Lögberg - 31.05.1951, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 31. MAÍ 1951
5
ÁMJGA/HAL
LVENNA
Ritstjóri: INGIBJÖRG JÓNSSON
GIFTINGARVANDAMÁL KVENNA
Enskur sérfræðingur í gift-
ingarmálum, dr. Ethel Dukes,
flutti nýlega ræðu, sem veru-
lega athygli hefir vakið, á
kvennafundi í London.
Dr. Dukes sagði meðal ann-
ars:
— Það er eitthvað óeðlilegt við
stúlku, sem situr heima og bíður
eftir biðlinum. Hún verður sjálf
að fara út og finna hann. Að
vísu er það karlmaðurinn, sem
á að bera upp bónorðið, en það
er konan, sem á að gefa honum
tækifæri til þess.
Annars er það ekki aðeins í
Bretlandi, sem þeim konum
fjölgar, sem eru í giftingarvand-
ræðum. Þeim fjölgar líka í
Bandaríkjunum. Konur þar eru
farnar að gerast áhyggjufullar
og segja að það sé alltaf að verða
meiri erfiðleikum bundið að ná
þar í heppilegan maka. Konur
eru þar þegar 3,5 millj. fleiri en
karlar og körlum virðist falla
betur að pipra en konum. Sam-
kvæmt seinustu upplýsingum
eru nú í Bandaríkjunum um 3
millj. kvenna á giftingaraldri, er
ekki virðast hafa neina mögu-
leika til að ná sér í eiginmann.
í Þýzkalandi er ástandið enn
verra, vegna þess, hve margir
karlar féllu í styrjöldinni. Það
mun láta nærri, ef miðað er við
giftingaraldur, að fjórar konur
heyji nú einvígi um hvern karl-
mann. Þar sem fjölkvæni er
ekki leyfilegt, virðist mikill
þorri þýzkra kvenna verða að
búa sig undir annað hlutskipti
en náttúran hefir ætlað þeim.
Það, sem hér hefir verið
greint, gerir það raunverulega
að verkum, að hlutverkum er
skipt frá því á seinustu öld. Þá
var það maðurinn, sem þurfti að
ná sér í konu, en nú er það raun-
verulega konan, sem verður að
ná sér í mann.
Samkvæmt viðtali, sem ame-
rískt blað hefir átt við 100
stúlkur, er þetta nýja hlutskipti
.kvenna ekkert eftirsóknarvert.
Karlmennirnir eru þegar farnir
að láta kenna á aðstöðu sinni.
Og það er næsta vandasamt að
veiða þá. Þeir mega ekki finna
að konan sæki á, því að þá er
þeim oft öllum lokið. Og konan
má heldur ekki vera of hlédræg.
Hvað á hún þá eiginlega að
gera?
Það er búizt við, að þetta
verði eitt helzta viðfangsefni
margra félagsfræðinga og sál-
fræðinga í náinni framtíð og að
gefnar verði út margar bækur
með ráðleggingum varðandi um
rædda veiðimennsku kvenna.
snemma'1, sagði Marilyn Paul,
tónlistarkennari — og svo lagði
hún sig rétt sem snöggvast eftir
kvöldmatinn og steinsofnaði.
Þegar móðir hennar vakti hana,
var klukkan orðin 19.15, svo að
hún hafði aðeins tíma til að
greiða sér lauslega áður en hún
hljóp af stað.
Móðir Marilyn, frú F. E. Paul,
sem var söngstjóri, lagði of seint
af stað, vegna þess eins að hún
hafði orðið að bíða eftir dóttur
sinni. Hún hafði reynt að vekja
hana hvað eftir annað, en ár-
angurslaust.
Menntaí-kólanemendurnir Lu-
cille Jones og Dorothy Wood
voru nágrannar, og þær voru
vanar að fylgjast að á söngæf-
ingarnar. Þegar Dorothy kóm
til að sækja Lucille, sat hún yfir
útvarpinu og krafðist þess að fá
að hlusta á dagskrárlið, sem,
lauk ekki fyrr en klukkan 19.30.
Það varð því úr að vinkona henn
ar settist hjá henni og hlustaði
líka.
Klukkan 19.25 sprakk bap-
Hagfræðingar telja hins vegar, tistakirkjan í loft upp með svo
ekki að máiið leysist, nema auk-
ið jafnvægi komist á, þannig að
karlar verði jafnmargir og kon-
ur og jafnvel helzt fleiri. En
hvernig á að ná því jafnvægi?
Þar verða vísindin að koma til
sögunnar.
En þjóðirnar, sem hafa fjöl-
kvæni, hæla sér af því að þurfa
ekki að glíma við neitt slíkt
vandamál.
☆
Góður afþurkunarklútur.
Dönsk húsmóðir hefir orðið:
„Oft hef ég verið spurð að því,
hvernig á því standi, að hús-
gögnin mín gljái sífellt eins og
þau séu ný.
Ég bý til afþurkunarklút úr
silki- og ullarsokkum, klippi
tána burt og sauma þá svo sam-
an, þannig fæ ég stóran klút.
Nú dreifi ég yfir klútinn
(steinka) húsgagnaáburði, vef
hann þétt saman og geymi hann
í pergamentspappír í nokkra
daga. Þá hefir áburðurinn geng-
ið inn í klútinn og hann þar með
orðinn prýðilegur til sinna
verka. Reynið þetta, og þið
munið sannfærast og komast að
raun um, hve gott er að vera
laus við þessa þurru afþurkun-
arklúta, sem ryka alltaf upp um
leið og þeir eru notaðir“.
háum hvelli, að flestir bæjarbú-
ar heyrðu hann. Veggirnir ultu
út frá henni og þungt bjálka-
loftið hrundi niður eins og fall-
hlemmur. En vegna ýmissa smá-
muna, svo sem óhreins kjóls,
hvíldarstundar, áríðandi bréfs,
flatarmálsdæmis og óþægs bíls
komu allir kórsöngvararnir of
seint — en slíkt hafði aldrei áður
skeð.
Brunaiiðsmennirnir töldu, að
sprenginin hefði stafað af því,
að gas hefði streymt inn í kirkj-
una gegnum óþétta leiðslu, og
eldurinn í ofninum hefði svo
kveikt í því. Kórsöngvararnir
gerðu sér engar sérstakar hug-
myndir um upptök eldsins, en
þeir tóku, hver í sínu lagi, að
hugleiða hina smávægilegu at-
burði, sem á vegi þeirra höfðu
orðið, og engin heildarskýring
virtist vera til á. Og ekkert
þeirra gai varizt því, að þeim
dytti um leið í hug þessi setn-
ing úr kvöldbæn barnanna . . . .
„hönd þín leiði mig út og inn“—
VÍSINDI, TÆKNI OG TRÚ
Háskólafyrirlestur eftir PÁLMA HANNESSON rektor
George H. Edeal:
HVERS VEGNA KOM KÓRINN OF SEINT?
Það skeði að kvöldlagi hinn 1.
rnarz, í litla, ameríska bænum
Beatrice. Séra Walter Klempel
hafði gengið út í baptistakirkj-
una, til að ganga frá því sem
nauðsynlegt var fyrir söngæf-
ingu kórsins. Söngvararnir komu
að jafnaði um það bil klukkan
19.15, og þar sem frekar kalt
var í kirkjunni, kveikti prestur-
inn upp í ofninum, og fór síðan
heim til að borða. Þegar klukk-
an var 19.10, ætlaði hann að
ieggja af stað til kirkjunnar með
konu sinni og dóttur, Marilyn
Ruth, en þá kom það í ljós á
síðustu stundu, að kjóll ungu
stúlkunnar hafði óhreinkazt, svo
að frú Klempel varða að strjúka
annan kjól handa henni. Það var
ástæðan til, að þau voru enn
heima, þegar það skeði.
Ladona Vandegrift var við
uám í 2. bekk menntaskólans.
Hún sat uppi í herbergi sínu og
harðist við erfitt dæmi úr flat-
armálsfræðinni. Hún vissi vel,
að söngæfingarnar byrjuðu allt-
af stundvísiega, og hún var líka
vön að koma tímanlega, en hvað
Sem því leið ætlaði hún að ljúka
við dæmið sitt áður en hún færi
Þetta kvöld.
Royena Eestes var tilbúin að
ie§gja af stað ásamt systur sinni,
Sadie. En þegar þær ætluðu að
Setja bílinn sinn í gang, gátu
Þmr engu tauti við hann komið,
SVe að þær hringdu til Ladonu
Vandegrift og báðu hana að
taka sig með í hennar bíl. Lad-
°na var þá að berjast við dæmið
sitt, og hún sagði þeim, að það
hún
gæti dregizt eitthvað að
kæmi.
Frú Leonard Schuster ætlaði
að fara til móður sinnar gamall-
ar, og hjálpa henni að undirbúa
trúboðsfund, svo að hún gat
ekki mætt á söngæfinguna þetta
kvöld. Annars var hún alltaf vön
að mæta stundvíslega klukkan
19.20 með Susan, litlu dóttur
sinni.
Herbert Kipf, litli, ástundun-
arsami rennismiðurinn, hafði á-
kveðið, að ieggja nú einu sinni
tímanlega af stað að heiman
þetta kvöld. En allt í einu mundi
hann eftir, að hann hafði gleymt
að skrifa áríðandi bréf. „Það er
einkennilegt, að maður skuli
geta gleymt öðru eins og þessu“,
sagði hann við sjálfan sig um
leið og hann settist niður og fór
að naga pennastöngina.
Það var kalt þetta kvöld, svo
að Joyce Black, ungu hraðritun-
arstúlkuna, langaði síður en svo
til að fara út. Hún hélt því kyrru
fyrir í hlýrri stofu sinni þangað
til á síðustu stundu. Hún var í
þann veginn að leggja af stað
þegar það skeði.
Harvey Ahl, vélamaður, varð
að vera heima og gæta drengj-
anna sinna tveggja, því að kona
hans hafði farið út. Hann hafði
ætlað að taka þá með sér á söng-
æfinguna, en hafði sökkt sér
svo niður í að segja þeim sögur,
að hann gleymdi alveg hvað
tímanum leið. Þegar hann leit á
klukkuna, var þegar orðið of
seint að leggja af stað.
„Nú kem ég hálftíma of
Biskup nokkur heimsótti ný-
gift hjón í fyrsta sinn, og vakn-
aði um morguninn við það, að
unga konan söng sálm fagurri
röddu. Biskupinn varð mjög
hrifinn af því, hve hún var guð-
rækin, að byrja dagsverkið á
svona fallegan hátt og minntist
á það við hana seinna um dag-
inn, að hann hefði heyrt til henn
ar.
„Ó,“ svaraði hún. „Þetta er
sálmurinn, sem ég sýð eggin við.
Þrjú vers fyrir linsoðin, fimm
fyrir harðsoðin.
☆
Fangi: — Dómari, ég veit ekki
hvað ég á að gera.
Dómari: — Nú, hversvegna?
Fanginn: — Ég sór að segja
sannleikann, en í hvert sinn sem
ég reyni það, skammur einhver
lögfræðingur mig.
Jón Stefónsson
Þann 25. april síðastliðinn
andaðist Jón Stefánsson að
Betel, Gimli, Man. Hann var
fæddur að Bót í Hróarstungu í
Norður-Mú'asýslu, 10. ágúst
1875. Foreldrar hans voru Ste-
fán Þórarinsson og Þuríður
Jónsdóttir. Ásamt foreldrum
sínum og Stefaníu hálfsystur
sinni og Ólafi albróður sínum
fluttist hann til Vesturheims ár-
ið 1883. Hinn fyrsta vetur
dvöldu þau í North Dakota, en
fluttu þá til Winnipeg og dvöldu
þar í 3 ár, en fluttu þá til Nýja-
íslands árið 1887; tók Stefán
faðir hans rétt á landi því, er
verið hafði frum-landnámsjörð
Jobs Sigurðssonar, og hann
hafði nefnt Ásgarð. Þar bjó
Stefán til dauðadags, en Jón
tók þá við heimilinu og bjó þar
síðan. Þar fóstraðist upp Mabel,
dóttir Stefaníu hálfsystur hans,
er látist hafði árið 1902. Reynd-
ist hann henni góður eldri bróð-
ir og frændi.
Þann 12. maí 1927 kvæntist
Jón Stefaníu Einarsson; var
samlíf þeirra hið ánægjulegasta.
Stefanía andaðist 21. maí 1943,
eftir þung og langvarandi veik-
indi. Jóhann, sonur Stefaníu
konu Jóns, af fyrra hjónabandi
hennar, kvæntist Mabel fóstur-
systur Jóns. Eftir lát konu s^irm-
ar bjó Jón um hríð í litlu húsi,
er hann hafði byggt, eftir að
þau höfðu selt eignarjörð sína,
Ásgarð. Naut hann þá um nokk-
ur ár aðstoðar og hjálpar Mrs.
Steinunnar Valgarðsson, er ann-
aðist um hann með alúð og um-
hyggjusemi þau ár er hún
dvaldi á heimili hans — er hann
var allmjög þrotinn að heilsu.
Tjá aðstandendur Jóns henni
kærleiksþökk fyrir þjónustu
hennar.
Jón fékk inngöngu á Betel í
júní-mánuði 1949, dvaldi þar
þaðan af og andaðist þar þann
25. apríl. Hafði hann notið hag-
kvæmrar umönnunar 4 dvalar-
tíð sinni þar.
Jón var maður hispurslaus og
hreinskiptinn, einkar íslenzkur
í anda og hugsun. Sökum áfallsi
er hann fékk fyrir allmörgum
árum var hann haltur og átti.
mjög erfitt með göngu; en þetta,
og hvað anpað er að amaði, bar
hann með karlmannslund.
Útför hans fór fram 30. apríl
og hófst n'.eð kveðjuathöfn á
Betel, var hann svo kvaddur
hinztu kveðju í kirkju Breiðu-
víkur-safnaðar á Hnausa, að
viðstöddum fjölmennum hópi
sveitunga sinna, nágranna og
samherja. Sá er línur þessar rit-
ar þjónaði við útförina.
S. Ólafsson
Pálmi Hannesson rektor
Menntaskólans í Rvík flutti
opinbert erindi í hátíðasal Há-
skólans sunnud. 22. þ. m. Er-
indið fjallaði um vísindi, tækni,
og trú. Benti fyrirlesarinn á, að
enda þótt vísindin hafi kennt
mönnum hagnýtingu stórfelldra
orkulinda og tæknin hafi tví-
mælaláust auðveldað lífsbarátt-
una til stórra muna og skapað
lífsþægindi ágæt og mikilsverð,
sem hinar eldri kynslóðir ekki
nutu, þá hafi þó ekki lífsham-
ingja manna vaxið að sama
skapi — jafnvel með öllu óvíst
að hún sé nokkuð meiri nú en
áður — nema síður sé. Ham-
ingjunnar sé því ekki að leita
Hann tók það fram, að. vísind-
á sviði tæknilegra framfara.
unum hefði ekki tekizt að gera
neina fullnægjandi grein fyrir
uppruna lífs eða eðlis, og óvíst
að þeim heppnaðist það nokk-
urntíma. Nýrri rannsóknir hefðu
að verulegu leyti kippt fótun-
um undan efnishyggjunni. Kenn
ingar efnidshyggjumannanna,
sem um skeið voru hið skæðasta
vopn gegn trúarbrögðum, geta
ekki lengur verið hugsandi
manni nein fullnægjandi skýr-
Við dyr byggingar einnar í
Dublin eru tveir stórir stein-
hundar. Énglendingur, sem átti
leið þar hjá, hugsaði með sér, að
hann skyldi hafa gaman af írská
dyraverðinum.
— Hæ, Pat, kallaði hann,------
hvað gefurðu þessum hundum
oft að borða?
— í hvert skifti sem þeir gelta
var svarið.
ing á tilverunni, en hefðu hins
vegar átt sinn stóra þátt í því
að skapa í hugum margra lítils-
virðingu á allri trú. Rektorinn
kvaðst ekki fær um að dæma
um rök trúarinnar, en hitt vildi
hann fullyrða, sumpart af eigin
reynd að í trú og bæn væri
fólginn undursamlegur styrkur.
Trúin hefði fylgt mannkyninu
um þúsundir ára. Og jafnvel
þeir, sem létu sér fátt um trúna,
leituðu þó og fyndu þar athvarf
og styrk þegar mest á reyndi.
Maðurinn, einn allra jarðar-
búa, gerir sér grein fyrir því,
þegar á ungum aldri, að hann
á dauðann óhjákvæmilega í
vændum. Þetta veldur honum
ótta og kvíða, hangir yfir hon-
um eins og sverð, sem hann al-
drei veit hvenær fellur. Ban-
vænum manni fá engin vísindi,
engin tækni, engin auðæfi
bjargað. En í trú og bæn getur
hann fundið styrk til þess að
horfast í augu jafnvel við sjálf-
an dauðann. Þess vegna eigum
við ekki að vanmeta gildi trúar-
innar, ekki að fyrirverða okkur
fyrir hana heldur búa hana í
þann búning hverju sinni, sem
samhæfist þekkingu okkar og
menningu.
„Eftir því sem árin færast yfir
mig“, sagði rektorinn að lokum,
„færist ég nær og *iær því, að
trúa bókstaflega orðum trúar-
skáldsins Matthíasar Jochums-
sonar“:
„Við lifum sem blaktandi,
blaktandi strá. Vér deyjum,
ef þú ert ei ljós það og líf,
sem að lyftir oss duftinu frá“.
Hinn stóri áheyrendasalur
Háskólans var þéttskipaður
fólki, sem fylgdist af áhuga með
erindi rektorsins.
—Kirkjublaðið, 30. apríl
NEEDLEWORK EXHIBITION AT
ST. JAMES PALACE
Beautiful needlework of many centuries is shown at
the needlework exhibition organized by the Royal
School of Needlework at St. James Palace, London,
which was opened by Queen Mary on April 12th, 1951.

$S;X;§
II
Kynnir yður
SKRÁSETJARANN
Mr. R. J. Davy er einn af 18,000 skrðset.inrum er
vitia alira canadfskra heimila—aC yCar metsttildu—
frð, 1. júnf.
Hlutverk hans er að afla heimilrla, er Canada-
menn þarfnast til þess aft geta stjórnað hyggilegra
eip:in fyrirtækjum, eCa opinberum mfilum. Þetta
vertiur y8ur sjálfum og bygSarlagi yfar til raun-
veruiegs úbata.
Skrásetjari y8ar (ma8>ir eSa kona). hefir mefi
sér auCkenningarspjald. Upplýsingar þær, er þér
veititS, eru geymdar af fullum trúnaði, og þær má
aSeins nota f þágu manntalsskýrslanna. Svo eru af-
not upplýsinganna einskortiuti, aS lögum samkvæmt.
má jafnvel ekki opinbera þær annari stjórnardeild.
GeriÖ svo vel og hafið til taks nákvæmar upplýs-
ingar, er skrásetjarann ber aö garCi.
DOMINION BUREAU OF STATISTICS
l)C|Mirt.incnt of Tratlc and Connncrcc
Ottavva, Canada
isííS
É1
::«:|ftí
ÍÉ
II

THERE'S A JOB TO BE DONE IN '51 . HELP CANADA COUNT
9TH DECENNIAL CENSUS. JUNE. 1951