Lögberg - 13.09.1951, Blaðsíða 3

LOGBERG, FIMTUDAGINN 13. SEPTEMBER, 1951
3
Undraðist fagrar söngraddir og liti ó íslandi Sköpun mannsins
Samlal við Else Muhl söngkonu, sem kveður í dag
1 DAG kveður Else Muhl óperasöngkona okkur, en hún fer flug-
leiðis til Evrópu. Hefur hún dvalist hér í um það bil átta vikur eða
frá 20. maí. Á þessum tíma hefur hún sungið 18 sinnum í óperunni
Rigólettó og haldið fimm sönglagakvöld; tvö í Reykjavík og eitt á
hverjum stað: Hafnarfirði, Isafirði og Akureyri. Það er hægt að
gera ráð fyrir að um 15 þús. manns hafi hlustað á söng hennar.
ýmist á söngleikjum eða á söngskemmtunum og hafa aldrei svo
margir hlýtt á söng nokkurrar erlendrar söngkonu hér, enda hefur
koma hennar hingað til lands verið sannkölluð sigurför, svo mikl-
um vinsældum hefur hún átt að __________________________________
fagna. Ætlar að koma aftur
Við sem sungum þar höfum á-
kveðið að gera allt sem við get-
um til að fá okkur laus í haust
og ég vonast til að mér takist
það. Gangi það ekki, þá syng ég
í La Travíata suður í Sviss, en
þá vonast ég til að geta komið
hingað aftur að vori og efnt til
söngskemmtana. Hvað sem því
annars liður, þá mun ég aldrei
héðan í frá gleyma íslandi og
ég mun koma hingað aftur.
Kom fyrir forvitnisakir
Þegar fréttamaður Mbl. kom
að máli við söngkonuna fyrir
skömmu, sagði hún:
— Þegar mér var boðið að
koma hingað til að syngja í Rigó
lettó, féllst ég á það í fyrsta lagi
vegna þess, að mér var sagt að
hér væru margir, sem elskuðu
fagra tónlist og í öðru lagi ákvað
ég að koma fyrir forvitnisakir.
Ég hafði aldrei áður komist svo
norðarlega á hnöttinn, sem ís-
land er — norðurundir heims-
kautsbaug.
Undraðist einkum tvennt
— Hélduð þér þá, að hér
byggju eskimóar?
— Nei, alls ekki, svarar ung-
frú Else og hlær að þessari fá-
vísu spurningu minni. — Ég
hafði haft ýmsar sannar fregnir
af landinu, að hér byggi mynd-
arleg og framtakssöm norræn
þjóð. En samt hugsaði ég mér,
þegar ég lagði af stað, að ég
skyldi ekki láta neitt koma mér
á óvart, þegar ég kæmi til Is-
lands.
— Ég aflaði mér ýmissa upp-
lýsinga um land og þjóð. En
þrátt fyrir það get ég ekki neit-
að því, að það var tvennt, sem
kom mér á óvart. Það fyrra var,
hvað hér eru margir bæði karlar
og konur mað fagrar söngraddir.
Það er furðulegt að þjóð ekki
stærri en íslendingar skuli eiga
söngvara á borð við Guðmund
Jónsson og Stefán íslandi. Hitt
sem vakti svo furðu mína var
fegurð landsins. Mér hafði að
vísu verið sagt, að fsland væri
fagurt, en ég hafði aldrei ímynd
að mér að það væri eins stór-
brotið og það reyndist vera.
Sérstaklega er ég hrifin yfir því
hve allir litir hér eru sterkir,
hvað grasið er sterkgrænt á lit
o. s. frv.
Að þakka góðri vináttu og
samstarfi
— Hverju haldið þér, að það
sé mest að þakka, hvað sýningar
Rigólettó, þessari fyrstu óperu-
sýningu fslendinga, tókust vel?
— Ég var nú að vísu ein þeirra
sem söng í óperunni, en samt
held ég að mér sé óhætt að full-
yrða að sýningar á óperunni tók
ust mjög vel. Ég skal ábyrgjast,
að þessir sömu söngvarar hefðu
getað sýnt óperuna, hvar sem
var í Evrópu og fengið lof fyrir.
Það er fyrst og fremst að þakka
aðalsöngvurunum S t e f á n i og
Guðmundi, Guðmundu E 1 í a s -
dóttur og Kristni Hallssyni. En
aðalstriðið var, hvað samvinnan
var góð. Allir urðu svo góðir vin
ir og hver maður vildi allt til
vinna að þetta heppnaðist sem
best. Ég held, að hvergi, þar sem
ég hef verið, hafi ríkt eins inni-
legt samstarf milli söngvaranna
og í þjóðleikhúsinu. — Söng-
stjórinn dr. Urbancic átti líka
sinn ómetanlega þátt í að skapa
þessa vináttu milli söngkraft-
anna.
— Ég dvaldist hér miklu leng-
ur en ég ætlaði í fyrstu, heldur
Else Muhl áfram. Fyrst voru
sýningar á Rigólettó framlengd-
ar og síðan hafði ég sönglaga-
skemmtanir. Öll dvöl mín hér
hefur verið sælustund. Ég vil
biðja Mbl. að færa öllum sem
tóku mér svona vel, mínar kær-
ustu þakkir. Hjartans þakkir
fyrir öll blómin, hem mér hafa
verið færð og þó ef til vill ennþá
meira fyrir alla góðvildina, sem
mér hefur mætt í viðmóti fólks-
ins.
— Hvert er nú förinni heitið,
þegar þér farið héðan?
— Ég ætla að fara til Sviss,
þar sem ég ætla að syngja í út-
varp íslenzk sönglög, m. a. Bí, bí
og blaka og fleiri falleg íslenzk
lög, sem ég er að læra. Síðan fer
ég til Austurríkis, þar sem ég
ætla að dveljast í sumarleyfi hjá
foreldrum mínum. En síðan
langar mig mikið til að geta
komið aftur til íslands. Það er
verið að tala um að halda áfram
sýningum á Rigólettó í haust.
Við prófastsvisitasiu að
Hvanneyri 12. júní 1750.
„Kærir sóknarpresturinn (Hálf
dán Nikulásson) yfir óhlýðni og
tómlæti Margrétar ólafsdóttur í
Hvítárvallakoti í því að koma til
sinnar sóknarkirkju og rækja
sín sáluhjálparmeðul. En fyrir
guðrækilegar og alvarlegar pró-
fastsins umtölur og áminningar
skipaðist svo að nefnd Margrét
bað nærverandi söfnuð opinber-
lega fyrirgefningar líka einnig
sinn sóknarprest, lofaði og það
sama að gjöra við sína foreldra.
Þar fyrir utan játaði hún það
opinberlega fyrir söfnuðinum, að
hún vildi næstkomandi sunnu-
dag eður nær sem presturinn
þessu næst embættaði á þessari
kirkju, að standa opinbera af-
lausn fyrir sín afbrot móti þriðja
og fjórða Guðs boðorði“.
Prófasturinn var Finnur Jóns-
son, í Reykholti, síðar biskup.
Þegar Innri-Hólmur
var biskupssetur. '
Ekki mun almenningur vita að
Innri-Hólmur á Akranesi var
biskupssetur um nokkurra ára
skeið. Þegar Skálholtsstaður
hrundi að mestu í jarðskjálftun-
um á árunum 1783—4 var stað-
urinn svo illa húsaður, að báðir
biskuparnir gátu ekki haldizt
þar við, fluttist Hannes biskup
Finnsson vestur að Innra-Hólmi
og var þar a. m. k. tvo vetur.
„10 sept. 1788 hafði Hannes
biskup Finnsson tillagt kirkj-
unni áð Innra-Hólmi gyltan kal-
eik til æfinlegs eigindóms í
minningu molda sonar síns sál-
uga Ólafs Hannessonar, sem
hvílir í þessari kirkju“.
8. maí 1699 er bann við lóða-
lögn frá Sýrusteini fyrir innan
Innra-Hólm allt að Melahólma,
vissan tíma ársins.
Hugfestu þetta samtal.
Átta ára gamall drengur fékk
að gjöf sparisjóðsbók með 50
krónum í. Jafnframt var drengn-
um sagt að eftir eitt ár ætti hann
tveimur krónum meira í bók-
inni, ef hann hreyfði ekki við
henni, þ. e. tæki ekkert út af
þessum 50 kr. Drengurinn fór að
hugleiða þetta og segir svo við
móður sína: „Hver borgar mér
þessar tvær krónur, ef allir eiga
peninga í bók eins og ég“. —
Móðirin: „Þeir sem fá lán í spari-
sjóðnum“. — Drengurinn: „Þá
verða þeir fátækari ár frá ári
við það borga mér árlega þessar
tvær krónur. Þá verða þeir orðn-
ir fátækir eftir 25 ár“.
Þegar mikið reyndi á
karlmennskuna og dyggð var
að spara.
Á síðustu árum hefir margt
breytzt — til batnaðar — ekki
Auf Wiedersehen
Mér er óhætt að segja, að ís-
lenzkir áheyrendur munu ekki
heldur gleyma fyrstu komu Else
Muhl hingað og þeir munu bíða
með óþreyju eftir að hún heim-
sæki enn á ný þetta norðlæga
land. Það er skemmtilegt að
kveðja beggja, söngkonunnar og
áheyrendanna er: Auf wieder-
sehen — sjáumst aftur.
síður við sjóinn en á öðrum svið-
um.
Þar sem hraðfrysting á fiski
til útflutnings hófst fyrir al-
vöru, var aflinn svo til eingöngu
saltaður. Þá fylgdu hverjum bát
10—11 menn, þar af voru 6—7 í
landi til þess að beita línuna og
hirða aflann. Þetta var ótrúlega
mikið og erfitt verk, þegar vel
aflaðist, því að landmönnum var
óljúft að kaupa fólk til hjálpar
við þessi verk. Það var ekki gert
fyrr en í síðustu lög, enda metn-
aður milli skipshafna um að
ljúka öllum verkum á sem
skemmstum tíma og spara öll-
um aðilum aukin útgjöld. Kom
því oft fyrir, að lítið var um
svefn, það var ekki aðal-atriðið
heldur að vinna vel og rösklega
og spara aukin útgjöld.
í þann tíð var aðstaða öll önn-
ur og verri en nú á sér stað. Þá
var oftast gert að úti, hvernig
sem viðraði? Bátarnir lentu al-
drei fyrr en á kvöldin, og var
fiskurinn þá strax tekinn til að-
gerðar. Kom þá fyrir, — ef vel
fiskaðist, — að aðgerðin stóð alla
nóttina.
Verkaskipting var oftast þann-
ig: Fjórir flöttu, tveir og tveir
saman. Einn hausaði, og annar
þvoðUupp og saltaði, en sá sjö-
undi — ef hann var — hjálpaði
til að hausa eða salta, eftir því
sem bezt hentaði, en sá var oft
unglingur.
Það var einhverju sinni, er
Gísli Hinriksson, kennari í Geir-
mundarbæ, kom ofan eftir til
þess að rabba við eina skipshöfn-
ina — er aðgerð stóð yfir, — að
af vörum hans hrukku eftirfar-
andi 3 vísur:
Þegar hausa fiskinn fer,
fast á bítur jaxla.
Nonni hendur báðar ber
blóðugar til axla.
Fjórir standa firðar við,
fræknleik sýna strangan.
Fljótir rista fleinum með
fiskinn endilangann.
Leikni stillir starfið allt
studd af orku megin.
Fiskinn síðan færa í salt,
fyrst úr vatni þveginn.
Einn í þessari aðgerð, sem hér
um ræðir, var Guðmundur
Björnsson, bóndi á Akralæk.
Hann gerði þá þegar eftirfarandi
tvær vísur til svars Gísla:
Fyrir stökur þínar þrjár
þakkar sérhver drengur.
Með sæmd, þú fram þín efri ár
allar stundir gengur.
Fræða þulur þung oft raun,
þjaka vildi í dróma.
Þú bugaðist ei né blést í kaun
brynjaður andans ljóma.
Þ. Th.
MBL. 24. júlí
Til fróðleiks og skemmtunar
í Ijóðum og lausu móli
Framhald af bls. 2
var það einn dag að einn af veiði
mönnunum kom til Zambey og
sagði:
— Mennirnir eru ekki ánægð-
ir herra. Þeir eru orðnir maga-
veikir af því að eta altaf sama
matinn, alltaf kjöt steikt í viðar-
feiti. Við kunnum ekki aðra mat
reiðslu. En broddgölturinn, sem
snapir um viðarrætur, hann á
sér konu til að matreiða fyrir
sig. Við mennirnir eigum enga
konu. Ó, Zambey, gefðu okkur
konur.
Zambey vissi vel hvað af því
mundi hljótast, alls konar vand-
ræði og fjandskapur. Hann
maldaði í móinn. En maðurinn
þrábað hann því betur. Og að
lokum sagði Zambey:
— Úr því þið viljið endilega
steypa ykkur út í ógæfuna, þá
skal ég gefa ykkur konur. í
fyrra málið skulið þið allir fara
á veiðar. Þið megið ekki fara
saman, heldur hver út af fyrir
sig. Og svo skal hver ykkar færa
mér það dýr, sem hann hefir
veitt.
í býtið næsta morgun þustu
allir mennirnir á stað. Svo
tíndust þeir heim einn og
einn, og um kvöldið voru allir
komnir. Og vegna þess að þeir
voru margir, þá höfðu þeir lagt
að velli mörg dýr og af mörgum
tegundum, nema fíl, því að fill-
inn er svo vitur skepna að hann
lætur ekki einn mann veiða sig.
Einn hafði náð í skjaldböku,
annar í apa, sá þriðji í brodd-
gölt og svo framvegis.
Zambey kom út úr kofa sín-
um og hann sagði:
— Ó, þér menn, hlustið á mig.
Þið hafið óskað eftir að eignast
konur, og nú breyti ég veiðidýri
hvers ykkar í konu, og þá fær
hver maður konu úr því dýri,
sem hann hefir veitt.
Vegna þessa eru konurnar svo
misjafnar. Sumar eru latar eins
og skjaldbakan. Sumar þvaðra
stöðugt eins og apar. Sumar eru
snefsnar eins og broddgöltur.
Góðar konur? Þær eru að vísu
til, en þær eru svo fáar, að ekki
qr orð á gerandi. Og engin þeiijra
er vitur, vegna þess að engum
veiðimannanna tókst að veiða
fílinn.
— Lesbók Mbl.
Hinn 24. apríl s.l. var Benedikt
Tómasson skipstjóri í Skuld 75
ára. Þá sendi Guðmundur Björns
son bóndi á Akralæk Benedikt
eftirfarandi afmæliskveðju:
Austra fleyið undan slær,
ætla ég til þín lensi.
Heillaósk og kveðja kær
kastast að þér Bensi. .
Unun er, þá komið er kveld
— kyrrð og næði heima —
við minninganna arineld
orna sér og dreyma.
Eflaust kynnin úti’ á sjó,
efni finn þar sagan nóg.
Hér ég inni ei efnin frjó,
á þau minnast vildi þó.
Oft var siglt um sundin þröng,
seglum tylt að efstu röng.
Kári trylltur kvað og söng,
knörrinn fylltu aflaföng.
Ægir tíðum ylgdi brá,
æsi-hríð og bylgjan flá.
Ráðin dýrust þekktir þá,
þegar að stríðið reyndi á.
Þá ranga’ á essi áhöfnin
orra messur þreytti um sinn,
ungi og hressi andinn þinn
ávallt hvessti manndóminn.
Þegar bylgjan bylti knörr
byrst með hrotta hótin snör,
gletnisbros og gamansvör
galztu í móti og léttir kjör.
Þótt að elli ama kjör
að þér felli hotin ör,
get ég smellin gletnissvör
gjaldirðu kellu beint af vör.
Guðm. Björnsson. Akralæk
—AKRANES
Business and Professional Cards
PHONE 724 944 Dr. S. J. Jóhannesson S. O. BJERRING * Canadian Stamp Co. RUBBER & METAL STAMPS
NOTARY & CORPORATE SEALS
CELLULOID BUTTONS
SUITE 6—652 HOME ST. VlðtaJatími 3—5 eftir hádegi 324 Smilh St. Winnipeg PHONE 924 624
J. J. SWANSON & CO. Phone 21 101 ESTTMArES FREE
LIMITED 308 AVENUE BLDG. WINNIPEG J. M. INGIMUNDSON
Fasteigrnasalar. Leigjái hús. Ct. Asphalt Roofs and Insulated
vega peningalán og eldsábyrgð, Siding — Repairs
bifreiðaábyrgð o. s. frv. Country Orders Attended To
Phone 927 538 632 Slmcoe St. Winnlpeg, Man.
SARGENT TAXI
PHONE 722 401
FOR QUICK, RELIABLE
SERVICE
DR. E. JOHNSON
304 EVELINE STREET
Selklrk, Man.
Ofíice Hours 2.30 - 6 p.m.
Phones: Offlce 26 — Res. 230
Andrews, Andrews,
Thorvaldson and
Eggertson
LögfrœOvngar
209 BANK OF NOVA SCOTIA BG.
Portage og Garry St.
Phone 928 291
CANADIAN FISH
PRODUCERS, LTD.
J. H. PAOE, Managing Director
Wholesale Distributors of Fresh and
FTozen Fish.
311 CHAMBERS STREET
Offlce Ph. 26 328 Res. Ph. 73 917
Office Phone Res. Phone
924 762 726 US
Dr. L. A. Sigurdson
528 MEDICAL ARTS BLDG.
Office Hours: 4 p.m. - 6 pm.
and by appointment.
DR. A. V. JOHNSON
Dentist
50G SOMERSET BU1L.D1NG
Telephone 97 932
Home Telephonpe 202 398
Talsími 925 826 Heimilis 404 630
DR. K. J. AUSTMANN
Sérfrœöingur í augna. eyma, nef
og kverka sjúkdómum
209 Medical Arts Bldg.
Stofutfmi: 2.00 til 5.00 e. h.
2
DR. ROBERT BLACK
Sérfrœðingur i augna, eyma, nef
og hdlssjúkdómum.
401 MEDICAL ARTS BLDG.
Graham and Kennedy St.
Skrifstofusfmi 923 815
Hsimasfmi 403 794
Branch
Store at
123
TENTH ST.
BRANOON
447 Portage Ave. Ph. 926 885
GUNDRY PYMORE
Limited
British Quality Fish Nettina
58 VICTORIA ST. WINNIPIG
Phone 928 211
Manager t'. R. THORVALDSON
Your patronage wUl be appredated
ÍMÍDlSTÉWj
JEWELLERS
Minnist
BETEL
í erfðaskrám yðar.
A. S. BARDAL 843 SHERBROOK STREET Selur lfkkistur og annast um flt- farir. Allur útbúnaður jsá beztí. Ennfremur selur hann állskonar minnisvarða og legsteina. Skrifstofu talsíml 27 324 Heimllls talsími 26 444 Dr. P. H. T. Thorlakson WINNIPEO CUNIC St. Mary's and Vaughan, Wlnnlpeg PHONE 926 441

Phone 23 99^ 761 Notre Dame Ave. Just West of New Matemlty Hospltal Nell’s Flower Shop Weddlng Bouquets, Cut Flowers, Funeral Deslgns, Corsages, Beddlng PlantS NeU Johnson Ruth Rowland 27 482 88 790 PHONE 927 025 , H. J. H. Palmason, C.A. H. J. PALMASON & CO. Chartered Acconntants 505 Confederatlon Llfe BMg. WINNIPEG MANITOBA

Offlce 933 587 Kes. 444 389 THORARINSON & APPLEBY BARRISTERS and SOLICITORS 4th Floor — Crown Trust Bldg. 364 Main Street WINNEPEG CANADA PARKER, PARKER A KRISTJANSSON Barristers - Solidtorc Ben C. Parker, K.C. B. Stuart Parker, A. F. Krlstjansaon 500 Canadlan Bank of Commaree Chambers Wtnnlpeg, Man. Phone K3S61

SELKIRK METAL PRODUCTS Reykháfar, öruggasta eldsvörn, og ávalt hrelnlr. Hftaelnlngar- rör, ný uppfynding. Sparar eldf- viC, heldur hita frá aC rjúka flt meC reyknum.—SkrifiC, slmlC til KELLY SVEINSSON 625 WaU Street Winnipeg Just North of Portage Ave. Sfmar: 83 744 — 34 431 Rovatzos Flower Shop 253 Notre Dame Ave. WINNIPEG MANITOBA Bus. Phone 27 989—Res. Phone 36 151 Our Specialtles: WEDDING CORSAGES COLONTAL BOUQUETS FLTN'EHAL DESIGNS Mlss L. Chrictte, Proprletreas Formerly with Robinson & Co.

DR. H. W. TWEED Tannlœknir 508 TORONTO GENERAL TRUSTS BUILDING Cor. Portage Ave. og Smlth St. Phone 928 952 WTNNTPEG G. F. Jonasson, Pres. & Man. Dír. Keystone Fisheries • Limited Wholesale Distributors of FRESH AND FROZEN FISH 404 SCOTT BLK, Slmi 926 227