höfum á morgn-
ana glóaldin fyrir eftirmat eða
epla eða tómötu safa, og marg-
ar tegundir af garðmat með
aðalmáltíðunum svo og margar
tegundir af niðursoðnum á-
vöxtum, við fáum nærri dag-
lega einhverskonar nýmeti vest-
an frá Prince Rupert, en best
af öUu þykir mér laxinn og
lúðan úr Kyrrahafinu, og svo
fáum við stundum silung og
lax úr fljótinu, sem rennur í
gegnum dalinn okkar, hann er
ekki mjög breiður, en tignarleg
fjöll til beggja handa, þau hafa
haft alt fram undir þennan tíma
mjallhvítan upphlut, en sól og
regn hafa smátt og smátt upp-
litað búninginn, fjöl'lin sýnast
ekki mjög há, en þau eru þó
sjö þúsund fetum hærri en eg
sjálfur, — mig langar til að fara
yfir þessi fjöll, — einhvern-
tíma, til þess að vita hvað hinu-
megin býr, en eg verð líklega
að kúrast hér nokkrar vikur
enn í eldhúsinu, því talsvert er
eftir enn af verkinu, þar á
meðal loftskeytastöð, sem byrj-
að verður á bráðlega. — Eg hef
hér tvær dalameyjar í þjón-
ustu minni í eldhúsinu, þar
ganga um beina og snúast í
kringum mig við eitt og annað
svo skiftast drengirnir úr flug-
liðinu á um það að þvo matar-
dallana, venjulega þrír í einu,
þeir kalla mig altaf “Chef”, og
finst mér álíka mikil virðing
í þessu orði eins og að vera
kallaður “séra” á íslenzku, en
undarlegt er það, að mig skyldi
aldrei hafa órað verulega fyrir
fyrjr því að eg ætti eftir að
verða nokkurskonar yfirmaður
garpanna úr hinu konunglega
Canadiska flugliði, en auðvitað
skifti eg mér ekkert af því
hvað þeir hafast að uppi í loft-
inu, og læt mér nægja að þeir
geri Skyldu' sína í eldhúsinu,
þeir reyna að gera alt eftir
bestu getu, og stundum sting
eg einhverjum gómsætum mat-
arbita upp í munninn á þeim
og þá hæla þeir mér fyrir hvað
þetta sé gott. “Það er langtum
betra að borða hjá þér heldur
en þar sem við vorum áður,”
segja þeir stundum, þeir eru í
úr öllum áttum úr landinu, sum
ir héðan úr fylkinu, B. C., en
aðrir alla leið austan frá hafi,
einn þeirra austlendinganna
sagði mér að bróðir sinn hefði
verið um tíma á íslandi við
herþjónustu og líkað þar sæmi-
lega. Eg veit ekki um að hér
sé nokkur íslendingur, en að
Terrace hitti eg eina fjóra, sem
hófu vinnu þar, og eina íslenzka
stúlku, sem vann með okkur í
eldhúsinu, (dóttir Davíðs Guð-
mundssonar, Árborg, Man.), eg
hef því engan til að tala við á
móðurmálinu nema sjálfan mig,
og það verð eg að láta mér
nægja þótt leiðinlegt sé.
/ Það sefur hér í næsta her-
bergi við mig franskur karl,
hann segir að eg tali stundum
upp úr svefninum á finsku! —
en eg vil halda því fram að
hann hafi ekki tekið rétt eftir,
— eg muni tala upp úr svefn-
inum á ísilenzku.
“Það getur verið,” segir hann,
og svo hlægjum við að öllu
saman. Þessi aldurhnigni Frakki
er gamall uppgjafa matreiðslu-
maður, hann hefir eftirlit með
vistum og tóbaki, stundum er
hann mér hjálplegur við mat-
reiðsluna þegar hann hefir
tíma, hann matreiðir á frans'ka
vísu, en eg á canadiska, og
þegar við leggjum báðir sam-
an, þá verður úr því brasi okk
ar einhverskonar sósulomsa
með nokkurskonar fromsuflens
um, — það er ágætis hræri
grautur og öllum verður gott
af.
Um tíðarfarið hér skal eg
ekki vera ilangorður. Mér hefir
líkað það sæmilega, hér eru
næturnar svalar alt sumarið
þótt stundum sé heitt á dag-
:'»in, mér þótti veðrið í febrúar
og apríl skemtilegast, þá var
oft sólskin og blíða að heita
mátti daglega, en nú um tíma
hafa verði skúrir og súld við
og við einmitt um sama leyti
og miklir hitar hafa verið á
sléttufylkjunum. — Eg get ekki
annað sagt en að eg uni hag
mínum hér sæmilega hjá Carter
Halls félaginu, yfirmennirnir
hafa verið liprir og sanngjarnir,
félagið hefir hernaðarverk með
höndum á fimm stöðum hér í
fylkinu, og áætlað er að það
verði fullgert innan nokkurra
mánaða. Yfirmaður félagsins,
sem ferðast á milli vinnustöðv-
anna kom hingað eftir að eg
hafði verið hér tíu daga, nann
opnaði whisky-flösku og gaf mér
staup og segir:
“Drengjunum líkar vel að
borða hjá þér, þeir eru ánægð-
ari hér en þar sem þeir voru
áður,* við skulum hækka kaup
þitt um 25 dali á mánuði, og
svo færðu að líkindum “bonus”
þegar frá líður.”
“Þetta er fallegt,” sagði eg,
það er “oll ræt” sagði hann, og
svo fór hann leiðar sinnar.
Að síðustu bið eg Lögberg
að flytja kæra kveðju mína til
allra kunningja og vina. —
bæði þessa heims og annars.
Stefán B. Kristjánsson.
Hæsta verð fyrir húðir. Fugla og dýra veiðileyfi seld.
Er ístein’s "Limited.
l General Merchanis
SELKIRK, MANITOBA
Sími 21
Innilegar hátíðarkveðjur til íslendinga
í tilefni af íslendingadeginum.
Armstrong Gimli
Fisheries Limited
807 Great West Permanent Bldg.
Winnipeg
l
1
I
£
I
E
S
I
I
Í
1

Kjósendur í Selkirk kjördœmi!
Greiðið atkvæði þeim
frambjóðandanum, sem
búsettur er í kjördæm-
inu, og reyndur er að
þeim hyggindum sem í
hag koma. Þessi maður
er Charles E. Fillmore í
Clandeboye, frambjóð-
andi Liberalflokksins;
hann hefir að baki sér
margra ára nytsama
reynslu í meðferð héraðs
málefna.
Merkið kjörseðil yðar þannig:
ISLENDINGADAGURINN
I GIMLI PARK
Mánudaginn, 2. ágúst, 1943
Forseti H. Pétursson. Fjallkona. frú Guðrún Skaptason
Hirðmeyjar:
Miss Guðrún H. A. Skaptason og Miss Helen K. Sigurðsson.
Formaður íþrótlanefndar. E. A. ísfeld, Winnipeg.
Kl. 10 f. h. íþrótlir á íþróttavellinum
Smemtiskráin byrjar kl. 2 e. h. Dansinn byrjar kl. 9 e. h.
SKEMTISKRÁ
1. O, Canada.
2. Ó, Guð vors lands.
ræða, Hinrik S.
f
T
±
T
i
i
i
♦;♦
t
t
i
♦;♦
:
f
f
f
f
f
f
f
t
♦:♦
f
t
t
f
♦>
3. Forseti, H. Pétursson, setur sam-
komuna.
4. Karlakór íslendinga í Winnipeg.
5. Ávarp “Fjallkonunnar” frú Guðrún
Skaptason. /
6. Karlakórinn.
7. Hon. Stuart S. Garson, Premier of
Manitoba.
8. Karlakórinn.
9. Minni íslands,
Björnsson.
10. Minni Islands, kvæði, Páll S. Pálss.
11. Canadisk borgararéttindi og borgara
skyldur, frú Ingibjörg Jónsson.
12. Karlakórinn.
13. Landneminn, kvæði, E. P. Jónsson.
14. Endurminningar frá landnámstíð,
G. J. Guttormsson.
*
f
f
f
♦:♦
15. Karlalcórinn.
God Save the King.
Kl. 4 Skrúðganga. Fjallkonan leggur blómsveig á landnema minnisvarðann.
Kl. 7 Almennur söngur, undir stjórn Paul Bardal.
Kl. 9 Dans í Gimli Pavilion. Aðgangur að dansinum 25 cent.
O. Thorsteinsson Old Time Orchestra spilar fyrir dansinum.
Aðgangur í garðinn 25 cent fyrir fullorðna, 10 cent fyrir börn innan 12 ára.
Gjallarhom og hljóðaukar verða við allra hæfi.
Sérstakur pallur fyrir Gullafmælisbörnin og gamla fólkið á “Betel”.
Karlakórinn syngur undir stjórn Gunnars Erlendssonar.
Takið efiir auglýsingu um "Traina"-ferðir og fargjald. milli Gimli og Wpg.
I