Lögberg - 16.08.1951, Blaðsíða 7

LÖGBERG. FIMTUDAGINN 16. AGÚST, 1951
7
Hefir komið 20,000 km. leið
til að kaupa íslenzkan fisk
Viðtal við Lan Johnson
frá Sydney
Ástralíumenn hafa allt frá
því fyrir styrjöld keypt
þúsundir smálesta af fiski
frá Englandi og langsw: nú til
að reyna fyrir sér um kaup
á fiski frá íslandi, sagði Lan
Johnson, kaupmaður frá
Sydney í Ástralíu.
Ég gaf mig kvöld nokkurt á
tal við geðugan enskumælandi
mann, sem ég mætti á Hótel
Borg. Hann kvaðst heita Lan
Johnson og vera frá Ástralíu.
Við þetta vaknaði forvitni mín.
Ég sagði honum, að það væri víst
sjaldgæft, að Ástralíumenn
kæmu til íslands í sumarleyfum
sínum og innti hann eftir því
hvert erindið væri hingað norð-
ur á hjara veraldar.
Fiskkaup frá Evrópu.
— Já, sagði Johnson. Erindið
var að leita fyrir um kaup á
hraðfrystum fiski frá íslandi til
Ástralíu. Þegar hann sá undrun-
arsvipinn á mér, bætti hann við:
Það er ekkert óvenjulegt að
flytja fisk» frá Evrópu og suður
til Ástralíu. Á undanförnum ár-
um höfum við Ástralíumenn
keypt þúsundir smálesta af fiski
frá Bretlandi, en langar nú til
að eignast fleiri viðskiptalönd.
— En er ekki dýrt að flytja
fiskinn svo langa leið?
— Jú, það leggst allmikill
flutningskostnaður á, en þrátt
fyrir það er hraðfrystur fiskur
frá Evrópu lítið dýrari, þegar
hann kemur á markaðinn í
Ástralíu, en sá fiskur, sem Ástra
líumenn veiða sjálfir.
Lítil veiði við Áslralíu.
— Hví er kostnaður við fisk-
veiðar í Ástralíu þetta miklu
meiri en í Evrópu?
— Það stafar fyrst og fremst
af því, að aflinn er minni þar.
Við eigum engin reglulega góð
fiskimið. Fiskveiði við Ástralíu
er alls ekki á sama mælikvarða
og veiðin í norðurhöfum. Svo
ég segi alveg eins og er, þá varð
ég furðu lostinn, þegar ég kom í
fyrsta skipti til Hull í Englandi.
Ég hafði satt að segja aldrei trú-
að pví, að svona mikill fiskur
gæti verið til í sjónum.
— Eiga Ástralíumenn ekki
togara?
— Jú, nokkrir togarar eru til,
en veiði þeirra er alls ekki sam-
bærileg við togaraveiði hér
norðurfrá. Við höfum engin
þorskamið. Aðalveiðitegundin
við Ástralíu er smáhákarl, um
það bil 1 m. að lengd. Hann er
talinn ágætis matur, en veiðist
þó ekki í nógu magni til að full-
nægja fiskþörf íbúanna. Og
fiskneyzla Ástralíumanna er
ekki nema 3 pund á ári, svo
ekki er furða, þó að við viljum
kaupá fisk frá Evrópu.
Vilja kaupa þorsk og karfa.
— Hvaða fisktegundir viljið
þið helzt kaupa?
s— Það er einkum hraðfrystan
þorsk og karfa. Meðan ég hef
dvalizt hér hef ég átt tal við dr.
Jakob Sigurðsson, framkvæmd-
arstjóra Fiskiðjuvers ríkisins og
gert við hann samninga um fisk-
kaup hér. Getur komið til mála,
ef allt gengur vel, að nokkur
hundruð smálestir fiskjar verði
flutt frá íslandi til Ástralíu.
Land framlíðarinnar.
Johnson skýrði og frá högum
manna í Ástralíu. — Stöðugur
straumur innflytjenda liggur
þangað og frá stríðslokum hefir
íbúum fjölgað um meir en 2
milljónir. En mörgum finnst
ekki nóg að gert, því að stöðugt
vantar meira vinnuafl. Hefir nú-
verandi stjórn sett sér það mark
mið að 1 milljón innflytjenda
komi árlega. Ekki vantar viljann
í Evrópu til að flytjast þangað,
því að Ástralía er land framtíð-
arinnar, þar sem auðvelt er að
vinna sig upp á skömmum tíma
og verða efnaður. Allt atvinnu-
líf er í útþennslu, iðnaður sívax-
andi, verið er að taka stórkost-
leg raforkuver í notkun . s. frv.
Það eina sem háir innflytjend-
um er húsnæðisleysi, en reynt
er að bæta úr því eftir föngum.
, Þ. Th.
—Mbl. 29. júní
Samvinnutryggingar endurtryggja
fyrir mjörg eríend tryggingarfélög
Tveir forustumenn sænska
samvinnutryggingafélagsins
sladdir hér á landi
Tveir af forustumönnum Folk-
sam, sænska samvinnutrygginga
félagsins, hafa dvalizt hér á
landi undanfarna daga. Hafa þeir
meðal annars gengið frá samn-
ingum um það, að Samvinnu-
tryggingartaki allmiklar endur-
tryggingar fyrir Folksam. Eru
þetta þeir forstjóri Folksam,
Seved Apel-Frænkel.
Samningar þeir, sem hinir
sænsku tryggingafræðingar hafa
gert hér, er merkur þáttur í
starfi endurtryggingadeildar
Samvinnutrygginga hér á landi
Hefur deild þessi áður tekið að
sér endurtryggingar fyrir félög,
í Englandi, Kanada, Ástralíu og
Israel. Með því að íslenzkt trygg
ingafélag tekur að sér slíkar end
urtryggingar fyrir erlend félög,
munu er tímar líða skapast af
því gjaldeyristekjur, þar sem
tryggingariðgjöldin eru að sjálf
sögðu greidd í erlendum gjald-
eyri.
Samvinnutrygginafélög eru til
um allan heim, og reka þau sam-
eiginlega endurtryggingaskrif-
stofu í Marichester, Cooperativa
Reinsuranci Burcan sem leitast
við að skipuleggja endurtrygg-
ingar félaganna og dreifa þann-
ig áhættu þeirra. Hafa íslenzku
Samvinnutryggingarnar fengið
allmikið af endurtryggingum fyr
ir atbeina þesarar skrifstofu.
Auk þess hafa Samvinnutrygg
ingar haft mjög nána samvinnu
við hið sænska félag, Folksam.
og hefur Frænkel til dæmis kom
ið hingað til lands fjórum sinn-
um í sambandi við það samstarf,
en þetta er fyrsta heimsókn
Apelquists. Frænkel kom fyrst
til að aðstoða við stofnun Sam-
vinnutrygginga fyrir fimm ár-
um síðan.
„Folksam er algerlega óháð
félag og ákveður sjálft iðgjalda-
taxta sína,“ segir forstjóri þess,
Seved Apelquist, en hann er
einnig formaður stjórnar félags-
ins. „Við teljum það vera til
mikils gagns, að frjáls sam-
keppni ríki milli tryggingafé-
laga. Ef menn vilja komast hjá
því, að ríkið taki í sínar hendur
alla tryggingastarfsemi, þá verð-
ur að sjá til þess, að trygginga-
félögin haldi uppi samkeppni, en
myndi ekki hring til þess að
halda iðgjöldum óþarflega há-
um“
Bengt Frænkel, sem er fram-
kvæmdastjóri endurtrygginga-
deildar Folsksam og stjórnar-
brúna- og sjó tryggingadeildum
félagsins, segir, að möguleikarn-
ir á góðum endurtryggingum
eins og öll önnur tryggingafélög.
Fullnægjandi endurtryggingar
hafa sérstaklega mikla þýðingu
fyrir íslenzk tryggingafélög, þar
sem svo er háttað, að á íslandi
er margt, sem tryggja þar og
tryggingarupphæðir mjög háar.
—Alþbl. 20. júní
Dóttir útgefandans: — Ég ætla
aðeins að láta þig vita, að faðir
minn er auðugur maður. Hann
á dagblað.
Drengurinn: — Það er nú ekki
mikið. Dagblaðið kostar ekki
nema 75 aura.
eigi, munið þér eigi fó staðist"
Texti: Jes. 7, 9 b.
Benedikl Ingimundur Johnson
Dónarminning
„Æska, ég hef ást á þér
Fyr elli kné skal beygja
Fegwð lífs þó miklist mér
Meira er hitt, áð deyja“.
S. Th.
Benedikt Ingimundur John-
son var fæddur 30. nóv. 1919 í
Morden, Man., sonur þeirra val-
inkunnu hjóna Jóns B. Johnson,
sveitarráðsmanns og konu hans
Jónu (Kristjánsson) Johnson.
Hann var el?ta barn þeirra
hjóna.
Hér í þessari íslenzku sveit
liggja æskuspor hans, umvafin
ást og umhyggju foreldra sinna
og systra og hér naut hann
skólamentunar.
Tuttugu og fjögra ára, eða
1943, innritaðist hann í Flugher
Canada, og var hann um tíma
í Ontario og svo í Vancouver*
B.C. við heræfingar.
Árið 1945 kvæntist hann Miss
Sally . Kochan frá Ridgedale,
Sask., hinni ágætustu konu. Þau
settust að í Haney, B.C., þar sem
frændfólk hans og vinir að
austan höfðu sest að. Þau komu
sér upp snotru heimili á 8th Ave.
í Haney og undu þar vel hag
sínum.
Efalaust hefði hann kosið að
vera hér austur frá, nær frænd-
um og öðrum ástvinum, en
vegna þess að hann hafði snert
af andþyngslum (asthma) þá
átti betur við hann að vera í
hlýrra loftslagi.
Benny sálugi var góður sonur,
tryggur vinur og vildi öllum
gott gjöra. Hann hafði góða söng-
rödd og hafði mikla unun af
góðum söng.
Þau hjón eignuðust einn son,
fæddan 27. sept. 1949, John
Byron að nafni.
Nú skein hamingjusólin og
lífið brosti við hinum unga
manni. ^lann átti góða konu,
inndælan lítinn son, foreldra og
systur, og fjölda af frændfólki
og góðum vinum, sem hann
unni enn. Það átti ekki fyrir
honum að liggja að njóta gæða
þessa heims lengi, því án nokk-
urs fyrirvara féll hann frá
snögglega 29. apríl síðastliðinn.
Dauðameinið var hjartabilun. —
Hann var jarðsunginn af Rev. H.
Allen í Saywrights Chapel,
Money 4. maí 1951, að fjölda
viðstöddum.
Auk foreldra hans lifa hann
tvær systur: Mrs. Marzelia
O’Keefe, Gimli, Man. og Mrs.
Ólöf Kunzelman, Morden, Man.
I síðasta sinn, sem hann heim-
sótti þessa bygð, þá nýlega gift-
úr, hafði hann orð á því við mig,
hvað hann hugsaði oft til jól-
anna hér heima og söngvanna,
sem hefðu verið sungnir í kring
um jólatréð, og sagðist vona, að
hann gæti einhverntíma verið
hér með okkur á jólunum og
sungið íslenzku jólasöngvana,
sérstaklega þótti honum vænt
um þennan, sem byrjar svona,
og sem við ævinlega syngjum
á hverjum jólum:
„Heyrið þér ei klukkur kalla.
komið þér.
Menn og konur málmar gjalla,
mætið hér“.
Kallið kom og klukkurnar
kölluðu hann heim.
Við kveðjum hann með sökn-
uði og biðjum Guð að blessa
minningu hyis.
Louise T. Gislason
„Ef þér trúið
Prédikun um þjóðernis-
mál íslendinga, eftir sr.
Jakob Jónsson, flutt 17.
júní s.l.
„l^F ÞER TRÚIÐ EIGI, munuð
“ þér eigi fá staðist,“ sagði
spámaðurinn Jesaja, er hann tal
aði til þjóðar sinnar á áttundu
öld fyrir Krists burð. Þá voru
dimmir dagar í Júðaríki. Sýr-
landskonungur og ísraelskon-
ungur sátu um Jerúsalem og rík
ið var í alvarlegri hættu. En
spámaðurinn taldi kjark í þjóð-
ina. „Óttast þú eigi og lát eigi
hugfallast fyrir þessum tveimur
rjúkandi brandabrotum.“ Og
hann sagði, að Guð mundi gefa
þjóðinni tákn. „Sjá, yngismær-
verður þunguð og fæðir son og
lætur hann heita Immanuel“, en
það þýðir „Guð er með oss.“ það
er þessi trú á, að Guð væri með
þeim, sem veita skyldi löndum
hans ^tyrk og mátt, svo að þeir
fengju staðist.
„Ef þér trúið eigi, munuð þér
eigi fá staðist,“ sagði spámaður-
inn. í þessum fáu orðum felst í
raun og veru meginmál þess
boðskapar, sem spámennirnir
höfðu að flytja. Það var sann-
færing þeirra, að Guð hefði val-
ið þjóðinni sérstakt verkefni í
sögu veraldarinnar, og svo fram-
arlega sem hún reyndist Guði
trú, mundi hann styrkja hana,
til þess að þola hvaða raunir og
erfiðleika sem vera skyldi, og
standast hverja rauh. Og ég
hygg, að enginn geti lesið sögu
þessarar austrænu smáþjóðar án
þess að sannfærast um, að þrátt
fyrir ósigra, land flótta og her-
leiðingu var það trú hennar að
þakka, að lífsmáttur hennar
þvarr ekki, heldur auðnaðist
henni að inna af hendi merkasta
hlutverkið, sem nokkurri þjóð
hefir verið á hendur falið.
En biblían sannar þetta einn-
ig með neikvæðum dæmum. Þau
tímabil komu fyrir í sögu þjóð-
arinnar, að hún gleymdi Guði
sínum og boðum hans, að sið-
ferðið spilltist og menningin
rotnaði, trúin dvínaði og dauð-
inn náði tökum á sálum mann-
anna. Og þegar svo var komið,
var sem grafið væri undan
sjálfum lífsmeiðnum j>g fallið
var skammt framundan. Sú
þjóð, sem ekki trúði, hún fékk
ekki staðist, — ekki fyrr en trú-
in kom að nýju og kveikti nýj-
ar vonir og fyrirheit. Og þessi
marghrjáða þjóð eignaðist von-
ir, sem vísa oss veginn enn í dag,
eins og kyndlar sem lýsa á
dimmri nótt.
í dag er þjóðhátíðardagur vor
íslendinga — hinn 17. júní, —
fæðingardagur þess manns, sem
öðrum fremur reyndist spámað-
ur hins íslenzka þjóðernis. Á
þeim tímum, er öll heilbrigð
skynsemi mælti gegn því, að hin
íslenzka þjóð gæti öðlast frelsi
sitt, og varðveitt menningu sína,
Sa hann spámannlegar sýnir og
dreymdi drauma, sem virtust
vera fjarri öllum veruleika. En
draumarnir umsköpuðu veru-
leikann, vonirnar urðu að stað-
reyndum, trúin lét sér ekki til
skammar verða. Og Guð gaf oss
frelsið, án þess að sverði væri
brugðið, og sættirnar urðu með
þeim hætti að bæði vér sjálfir
og frændþjóðin handan við haf-
ið höfðu fullar sæmdir af, og vér
getum nú hugsað til hinnar dön-
sku þjóðar með fullri vinsemd
og bróðurþeli. Þeir, sem nú
kunna að vilja vekja upp óvild
eða andúð til Dana, líkjast þeim,
gem forðum lágu á kirkjugörð-
um um nætur og reyndu að vek-
ja þá upp, er komnir voru undir
græna torfu. Allur rígur ætti
að gleymast, og ég hefi þá trú.
að senn muni takast að ráða
fram úr þeim vandamálum, sem
gftir er að gera út um. Það
jnætti því svo virðast, að vér
gætum bæði sofið og vakað ró-
legir, með tilliti til hins íslenzka
þjóðernis. Eða er því ef til vill
svo háttað, þegar allt kemur til
alls, að enn sé þjóðerni vort i
hættu?
Vér lifum á mikilli byltinga
og breytinga öld. Ef þér eigið
x fórum yðar gamla landafræði,
sem ég og mínir jafnaldrar lærð
um í barnaskólanum, skuluð þér
einhvern tíma gera yður það til
fróðleiks að bera landaskipun-
ina þá saman við það, sem nú á
sér stað. Þá sjáum vér, að þjóð-
ir, senr fyrir nokkrum áratugum
voru taldar stórveldi, eru nú
sundurtættar, og ríki, sem þá
voru sjálfstæð, hafa nú orðið.
leppríki stórvelda í nágrenni, og
landsmenn ekki einu sinni frjál-
sir ferða sinna í fiugsun, trú og
tali. Það gæti því hæglega far-
ið svo, ef stríðsmyllan fer aftur
í gang, að vér íslendingar kæm-
ust milli kvarnarsteinanna og
yrðum malaðir mélinu smærra.
Geymir ekki mannkynssagan
nöfn margra horfinna þjóða, sem
eitt sinn gumuðu af mikilli
menningu, en létu síðan eftir sig
brotin listaverk, grafin í sand-
inn eða grónar rústir? Eigum vér
í rauninni nokkuð meiri kröfur
til lífsins en þær? Getum vér
gengið fram fyrir almættið og
sagt: Vér erum meira virði en
allar hinar?
Eg get ekki að því gert, að slík
ar spurningar hafa leitað á hug
minn undanfarin misseri, með-
an ófriðarskýin hafa verið að
hnyklast saman, og blikan við
hafsbrún verður svartari og
svartari. Og aftur og aftur .spyr
ég sjálfan mig: Er hlutverki
hinnar íslenzku þjóðar að verða
lokið á þessarri öld, — eða ætl-
"ast forsjónin til þess, að þessi
þjóð, sem lifði hungur og felli,
elda og ísa, haldi áfram að lifa
og vinna sitt verk, þrátt fyrir
allt, sem yfir heiminn gengur?
Þegar vér reynum að gera oss
grein fyrir slíkum vandamálum
sem þessum, verður oss kristn-
um mönnum fyrst fyrir að leita
svarsins í þeirri opinberun um
vilja guðs, sem vér eigum í orði
hans. Hvernig lítur allt þetta út
við ljós hinnar kristnu trúar?
Ekki höfum vér fengið neina
opinberun um sérstakt hlutverk
í sögu mannkynsins. Þó hefir
hver þjóð að sjálfsögðu sitt verk
að vinna og sína köllun, eins og
hver einstaklingur. En það eina,
sem vér vitum, er það, að vor
þjóð, eins og allar þær þjóðir,'
sem fagnaðarerindi Krists hefir
náð til, hefir með því fengið köll
un til þess að ryðja guðsríki veg.
En er ekki guðríkið hið eina al-
þjóðlega ríki, þar sem ekki er
Gyðingur né grískur, ekki Eng-
lendingur né Þjóðverji, ekki
Rússi né Bandaríkjamaður, —
ekki Islendingur né neitt annað.
Hefir ekki Kristur kallað menn
sína til þess að fara út um allan
heiminn og gera allar þjóðir að
lærisveinum. Og frammi fyrir
honum er það aldrei neitt hrós-
unarefni að tilheyra neinni sér-
stakri þjóð. Um leið og einhver
þjóð er farin að telja sig meira
virði í guðs augliti en aðrar þjóð
ir, er hún komin undir þann
dóm, sem Kristur felldi yfir
sinni eigin þjóð, er hann grét
yfir Jerúsalem. Slíkt er and-
styggilegasta tegund þjóðremb-
ingsins, — að maður ekki kalli
það syndsamlegan ofmetnað
þess skurðgoðadýrkanda, sem
setur sjálfan sig á goðastallinn
og krýpur fyrir sinni eigin
mynd.
Þrátt fyrir þetta sýnir bæði
predikun Jesú og líf, hvers hann
mat þjóð sína og hennar helgu
erfðir. Hann trúði á köllun henn
ar, og hvatti hana til að rækja
þá köllun, og innreið hans inn
í hina fornhelgu höfuðborg land-
sins sýndi það, að hann var eng-
inn þjóðleysingi. Og það er með
ábærilegum sársauka, sem hann
hugsar til þess, að þjóðin kunni
að bregðast því hlutverki, sem
einmitt hún hafði verið kölluð
til að vinna. Að þesu leyti sem í
svo mörgu öðru, var hann arf-
taki spámannanna fornu, um leið
og hann var uppfylling þeirra
dýrðlegustu fyrirheita og vona.
Hví skyldum vér þá ekki vilja
feta í fótspor hans að þessu leyti
og elska þjóð vora og land, varð-
veita sönn menningarverðmæti
hennar frá glötun og tortím-
ingu, — og loks leggja fram
krafta vora, til þess að hún megi
lifa sinni helgu köllun sem krist-
in þjóð? Og ef ég má leyfa mér
á predikunarstóli að benda á
dæmi úr lífi heiðinna forfeðra til
fyrirmyndar, vildi ég mega
minna á það, að eitt sinn voru
til á Islandi menn, sem spurðu
ekki, hve lengi þeim yrði auðið
lifa, heldur höfðu hug til að
falla ekki fyrr en þeir dóu. Einn
• ig samkvæmt kristinni lífsskoð-
un og trú gildir hið sama. Þú
veizt aldrei, hve lengi þér verð-
ur lífs auðið í þessum heimi, en
það hvílir á þér sú skylda að
vinna verk þinnar köllunar,
hvort sem ævin er löng eða
stutt. Og þú vilt“*Vinna það sem
Framhafa a bls. 8
EATON'S
VALUE-FULL
FALL and WINTER
CATALOGUE
k
Splunkunrý
töfrandi verðskró
á leið til
yðar!
o'T. EATON C°.„.
WINNIPEQ CANADA
USE EATON'S MAIl 0RDER 0FFICE SERVICÍ
m
jrt there is one in'or near your town. You receive prompt, rourteous
^atfention^whether you place your order in person or by telephone."