Lögberg - 30.10.1947, Qupperneq 7

LÖGBERG, EIMTUDAGINN 30. OKTÓBER, 1947
7
Newsletter on the lcelanders
In Northern Colifornia
A. News-Letter in Lieu of a Personal Visit
What a complete surprise! We
are still stunned! When the cars
began rolling up the hill on
Sunday, September 28, and the
people came piling in, we were
overjoyed. At the first Garden
Party in August, when 40 at-
tended, we were delighted. But,
when 120 people arrived for the
September Picnic, we were
overwhelmed with happiness.
Nor did we catch on when Dr.
Oddstad made the presentation
on your behalf. Never knew
before that I could be so dumb,
innocently dumb! That night,
after you had all gone, we were
further surprised when we
counted the generous amount of
the goodwill purse you left
behind for our new home. As
for the Menu this time, it was
the same but more than at the
first Picnic! Always super! Let
us assure you that all you have
done for us since our coming to
California from Japan six years
ago has made us feel at home
among you. The Silver Wed-
ding Surprise Party, the first
House Warming Party, the 17th
of June Anniversaries, and now
a second House Warming Party
which we would like to call your
initiation of the Icelanders’ Pic-
nic Garden in Norhtern Califor-
nia—there are only a few of the
highlights which we associate
with your generous way of
‘taking us in” and making us
one with you. A thousands
thanks!
Our next picnic was to have
been on October 26, but we have
learned since our announcement
at the last Garden Party that a
Golden Wedding Anniversary is
due about that timQ with a con-
templated family reunion on this
date. Mr. and Mrs. B. B. Hall-
dorson will have been married
50 years on October 30th. Con-
gratulations! Therefore, our next
Garden Party is postponed until
November 30th.
Certain items were purposely
left out of the last letter and
others were omitted for lack of
information. For example: Prof.
Sturla Einarsson and Miss Thea
Hustvet went off to Santa Cruz
on August 25th to get married.
Congratulations! Wé were so
haPPy to see these newlyweds
f°r the first time at the Septem-
ber picnic. Come again! Mr. and
Mrs. Henrik Hannesson and Mr.
and Mrs. Ted Keller motored to
Minnesota and North Dakota for
their holidays in August. Also,
Mrs. Grace Johnson made an ex-
tensive visit back east in August.
Thanks to friends, she motored
from here to Chicago and re-
turned via North Dakota and
Winnipeg. On August 27th, Dr.
E. Oddstad was 60 years of
age. A stag party was staged for
him, we understand, but no re-
ports as to how they celebrated
have leaked out. Had we known
at the time of the picnic, we all
would have given him a lusty
3-Cheers, as we did Gunthor for
his 50th. Our belated congratu-
lations are none the less sincere
Doc.
On September 27th a group of
íriends surprised Mr. and Mrs.
T- Einarsson of S.F. (Ted and
Tobba) on their Wedding Anni-
versary, bringing wonderful re-
freshments, a framed picture
and an electric clock. (We have
not been able to find out how
many the years!) Tobba has
asked us to extend their appre-
ciation to these friends: Mr. and
Mrs. John Olafsson, Mr. and Mrs
Jack Brown, Mr. and Mrs. Ted
O Reilly, Miss Sigrid Brandson,
Mr. and Mrs. Oli Johnson, Mrs.
Sigga Benonys and Mr. and Mrs.
Arnason.
On October 3rd, Franklin Dori
Halldorson, son of Mr. and Mrs.
H. Halldorson of S.F. fell from
a porch and injured his head. He
is at St. Francis Hospital ex-
pecting to return home by the
end of this month. By a strange
coincidence, his brother Robert
suffered the same kind of an ac-
cident three years ago. Mrs.
Halldorson reports that she ex-
pects tc have the two younger
children wearing football hel-
mets ere long!
On October 4th the Icelandic
Student Society farewelled Asta
Loa Bjarnadottir (Mrs. Sveinn
Olafsson) and their son Oli, who
are returning to Iceland by an
Icelandic airplane from New
York on October 21st. The party
sat down to a sumptuous mid-
night feast after an evening’s
program of games and songs at
the home of Dr. and Mrs. Plum-
mer, whose generous hospitality
to these young folks from Ice-
land in our midst is very com-
mendable. We shall miss Asta
Loa but wish here Godspeed en-
route and a happy reunion with
her folks at home. “Svenni” will
continue her studies here at the
University. We' know that he
will be lonesome, but we have
promised Asta Loa that we’ll
take good care of him.
On October 4th we received
word that my mother in Seattle
had slipped into a state of semi-
coma from which she was not
expected to recover. Recent
word from my brother tells us
that she is now able to sit up in
her wheelchair again, but is not
able to recognize anyone. By
the time you receive this letter,
your scribe will probably be in
Seattle.
We are very happy to report
seven baptisms this month.
On September 28th, at 1152
Laurel St., Berkeley, to wind up
that memorable Sarprise Picnic
Day, Mr. and Mrs. Ingvar Bald-
winson presented their daughter
Patricia Monica for baptism; also
Mr. and Mrs. Halldor Halldorson
presented their four children,
Robert Stephen, Franklin Dori,
Kenneth Allen and Doreen. Con-
gratulations.
On October 5th, after the
Morning Worship at St. Mark’s
Lutheran Church, S.F., two
cousins were presented for bap-
tism: Robert Glenn, son of Mr.
and Mrs. Ted Christopherson;
and Keith Sig, son of Mr. and
Mrs. Sig Christopherson. After
the church service there was a
baptismal party at Ted’s home
in Colma, where the families and
friends spent a very ’pleasant
afternoon. On this day, Bud
Costello left by plane for Europe
where Lilja (nee Christopherson)
expects to join him some time
next year.
On October 5th, Gudmundur
Thorsteinsson of Los Angeles
(formerly of Portland, Ore.) sur-
prised us by calling and an-
nouncing his arrival for the day.
We only wish he would do this
f
oftener. Welcome again!
On October 7th, Ellis Johnson
returned home from St. F’rancis
Hospital where he had been
rushed on September 29th for an
emergency appendix operation.
He is looking forward to getting
back to work by the end of this
month.
Sigurjon Olafsson is now re-
cuperating at the home of his
daughter in Palo Alto. Should
you visit him there, he will greet
you with a smile. Tiny is his
nurse.
On October llth, Leif Ericksson
Day was celebrated at Ebell Hall
in Oakland. Asta Loa Olafsson
carried the Icelandic flag. About
50 Icelanders and their friends
attended, which was a good
showing when you know that it
took Norwegians, Swedes and
Danes to make up the balance of
the 400 people who were there.
Many were surprised to learn
that Leif was born in Iceland!
Also that the first European
born in America was an Ice-
lander, Snorri Thorfinnsson.
On October llth a daughter
born to Mr. and Mrs. E. L. Dowd
(nee Carol Esther Thorlanksson,
of St. Louis, Mo.). This is our
seventh granddaughter.
Mrs. W. A. Albert (Thora) and
her daughter, Gwen, have finally
succeeded in securing an apart-
ment in S.F. and will move from
Seattle at the end of this month
to become members of our Bay
Area Community. Seattle’s loss
is our gain!N Welcome!
Here they come and here they
go! Do you know that Bob and
Van Evans decided to move
south? In fact, they have already
run out on us without leaving
a forwarding address. If anyone
knows their whereabout, please
call this office.
On October 15th Mrs. Mark
Brown (Lillian) underwent a
serious operation at St. Francis
Hospital. Latest news is good
news, so it won’t be long until
we can visit her at 812 Russia
Ave., S.F. We have also learned
that her sister Evelyn and hus-
band, Mr. F. Young of Wynyard,
Sask., have recently come to
swell our ranks. Welcome to
California.
Mr. and Mrs. Ted O’Reillv
have sold their home and moved
back to Dad and Mom Brown’s
for an indefinite visit.
Our next date at 1152 Laurel
Street, Berkeley is November 30.
Kindest greetings to all.
Very sincerely,
Rev. and Mrs. S. O. Thorlaksson.
Þýzkur skipstjóri, sem mist
hafði skip sitt, stóð fyrir sjó-
réttinum.
“Brezkur kafbátur sökti skip-
inu með tundurskeyti”, sagði
hann.
“Augnablik,” greip SS-maður,
sem viðstaddur var sjóprófið,
fram í. “Það eru engir brezkir
kafbátar í Eystrasalti. Þér eigið
við að skip yðar hafi rekist á
tundurdufl.”
“Jæja,” sagði skipstjórinn
aumingjalega. “Við rákumst á
tundurdufl.”
Sjórétturinn hélt áfram og
vildi fá nánari upplýsingar.
“Nú”, sagði skipstjórinn. —
“Tundurduflið gaf okkur 15 mín-
útur til þess að komast í björg-
unarbátana.”
“Vilduð þér gera svo vel og
skýra réttinum frá, hvernig mað-
urinn yðar varð vitskertur.”
“Jú, sjáið þqr til. Hann rak
knaínubú, og svo einn dag ætl-
aði hann að gera skrá yfir kanín-
urnar . . . .”
■♦
Leikritahöfundurinn: “Svo þér
hafið lesið nýjasta leikritið mitt.
Hvernig fanst yður það?”
Forstjórinn: “Hera minn, það
eru aðeins tvær setningar í leik-
ritinu, sem Shapespeare hefði
ekki getað skrifað.”
Leikritahöfundurinn: “Jæja, og
hvaða setningar eru það?”
Forstjórinn: “Setningarnar í
útvarpssalnum og kvikmynda-
húsinu.”
Bókaflokkurinn
Dansað í björtu.
Saga eftir Sigurð B.
Gröndal.
Stærðs bcc bls.
Sigurður Gröndal hefir lengi
unnið á veitingahúsi og á þeim
slóðum gerist þessi saga hans að
verulegu leyti. Ekki verður sag-
an kölluð falleg, en ætla má, að
margt sé rétt í henni. Og það er
nýjung í bókmenntum okkar að
fá lýsingu á lífinu á veitingastöð
unum. Því er rétt að lesa þessa
sögu og hugleiða síðan hvers
virði skemmtistaðir, eins og þar
er lýst, muni vera fyrir þroska
fólksins og menningu þjóðarinn-
ar.
Þessi saga segir ftá tveimur
stúlkum, ungum, lítilsigldum og
ómenntuðum. Báðar* verða þær
um stundarsakir leikfang
brezkra liðsforingja, en önnur
þeirra snýr fljótlega af þeirri
leið með óbeit og viðbjóði, enda
er henni drykkjuskapur ógeð-
felldur, en hin heldur lengur á-
fram.
Margt mun vera rétt í lýs-
ingum sögunnar á blindri og
spilltri gróðafýsn og nautnaþrá,
sem sjá sér leik á borði þegar
hernámsliðið var hingað komið.
Verkamenn stunda launverzlun
við hermenn, sem stálu af birgð
um hersins handa þeim, stúlkur
daðra við hermenn af ábatavon
og veitingamenn skríða fyrir
foringjunum. Þó getur sagan líka
manna, sem standa þá spillingu
af sér ósnortnir og veitir þeim
betur og tekst að rétta við og
koma til ráðs að meira eða minna
leyti sumu því fólki, sem dans-
að hefir kringum gullkálfinn.
Ekki er þess getið í þessari
sögu, að raunverulegar ástir tak-
ist með erlendum manni og ís-
lenzkri konu. Við því er raunar
ekkert að segja, því að hin dæm-
in eru sannarlega nógu mörg í
eina sögu.
Það er fengur að þessari sögu,
vegna þess fyrst og fremst, að
hún lýsir skemmtanalífinu á
Hótel Borg. Höfundurinn veit
hvað hann er að segja, þegar
hann lýsir kvennaveiðum þar.
Hann veit, hvernig áfengi og
tóbak er notað við þann veiði-
skap. Hann er að lýsa því sem
hann þekkir, þegar veitinga-
þjónninn setur upp fýlusvip af
því stúlkan drekkur bara vatn,
en skríður auðmjúkast fyrir
helzta konjaksmanninum, eða
þegar stúlkurnar ungu standa
upp tilv að dansa og, henda frá
sér logandi vindlingunum, sem
e. t. v. lenda á öskubikarnum. —
Hins vegar munu lýsingarnar
vera síðri um nákvæmni, þegar
hótelgestirnír hafa ekið burt
með herfang sitt.
Meðan átök standa um vínveit-
ingaleyfi skemmtistaða er að
minnsta kosti ástæða til að vera
Sigurði Gröndal þakklátur fyrir
söguna.
Þeir brennandi brunnar.
Saga eftir Óskar Aðal-
stein. — Stærð: 149 bls.
Það er réttast að lesa bara
fyrsta kafla þessarar sögu, en
sleppa því sem á milli er, þó að
það sé meginhluti bókarinnar.
Upphafið og endirinn hefði get-
að orðið athyglisverð smásaga,
en meginhluta sögunnar, sem er
öll forsaga söguhetjunnar, er
bezt að hluapa yfir.
Þetta er sagan um frönsku
Dúnu, stúlku, sem hefir flúið
út á land til að byrja nýtt líf
með barnið sitt litla á ókunum
stað. Hún flýr þangað frá svalli
og lausung, en þegar hún finnur
að orðrómurinn og fylgjur for-
tíðarinnar teygja sig þangað eft-
ir henni verður ekki úr viðnámi
og hún heldur flóttanum áfram
og í það sinn burtu frá barni
sínu.
Þetta hefði getað orðið saga,
en þegar forsagan, sem ætti að
vera til skýringar á persónunni,
er sögð, þá verður það til spillis
en ekki bóta. Raunar er oftar en
‘Nýir pennnar”
einu sinni að því vikið, að stúlku
skepnan hafi haldið sig hálfvit-
lausa, og er það ekki ástæðu-
laust, eftir því, sem af henni er
sagt. En sálfræðilegra skýringa
á þeirri bilun er hvergi leitað.
Óskar Aðalsteinn Guðjónsson
virðist hafa ætlað sér að leggja
inn á nýja braut með þessari
sögu. Eins og hann leggur efnið
fyrir á lesandinn heimtingu á
að fá að sjá hvernig eðlileg
stúlka verður að lauslætisdrós
og svallara. En þar er ekkert
skýrt.
Þegar skáld taka sér fyrir
hendur að lýsa óförum og hrakn
ingum mannlegra sálna, ætti
það að vera þannig gert, að les-
andinn yrði eitthvað glögg-
skyggnari eftir á hrösunarhellu
og ásteytingarsteinana. En í
þessari bók, þar sem hver slysa-
byltan rekur aðra, fara litlar sög
ur af orsökum þeirra.
Það virðist því hafa verið nóg
viðfangsefni fyrir höfundinn að
lýsa örlagastundinni, þegar
franska Dúna flýr barnið, sem
hún á og elskar, svo að skugginn
af lífi hennar grúfi ekki yfir því
alla tíð. En úr því að farið var
að rekja fortíðina, hefði átt að
gera það svo, að ekki væri spillt
áhrifunum af síðastá flótta þess-
arar glötuðu manneskju á glap-
stigu fyrra lífernis. En eftir
þann lestur munu flestir vera
hættir að taka mark á mann-
eskjunni.
Gamlar syndir og nýjar.
Ljóð eftir Jón frá ljár-
skógum. — Stærð: 164 bls.
Það leynir sér ekki að höf-
undur þessara kvæða hefir haft
næman smekk á song og hljóma.
Það er víða mikil ómræn fegurð
og kliðlæg mýkt í þessari bók.
Þó að finna megi galla á formi
og hrynjandi ljóðanna, eru það
fremur undantekningar. — Söng
menn finna þarna nokkra texta
við vinsæl lög, sem náð hafa hylli
og útbreiðslu á síðari árum.
Yrkisefnin eru með ýmsu
móti, en mörg eru kvæðin fal-
leg og bera þess yfirleitt vott að
vera runnin frá góðu og við-
kvæmu hjarta. Og þá er orðin
mikil breyting á íslenzkri al-
þýðu, þegar- kvæði eins t. d.
“Breiðfirðingaljóð” og “Kvæði
til konunnar minnar” eiga ekki
hylli almennra lesenda.
Það hefir verið sagt, að í þess
ari bók væru öll kvæði höfund-
ar. Eg sakna þess að “Tveir Dala
menn” er þar ekki. Lakari ljóð
hafa verið til tínd.
Það er víða bjart og létt yfir
þessum ljóðum, gleði vors og
æsku, en þó tíðum angurvær
eins og kvíði haustsins bíði undir
niðri.
Höfundurinn var stúdent og í
samræmi við þá tízku, sem lengi
hefir haldizt þeirra á meðal
orkti hann drykkjukvæði: —
“Stúdentasöngur við skál” hefir
einkenni þessa skálds, lipurt og
lýtalaust form og léttan hátt. Þar
Döggin, sem í glösum glitrar,
gæti lífgað kaldan stein,
salurinn af söngvum titrar
— svona er stúdentsgleðin ein!
Þetta er fallega kveðið og
ekki er það fyrir einum að lá
að hafa trúað þessu. En reynsl-
an er köld og hefir grátlega oft
sýnt að döggin, sem í glösum
glóir hefir meira vald til að
deyða en lífga og Baldur hinn
góði verður ekki grátinn úr
helju, eftir að mistilteinninn
hefir grandað honum.
Arfur öreigans.
Kvæði eftir Heiðrek Guð-
Mundsson. — Stærð: 132
blaðsíður.
Heiðrekur Guðmundsson þekk
ir íslenzkt alþýðulíf, bæði við
sjó og í sveit. Hann er mannvin-
ur sem svíður og sárnar raunir
og ranglæti mannfélagsins, en
hann er enginn ofstækismaður,
sem hefir slegið því föstu að allt
böl og vandræði sé runnið frá
einni uppsprettu utan við mann
inn sjálfan. Hann veit að það er
sinn gamli arfur vanþroskans,
sem veldur þjáningum manns-
ins.
Kvæðin í þessari bók eru
vönduð verk og höfundur hag-
orður vel. Einstök kvæði eru
misjafnlega góð eins og lengst-
um verður. Sum þeirra eru
nokkuð þreytuleg eins og höfund
ur þeirra sé beygður undan
byrði lífsins og bregði til böl-
sýni, samanber:
En þeir ,sem kné sín beygja
og hugsa sér að lifa sem hjarta-
góðir menn, þeir hljóta að troð-
ast undir og guði sínum deyja.
En víðar og dýpra stendur þó
lífstrúin og fullvissan um upp-
risu til fegurra og fyllra lífs:
Jurtirnar blikna. Fræin falla í
skjól.
Fram veltur stöðugt tímans
mikla hjól.
Gróandi líf að lokum deyr,—
en þó
lyftir því næsta hærra móti sól.
— Sigrað geta þyngstu þrautir
þeir, sem trúa lífið á.
Þróun tímans þungum sporum
þokast nálægt óskum vorum,
þó að mjög á móti spyrni
mannleg tregða og brýni klær.
Ástin sigrar eigingirni,
— ástin, sem er djúp og tær.
Inngangskvæði bókarinnar er
að vissu leyti þroskasaga köf-
undarins og er eftirtektarverð.
Síðustu ályktunarorðin þar eru
snjöll:
— Þeim líður bezt er lítið veit
og sér
og lokast inni í fjallahringnum
bláa.
Þess er þó að gæta að andleg
víðsýni og lífsskilningur fer
ekki eftir búsetu og margur er
svo glapinn í miðri hringiðu
borgarlífsins, að “lítið veit og
sér”.
Þeir, sem vilja fylgjast með
íslenzkri ljóðagerð, verða að
lesa kvæði Heiðreks, því að hann
skipar þar þegar svo virðulegt
sæti. Og hann virðist hafa allt
sem þarf til að vaxa í skáldskap
sínum, mikinn og dýrmætan arf
í menningu og minningum æsku
heimilis síns og héraðs, ríka sam
úð með samferðamönnunum,
góðar gáfur, mikla lífsreynslu,
skáldleg tilþrif og heiðarlega
einlægni við sjálfan sig og aðra.
Hann trúir á mennina og finnur
til með þeim.
Það er löngum nokkuð mis-
jafnt hvaða kvæði hverjum ein-
um þykir vænst um. En ég vil
biðja menn að lesa t. d. kvæðin:
“Voldugur maður”, “Kveðja“,
“Til móður minnar”, “Á dans-
leik”, “Sigur” og “Að liðnu
sumri”. Þessara kvæða allra
þykir mér gott að njóta og er
fjölbreytni þeirra allmikil. Það
er t. d. falleg vísa þetta:
Allt það, er ég fegurst fann,
fram í senn var borið,
sveitin heima, sem ég ann,
sólin, þá og vorið.
Vonandi á Heiðrekur eftir að
verða skáld og liðsmaður ís-
lenzkrar menningar í samræmi
við það er hann segir:
Þegar renna þyngstu stundir,
þegar blæða dýpstu undir,
hefja varnir hraustar mundir,
hjartað finnur sína þrá.
Sterka ást til feðrafoldar
fjallahrings og gróðurmoldar,
báru þeir er sorgum sínum,
sulti og kvíða viku frá
til að vinna að vexti þínum,
vorsins grózku, er falin lá.
Það er þetta hugarfar, sem
heldur uppi íslenzkri menningu
enn í dag og framtíð þjóðarinn-
>ar er undir komin.
H. Kr.
Tíminn, 3. sept.