Lögberg - 06.09.1951, Blaðsíða 6

»
6
NÓTT
OG
MORGUN
Eftir LYTTON LÁVARÐ
J. J. BlLDFELL,. þýddi
„Jú, tvö, en þau komu í heiminn á frum-
legan hátt, á þann hátt, sefai Owen vill að allir
komi, en sem er of eðlilegur til að vera mann-
félagsfyrirkomulagi vorra tíma velþóknanleg-
ur, og reglugjörð Owens var ekki búin til fyrir
þá. En meðal annara orða, annar þeirra hvarf
i París, — ég vænti að fundum okkar hafi ekki
borið þar saman?“
„Hvað hét hann?“
„Morton“.
„Morton! Svo! Hvað var fyrra nafn hans?“
„Philip“.
„Philip! Nei. En sinnti Beaufort lávarður
ekkert þessum drengjum? Ég held að ég hafi
heyrt einhversstaðar, að hann hafi látið sér
hugarhaldið um annan þeirra“.
„Hefurðu heyrt það? Mágur minn er einn
af þeim munnum, sem að heimurinn lætur svo
vel af. Nei, hann hefði gjarnan viljað verða
öðrum þeirra eða jafnvel báðum að liði, en
móðir þeirra hafnaði öllum boðum hans og
höfðaði mál á móti honum, að ég held. Sá eldri
af þessum launsonum lenti út í vandræðahátta-
lag, en sá yngri — ég veit ekki með neinni
vissu hvað um hann varð, en hann er líklega
hjá móðurfólki sínu. Þú sýnist bera umhyggju
fyrir eðlilegum börnum, minn kæri Vande-
mont“.
„Þú hefir máske heyrt, að fólk efast um að
ég sé rétt borinr»“.
„Ó, já! Ég skil þig nú. En ætlar þú að fara?
Ég var að vonast eftir að þú mundir snúa til
baka með mér..........“
„Það væri gaman, en ég hefi ákveðið stefnu-
mót, og ég er þegar orðinn of seinn. Góðan dag,
Lilburne lávarður“.
Sidney hjá einhverjum af móðurfrændum
sínum! Máske farið aftur til Mortonfólksins!
Hví hafði honum ekki dottið svo líkleg tilgáta
í hug fyrri. Hann hugsaði sér að fara þangað
undir eins, þá um kveldið til fólksins sem að
nann hafði tekið Sidney í burtu frá; það gæti,
ef að hann væri ekki þar, máske gefið honum
upplýsingar um hann.
Með þessa hugsun í huga flýtti hann sér til
H . . . . til þess að segja Símoni og Fanny, að
hann mundi verða í burtu að heiman í tvo eða
þrjá daga. Þegar að hann kom inn í þorpið
stansaði hann hjá legsteinasalanum, sem að
hann hafði keypt legsteininn á gröf móður sinn-
ar hjá. Meistari þeirrar þunglyndisiðju var við
vinnu sína. „Heyrðu þarna“, sagði Vandemont
og leit yfir verksvið legsteinameistarans; „er
legsteinninn sem að ég pantaði tilbúinn?“
„Herra, sökum þess, að þér var svo ant um
að verkinu væri flýtt, og af því að það mundi
taka langan tíma til að búa til nýjan legstein,
þá hefi ég hugsað mér að láta þig fá þennan,
sem er alveg tilbúinn, nema að letra á hann.
Hann átti að vera á gröf ungfrú Deborah
Primm, en systursonur hennar og erfingi kom
hér í gær og sagði, að eigur hennar næmu
minna en 5000£ og að lagleg viðargirðing í
kringum gröf hennar yrði að duga, ef að ég
gæti selt öðrum steininn. Hann er ljómandi
fallegur, herra minn, og lítur svo skemmtilega
út . . . .“
„Já, hann dugir, og þú lætur hann þar sem
að ég sagði þér“.
„Innan þriggja daga, herra“.
„Það er gott“, og hann reið áfram og taut-
aði fyrir munni sér: „Fanny, hin göfuga ósk
þín verður uppfyllt. En blómin — skyldu þau
eiga vel við þennan stein?“
Hann spretti af hesti sínum og gekk heim
að húsi Símonar. Hann sá Fanny hýreygða í
glugganum horfa á sig. Hún flýtti sér ofan til
að opna húsið, og hann fann til hljómfegurðar-
innar, sem í fótataki getur falist og sumarsins
sem að í vinarbrosi velkomenda falst!
„Kæra Fanny“, sagði Vandemont, sem komst
við út af fögnuði hennar af að sjá hann; „það
gleður mig að sjá þig. Ég færi þér ofurlitla gjöf
úr borginni. Þegar að ég var drengur, þá man
ég eftir að móðir mín hélt mikið upp á ein-
falda söngva og söng þá oft, sem margsinnis
koma í huga minn, þegar að ég sé þig og heyri.
Ég hélt, að þú mundir skilja þá og þykja gaman
að þeim eins og mér þótti — þó hamingjan
viti (bætti hann við með sjálfum sér) að ég beri
ekki mikið skyn á músik“. Og hann fékk henni
dálítið söngvakver með hinum dásamlegu
söngvum Burns, þar sem að hann setur á nótur
raddir náttúrunnar.
„Ó! Þú ert svo góður bróðir“, sagði Fanny *»
með tár í augum og kysti á bókina.
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 6. SEPTEMBER, 1951
Eftir að þau höfðu neytt íburðarlausrar
máltíðar, sagði Vandemont Símoni og Fanny
frá því, að hann ætlaði að fara í burtu í nokkra
daga. Símon hlýddi á það með þegjandi af-
skiptaleysi, sem að hann var fallinn í, nema við
sérstök tækifæri eða atburði; en Fanny sneri
sér undan og grét. >
„Það verður aðeins einn eða tvo daga,
Fanny“.
Klukkutími er stundum ærið langur tími“,
svaraði hún og hristi raunalega höfuðið.
„Komdu, ég hefi dálítinn tíma til að eyða,
og veðrið er milt. Þú hefir ekkert farið út í
dag — eigum við að fá okkur göngutúr?“
„Ó, já!“ sagði Símon, ræskti sig og sýndist
allt í einu vera orðinn glaðvakandi; „væri ekki
réttara fyrir þig að borga fyrir fæði þitt og
húsnæði áður en þú ferð?“
„Ó, afi!“ sagði Fanny og spratt á fætur kaf-
rjóð.
„Nei, barn“, sagði Vandemont og brosti.
„Afi þinn sagði upphátt það, sem mér var í
huga. En talaðu ekki um fæði og húsnæði;
Fanny er systir mín og það sem við eigum er
san^iginlegt".
„Mér þætti betra að handleika eitt pund —
♦aðeins að snerta á þvi með fingrunum“, tautaði
Símon í hálfgjörðum afsökunartón, sem í sann-
leika var aumkvunarverður. Og þegar Vande-
mont dreifði fáeinum peningum á borðið, tíndi
gamli maðurinn þá upp brosleitur og nöldraði
í sífellu við sjálfan sig, svo stóð hann upp
hressilega og haltraði út úr herberginu, eins
og hrafn með æti, sem að hann hefir stolið í
fylgsni sitt.
Þetta var svo hlægilegt að Vandemont gat
ekki á sér setið, en fór að skellihlægja. Fanny
horfði á hann hugsandi og niðurlút í fáein
augnablik, svo gekk hún hægt til hans, lagði
hendina á handlegginn á honum og sagði:
„Hlæ þú ekki — mig tekur það sárt. Þetta
var ekki rétt af afa, en — en — það meinar
•ekkert. Það er — það — hlæðu ekki — það
hryggir Fanny“.
„Þú segir satt. Komdu, láttu á þig hattinn,
við skulum fara út“.
Fanny gegndi strax, en þó með meiri tregðu,
en hún var vön að sýna. Þau gengu eftir bak-
götu, þar sem bleik haustlaufin héngu enn á
trjánum.
Fanny tók fyrst til máls.
„Veistu“, sagði hún feimnislega, „að fólkið
hérna heldur að ég sé ósköp bjánaleg — heldur
þú það líka?“
Vandemont varð hissa á þessari einföldu
spurningu, og það kom dálítið hik á hann. Fanny
leit á hann með spurulli eftirvæntingu í svip
sínum.
„Svo! Þú svarar ekki“, sagði hún.
„Kæra Fanny, það eru sum atriði, sem að
ég vildi óska að þú værir ekki eins barnaleg í
og að þú ert, og máske líka ekki eins töfrandi;
t. d. í þessum söngbrotum þínum!“
„Ó! Fellur þér illa söngur minn? Söngurinn
er talsháttur minn“.
„Nei, syngdu! En syngdu eitthvað, sem að
við skiljum — syngdu söngvana, sem að ég
færði þér, ef þú vilt. Og má ég nú spyrja þig,
hvers vegna að þú spurðir mig að þessu?“
„Ég er búinn að gleyma því“, svaraði Fanny
eins og utan við sig og leit niður.
Vandemont beygði sig og leit framan í
Fanny, og þegar að hann virtk fyrir sér hinn
hreina, blíða og fagra andlitssvip hennar, fór
eins og heitur rafmagnsstraumur um hann all-
an og honum sjálfum vafðist tunga um tönn.
Var það hugsanlegt, að í brjósti hans bæðist
dýpri velvild til þessarar persónu, heldur en
viðkvæmnis vorkunsemi? Honum hnikti við
þegar þessi hugsun kom í hug hans. Hann
hrinti henni frá sér, eins og guðlasti — glæpa-
óráði. Hann með framtíð sína svo óvissa og
blettótta — hann að fara að binda sig mann-
eskju eins hjálparlausri eins og að hún var —
hann að fara að draga draumfriðinn, sem hvíldi
yfir þessari persónu, ofan í skarnið með kennd,
sem hver þolanlega laglegur maður getur vak-
ið í hverju hrjúfu konuhjarta. — Að elska
Fanny! Nei, það var óhugsanlegt! Hvað sá hann
í henni annað en fegurð hennar, sem að hann
á því augnabliki hafði gleymt að gæta? Hann
fyrirvarð sig fyrir að láta sér slíkt til hugar
koma, og ásetti sér með stálvilja sínum, sem að
hann átti svo máttugan, að vaka yfir hevrri
hugsun, sem að benti í þá átt, að aðskilja Fanny
frá heimssystrum hennar.
Hann vaknaði upp frá þessum hugsunum við
það að Fanny sagði:
„Ó! Ég man það núna, ^hvers vegna að ég
spurði þig að spurningunni áðan. Það er eitt,
sem að ég skil ekki — vilt þú skýra það fyrir
mér. Hvers vegna snýst allt í lífinu um pen-
inga? Þú sást, að vesalings afi minn gleymdi
hversu góður þú ert okkur báðum, þegar —
þeggr —(Ó! skilurðu mig ekki — það særir —
ég skil það ekki!“
„Fanny líttu þangað — nei, til vinstri —
þú sérð gömlu konuna þarna í tötrum staulast
þreytulega áfram, líttu nú til hægri — og þú
sérð glitra á fallega húsið í gegnum skóginn og
vagninn með fjórum hestum fyrir við hliðið.
Mismunurinn á milli gömlu konunnar og eig- •
anda hússins eru peningar; og hver getur láð
honum afa þínum þó að honum þyki vænt um
peninga?“
Fanny skildi þetta; og á meðan að vitmað-
urinn var í þessum heimspekilegu hugleiðing-
um, fór stúlkan, sem meðlíðunarkend hans
aumkvaði, til gömlu konunnar til þess að bæta
úr eftir megni þeim erfiðleikum, sem að mann-
vitið og siðferðiskenningarnar aldrei létta einni
einustu únzu af! Vandemont fann til þeirrar
kendar þegar að hann sá hana ganga til föru-
konunnar, en þegar að hún kom til baka, þá
var hún búin að gleyma andúð þeirri, sem að
hann hafði á söng hennar og var að syngja i
gleði sinni, sem að góðverk hennar vakti, eitt
af sínum eigin hljómsmíðum.
Vandemont sneri sér undan. Vesalings
Fanny hafði óafvitandi staðfest ákvörðun hans,
hafði ekki minstu hugmynd um hvað fram fór
í huga hans, en allt í einu mundi hún eftir því,
sem hann hafði sagt við söng hennar, og hélt
að hún hefði móðgað hann.
,,Ó! Ég skal aldrei gera það aftur. Bróðir,
snúðu þér ekki undan“.
„En við verðum að fara heim. Heyrðu klukk-
an er að slá sjö. Ég má ekki bíða lengur. Og
þú lofar mér því, að fara ekki fet út þangað til
ég kem aftur?“
„Já, ég lofa því, ég hefi enga löngun til
þess“, sagði Fanny raunalega, en bætti svo við
glaðari í bragði. „Og ég skal syngja söngvana,
sem þér líkar, þegar að þú kemur til baka!“
VIII. Kapíiuli
Við erum aftur stödd á strönd hins fagra
V inandermere-vatns! Geislar sígandi haustsól-
ar glitra á vatninu og á trjánum, sem endur-
spegluðust eins og heimkynni Naiadasar undir
lygnum og silfurtærum vatnsfletinum. í skóg-
inum mátti heyra kvak svartfuglanna, og sjá
drekaflugur með sólgylta vængi flögra til og frá
í sefi víkanna, sem skárust inn í grasivaxna og
hjöllótta ströndina.
Á þessari grasivöxnu strönd og í skugga
linditrjánna sátu elskendurnir ungu. Það var
staðurinn, þar sem að Spencer hafði fyrst mætt
Camillu á.
„Ó! CamiUa", sagði hann af mikilli við-
kvæmni og með tár í augum; „vertu ákveðin —
vertu sönn. Þú veist ekki hversu mjög að öll
tilvera mín er samanofin kærleika þínum. Þú
ferð þangað sem að allt dregur huga þinn frá
mér. Ég verð hér eftir, þar sem allt er vígt
minningunni um þig og talar til mín dag út
og dag inn. Camilla, þú elskar mig — gjörurðu
það ekki. — Ég veit, að þú gjörir það — þú
hefir sagt mér það sjálf — og foreldrar þínir
hafa gefið samþykki sitt til þess, að við giftum
okkur með því skilyrði, að pú verðir stöðug
og einlæg í kærleik þínum til mín (um minn
er ekki að efast) í eitt ár — eitt ægilegt ár. —
Má ég ekki treysta þér, eins og sannleikanum
sjálfum? En vonleysið grípur mig heljartökum
með köflum!“
Camilla tók hendi hans í sína, eins og til
samþykkis.
„Efast þú aldrei um mig. Efast þú aldrei um
ást mína. Og hefir hann faðir minn ekki gefið
samþykki sitt? Hugsaðu þér, að það er aðein9
eitt ár!“
„Ár! Getur þú talað svona um ár — heilt
ár? Að sjá þig ekki — heyra ekki til þín í heilt
ár, nema í draumum mínum! Og, ef foreldrar
þínir eftir árið sjá sig um hönd? Faðir þinn —
ég trúi honum ekki enn. Ef þessi bið er aðeins
gjörð til þess að fjarlægja okkur, ef að árinu
liðnu að nýjar undanfærslur verða færðar
fram — ef að þau þá fara fram á einhverjar
ástæður, sem nú eru ekki fyrirsjáanlegar og
neita að gefa samþykki sitt. Má ég þá ekki enn
treysta þér?“
Camilla dró andann þungt og leit á elsk-
huga sinn og sagði hálf hikandi: „Láttu þér
ekki til hugar koma, að ég bregðist þér á svo
stuttum tíma, og láttu þér ekki heldur til hug-
ar Jpma, að hann faðir minn bregðist loforði
sínu“.
„En ef hann gjörir það, þá verður þú samt
mín“.
„Ó, Charles! hvernig gætir þú virt mig sem
eiginkonu, ef að ég segði þér, að ég væri búin
að gleyma, að ég er dóttir föður míns?“
Hún sagði þetta með svo mikilli nákvæmni,
og af svo mikilli einlægni og yfirlætisleysi, að
elskhugi hennar gat svarað aðeins með því að
kyssa á hendurnar á henni, og það var ekki
íyrri en eftir stundar þögn, að hann hélt áfram
hrærðu^:
„Þú sýnir mér aðeins hve miklu róttækari,
aÖ kærleikur minn til þín er, heldur en þinn
til mín. Þú getur aldrei ímyndað þér, hve inni-
lega að ég elska þig. En ég krefst þess ekki, að
þú unnir mér eins heitt — það væri óhugsan-
legt. Frá bernskuárum mínum hefi ég eytt lífi
mínu á þessum einmanalegu stöðvum — ánægju
legu lífi, þó það hafi verið umstangslaust og
einmanalegt, þangað til að ég mætti þér. Mér
sýndist þú vera ímynd skáldskaparins, sem að
ég hafði tilbeðið — svo skýr — svo guðdómleg.
Ég unni þér frá því fyrst að ég sá þig. Ég er
ólíkur mönnum á mínu'm aldri. Ég hefi enga
stöðu — enga atvinnu — ek'kert sem dregur
huga minn frá þér. Og ég elska þig svo hreint
og svo innilega, Camilla. Ég hefi aldrei fundið
til stundar hugarhvörflunar tll annarar konu.
Þú ert sú fyrsta — sú eina kona, sem að mér
hefir fundist að ég gæti elskað. Þú ert mín Eva
og nærvera þín er mín Paradís! Hugsaðu þér
hve einmana ég verð þegar að þú ert farinn —
hversu að ég þá muni leita uppi hvern stað, sem
fótur þinn hefir helgað — hvernig að ég muni
telja mínúturnar, dagana og mánuðina þar til
árið er liðið!“
Á meðan að hann var að segja þetta, stóð
hann upp í ógnar-æsing þeim, sem mikilli geðs-
hræringu er samfara; og Camilla stóð nú líka
upp og sagði þýðlega um leið og að hún lagði
hendina á öxlina á honum mjúklega en þó
frjálslega: „Og skyldi ég ekki líka Rugsa til
þín? Það hryggir mig að hugsa til þess, að þú
skulir verða svona einmana — enga systir —
engan bróðir!“
„Vertu ekki hrygg út af því. Edurminning-
arnar um þig eru mér hjartfólgnari, heldur en
umhyggja nokkurs annars. Og þú ætlar að vera
mér trú!“
Camilla svaraði ekki með orðum, en augu
hennar og andlitsroði svörðuðu. Og 1 svip á
meðan að þau hétu hvort öðru æfilangri tryggð,
gleymdu þau, að þau voru í þann veginn að
skilja!
Á meðan að þessu fór fram, sátu þeir Robert
Beaufort og Spencer í herbergi í húsi hr.
Spencers, sem stóð inn í skóginum skammt frá,
þar sem elskendurnir voru.
„Ég get fullvissað þig, herra minn, um“,
sagði sá fyrrnefndi, „að ég kannast við kosti
frænda þíns, og hið ágæta tilboð, sem þú hefir
. gert ,en samt get ég ekki fallist á, að stytta
biðtímann úr ári eins og að ég hefi talað um.
Þau eru bæði ung. Það gjörir ekki mikið til
um eitt ár á þeirra aldri“.
„Það er langur tími, þegar það er ár efa og
eftirvæntingar“, sagði Spencer og hristi
höfuðið.
%
„Það er langur tími, þegar það er ár heim-
ilisböls og eftirsjóna. Og það er sannarlega
sannur málsháttur, sem segir: „Hraðaðu gift-
ingu þinni, og nagaðu þig svo í handarbökin
á eftir. Nei! Ef að ári liðnu, að þau eru eins
áfram um að giftast og þau eru nú, og ekkert
*» óvænt kemur fyrir . . .
„Ekkert óvænt, Beaufort lávarður. Það er
nýtt skilyrði — og mjög vafasöm setning“.
„Kæri herra minn, það er ekki hlaupið að
því, að gjöra þér til geðs; „óvænt aðstaða“, sagði
lávarðurinn með spekingssvip, „meinar kring-
umstæður, sem nú eru ekki fyrirsjáanlegar. Ég
get fullvissað þig um, að mér eru engir „blórar“
í hug ^Pið þig, og að ég er í fyllsta máta ánægð-
ur með svo virðulegar mægðir“.
„Þau mega skrifast á?“ spurði Spencer.
„Ég skal tala um það við lafði Beaufort. Það
mega að minnsta kosti ekki vera tíðar bréfa-
skriftir, og Camilla er vel uppalin, og sýnir
móður sinni öll bréf, sem að hún skrifar. Ég.
er ekki hrifinn af þess konar bréfaskriftum.
Þau leiða oft til leiðinlegra eftirkasta; ef að
til dæmis . . . .“
„Ef að hvað?“
„Já, ef að hlutaðeigendur skipta um skoðun,
og dóttir mín giftist öðrum. Það er ekki hyggi-
legt í neinum viðskiptum, herra minn, að setja
meira á pappírinn, heldur en það, sem allra
nauðsynlegast er“.
Herra Spencer leit stórum augum á lávarð-
inn. „Viðskipti, Beaufort lávarður!"
„Nú, jæja, er ekki hjónabandið viðkomandi
viðskiptunum og mjög alvarlegum viðskiptum
í tilbót? Það eru meiri málaferli í sambandi við
hjónabands-eignaskiptin^ar og þess háttar
heldur en að ég vil hugsa um. En svo að við
breytum um umtalsefni. Þú segist ekki hafa
heyrt neitt meira af þessum ungu mönnum?“
„Nei“, sagði hr. Spencer frekar áherzlulítið
og leit niður.
„Og það er fyllilega meining^ þín, að sá eldri,
Philip, sé dauður?“
„Ég efast ekki um það!“
„Það var ægilegt og ósanngjarnt mál, sem
að móðir þeirra höfðaði á móti mér. Veiztu það,
að einhver endemis-svikahrappur, sem að lítur
út fyrir að sé fangi og hafi brotist út áður en
hegningartími hans var útrunninn, hefir hótað
mér annari málsókn, fyrir hönd annars af þess-
um drengjum? Þú hefir ekki heyrt neitt um
það — hefurðu?“
„Ekkert — ekki orð“.
„Og þú mundir ekki líða svo illirmislegt
athæfi, ef að þú gætir hjálpað því?“
„Vissulega ekki“.
„Því að slíkt mundi rjúfa samninga okkar
undir eins. En þú ert of heiðarlegur maður til
að gjöra slíkt. Fyrirgefðu mér spurninguna, sem
var í mesta máta ósanngjörn, að því er yngri
Morton-drenginn snertir, þá hefi ég ekkert a
móti honum að segja. En sá eldri, hann er
mesta ótuktarkind og skaðræðisgripur! Ég gæti
ekki haft neitt saman við þá fjölskyldu að
sælda, á meðan að hann væri á lífi; það mundi
leiða mig út í allslags óþægindi og vandræði,
og nú held ég, að við höfum verið nógu lengi
í burtu frá unga fólkinu“.