Lögberg - 02.12.1943, Blaðsíða 5
LiOGBERG, FIMTUDAGINN 2. DESEMBER 1943,
5
Sœunn Anderson
1863—1942
Fyrir hönd ættingja og vina.
Lofsverð lifir minning
letruð sigurvinning
þeirra sem hér brutu braut,
sýndu þrótt og þorið
þungt við landnáms sporið,
sýndu trú og táp i þraut.
Kona, móðir, kvennskörungur,
kvödd með þökk af vinafjöld
æfidagur anna þungur,
endurskín við fagurt kvöld.
Yfir lága leiðið hljóða
lífsins bendir áframhald,
aldrei verður gleymt því góða,
Guð er eilíft ráð og vald.
Dagsins skyldum dygg þú gættir,
djörf í sókn um liðin ár,
hvar sem veikum vin þú mættir
viðkvæmt hjarta græddi sár.
Sérhvert mál til þjóðlífs þarfa
þína hvatti höfðingslund
þér var ljúft á leið að starfa
lífs þíns nota gefið pund.
Löng er gengin leið til enda
leiðið byggir þögull nár,
klökkir vinir kæra senda
kveðju fyrir liðin ár.
Vertu sæl þitt verk er unnið,
virðing krýnir horfinn dag.
Fagurt var í fylling runnið
faðmað ljósins sælu hag.
M. Markússon.
dettandi, og í rauninni er "það
svo, að þær hugsanir, sem mað-
urinn hefir komist að við athug-
un og reynslu og íhugun þess,
sem hann sá og reyndi, eru sann-
ari og réttari eign hans en hinar,
sem skaut svona skyndilega og
ósjálfrátt upp í huga hans. Á
þetta við skáldin jafnt og aðra
menn. Jakob Thorarensen kveð-
ur:
Mest er vert að vitið
vísu hverja treysti,
helzt þarf og frá hjarta
að hrökkva agnar neisti
inn í Ijóðsins auga;
augað samt ei má
vökna, — því að vikna
vaskra rödd ei á.
Eg veit tekki hvort hann á hér
»við skáldskap sjálfs síns, en eigi
væri það fjarri lagi. Kvæði hans
eru meira en hugdettur, og það
er óþarfa hæverska af honum að
nefna þau því nafni Þau bera
þess vott, að hann hefir horft vel
í kringum sig og íhugað vel, það
sem fyrir hann bar. Hann hefir
ekki hvað sízt veitt eftirtekt fyr-
irbrigðum mannlífsins, sem um-
hverfis hann gerðust. Hann hefir
horft á þau með alvöru og karl-
mannlegri ró, stundum þungur
á brúnina, en annað veifið með
glettni í svip og gamanyrði á
vörum. — Hann hefir haft góða
sjón, séð margt, sem aðrir sáu
ekki fyr en hann hafði bent þeim
á það, séð nýstárleg yrkisefni og
séð fyrirbrigðin frá nýju sjónar-
miði. Þessu marki eru margar af
lausavísum hans í hraðkveðling-
Innköllu nar menn LÖGBERGS
Amarantl). Man
Akra, N. Dakota
Árborg, Man
Arnes, Man . lv. N. S. Friðfinnson
Baldur, Man
Bantry, N. Dakota ....Elnar J. Breiðfjörð
Bcllingliani, Wasli
Blaine, Wash
Bronn, Man
Cavalier. N. Dakota
Cypress Rlver, Man
Edinburg. N. Dakota Páll B. Olafson
Elfros, Sask ..Mrs. J. II. Goodman
Garðar, N. Dakota
Gerald, Sask
• Gejsir, 'Man ..K. N. S. Friðfinnson
í.lmli, Man
Glenboro, Man
llallson, N. Dakota
Ilnausa, Man
Husavick, Man ..K. N. S. Friðfinnson
Ivanhoe, Minn ..Miss Palina Bardal
Bangruth, Man
I.eslie, Sask
Eundar. Man
Minneota, Mina. , , „ Mlse Pallna Bardal
Mountain, N. Dakota
Otto, Man ;
Point Roberts, Wash
Rejkjavík, Man Árni Paulson
Riverton, Man K. N. S. Friðfinnson
Seattle, Wash J. J. Midrial
Selklrk, Man S. W. Nordal
Tantallon. Sask J. Kr. Johnson
Upham. N. Dakota .Einar J. Breiðfjörð
Víðir, Man K. X. S. Friðfinnson
Westbourne, Man Jón Valdimarsson
Winnipeg Beach, Man O N. Kárdal
um og hugdettum brendar. Þær
eru meira en hugdettur.
í safninu eru bæði ferskeytl-
ur og vísur undir öðrum bragar-
háttum. Skáldið kemur að sjálf-
sögðu víða við í vísum þessum.
Hér er stef um hund og kött,
hestinn, kúna, — vífið,
um vorn aldna heiðurhnött,
herrann, dauðann, lífið.
segir hann sjálfur, og er þessi
efnisskrá þó ekki tæmandi.
Mun eg hér tilfæra nokkrar af
ferskeytlum hans og sýna þær
m. a. rímsnild þá, er hann getur
beitt, er honum bíður svo við að
horfa.
Fyrst er þessi vísa um vetrar-
komuT
Stóru fetin stormur hvetur,
stiklað getur hnjúk af hnjúk,
sjaldan lét á borð vor betur
breiddan vetur hvítan dúk.
Um vorkomuna kveður Jakob:
Kitla hrannir hamralær,
hýrna grannar — land og sær.
Hverfa fannir fjær og nœr, ~~
fríkka rannir, tún og bœr.
Hlýr og mjúkur vorblær er í
þessari vísu, sem eg £ bágt með
að trúa að ekki verði langlíf í
landinu.
Vonir hlœja Hörpu við,
hjá þér œ þœr vista,
sunnanblœ og sólskinið
sumardaginn fyrsta.
Tvær ádeiluvísur skulu til-
færðar hér. Aðra nefnir hann
Óstandsvísu og er hún á þessa
leið:
Heldur slakt vort horf er sagt,
— heillum mest vér eyðum.
Alt «r skakkt og skipulagt,
sker á flestum leiðum.
Hin er um hraða nútímans:
%
Elgur, froða, ys og þys,
útvörp, gjamm og hraði,
heimskar öld, sem afleiðis
öslar á hundavaði.
•
Loks eru hér tvær vísur um
konur:
Þetta líður. Þráin er
þungi kvíða og vona,
en ástin bíður eftir þér
unga, fríða kona.
Hin er þessi:
Ætti eg hendur fullar fjár
fljótt eg kaupskap hœfi,
og fyrir hvert þitt höfuðhár
hundrað krónur gæfi.
Rúmið leyfir mér ekki að til-
greina fleiri af vísunum, en það
er meira af svo góðu í bókinni,
enda má segja að óþarfi sé að
vera að vekja eftirtekt manna á
bók frá Jakobs hendi. Hann er
fyrir löngu orðirm svo góðkunn-
ugt og vinsælt skáld, að þess ger-
ist engin þörf. ó. L.
—Mbl. 17. sept.
Með morgunkaffinu
Heimboðið í himnaríki: úr
smásögu- eða dæmisögusafni
eftir hið mikla skáld Rússa,
Turgénjeff, er andaðist sumarið
1883, hermir George Brandes
þetta, sem heitir “Heimboðið í
himnaríki”:
Drottinn hafði boðið til sín öll-
um dygðunum, engum öðrum.
Það var því enginn karlmaður í
boðinu, eintómt kvenfólk. Þar
voru saman komnar margar
dygðir, smáar og stórar. Smáu
dygðirnar voru þægilegri við-
móts og hæverskari en þær stóru.
Þó voru þær allar glaðar og á-
nægðar að sjá, og töluðu saman
vingjarnlega, eins og skyldum
hæfir. Drottinn tók þó eftir því,
að meðal gestanna voru tvær
konur, fríðar og göfugar, er
hvorug yrti á aðra, og var svo
að sjá, sem þær þektust ekki.
Drottinn tók því aðra þeirra við
hönd sér og leiddi hana þangað,
sem hin sat, til þess að kynna
þær hvorri annari. Þær hétu
önnur Góðgerðasemi, en hin
Þakklátssemi.
Þetta var í fyrsta skifti, sem
þær hittust, síðan heimur var
skapaður.
* * *
Ung móðir spurði eitt sinn
frægan uppeldisfræðing:
“Hve snemma á eg að byrja að
fræða barnið mitt?”
“Hvenær á barn yðar að fæð-
ast?”
“Fæðast,” greip konan á lofti,
“það er þegar fimm ára gamalt.”
“Guð hjálpi yður, frú,” hróp-
aði hann, “eyðið þér ekki tíma í
að standa hér og tala við mig,
flýtið yður heldur heim. Þér
hafið þegar mist fimm beztu
árin.”
* * *
“Til hvers eru augun?” var
lítill snáði spurður.
“Til þess að sjá með þeim.”
“Og nefið?”
“Til þess að lykta með.”
“Og til hvers eru eyrun?” var
hann loks spurður.
“Til þess að halda þeim hrein-
um.”
* * * ,
Það kvað hafa verið siður í
Lokris á Grikklandi í fornöld, að
hver sem kom fram með laganý-
mæli, var látinn standa á þingi
með snöru um hálsinn. Væri
frumvarpið samþykt, hlaut
flutningsmaður bæði fé og sæmd
fyrir, en félli það, var hann fest-
ur á gálga undir eins og atkvæða-
greiðslunni var lokið.
Það væri nógu fróðlegt að að-
gæta, hvað margir alþingismenn
myndu vera óhengdir, ef þetta
þjóðráð væri siður hér á landi.
Dönsku blaði taldist svo til, að á
einu þingi hefði mátt hengja þá
Estrup og sessunaut hans í ráðu-
neytinu 49 sinnum, ef þetta hefði
verið venja þar.
Til þjóðræknisvina
Mér finst mér vera skylt, að
minnast þeirra hugulsemi, sam-
fara drengskap og góðvild, sem
að Dr. Stefán Einarsson, kennari
við háskóla þann er bókasafn
mitt lenti hjá, hefir sýnt með
því að setja merki það á bækur
mínar, sem fólk hefir nú séð í
íslenzku blöðunum, enda hefir
Dr. Stefán Einarsson almennings-
orð fyrir að vera prúðmenni hið
mesta, fyrir utan það, að hann
er hámentaður maður, og mun
vera einhver mesti málfræðing-
ur, eða tungumálagarpur, sem
nú er uppi meðal íslenzku þjóð-
arinnar.
Þess skal hér getið, að eg setti
þetta ekki í íslenzku blöðin mér
til hróss, heldur er önnur ástæða
fyrir því og hún er sú, að eg
óska, eða vildi mælast til, að þeir
sem að eiga íslenzkar fræðibæk-
ur, helzt gamlar, vildu nú vera
svo góðir, að láta þennan há-
skóla njóta þeirra, annað hvort
Mynd þessi er af Halifax sprengjuflugvél, sem er að ieggja
af stað í árásarleiðangur til Hamborgar á Þýzkalandi.
Hugsað heim úr veálri
Á FULLVELDISDAG ÍSLANDS 1943
(Til vinkonu við Seyðisfjörð)
Sjá fugla, sem fljúga yfir sæinn
úr fjarlægð, og sækja þig heim,
sólskríkjur, svölur og þresti
eg sendi þér vorljóð með þeim.
Við syngjum um fossinn hinn fríða,
sem fellur úr klettanna þröng,
þar brimöldur bjargsins við rætur
brotna með töfrandi söng.
Við syngjum um svani á tjörnum
og seiðandi vornætur frið;
syngjum um blómkvísl og báru,
bergmál og lækjarins nið.
Við syngjum um silunginn kvika,
er syndir í straumunum blám,
og litfagra lhxinn, sem stiklar
svo létt móti fossinum hám.
Við syngjum um ljósvakans sveiflur,
sólir og stjarnanna fans
á guðanna hásölum geisa
sem gyðjur í hrynjandi dans.
Við syngjum um úthafsins unað
og afdalsins fjölbreytta skraut,
um sólgylta hátinda heiða
og hjarðir í angandi laut.
Við fléttum úr fjölskrúði landsins
eitt friðandi ljóðshörpuspil,
og brúum svo Atlantsála
með ást vorri þjóðstofnsins til.
C. O. L. C.
»555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555
sem gjöf, eða þá til sölu með
sanngjörnu verði, því þó að safn
mitt máske væri gott og mikið.
fyrir einn alþýðumann, þá er
það langt frá því að vera full-
nægjandi fyrir slíka stofnun sem
The John Hopkins háskólinn er,
þar sem allar þjóðir eru jafn
velkomnar til lærdóms og ment-
unar.
Eins og nú standa sakir, hvað
Bandaríkin og fsland áhrærir, þá
er það að segja, að fjöldi her-
manna þeirra, sem nú eru á ís-
landi eru að reyna að læra ís-
i lenzku, og óefað hefir það vakað
fyrir Dr. S. E. þegar hann keypti
bækur mínar, að þær yrðu not-
aðar til íslenzkukenslu.
Við eigum þrjá menn í Banda-
ríkjunum, sem af fremsta megni
gjöra alt sem þeir geta til þess
að útbreiða og kynna íslenzku
þjóðina, í það minsta út um allan
hinn enskumælandi heim, þessir
menn eru Dr. Richard Beck, Dr.
Stefán Einarsson og prófessor
Halldór Hermannsson, því miður
höfum við engan meðal vor hér
megin línunnar, sem kemst í
nokkurn samjöfnuð við þá á þess
um sviðum.
Þeir sem vilja sinna þessu geta
skrifað mér og skal þeim bréfum
svarað tafarlaust.
Utanáskrift mín er:
N. Ottenson
St. 1. 449 Rathgar Ave.
Fort Rouge
Winnipeg
Man.
N. Oilenson.
Látið ekki hjá líða
að hlusta á fimtudagskvölds útvarpið
CKRC-9.15 til 9.30
OG CKRO
2. DES,- •L. D. Morosnick
"Canadians All"
9. DES,- ■ W. W. Kennedy,
M.C., K.C.
"The Dead Hand"
Þetta er sjöttu og sjöundu ræðurnar í hinu reglubundna
fimtudagskvölda
BRACKEN BROADCASTS
Veitið athygli auglýsingum um aðra ræðumenn í þess-
um útvarpsflokkum.
BUSINESS
EDUCATION
V
DAY OR EVENING
CLASSES
To reserve your desk, write us,
call at our office, or telephone us.
Ask for a copy of our 40-page
illustrated Prospectus, with which
we will mail you a registration
form.
Educational Admittance
Standard
To our Day Classes we admit only
students of Grade XI, Grade XII,
and University standing, a policy
to which we strictly adhere. For
Evening Classes we have no edu-
cational admittance standard.
AIR-COOLED,
AIR-CONDCTIONED
CLASSROOMS
The “SUCCESS” is the only air-
conditioned, air-cooled private
Commercial College in Winnipeg.
TELEPHONE 25 843
SUCCESS
BUSINESS COLLEGE
Portage Ave. at Edmonton St.
WINNIPEG