Lögberg - 18.11.1943, Blaðsíða 3

L.ÖGBERG. FIMTUDAGINN 18. NÓVEMBER 1943.
3
óalgengt að rekast á bændur,
sem af eigin rammleik hefðu
lært að lesa bæði ensku og
frönsku. Það getur hugsazt að
hin dimmu vetrarkvöld, þegar
sólin sést ekki og dagsbirtan er
skammvinn, breyti fslandi í
kvöldskóla.
Það var athyglisvert að ganga
um göturnar og horfa á hinar
tízkuklæddu hörhærðu stúlkur,
sem virtust ekki eiga sér neina
tilsvarandi tízkulega íslenzka
maka, brezka hermenn, amer-
íska hermenn, öðru hverju sjó-
menn og sumstaðar sveitafólk,
sem ennþá klæðist gamaldags
klæðum, nokkurskonar leifum
af þjóðbúningi.
Við höfðum tal af fjölda her-
manna, liðsforingja og ó-
breyttra, og það voru undarlega
skiptar skoðanir meðal þeirra
um lífið á íslandi. Sumir þráðu
það heitast að hverfa á brott, því
að þeim líkaði ekki landið, og
þeim fannst þeir vera langt frá
ófriðnum. Aðrir kunnu ágæt-
lega við sig og höfðu ekki á-
hyggjur af öðru en frændum og
vinum heima fyrir. Það var auð-
fundið, að afstaða þeirra mót-
aðist að miklu leyti af því, hvort
þeir áttu vini eða kunningja á
staðnum eða ekki. Sumir kváðu
íslendingana ágætis fólk, aðrir
sögðu að þeir litu á okkur eins
og innrásarher og vildu ekkert
hafa við okkur saman að sælda.
Sumir höfðu mætur á Reykja-
vík, aðrir létu sér fátt um finn-
ast, en töluðu af hrifningu um
skotstöðvar á útkjáikum lands-
ins. Eins og þeim íerðalöngum
sæmir, sem daginn dvelja, hug-
hreystum við þessa ungu menn
og sögðum þeim, að þeir vissu
ekki í hvaða lukkupott þeir
hefðu dottið, að eiga heima í
landi, þar sem engin myrkvun
væri og þar sem hunang og mjólk
drypi af hverju strái.
Það var ein búð, sem við rák-
um augun í á vandri okkar um
bæmn og furðuðum okkur
meira á en nokkuru öðru. Þetta
var blómabúð, full af suðrænum
gróðurhúsablórhum, einkum al-
veg sérstaklega fallegum nell-
ikum. Það var svo furðulegt að
sjá slík blóm í landi, sem er á-
líka gróðurlaust og Suðureyjar,
að við fórum inn til að spyrja,
hvar þessi blóm væru ræktuð.
Okkur var sagt að ísland væri
eitthvert mesta eldfjallaland
heimsins, að laugar og hverir
væru um allar jarðir, og að
hveravatnið væri leitt inn í
gróðurhús. Mörg hús í Reykja-
vík og stór sundhöll eru hitúð
upp með hveravatni, sem leitt
er í pípum frá hver, sem er um
tíu mílur utan við borgina.
Þegar stríðið skali á, var ís-
land í miðju kafi að fram-
kvæma eitthvert mesta opin-
bera mannvirki sitt, hitaveitu
inn í hvert einasta hús höfuð-
borgarinnar. Sementsstokkur-
inn fyrir pípurnar var fullgerð-
ur og pípurnar höfðu verið
pantaðar í Danmörku. En þegar
Þjóðverjar hrenámu Dan-
mörku, neituðu þeir áð hleypa
pípunum úr landi, og ' hefir
verkið strandað á því, þar til er
ófriðnum lýkur.
Við komum á Hótel Borg, sem
auglýsir sig “Höll norðursins”
og “eina nýtýzku hótelið á Is-
landi”. Þar hittum við fjörlegan
hóp foringja af skipinu, sem kom
ið höfðu á eftir okkur í land.
Þeir voru jafn undrandi og við
yfir dásemdum Reykjavíkur, og
allir voru þeir með pakka af
silkisokkum handa konum og
kærustum heima fyrir. Enginn
vissi fyrir víst, hvort hann hafði
keypt rétta stærð eða lit, en
enginn þeirra var í vafa um að
hans góða meining myndi verða
af hrifningu þakkað. Á hótelinu
var fullt gesta — það var laugar-
dags-hádegi — íslendingar, ljós-
hærðar konur, brezkir og amer-
ískir liðsforingjar, og við vorum
í vandræðum með að finna borð.
Síðan fengum við þykka 'súpu
og sjóbirting í smjörsósu.
Eftir hádegisverðiun fórum við
Spring með brezkum njósnar-
foringja stutta ferð í bíl upp í
sveitina. Hún er svipuð því, sem
.eg hafði séð á vesturströnd ír-
lands á sólskinsdegi. Hafið ljós-
blátt, hver skora og dalur í fjöll-
unum full af lavenderlitum skugg
um, en uppi yfir hátt í lofti
gullin ský. Hafið kvíslast inn um
landið, milli hárra hæða, og
manni finnst mikið til um víð-
áttuna og frjálsræðið. Langt inni
í laindi er hið mikla eldfjall
Hekla. Hana sáum við því mið-
ur ekki, en gaman hefði það
verið. Okkur langaði líka til að
sjá Geysi,. sem spýtir hárri súlu
af heitu vatni öðru hverju, og
getur gert það tímunum saman,
ef honum eru gefnir sápuspænir,
en þá ferð gátum við tímans
vegna ekki tekizt á hendur.
Við fórum framhjá mörgum
hermannabröggum, sem lágu
utan í berum fjalishlíðum um-
girtir gaddavír. Tveir brezkir
sérgentar komu á móti okkur
ríðandi litlum vambsíðum ís-
lenzkum smáhestum. Þeir sögðu
okkur að þeir færu í útreiðartúr
á hverjum laugardegi.
Við komum til Reykjavíkur
nógu snemma til að fagna Mr.
Churchill, þegar hann kom úr
ferðalagi sínu. Hann virtist veia
ákaflega ánægður, en á eftir
honum gekk Thompson lög-
reglumaður og leit út eins og
brúður með tröllaukinn nelliku-
vönd. Stúlkurnar í gróðurhús-
unum höfðu gefið Mr. Churchill
blómin.
Hervörðurinn heilsaði og Mr.
Churchill fór um borð í tund-
urspillinn ásamt fylgdarliði
sínu, en tundurspillirinn brun-
aði þegar af stað með okkur frá
þessari yndislegu eyju. Á leið-
inni heim uppgötvaði Sir John
Dill, að einhver hafði tekið til
handargagns merki af frakkan-
um hans, eflaust einhver
þeirra, sem sækjast eftir að eiga
hluti til minningar um atburð-
ina. Frakkann hafði hann skil-
ið eftir í bíl. En sá fingralangi
hafði ekki haft safnarávit, því
að merki þetta (tveir stafir í
kross) má kaupa í búðum fyrir
fáeinar krónur. En hann hafði
látið það í friði, stóra gyllta
merkið, sem enginn má bera,
nema yfirmaður herráðsins,
yfiraðAiíráll flotans, fildmar-
skálkur og aðstoðarforingjar
konungsins.
“Prince of Wales” lét í haf
klukkan hálf-níu um kvöldið,
en eftir kvöldverð bauð Mr.
Churchill sjálfum séf og okkur
að horfa á ameríska grínfilmu,
sem segir frá ævintýrum ungs
manns, sem ekki langaði til að
ganga í herinn.
Vísir.
Dr heimi áfengisins
í ársskýrslu erlends fangahúss
má lesa eftirfylgjandi dæmi um
sambandið á milli áfengis og
glæpa.
Gamlir foreldrar skrifa syni
sínum: “Þú varst svo góður, þú
varst von okkar og gleði — og
sómi okkar og skjöldur — og
nú? Það er áfengið, sem hefir
eyðilagt þig og okkur. Þú situr
í fangeisi og foreldrar þínir þrá
gröfina: Ó, hvað við hefðum öll
get.að verið gæfusöm. En þú fylgd
ir drykkjufýsn þinni og með því
leiddir þú smánina og ógæfuna
yfir hin gráu hár foreldra þinna”.
“Elsku hjartans maðurinn
minn, ó, hvernig er nú komið
fyrir okkur?” skrifar kona nokk-
ur manni sínum, sem er í betr-
unarhúsinu. “Ó, hvao við vorum
hamingjusöm, og hvað við hlökk
uðum til, eg og börnin, þegar þú
komst heim frá vinnu þinni á
kvöldin. Nú er hamingja okkar
horfin og flúin, og velgengni okk-
ar eins og lesin saga. Við erum
orðin að ölmusumanneskjum. Þú
ert í hegningarhúsinu -y og eg og
blessuð börnin okkar dvelja á
þurfamannahæli — og þegar þú
sleppur úr hegningarhúsinu, eig-
um við ekkert heimili, ekkert
rúm og ekki nokkurn matarbita.
Ó, Guð minn góður. Það var
flaskan, sem gerði þig svona ör-
vita. Áður varstu góður við mig
og börnin. En eftir að þú fórst
að drekka hlustaðir þú ekki á
mig og börnin og hirtir ekkert
um okkur. Og þegar eg grét og
barmaði mér af því að eg átti
enga aura til þess að kaupa fyr-
ir mat til að seðja hungur okkar
— þá lamdir þú mig. Og þegar þú
komst blindfullur heim á kvöld-
in, og þér geðjaðist ekki að matn-
um, sem eg hafði sveitzt blóð-
inu til að búa til sem beztan
handa þér, þú trylltistu og fleygð
ir matnum, bölvandi og ragnandi
á gólfið. Börnin flýðu, hrædd og
grátandi frá þér, en þú fórst aft-
ur á svínastíuna, en kona þín
og börnin urðu að fara grátandi
í rúmið. Guð miskunni sig yfir
okkur! Hvílíkar nætur og hví-
líkt líf. Ó, elskulegu. litlu börnin
okkar.” —
Maður nokkur, sem hafði aldrei
fyir tekið út hegningu, en var
nú dæmdur til betrunarhússvist-
ar fyrir stórkostlegan innbrots-
þjófnað, gat í fyrstu ómögulega
unað þessu. Hann varð yfirkom-
inn og mannfælinn og talaði
varla orð. Nokkru síðar skrifaði
eg prestinum í fæðingarsókn
hans, og bað hann að gefa mér
upplýsingar um hann. Yfir höf-
uð að tala fékk maður þessi hinn
bezta vitnisburð. Líferni hans
hafði verið óaðfinnanlegt. En nú
leit svo út, að þessi duglegi og
starfsami maður hefði hneigst til
drykkju —'bg á síðari árum hafði
fjárhag hans og siðferði tekið að
hraka. Veslings maðurinn segir
sjálfur þannig frá:
“Eg hafði alla tíð verið iðinn
og áhugasamur starfsmaður, og
aldrei drukkið mig fullan. Eg
lifði í hamingjusömu hjónabandi
með elskaðri konu og efni okkar
blómguðust. Eg hafði stöðuga at-
vinnu, af því að eg var ábyggi-
legur og trúr í störfum mínum.
Eg bragðaði aldrei áfengi við
vinnu mína, en kona mín lét
mig ætíð hafa kaffiflösku með
mér, og eg var ánægður með
það. En samverkamenn mínir
hæddu mig og smáðu daglega í
tilefni af þessu. Bara að eg hefði
getað þolað þetta, og látið sem
ekkert væri. Því þarna var góð
atvinna, og þetta var skammt
frá heimili okkar. Konan þurfti
einu sinni ekki að færa mér mið-
dagsverðinn, eg gat gengið heim
til að borða. En mér var farið
að sárna háðið og spottið í sam-
verkamönnum mínum, sem létu
það stöðugt klingja að eg væri
læpa og vesalingur — enginn
maður með mönnum — heldur
.bara “mömmu-barn”. Það fór því
svo að eg tók að kaupa áfengi
og drekka með þeim — og frá
þeim degi byrjaði óhamingja mín.
Og nú snaraðist alt um. Þeir, sem
áður höfðu hætt mig og smanað,
tóku nú að hæla mér á hvert
reipi, og sögðu að eg væri karl
í krápinu, sem ekki léti konuna
sína bjóða sér kaffigutl á flösku,
til þess að styrkja taugarnar.
Hví skyldi eg þurfa að segja
söguna lengur? Eg varð drykkju-
svoli. Þessar fáu krónur, sem við
höfðum lagt í sparisjóð hurfu
skyndilega, eg hugsaði ekkert um
störf mín og vanrækti þau, og
eg komst ekkert við af tárum
og bænum konu minnar. Þetta
æsti mig þvert á móti til reiði,
og það endaði með því, að eg
misþyrmdi bæði konunni og
börnunum. Allir húsmunir okkar
fóru — hver á eftir öðrum —
á veðlánamangarastofnunina, og
seinast lét eg rúmið okkar þang-
að og jafnvel rúmin barnanna.
Konan mín dó af sorg og börnin
voru tekin frá mér, og þeim kom-
ið í dvöl til heiðviðra manna.
Svo átti eg hlutdeild í innbrots-
þjófnaði þessum og þess vegna
er eg nú hér. Áfengið hefir ekki
þurft nema tvö ár til þess að
gera góðan eiginmann og heið-
virðan heimilisföður að glæpa-.
manni og betrunarhússfanga.
Konan mín hvílir nú í gröf sinni,
og börnin mín elskuleg vilja ekki
við mig kannast og fyrirlíta mig”.
Heimilisbl.
Fréttir frá Árborg
Þjóðræknisdeildin “Esja” í Ár-
borg hélt skemtifund sunnudag-
.inn 31. okt. s. 1.
Ýmsra orsaka vegna gátu ekki
þeir gestir komið, er boðnir höfðu
verið utan byggðar, en var vel
sót.tur af heimamönnum.
Til skemtunar var, Gunnl.
iHolm með ágætis erindi, er fjall-
aði um einkennilega menn, sem
hann mundi eftir frá bernsku-
árunum á Islandi. Eiga þær sagn-
ir sannarlega heima í einhverj-
um þeim ritum, er hafa sams-
konar skemtilegann fróðleik að
geyma.
Með gaman kvæðum og vísum
skemtu þeir Lúðvík Kristjáns-
son, sem við vorum svo heppin
að hafa með okkur þennan dag,
Valdi Jóhannesson, Böðvar
Jakobson og Gunnar Sæmunds-
son. Tímoteus Böðvarson kvað
gamanvísur að gömlum og góð-
um íslenzkum sið.
Þess á milli var sungið og
komst eg að þeirri niðurstöðu
að nægilegt efni í góðan söng-
flokk væri innan vébanda Esj-
unnar. Meðan kaffiveitingar voru
fram bornar var mikið skrafað og
hlegið.
Fundurinn var haldinn að
heimili Dr. og Mrs. S. E. Björn-
son. Jók það ei all lítið ánægju
þeirra er viðstaddir voru hve
viðtökurnar voru alúðlegar, allir
eins og þeir væru heima hjá sér
og í vina hóp. Ætti þjóðræknis-
starf þeirra læknishjónanna að
vera metið að verðleikum.
Að öllu forfallalausu verður
næsti fundur Esjunnar haldinn
að heimili þeirra Dr. og Mrs. S.
E. Björnson, sunnudaginn 28.
nóv. n. k., kl. 2 e. h.
H. E.
Þakkarorð
Eg undirrituð finn mér ljúft og
skylt, að tjá þeim öllum mitt
innilegasta hjartans þakklæti,
sem auðsýndu föðursystur minni,
Sigríði Gíslason, samúð og kær-
leika í hennar hgnsta sjúkdóms-
stríði, og heiðruðu útför hennar
með nærveru sinni; eg nefni hér
engin nöfn, því að hlutaðeigend-
ur eru lítið fyrir auglýsingar
gefnir; þeim er það nóg ef verk-
in tala.
Gimli, 11. nóv. 1943
Guðrún Thompson og fjölskylda.
CAMADA CALLIHG!
I serve Canada by '
releasing a man for
more Aetive Outx
Because Action
is necessary
l’m serring
Canadá AGAIH
Hittið næsta liðssöfnunarmann að máli
Mynd þessi er af Sergeant A. Beck, sem gaf sér ódauðlegt
frægðarorð í orustunni miklu við Alamein í Afríku.
Business and Pr( ifessional Car ds

Drummondviiie CottonCo. LTD. 55 Arthur St., Winnipeg Phone 2J.020 Manufaeturers of BLUENOSE Fish Nets and Sein Twines H. L. HANNESSON, Branch Mgr. MANITOBA FISHERIES WINNIPEG, MAN. T. Bercovitch, framkv.stj. Verzla I heildsölu meö nýjan og t'rosinn fisk. 303 OWENA ST. Skrifstofusími 25 355 Heimasími 55 463
Hleifets St&ulios (euyest PfwfoqcaphicOigtwijalumTnCaitada •224 Notre Dame-
Blóm slundvíslega afgreidd THE ROSERY ltð. Stofnað 1905 427 Portage Ave. Winnipeg.
ÚHONE n 96 647,

G. P. Jonasson, Pres. & Man. Dir. S. M. Backman, Sec. Treas. Keystone Fisheries Limited 325 Main St. Wholesale Distributors of FRESIl AND FROZEN FISH CANADIAN FISH PRODUCERS, LTD. J. H. Page, Manaping Director Wholesale Distributors of Fresh and Frozen Fish. 311 Chambers St. Office Phone 86 651. Res Phone 73 917.

H. A. BERGMAN, K.C. íslenzkur JögfrasSingur • Skrifstofa: Room 811 McArthur Building, Portage Ave. P.O. Box 165« Phones 95 052 og 39 043 Office Phone Res. Phone 88 033 72 409 - Dr. L. A. Sigurdson 166 MEDICAL ARTS BLDG. Office Hours: 4 p.m.—6 p.m. and by appointment
; 1 —— i
EYOLFSON’S DRUG PARK RIVER, N.D. fslenzkur lyfsali Fðlk getur pantaC meðul og annað með pðsti. Fljót afgreiðsla. ANDREWS, ANDREWS THORVALDSON AND EGGERTSON LögfrœSingar 209 Bank of Nova Scotia Bldg. Portage og Garry St. Sfmi 98 291

J. J. SWANSON & CO. LIMITED 308 AVENUE BLDG„ WPG. • Fasteignasalar. Leigja hös. Út- vega peningal&n og eldsðbyrgð. bifreiðaábyrgð, o. s. frv. Phone 26 821 DR. A. V. JOHNSON Dentist • 606 SOMERSET BLDG. Telephone 88 124 Home Telephone 202 398

DR. B. J. BRANDSON 308 Medical Arts Bldg Cor. Graham og Kennedy Sts. Phone 21 834—Office tfmar 3-4.30 • Heimili: 214 WAVERLEY ST. Phone 403 288 Winnipeg, Manitoba DRS. H. R. and H. W. TWEED Tannlœknar • 406 TORONTO GEN. TRCSTS BUILDING Cor. Portage Ave. og Smlth St. PHONE 26 545 WINNIPEO

Legsteinar sem skara framúr Úrvals blágrýti og Manitoba marmari SkrifiS eftir verSskrá GILLIS QUARRIES, LTD. 1400 SPRUCE ST. Winnipeg, Man. A. S. BARDAL 848 SHERBROOK ST. Selur lfkkistur og annast um tlt- farir. Allur útbúnaður sú beztl. Ennfremur selur hann allskonar mlnnlsvarða og Iegsteina. Skrifstofu talsfmi 86 607 Heimiils talsfmi 601 562

DR. A. BLONDAL Physician & Surgeon 602 MEDICAL ARTS BLDG. Sfmi 22 296 HeimHi: 108 Chataway Sfmi 61 023 DR. ROBERT BLACK Sðrfræðingur f eyrna, augna, nef og hálssjúkdðmum 416 Medical Arts Bldg. Cor. Graham & Kennedy Viðtalstfmi — 11 til 1 og 2 til 5 Skrifstofuslmi 22 251 Heimilissfmi 401 991

P / * • rra vini Dr. S. J. Johannesson 215 RUBY STREET (Beint suður af Banning) Talsimi 30 877 • Viðtalstfmi 3—6 e. h.