Lögberg - 30.08.1951, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 30 ÁGÚST, 1951
5
WVWW'VVVWVWVVVVVWVVVWWW
AHUGA/HÁL
LVENNA
Ritstjóri: INGIBJÖRG JÓNSSON
Á FÖRUM TIL PARÍSAR
Lesendur Lögbergs munu kann-
ast vel við þá stúlku, sem hér
um ræðir; myndir af henni og
umsagnir um hana hafa svo að
segja birst árlega í blaðinu í
fjölda mörg ár. Ástæðan er sú,
að hún hefir borið af á sviði
píanóleiklistar. Hún b y r j a ð i
námsferil sinn hjá píanósnill-
ingnum kunna, Miss Snjólaugu
Sigurdson, þegar hún var sjö
ára að aldri, og stundaði námið
hjá henni í tíu ár, eða þangað til
Miss Sigurdson fór til New
York.‘ Síðan hefir Miss Eva
Claire verið kennari hennar. Á
hverju ári hefir Thora verið efst
1 bekk og hlotið ýms námsverð-
laun — I.O.D.E. Scholarship,
Jón Sigurdson I.O.D.E. Scholar-
ship, Wednesday Morning Musi-
cale Scholarship, Effie Dafoe
Memorial Scholarship, Sellars
Scholarship og fleiri viðurkenn-
ingar fyrir afburða hæfileika í
píanóleik. Nú síðast þegar hún
lauk prófi sem Licenliale in
Music við Manitoba háskóla
hlaut hún gull-medalíu háskól-
ans.
Engin þessara námsverðlauna
eru það há að þau veiti veruleg-
an styrk til framhaldsnáms, en
þau eru viðurkenning fyrir á-
gæta hæfileika og ástundun við
námið. Sennilega kemur sú tíð,
að stjórnarvöld okkar unga
lands telji það nauðsynlegt og
sjálfsagt að styrkja efnilegt lista-
og námsfólk til framhaldsnáms,
eins og gert er í mörgum hinum
eldri löndum.
Jafnframt píanóleik sínum
hefir Thora Ásgeirson stundað
hið venjulega skólanám og hefir
lokið prófi í þriðja bekk Arts-
deildar háskólans. Hún lagði
sérstaka stund á að læra frönsku,
„því að lengi hafði mig dreymt
um að einhvern tíma myndi ég
fara til Parísar“ segir hún. — í
því skyni að fullkomna sig í
málinu, gekk hún í félagið
L'Alliance Francaise' en það er
félag, sem kynnir franska menn-
ingu. Miðstöð þess er í París, en
deildir þess eru starfandi í flest-
um stórborgum heimsins. Thora
hefir sótt fundi félagsins í þrjú
ár og hún er nú orðin vel að sér
í franskri tungu: „Ég hafði
mikla ánægju af því að læra
nýtt tungumál; það opnaði
mér innsýn í nýjan heim“, segir
hún.
Og nú er Thora Ásgeirson á
förum til Frakklands og hún fer
þangað upp á sínar eigin spýtur.
„Ég mun reyna að fá vinnu við
kennslu í music eða við píanó-
undirleik. Ef ég fæ það ekki, þá
við að kenna ensku eða hvaða
starf sem mér býðst“, segir hún
vonglöð og brosandi; „en aðal
takmarkið er að halda áfram við
námið og ég mun sennilega gera
það við The Nalional Conserva-
tory of Music í París“. — Ég
virði fyrir mér þessa fallegu
ljóshærðu stúlku. Kjarkur og
brennandi áhugi endurspeglast í
andliti hennar. Hún hefir þegar
sýnt að hún er dugleg; jafn-
framt námi sínu hér hefir hún,
kent music í fjölda mörg ár. Og
ég efast ekki um að hún muni
ryðja sér glæsilega braut.
„Því valdir þú París?“ spyr
ég-
„París hefir verið í margar
aldir miðstöð lista í Evrópu.
Þegar ég las ævisögur hinna
miklu tónskálda, og sá hve það
var þeim mikils virði að komast
til Parísar, varpaði það ljóma
yfir þessa fornu borg í huga
mér. Annað var það að mig
langaði til að kynnast gagn-
ólíku umhverfi frá því sem hér
er, og mig hefir lengi langað
til að fara til Evrópu. Hvort sem
landic Canadian Club Scholar-
ship-nefndarinnar, til heiðurs
þessum fyrverandi nemanda sín-
um, og kveldið eftir, 11. sept.,
verður haldið kveðjusamsæti
fyrir hana í Sambandskirkjunni
á Banning Street. Þeir, sem
óska eftir að vera með í þessu
kveðjumóti eru vinsamlega
beðnir að gefa sig fram sem,
fyrst við Mrs. S. Jakobsson 800
Banning St. Phone 28 861 eða
Miss G. Sigurdson 626 Agnes St.
Phone 953 668.
Sjálfsagt verður fjölment á
báðum þessum stöðum, því að
margir munu vilja óska Thoru
Ásgeirson fararheilla og góðs
gengis. — Kvennasíða Lögbergs
þakkar henni fyrir þann heiður
sem hún hefir þegar varpað á
íslenzka mannfélagið með list
sinni og framkomu og árnar
henni blessunar í framtíðinni. —
Foreldrar Thoru eru Mr. og Mrs.
Jón Ásgeirson hér í borg.
Barnalærdómur bak við jérn-
tjald kommúnismans
GREIN þessi biriist fyrir
skömmu í „Arbeiderbladei".
aðalmálgagni norska Alþýðu
flokksins. Hún gefur glögga
mynd af áróðri þeim, sem
rekinn er sem barnalærdóm-
ur á bak við járnijaldið.
Hér er stuttur útdráttur úr
leiðara rúmenska b 1 a ð s i n s
„Scanteia“ á „Barnadeginum“
þar í landi. Blaðið „Scanteia“ er
aðalmálgagn kommúnista í
Búkarest, höfuðborg Rúmeníu.
„I dag heldur hið vinnandi
fólk um allan héim hinn alþjóð-
lega barnadag hátíðlegan, dagur,
sem er vígður baráttunni fyrir
bættum kjörum barnanna í auð-
valdslöndunum, baráttudagur
mikils og góðs málefnis: að
Thora Asgeirson
það er rétt eða rangt, hefi ég
fengið það á hugann að þar sé
hugsunarhátturinn nokkuð öðru
vísi en í þessari álfu — efnis-
hyggjan ekki á eins háu stigi og
samkeppnin ekki eins taumlaus.
En hvað sem því líður, trúi ég,
að París sé enn miðstöð lista og
að þangað sé enn mikið að sækja
fyrir þann, sem langar til að afla
sér framhaldsnáms á sviði lista“.
„Ætlar þú að heimsækja Is-
land?“
„Mig langar mikið til þess, þar
a ég mörg náin skyldmenni í
báðar ættir, og mig langar til
að sjá land forfeðra minna, sem
ég hefi heyrt svo mikið um. En
það fer eftir því hvernig mér
gengur og hvað ég verð lengi í
Frakklandi. Ég ætla að gamni
mínu að reyna að komast í sam-
band við íslenzkt námsfólk í
París gegnum skrifstofu ís-
lenzka konsúlsins þar“.
„Þekkir þú nokkurn í París?“
„Já, ég er svo lánsöm að
þekkja þar ung hjón, sem ætla
að taka á móti mér og leiðbeina
mér. Hann er námsmaður frá
Winnipeg, sem hlaut verðlaun
til framhaldsnáms við Sorbonne
háskólann. Þar giftist hann
franskri stúlku, læknisnema, og
þau hjónin búa nú í París“.
„Hvenær leggur þú af stað?“
„Ég fer áleiðis til New York
13. september; fyrverandi kenn-
ari minn, Miss Snjólaug Sigurd-
son hefir boðið mér að dvelja
hjá sér í nokkra daga og skoða
mig um í New York borg. Síðan
mun ég sigla til Frakklands með
f r a n s k a millilandaskipinu
Liberté, 25. september".
Og nú sækir Thora mynda-
bæklingana af skipinu, París og
Frakklandi og við erum þegar
komnar á ferðalagið í huganum
„Allir hafa verið mér frábær-
lega vinveittir“, segir Thora.
„Til dæmis ætlar franski kon
súllinn hér í borginni að senda
bréf með mér til skipstjórans á
Liberté, en hann þekkir hann
persónulega".
Ég furða mig ekki á því þótt
Thora afli sér margra vina, því
hún hefir aðlaðandi persónu-
leika, er vingjarnleg og látlaus í
viðmóti og framúrskarandi
hjálpsöm. Lesendum Lögbergs
er hún ekki aðeins kunn vegna
glæsilegs námsferils heldur og
vegna þess hve óspart hún hefir
miðlað íslenzku félagslífi af list
sinni. Þær eru orðnar margar
samkomurnar, sem Thora Ás-
geirson hefir styrkt með því að
æfa söng fyrir þær eða með því
að koma þar fram og leika á
píanóið, og oftast án endurgjalds.
Og hvenær sem hún hefir kom-
ið fram, hefir hún sett lista- og
glæsimenskubrag á samkvæmið.
---------------☆----
Píanósnillingurinn, Miss Snjó-
laug Sigurdson efnir til hljóm-
leika í Fyrstu lútersku kirkju 10.
september undir umsjón Ice-
Vönduð ensk þýðing Hrafns
sögu Sveinbjarnarsonar
Eftir prófessor RICHARD BECK
The Saga of Hrafn Sveinbjarnarson. The Life of an Icelandic
Physician of the Thirteenth Ientury. Translated with an
Introduction and Notes by Anne Tjomsland, M.D. (Islandica,
Vol. 35, edited by Kristján Karlsson). Corhell University Press,
Ithaca, New York, 1951.
HRAFS SAGA SVEINBJARN-
ARSONAR er bæði vel rituð og
m e r k il e g menningarsöguleg
heimild; einkum hafa þeir kafl-
ar hennar, sem fjalla um lækn-
ingar Hrafns, vakið athygli er-
lendra fræðimanna, verið snúið
á útlend tungumál og teknir til
ítarlegrar athugunar. Þó njóta
þeir kaflar sín eigi til fullnustu,
nema þeir séu lesnir í ljósi sögu-
heildarinnar og með samtíðar-
atburði í baksýn. Þessi enska
heildarþýðing Hrafs sögu er því
hin þarfasta, og mun eigi aðeins
kærkomin sérfræðingum í nor-
rænum fræðum, heldur og öðr-
um þeim, sem áhuga hafa fyrir
þeim efnum almennt; göfug-
mennska Hrafns vekur aðdáun
lesenda, jafnframt sem örlaga-
og atburðarík saga hans tekur
hug þeirra föstum tökum.
Með tilliti til læknisfræðilegu
lýsinganna í sögunni, var það
einnig ágætlega ráðið, að Anne
Tjomsland læknir hefir annast
þýðinguna. Fylgir hún henni úr
hlaði með næsta ítarlegri og
einkar greinagóðri inngangsrit-
gerð. Er þar lýst bókmennta- og
sögulegu gildi sögunnar, rakið í
megindráttum efni hennar, sagt
frá tilgátum fræðimanna um rit-
un hennar og höfund, og getið
handrita hennar. Þá er sérstakur
kafli helgaður afkomendum
Hrafns og lækningastarfsemi
þeirra, er sýnir það glöggt,
hversu læknislistin hélst lengi í
ættinni. Lokakafli inngangsins
ræðir síðan um lækningar nor-
rænna manna að fornu, með til-
vitnunum til íslenzkra og er-
lendra rita.
Útgáfa Hrafns sögu í Siurl-
unga sögu II (1878) hefir verið
lögð til grundvallar þýðingunni.
Er hún mjög vandvirknislega af
hendi leyst, þræðir trúlega frum
ritið, en er laus við tyrfni í mál-
fari og um allt hin læsilegasta.
Söguköflunum hafa verið settar
fyrirsagnir, er glöggva lesandan-
um yfirsýn. Efni lausavísnanna
hefir verið snúið í óbundið mál,
og hefir sú aðferð að minnsta
kosti það til sín ágætis, að vís-
urnar skiljast hinum erlenda
lesanda, en þær eru samgrónar
meginefni sögunnar og varpa
birtu á það með mörgum hætti.
Skýringar þýðanda eru gagn-
orðar og ná vel tilgangi sínum;
þó hefði mér sýnst ástæða til
(á bls. 36) að vitna neðanmáls
til rits Halldórs Hermannssonar:
S æ m u n d Sigfússon and the
Oddaverjar (Islandica, Vol. 22,
1932).
Góður bókarauki er að kaflan-
um úr Guðmundar sögu biskups
Arasonar, um utanför þeirra
biskups og Hrafns Sveinbjarnar-
sonar, sem prentaður er í eftir-
mála, í enskri þýðingu dr. Guð-
brands Vigfússonar, ásamt mjög
athyglisverðri umsögn e n s k s
skipstjóra. Framan við þýðing-
una er heilsíðu teikning af
Hrafnseyri eftir Guðmund Ein-
arsson frá Miðdal; einnig er í
bókinni landabréf af Vestfjörð-
um, og loks skrá yfir manna- og
staðanöfn.
Mjög hittir það vel í mark, að
Hrafns saga er í ensku þýðing-
unni kölluð „Ævisaga íslenzks
læknis á 13. öld“. Því að eins og
réttilega hefir sagt verið á öðr-
um stað, ber hann hæst allra
norrænna lækna í fornum sið.
Því til áréttingar má minna á
það, að Anne Tjomsland bendir
á það í inngangsritgerð sinni
(bls. XII), að Hrafn og danski
læknirinn Henrik Harpestreng
séu einu læknar af Norðurlönd-
um frá miðöldum, sem taldir
eru í þýzku grundvallarriti um
fremstu lækna allra alda og
þjóða. En í ritinu Læknar á ís-
landi (Sögurit XXI, Reykjavík,
1944) fær Hrafn þennan fagra
vitnisburð:
„Hann var hið mesta göfug-
menni og tók læknisstarfið þeim
tökum, er vera mega til fyrir-
myndar læknum á öllum tímum
Saga Hrafns er ekki aðeins
skemmtileg heimild um lækn-
ingar hans og lækniskunnáttu,
heldur og fagurt vitni þess, hve
líknarskylda læknisins og á-
byrgðartilfinning var honum rík
í brjósti“.
Þetta sannar saga hans ótvi
rætt, en slíkum manni er erlend-
um sem íslenzkum lesendum
hollt að kynnast.
vernda líf barna allra landa ver-
aldar.
Nútíma mannætur — hinir
amerísku og ensku heimsveldis-
sinnar — ala með sér leynilegar
og glæpsamlegar áætlanir um að
hleypa af stað nýrri heimsstyrj-
öld. Þeir glæpir, sem villidýr
þessi hafa framið gagnvart hinni
hraustu og stríðandi þjóð,
Kóreu, eru ægilegri en hægt er
að gera sér grein fyrir. í Pachon-
héraði tóku amerískir morðingj-
ar og leppar þeirra úr liði svik-
arans Syngman-Rhee, sex kór-
önsk börn til fanga vegna þess
eins að þau sungu söng um Kim
II Sung, hinn elskaða foringja
kóreönsku þjóðarinnar. Þeir
drápu börnin, en áður en þeir
gerðu það, skáru þeir af þeim
varirnar og slitu úr þeim tung-
urnar með töngum. Höfuð barn-
anna voru brotin með byssu-
skeptum eða notuð sem skot-
mörk fyrir drukkna ameríska
liðsforingja. Vanfærar k o n u r
voru píndar til dauða á hinn
hryllilegasta hátt, s m á b ö r n
brennd lifandi að mæðrum
þeirra ásjáandi. Þessi skefja-
lausa gríínmd fyllir hjörtu allra
mæðra, já og allra heiðarlegra
manna og kvenna, heilögu hatri
gegn hinum trylltu, heimsvalda
gráðugu, amerísku villidýrum,
sem eiga enga ósk heitari en þá.
að láta bál það, sem þeir hafa
kveikt í Kóreu breiðast út um
allan heim. Fyrir alla heiðar-
lega menn, og alla þá, sem elska
börn, er hinn alþjóðlegi „Barna-
dagur“ kröftug áskorun um að
hefja baráttu gegn slíkum og
þvílíkum barbörum, sem fremja
önnur eins glæpaverk.
Hinir amerísku og ensku
heimsvaldasinnar, sem finna að
endalok þeirra eru að nálgast,
hata allt það, sem heyrir lífinu
og framtíðinni til. í hinni „sið-
menntu“ Ameríku er líf barn-
anna sannkallað víti. Frá þvi að
þau eru 6—7 ára verða þau að
vinna í 12—13 tíma daglega við
hinar svívirðilegustu aðstæður.
Sex milljónir barna hafa engin
skilyrði til þess að njóta neinnr-
ar menntunar eða gánga í skóla.
í auðvaldslöndunum — eink-
um Bandaríkjunum — eru bæk-
ur, útvarp og kvikmyndir aðeins
notaðar til þess að blekkja börn
og æskulýð til þess að kenna
honum að hata aðrar þjóðir, ala
upp sérhagsmunakenndina og
vekja hjá honum aðdáun á
glæpamönnum, og til þess að
fylgja hinu blóðuga fordæmi
amerísku böðlanna í Kóreu.
í nýlendunum þræla nakin og
soltin börn, fyrir ekrueigend,
urna, sjúk og máttvana, og börn
in í Júgóslavíu lifa ekki síður
lífi sínu í þjáningum og eymd
undir sífelldum svipuhöggum
Júdasar-Títós. Morðingjasveit
Títós undirbýr nú aðgerðir til að
selja nýjan flokk barna grískra,
föðurlandsvina 1 hendur grískra
fasista.
Verkalýðsstéttin — undir for-
ustu kommúnistaflokksins — rit
höfunda lækna, vísindamanna
og uppeldisfræðinga, rís upp til
baráttu til verndar lífi barnanna
í auðvaldslöndunum. í nafni
hins alþjóðlega barnadags hafa
verið haldnir margir fundir og
samkomur með mikilli þátttöku
alþýðunnar í auðvaldslöndun-
um. Markmiðið er að krefjast
betra lífs börnunum til handa“.
Svo mörg eru þau orðin í
kommúnistablaðinu „Scanteia" í
Búkarest. Þetta er fræðslan, sem
þeir veita austan við járntjald
um lýðræðislöndin.
—Alþbl. 25. júlí
ísland þótttakandi ■ alþjóðlegri
listamannastefnu
íslenzk nefnd skipuð til að velja
íslenzku þátttakendurna á
stefnuna
ísland er meðal þeirra landa,
sem valin hafa verið til þátt-
töku í alþjóðlegu listamanna
stefnunni 1952, sem haldin
er á vegum stofnunarinnar
International Education, en
Rockefeller-stofnunin o g
Fordstofnunin veita sameig-
inlega fé til hennar. Banda-
ríska sendiráðið í Reykjavík
hefir tilkynnt þetta.
Gert er ráð fyrir, að lista-
mannastefnan standi í þrjá
mánuði 1 Bandaríkjunum á fyrri
helmingi ársins 1952. Á henni
eiga að koma fram tuttugu og
fjórir ungir listamenn frá eftir-
töldum löndum:
Frá Evrópu: Þýzkaland, Dan-
mörk, Frakkland, ítalía, Grikk-
land og ísland.
Frá Suður-Ameríku: Brasilía,
Argentína, Peru, Uruguay, Ecua,
dor og Haiti.
Mikill rekneta-afli á Breiða-
firði í fyrrinótt
Síldin hefir grynnkað á sér,
iveir hæstu bátarnir fengu
200 lunnur, aðrir góða veiði
Frá fréttaritara Tímans
í Grundarfirði
Ágæt síldveiði í reknet var
á Breiðafirði í fyrinótt.
Munu tíu bátar frá útgerðar-
bæjum við Breiðafjörð, Pat-
reksfirði og Akranesi hafa
látið reka þar í fyrrinótt og
fengu þeir 120—200 tunnur.
Hæslu bátarnir.
Aflahæstir voru Farsæll frá
Grafarnesi og Skálaberg frá
Patreksfirði, sem voru með 200
tunnur hvor. Hipir bátarnir
veiddu einnig ágætlega yfirleitt,
fengu 3—4 tunnur í net.
Síldin er nú gengin inn í
Breiðafjörð, alla leið á Sanda-
brúnir móts við Sand.
Hefir íengið 1000 tunnur.
Vélbáturinn Farsæll frá Graf-
arnesi er nú búinn að afla eitt
þúsund tunnur síldar frá því
hann hóf reknetaveiðarnar fyrir
hálfum öðrum mánuði.
Hefst ekki undan
að frysta.
Síldin hefir verið fryst að
verulegu leyti, en þegar svo mik
ið berst að af reknetasíld, hefsT
ekki undan. Söltun hefir ekki
enn verið leyfð, svo að nauðug-
ur er einn kostur, að láta síldina
í bræðslu.
—TÍMINN, 17. ágúst
Frá nálægari Austurlöndum:
Tyrkland, ísrael, Iran og Egypta
land.
Frá fjarlægari Austurlöndum:
Japan, Indland, Pakistan, Nýja-
Sjáland og Indónesía.
Frá Afríku: Nigeria, Liberia
og Suður-Afríka.
Styrkirnar fela í sér ferða-
kostnað til og frá Bandaríkjun-
um, 200 dollara á mánuði í þrjá
mánuði auk meiri ferðalaga um
Bandaríkin. Listgreinar stefn-
unnar verða þessar: Byggingar-
list, málaralist, höggmyndalist,
leiklist, bókmenntir og hljóm-
list og dans. Skilyrði fyrir þátt-
töku eru þessi:
1. Aldur þátttakenda bæði
kvenna og karla sé 25—35 ár.
2. Að þeir hafi góða þekkingu
á enskri tungu.
3. Að þeir séú af þjóðerni þess
lands, sem þeir mæta fyrir.
4. Að þeir ætli að starfa á-
fram í heimalandi sínu að lok-
inni listastefnunni og skuldbindi
sig til að skýra frá kynnum sín-
um af listastefnunni eftir heim-
komuna.
íslenzk nefnd.
Islenzk nefnd til að velja þrjá
fulltrúa frá íslandi á stefnuna,
sem stjórn stofnunarinnar velur
síðan einn af, hefir nú verið skip-
uð og eiga sæti í henni Vilhjálm-
ur S. Vilhjálmsson," Jón Þorleifs-
son og Páll ísólfsson. Nefndin
hefir samþykkt að umsóknir
þurfi að hafa borizt henni fyrir
31. ágúst. Skulu þær sendar
Upplýsingadeild Bandaríkjanna
að Laugaveg 24.
—TIMINN, 18. ágúst
Rovaízos Flower Shop
253 Notre Daine Ave.
WINNIPEG IVfANITOBA
Bns. Phone 27 989—Res Phone 36 151
Oor Speelaltles:
VVEDDING CORSAGF.P
COLONIAL BOUQUETS
FOTTEHAL DESTONS
Hln 1. ChrlsUe, Proprletres*
Formerly with Robinson & Co