Lögberg - 02.08.1951, Blaðsíða 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 2. AGÚST, 1951
23
Léttir málmar eru
beztu smíðaefnin
Framhald af bls. 19
Co., sem er stærsti magnesium
framleiðandinn hefir látið smíða
hjólbörur úr magnesium og þær
vega ekki nema 14. kg., en venju
legar járnbörur vega 38 kg.
Alt til eldhúsa er nú farið að
framleiða úr aluminium svo sem
kæliskápa, eldavélar, þvotta-
vélar, lampa, borð og stóla.
Hægindastólar eru einnig smíð-
aðir úr sama efni og grindin
vegur ekki nema 6 ¥2 kg.
The Aluminium Company
hefir ásamt Winter & Co. —
sem er stærsta píanóverksmiðja
í Bandaríkjunum — látið smíða
píanó „hljómgrunn“ (sem streng
irnir eru strengdir á) og vegur
hann um 38 kg. minna en áður
var, og við það léttast píanóin
um allt að 20%.
Glugga og hurðir er einnig
farið að smíða úr aluminium.
The Berry Door Co. er farið að
smíða bílskúrahurðir úr alum-
inium og vega þær ekki nema
27 kg.
Bílaverksmiðjurnar þurfa
þrátt á meiru að halda af alum-
inium og magnesium heldur en
framleitt var á stríðsárunum.
Gera þær ráð fyrir að í fram-
tíðinni verði hægt að nota 450
kg. af aluminium í hvern bíl, og
með 5 milljón bíla framleiðslu
á ári þá sést að þær þurfa helm-
ingi meira aluminium en nú er
framleitt á ári. Sumar bílaverk-
smiðjur gera þó ekki ráð fyrir
að nota nema helming þessa, og
þar á meðal er verksmiðjan, sem
smíðar „Pontiac“. Hún hefir til
reynslu látið endursmíða Pontiac
bifreið frá árinu 1942 og notaði
í hana 225 kg. a'f aluminium. En
við það léttist bíllinn um 550
kg. eða rúmlega þriðjung. Og
þegar bílarnir léttast verða þeir
miklu ódýrari í rekstri. Þeir
þurfa minna benzín og þeir geta
notað léttari hjólbarða, sem þó
endast miklu betur en ella. Bíl-
hjólin verða úr magnesium og
vega ekki nema 3% kg. í stað
þess að stálhjól vegur 9 kg.
The Aluminium Company of
America hafði um 50 ára skeið
einkarétt á allri aluminium
vinnslu. En árið 1940 kom Reyn-
olds Metal Co. til sögunnar og
nú framleiðir það hátt upp í það
jafn mikið af aluminium eins og
framleitt var alls í Bandaríkjun-
um árið 1939.
The Dow Chemical Co. hafði
og áður einkaleyfi á magnesium
framleiðslu. Nú hafa ýmis önn-
ur félög farið að keppa við það,
þar á meðal Henry Kaisers Per-
manente Metals Corp. Sam-
keppnin hefir orðið til þess að
verð á þessum málmum hefir
lækkað mjög mikið. Árið 1939
kostaði aluminium 44 cents kg.,
en nú 31 cent. Á sama tíma hef-
ir verð á magnesium fallið úr
60 cents niður í 45 cent, og búist
er við enn meiri verðlækkun. —
Nokkur samkeppni hlýtur ó-
efað að verða innbyrðis milli
þessara tveggja málma. Magne-
sium er þriðjungi léttara en
aluminium, en aluminium er
sterkara og stenst betur alls
konar sýrur. Það er því senni-
legt að aluminium verði meira
notað fyrst um sinn. En báðir
málmarnir verða óefað notaðir
Glerhús og
glerspuni
Framhald af bls. 18
og í gleraugu, sem ekki geta
brotnað.
Það eru talin 3300 ár síðan
fyrst var búið til gler. En aldrei
hafa framfarirnar í gleriðnaði
verið jafn miklar og á síðustu
10 árum. ótrúlegast er að hægt
skuli vera að nota gler í fatnað,
en þetta byggist á þanþoli þess.
í Bretlandi eru komnar á fót
verksmiðjur fyrir glerfatnað og
eins í Ameríku. Úr 28 grömmum
af gleri er hægt að „spinna“ 483
kílómetra langan þráð, sem er
ekki grófari en sem svarar
fimmtungi höfuðhárs en þó
sterkari en stál, og stenst bæði
ryð, möl og eld.
mikið í alls konar farartæki.
Nýir almenningisvagnar, sem
eru að mestu úr aluminium, vega
2 smálestum minna heldur en
áður var. Slíkir vagnar verða
fljótari í ferðum og miklu ó-
dýrari í rekstri en verið hefir,
og það mun aftur hafa í för með
sér lækkuð fargjöld, og enn-
fremur lækkaðan flutnings-
kostnað, þegar um vörubíla er
að ræða. Sú hefir líka orðið
reynslan síðan farið var að nota
aluminium í járnbrautarvagna.
í skipasmíðastöðvum er nú
farið að nota mikið af alumin-
ium og á mörgum skipum eru
nú björgunarbátar úr þeim
málmi.
Við húsasmíðar mun alumin-
ium mjög ryðja sér til rúms. Til-
búin hús úr aluminium eru létt
í meðförum og miklu auðveld-
ara að reisa þau heldur en timb-
urhús. Aluminium er líka ágætt
einangrunarefni. Og nú er farið
að gera „krossvið" úr aluminium
og timbri. Einangrar hann betur
en nokkrar aðrar þiljur og getur
varla brunnið.
Þá er aluminium ágætt til alls
konar umbúða vegna þess hvað
það er létt og sterkt. Það getur
ekki valdið neinum skemmdum
og er því sérstaklega hentugt í
umbúðir um mat, drykk og
meðul. Til dæmis er nú farið að
nota aluminium-tunnur í mörg-
um bruggunarhúsum. — Alum-
inium „blöð“ (silfurpappír) eru
mjög hentug að hafa utan um
mat hvort heldur er í kæliskáp-
um, eða nesti. Þau halda matn-
um óskemdum langa hríð.
Lyklar úr aluminium þykja
mesta þing síðan menn komust
upp á að lita málminn alla vega.
Nú ganga menn með marglita
lykla og litur hvers eins segir
til þess að hverju hann gengur.
Þykir þetta þægilegt þeim, sem
verða að hafa marga lykla.
Hér hefir aðeins verið drepið
á fátt eitt viðvíkjandi notkun,
hinna léttu málma. En svo að
segja á hverjum degi koma á
markaðinn nýjar vörur gerðar
úr þeim. Eftirspurnin hlýtur þó
að lokum að ráða því hvað ofan
á verður. Vilji fólk t. d. hafa
barnavagna úr aluminium og
ryksugurnar úr magnesium, þá
verður það gert.
(Eftir Robert Froman)
—Lesb. Mbl.
Vegna þess að glerið er óeld-
fimt þykir það ágætt í glugga-
tjöld og dyratjöld. Það er mjúkt
og þægilegt við komu og ekki
hægt að sjá annað en það sé
silki, enda er það notað í háls-
bindi, brúðarkjóla, hatta og skó.
Með því að blanda í það ýmsum
efnum er hægt að gefa því þann
lit sem óskað er, en einskonar
silfurbjarmi verður jafnan á
glerfötum.
Gler það, sem notað er í þráð
og fatnað, verður að .vera afar
vönduð vara. Hráefnin í það eru
vandlega valin og brædd sam-
an og steyptar úr þeim kúlur,
sem svo eru bræddar og þráður
teygður úr, eins og þegar band
er undið af hnykli. Úr kúlunum
fást að meðaltali 160 km. af gler-
þræði.
Úr glerþræðinum er m. a. bú-
in til glerull, sem lítur út eins
og silkikennd froða, ekki ósvip-
uð bómull. Þessi glerull er notuð
sem einangrunarefni — er m. a.
utan um hitaveituæðarnar, sem
liggja úr götuæðunum inn í hús-
in í Reykjavík. Glerull er einn-
ig notuð sem milliveggjatróð í
húsum. En hún er álíka góður
hljóðeinangrari, og hefir það
gert hana eftirsótta af þeim, sem
ekki kunna við að heyra allt sem
fram fer hjá nágranna sínum
fyrir handan þilið. Gegnum loft,
sem einangrað er með glerull,
heyrist ekki þó barið sé með
hamri á loftið. Þá má nota gler-
ull til að sía loft, sem dælt er
inn í hús.
Gler er einnig notað sem
steinn til húsabygginga. Má þá
hafa það svo gegnsætt að ljós
leggi 1 gegnum veggina ,og þarf
þá enga glugga. Glersteinninn
er afar sterkur, ódýr og léttur,
er hann steyptur með ákveðinni
lögun og þarf enga skreytingu.
Húsmæðurnar eru þegar farn-
ar að kynnast kostum nýja glers
ins af eldhúsáhöldum sínum.
Gömlu gleráhöldin vildu brotna
í eldhúsinu. En nú fæst óbrjót-
andi gler, sem meira að segja er
hægt að sjóða matinn í eins og
járnpotti, án þess að saki. 1 Skot
landi hefir fundizt glersandur,
sem er algjörlega laus við járn-
sölt og því er hægt að gera úr
honum gegnsæja glermuni, sem
smám saman útrýma leiráhöld-
unum.
íbúar glerhúsa farmtíðarinnar
munu nota eldavélar úr gleri,
steikja egg á glerpönnum, og
hita stofur sínar með ofnum úr
gleri og spila á glerpíanó.
Það er ekki ósennilegt að gler-
ið eigi í vændum álíka blóma-
öld og alúminíum hefir átt und-
anfarið, og hægt verði að tala
um gleröldina næstu árin. Og nú
geta þeir grýtt, sem í glerhúsi
búa, því rúðubrot ganga úr
tízku. „Brothætt gler“ verður
aðeins til á forngripasöfnum.
Hún svaraði: — Það er enginn
vandi. Ég bara hvísla. í fjölskyld
unni er hvíslið svo óvenjulegt
að þegar það heyrist leggja allir
hlustirnar við.
Kona, sem átti háværan mann
og átján háværa syni var spurð
að því, hvernig hún færi að því
að láta heyra til sín á heimilinu.
☆
Sendisveinninn okkar þreytir
mig. Hann er síblístrandi, þegar
hann er að vinna.
— Þú ættir að hafa okkar
sendisvein. Hann bara blistrar.
Minnumst
sameiginlegra erfða
á íslendingadeginum
á Gimli, 6. ágúst, 1951
*
/
J. M. Gislason
Forstjóri og eigandi
FLOTHOLTA VERKSMIÐJUNNAR
á
LUNDAR MANITOBA. CANADA
HAMINGJUÓSKIR
til íslendinga \ tilefni af 61.
þjóðminningardegi þeirra
á Gimli, Man., 6. ágúst 1951
Lakeside Tradinq Co.
A. THORKELSON og TH. THORKELSON
Verzla með
FISK, VIÐ, KOL og ALMENNAR VERSLUNARVÖRUR
GIMLI MANITOBA
Með innilegum kveðjum
í tilefni af
íslendingadeginum
6. ágúst 1951
G. JOHNSON, M.D.
GIMLI
MANITOBA
HAMINGJUÓSKIR
til íslendinga í tilefni af 61.
þjóðminningardegi þeirra
á Gimli, Man., 6. ágúst 1951
O. HALLSON
KAUPMAÐUR OG AKURYRKJU
VERKFÆRA SALI
= Ericksdale
Manitoba
Stjórn og Starfsfólk
Winnipeg Supply félagsins óskar
íslendingum til heilla og hamingju
á 61. þjóðminningardegi þeirra á
Gimli 6. ágúst 1951. Viðskipti vor
við íslendinga frá byrjun hafa
verið vingjarnleg og ánæjuleg og
oss er Ijúft að halda þeim þannig
áfram.
Sími 928 401
THE WINNIPEG SUPPLY & FUEL CO. LTD.
812 BOYD BLDG.
WINNIPEG. MAN.