Lögberg - 15.02.1951, Qupperneq 1

PHONE 21 374
a
^u^SSasss^
^JaU'rl^ Y'O'P’ A Complete
Cleaning
Institulion
PHONE 21 374

u^!e<
_ C^catieT
Complete
Cleaning
(nstitutior
64. ÁRGANGUR
WINNIPEG, FIMTUDAGINN, 15. FEBRÚAR, 1951
NÚMER 7
Leitar valds til kaupa á
orkustöðvum
Forsætisráðherra Manitoba-
fylkis, Mr. Campbell, hefir gert
þinginu aðvart um það, að
stjórnin muni leita valds til
að kaupa allar eignir Winnipeg
Electric félagsins, orkustöðvar,
gasframleiðslustöðvar og sam-
göngutæki; er þetta bygt á álits-
skjali því, er Dr. T. H. Hogg
fékk stjórninni í hendur í Marz-
mánuði 1948. Dr. Hogg var um
eitt skeið yfirumboðsmaður raf-
orkumálanna í Ontario, víð-
kunnur sérfræðingur í sinni
grein; taldi hann mikla nauð-
syn á því, að fylkisstjórnin fengi
fult vald yfir öllum orkustöðv-
um og virkjunum innan vé-
banda fylkisins, því með þeim
hætti yrði hægara að samræma
framkvæmdir og fyrirbyggja
orkuskort.
Víst má telja, að mál þetta
valdi bitrum áreiningi á þingi,
því sínum augum lítur vafa-
laust hver á silfrið; og ekki er
heldur ólíklegt, að ýmsum hátt-
virtum þingmönnum hrjósi hug-
Hveiti handa
Indverjum
Um þessar mundir geisar hall-
æri mikið á Indlandi, er svo
sverfur að þjóðinni, að miljónir
horfa fra má hungurdauða verði
eigi hlaupið undir bagga hið
allra bráðasta. Bandaríkin hafa
þegar ákveðið að senda Ind-
verjum allmiklar hveitibirgðir
að gjöf, og nú hafa indversk
stjórnarvöld farið fram á aðstoð
af hálfu Canada. og er þess að
vænta, að sambandsstjórn bregð
ist skjótt við og dragi ekki á
langinn að koma hinum að-
þrengda Asíulýð til hjálpar.
Canada er auðugt land og stend-
ur sig vel við að láta eitthvað
af mörkum við Indverja.
ur við þeirri feikna fjárupphæð,
sem ætlast er til, að fylkið
greiði hluthöfum Winnipeg
Electric félagsins; um upphæð-
ina er enn eigi raunverulega
vitað, þó blaðið Winnipeg Free
Press geti þess til, að svo geti
auðveldlega farið, að upphæðin
nemi hvorki meira né minna en
70 miljónum dollara.
Vantraustsyfir-
lýsing feld
Síðastliðinn föstudag kom til
atkvæðagreiðslu í fylkisþinginu
1 Manitoba vantraustsyfirlýsing
C-C.F.-sinna, er grundvölluð var
a því, að stjórnin hefði
brugðist vonum fylkisbúa varð-
andi viðunanlega lausn húsnæð-
ismálanna; yfirlýsingin var feld
með 29 atkvæðum gegn 10.
Tveir íhaldsþingmenn, Mr.
Willis foringi flokksins, og Mr.
Renouf frá Swain River, greiddu
atkvæði á hlið C.C.F.-sinna, og
siíkt hið sama gerði Mr. Car-
^ash, kommúnistaþingmaður
fyrir Winnipeg; en með stjórn-
inni greiddi atkvæði Mr. Mc-
Dowell, íhaldsþingmaður fyrir
Iberville; kvaðst hann því með
öilu mótfallinn, að Manitoba
færi að blanda sér inn í húsa-
brask.
Flytur útvarpserindi
Herra rilsijóri Lögbergs:
Nýlega hefi ég fengið tilkynn-
ingu frá CBC útvarpskerfinu
þess efnis að íslenzk kona, frú
Thóra Helgadóiiir, muni flytja
erindi yfir CBC kerfið, miðviku-
daginn, 21. febrúar, kl. 3.45
(central standard time).
Frú Thóra er dóttir Helga
Guðmundssonar, bankaráðs-
manns (bank director ) í Reykja
vík. Hún er fædd í Reykjavík
30. nóvember 1922, kom til
Bandaríkjanna 1943 og stundaði
þar nám í þrjú ár. Lagði hún
sérstaka stund á músik „Interior
Decorating“ og „Ceramics". Þar
giftist hún árið 1944 Þórhalli
Halldórssyni, sem er „Master of
Science in Dairy products“. Þau
eiga einn son ársgamlan.
Erindi frú Thóru er eitt þeirra
er flutt eru á hverjum miðviku-
degi um þetta leyti árs. Miða
erindin í þá átt að fræða hlust-
endur um líf og starf almenn-
ings í Canada og öðrum lönd-
um. Undanfarin ár hefir sérstök
áherzla verið lögð á efni sem
viðkemur heimilislífinu, t. d.
voru erindin, sem flutt voru s.l.
ár nefnd „My Mother“, en nú í
ár er talað um „Our Children“.
Erindin eru venjulega 12—14 í
röð og verður erindi frú Thóru
sjötta í röðinni.
Erindið talaði frú Thóra á
plötu í Reykjavík og var platan
send hingað vestur. Útvarpað
verður yfir CBC kerfið frá hafi
til hafs og má heyra erindið frá
CBW (Winnipeg-stöðinni) 3.45
e. h. (central standard time) og
2.45 (mountain standard time,
en CBK og CBX munu flytja
útvarp þetta kl. 1.45 e. h. (Paci-
fic standard time).
Munu því allir íslendingar
hér í Vestur-Canada og einnig
þeir í Bandaríkjunum, sem
heima eiga nálægt landamærun-
um eiga kost á því að heyra er-
indi frú Thóru.
Hólmfríður Daníelson
^tkvaeðagreiðsla
fyrirhuguð
Forsætisráðherra Manitoba-
fylkis, Mr. Campbell, hefir lýst
yfir því Í þinginu, að hlutast
verði til um, að fram fari al-
™enn atkvæðagreiðla meðal
œnda, sennilega snemma á
næsta hausti, er kveða skuli á
það, hvort bændur kjósi
eldur að láta hveitiráðið, eins
ng að undanförnu, annast sölu
júfra korntegunda, eða eiga
þoss kost, að selja þær á frjáls-
um markaði.
Flytja kvæði á Miðsvetrarmóti Fróns
Dr. Richard Beck
Einar P. Jónsson
Saskatoon Doctor to Speak Here
Dr. S. W. Steinson of Saska-
toon will be guest speaker at the
annual concert of the Icelandic
_________Canadian Club
to be held Tues-
day, February
27, at 8.15 p.m.,
in the First Lu-
theran Church.
Dr. Steinson is a
noted orator
and has had a
brilliant career
in the field of
Education. H e
has his doctor’s
degree in Education from the
University of California (1948)
and has done outstanding work
in Education Improvement. In
1950 he came to the Saskatoon
Normal School and holds the
Vantraust borið fram og felt
DR. S. W.
STEINSON
Áflæði í
Brifish Columbia
position of Co-ordinator of
Guidance of Learning Program.
Dr. Steinson hails from the
Argyle, Man., district and is a
son of Mr. and Mrs. Torfi Stein-
son. He is married and has two
children.
The Daniel Mclntyre choral
group and soloists will entertain
with selections from “The Gon-
doliers” under the direction of
Glen Pierce. This group is very
outstanding in its operetta wcrk
and it will be a real pleasure to
hear them.
Rev. V. J. Eylands will show
beautiful koda-chrome films of
Icelandic scenery, and give a
commentary on the subject.
Miss Thora Asgeirson, brilliant
pianist and winner this year of
three prizes, including the Uni-
versity Gold Medal, will give a
group of piano solos.
This promises to be one of the
best of the Icelandic Canadian
Club concerts. Admission only
50 cents. Proceeds will go to the
fund for the Chair of Icelandic
Tvisvar sinnum í fyrri viku,
bar íhaldsflokkurinn brezki
fram í þingi vantraustsyfirlýs-
ingu á hendur Attlee-stjórninni
og í báðum tilíellum brást hon-
um bogalistin; í fyrra skiptið
fólst vantraust til stjórnarinn-
ar vegna þeirrar ófrávíkjan-
legu ákvörðunar hennar, að
hrinda í framkvæmd þjóðnýt-
ingu járn- og stáliðnaðarins;
við atkvæðagreiðsluna sigraði
stjórnin með tíu atkvæða meiri-
hluta; í hinu tilfellinu gekk
stjórnin sigrandi af hólmi með
átta atkvæða meirihluta, en þá
veittist Mr. Churchill einkum
að henni vegna hins tilfinnan-
lega kjötskorts, sem nú þrengir
að þjóðinni og ekki er séð fyrir
endann á.
Framsögumenn stjórnarflokks
ins viðurkendu, að kjötskortur
ætti sér stað, og að skömtun
væri næsta ströng, en vörðu sig
með því, að vegna aukinna út-
gjalda til hervarna, sæi stjórn-
in sér ekki fært að kaupa kjöt
frá Argentínu við því geypi-
verði, sem stjórnarvöld þess
lands krefðust.
Með hliðsjón af þjóðnýtingu
Ægilegt
Járnbraut-arslys
Samkvæmt fregnum frá bæn-
um Woodbridge í New Jersey-
ríkinu þann 7. þ. m., varð þar
þá um daginn eitt hið allra ægi-
legasta járnbrautarslys í sögu
Bandaríkjaþjóðarinnar; gerðist
þetta með þeim hætti að far-
þegalest á leið til Pennsylvaníu
valt út af teinunum, en við það
mistu 82 farþegar lífið, en um
500 sættu ýmiskonar meiðslum
og voru fluttir á sjúkrahús,
margir í næsta alvarlegu ásig-
komulagi; á þeim stöðvum, sem
s^lysið bar að höndum, mátti lest-
in eigi fara hraðara en 25 mílur
á klukkustund, en fór, að því er
lögregluvöldum, er að rannsókn
hafa unnið, segist frá, að minsta
kosti 50 mílur á klukkustund-
inni; líklegt þykir að dánartal-
an hækki til muna, því fjöldi
þeirra særðu, er á sjúkrahúsum
liggja, eru taldir nær dauða en
lífi.
Rannsókn er hvergi nærri
lokið.
Meira um
Frónsmótið
Blöðin hafa þegar getið um
eitt og annað, sem verður til
skemtpnar á Miðsvetrarmótinu,
en ekki er alt talið enn.
Þess er þá fyrst að geta að
Harold Jónasson ætlar að leika
á cello. Hann spilaði fyrir okkur
á Frónsfundi í haust svo að un-
un var á að hlýða. Þessi ungi
maður kennir eðlisfræði við há-
skóla fylkisins en stundar hljóm-
listina í hjáverkum. Hann spilar
í symfóníuhljómsveit Winnipeg-
borgar og er talinn efni í ágæt-
an listamann.
Við íslendingar erum líklega
einu menn í þessu landi, sem
láta sér til hugar koma að bjóða
skáldum að flytja kvæði sín á
skemtisamkomum. Þessum sið
viljum við halda í lengstu lög
og höfum því beðið tvö skáld
að flytja drápur. Annað þeirra
er Einar P. Jónsson, ritstjóri,
sem eflaust hefir ort fleiri fögur
ljóð til ættlandsins en nokkuð
annað skáld hér vestra. Hitt
skáldið er dr. Richard Beck.
Þessi sérstæði atorkumaður,
sem er hvorttveggja í senn,
skáld og fræðimaður, er okkur
ætíð kærkominn gestur.
Munið eftir Miðsvetrarmótinu
þann 26. þ. m.
H. Th.
—H.D.
Seinnipart vikunnar, sem leið,
sætti British Columbiafylki
töluverðum búsifjum af völdum
áflæðis, einkum í Fraserdaln- language and literature at the
um; þrjár persónur týndu lífi, j University of Manitoba.
en nálega þúsund manns'varð að
hverfa af heimilum sínum; nú
eru flóðin mjög tekin að réna,
og munu flestir vera komnir aft-
ur til heimila sinna; járnbraut-
arlestir teptust um hríð, og vatn
kom í marga húskjallara í Van-
couver.
Mynd eftir Svavar
Guðnason í dankri
útgófu
Bókaforlag Einars Munks-
gaards í Kaupmannahöfn hefir
hafið útgáfu á myndaheftum nú-
tímalistamanna á vegum al-
þjóðasambands experimental-
listamanna, og nefnist mynda-
safn þetta Cobra-bibliotek. í
fyrsta safninu eru fimmtán smá-
hefti, hvert um sig helgað ein-
um listamanna, og eru listamenn
irnir þessir:
Belgíumaðurinn Alechinsky,
Danirnir Else Alfelt, Ejler Bille,
Sonja Ferlow, Henry Heerup,
Egill Jacobsen, Asger Jorn og
Carl Henning-Petersen, Eng-
lendingurinn Stephen Gilbert,
Frakkarnir Atlan og Doucet,
Hollendingarnir Appel, Con-
stant og Corneille og íslending-
urinn Svavar Guðnason.
í hverju hefti eru yfirleitt tólf
myndir, auk litprentaðrar kápu-
síðu og æviatriða listamannsins.
textinn er á frönsku. Útgáfan er
vönduð og smekkleg.
—Alþbl. 13. jan.
stáliðnaðarins lýsti Mr. Attlee
yfir því, að forvígismenn þess
iðnaðar hefðu heitið því, að
starfa áfram í þjónustu hans þó
um ríkisrekstur yrði að ræða, en
með þeim hætti mætti víst telja,
að fullkomið jafnvægi á sviði
framleiðslunnar héldist við.
Merkur borgari
lótinn
Hinn 7. þ. m., lézt hér í borg-
inni George S. Mathieson 77 ára
að aldri; hann rak kornverzlun
um langt skeið og var fjórum
sinnum forseti Kornmiðlarahall-
arinnar, Winnipeg Grain Ex-
change; hann var maður list-
rænn, og einn þeirra, er grund-
völl lögðu að Manitoba Musical
Féstival, auk þess sem hann á
margvísdlegan annan hátt, tók
giftudrýúgan þátt í félagsmála-
starfsemi Winnipegborgar.
Þurrkan gleymdist í
maga sjúklingsins!
Fannsl við nýjan uppskurð.
Danskur maður, Arthur K.
Jefferson, sem er ættaður frá
Óðinsvéum, en fluttist til Banda
ríkjanna ásamt konu sinni fyrir
þrjátíu árum, er nú, samkvæmt
frásögn Social-Demokraten, í
heimsókn í ættlandi sínu og hef-
ir furðulega sögu að segja.
Jefferson hefir starfað í flug-
vélaiðnaðinum árum saman og
gegndi þjónustu í flughernum í
síðustu styrjöld. 1 júlí 1946 lagð-
ist hann í hersjúkrahús í Mary-
land til uppskurðar, en strax á
eftir varð hann alvarlega veik-
ur.
Átta mánuðum og tíu dögum
síðar tókst lækni í sjúkrahúsi í
Baltimore að finna orsökina að
sjúkleika hans: Við nýjan upp-
skurð fann hann í maga Jeffer-
sons þurrku, sem hafði gleymzt
þar, þegar fyrri uppskurðurinn
á honum var gerður!
Jefferson hefir oft orðið að
ganga undir uppskurð síðan, og
er því sem næst óvinnufær.
Aukinn herafli
Frá því var skýrt í síðasta
blaði, samkvæmt yfirlýsingu frá
hermálaráðherra sambands-
stjórnar, að firið yrði fram á 5
biljón dollara fjárveitingu til
hervarna í Canada og til
fullnægingar skuldbindingum
stjórnarinnar við aðrar lýðræð-
isþjóðir; ætlast er til að fjár-
veiting þessi dreifist yfir á
þriggja ára tímabil; ráðgert er
að mannaflinn aukist um 52
þúsundir, þannig, að sjóherinn
bæti við sig 10 þúsundum, loft-
herinn 20 þúsundum, en land-
herinn 22 þúsundum; þess er
vænst, að nægilegir sjálfboða-
liðar gefi sig fram, að minsta
kosti vilja stjórnarvöldin að svo
verði eins og sakir standa.
Leikur ó
skemtikvöldi
Umsjón með
húsaleigu
Nú er nokkurn veginn víst
talið, að fylkisstjórnin í Mani-
toba muni fara fram á það á
yfirstandandi þingi, að fá í sín-
ar hendur valcj til að kveða á
um hámark húsaleigu ef til þess
komi að slíkt þyki nauðsynlegt;
tvö fylki, Quebec og Saskatc-
hewan, hafa þegar slík laga-
fyrirmæli við hendi.
Coldwell hefir orðið
Mr. Coldwell flutti nýverið
ræðu í Ottawa, þar sem hann
áfeldist þunglega sambands-
stjórnina fyrir að hafa ekki far-
ið að fordæmi Breta í því, að
viðurkenna kommúnistastjórn-
ina í Kína, kvað hann slíkt hefði
átt að hafa verið gert áður en
Kóreustríðið brauzt út.
Veltur ó ýmsu
í Kóreu
í fyrri viku höfðu liðssveitir
sameinuðu þjóðanna unnið all-
mikið á í Kóreu og áttu þá eftir
ófarnar aðeins fimm mílur til
höfuðborgar Suður-Kóreu,
Seoul, eða jafnvel minna; en er
hér var komið sögu, höfðu
kommúnistar, með 100,000
manna herstyrk, hafið gagn-
sókn og orðið talsvert ágengt
hér og þar; þó mun ekki hafa
komið til úrslitaorustu enn, sem
komið er; fréttir frá Tokyo bera
það með sér, að þrátt fyrir þessa
nýjustu árás kommúnista, megi
aðstaða sameinuðu herjanna
teljast góð.
Miss Thora Asgeirson
Svo hefir skipast til, að Thora
Asgeirson verður píanóleikari á
skemtikvöldi Icelandic Canadian
Club í Fyrstu lútersku kirkju
þann 27. þ. m. Miss Asgeirson er
á hröðu þróunarskeiði í list sinni
og líkleg til mikilla afreka í
framtíðinni; hún hefir nú hlotið
gullmedalíu Manitobaháskólans
fyrir frækni og næma tóntúlkun
í píanóleik.
Maybank í
dómarasæti?
Að því er fréttir frá Ottawa
hermdu á laugardaginn var, eru
taldar á því miklar líkur, að
Ralph Maybank, Liberalþing-
maður í sambandsþinginu fyrir
Mið-Winnipegkjördæmið hið
syðra, verði skipaður dómari í
konungsrétti Manitobafylkis, er
næst losnar þar um sæti; í sömu
fréttum er þess jafnframt getið
til, að í því falli, að Mr. May-
bank láti af þingmensku áður
en núverandi þingtímabili lýk-
ur, muni Mr. Jack St. John
bæjarfulltrúi, verða eftirmaður
hans sem frambjóðandi í á-
minstu kjördæmi.