Lögberg - 04.10.1951, Blaðsíða 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 4. OKIjÓBER, 1951
3
WYSTAN HUGH AUDEN:
SENDIBRÉF FRÁ ÍSLÁNDI
ÞESSIR SKEMMTILEGU BREFAKAFLAR eru skrif-
affir af hinu heimskunna breska Ijóffaskáldi Wystan Hugh
Auden og birtust í bók hans og Louis MacNiece „Letters
from Iceland“, en þar skipast á Ijóff og sendibréf, sem þeir
félagar rituðu hér kunningjunum heima. Þeir komu hingað
til lands árið 1937 og ferðuðust talsvert um landið.
Bréfakaflar þessir birtust í íslenzkri þýðingu í öðru
heftinu af hinu læsílega og skemmtilega tímariti „Öldin“,
sem Gunnar Bergmann gefur út og er ritstjóri að, en það
kom út fyrir nokkrum dögum og er mjög fjölbreytt að efni.
Geysi, sem vildi ekki hlýða, og
sagan segir ástæðuna þá, að af
þjóðernisstolti hafi honum verið
gefin innlend sápa í staðinn fyrir
Sunlight tegundina, sem hann er
orðin vanur . . .
Ég hef farið til Þingvalla og
ekki er ofsögum sagt af fegurð
þess staðar, en hótelið er fullt af
fylliröftum á hverju kvöldi. Ein
bráðlagleg stúlka bað mig að
hringja í sig, þegar ég kæmi
aftur í bæinn. Hún var kölluð
Toppý .. .
Hraunsnefi, 15. júlí
Eitt af því skringilega við Is-
land stafar af smæð þess, svo að
allt er þar persónulegt. Götu-
valtari er hér kallaður Bríet eftir
kunnri kvenréttindakonu með
bæklaða fætur. Ég fékk sönnun
á þessu á mánudagsmorgun, þeg-
ar ég var að fara úr bænum, var
á leiðinni að ná í langferðabílinn.
Maður, sem ég hafði aldrei séð
áður, stöðvaði mig á götunni óg
sagði: „Það eru bréf til yðar,“
fór með mig og lauk upp póst-
húsinu fyrir mig einan. Ekki hef
ég hugmynd um það, hvernig
hann vissi hver ég var og að ég
var að fara úr bænum.
Ég hef verið að reyna að fá
einhverja vitneskju um nútíma
skáldskap íslenzkan. Eftir því
sem ég bezt veit, hefur ekki orð-
ið nein veruleg breyting á, síðan
rómantíska vakningin kom hing-
að frá Danmörku og Þýzkalandi,
þ. e. a. s. enginn „nút ma“ skáld-
skapur til að rugla gömlu kon-
urnar. Tæknilega er ljóðagerðin
á mjög háu stigi, og má ekki
vanta stuðla og höfuðstaf, alrím
eða hálfrím. Enn þann dag í dag
yrkja íslendingar vísur, sem lesa
má hvort heldur vill áfram eða
aftur á bak, eins og þessa:
Falla tímans voldug verk,
varla falleg baga.
Snjalla ríman stuðla-sterk
stendur alla daga.
Daga alla stendur sterk
stuðla ríman snjalla
Baga falleg varla verk
voldug tímans falla.
Eða vísur eins og þessi, þar sem
seinni helmingurinn er búinn til
með því að sníða einn staf fram-
an af hverju orði í fyrri helming-
num:
Snuddar margur trassinn
trauður
treinist slangur daginn.
Nuddar argur rassinn rauður,
reinist langur aginn.
Annað sérkenni íslenzkra kvæða
er skáldamálið, hversu lífseigt
það hefur reynzt. í þessari vísu
er fyrra heitið á stúlku eins
skáldlegt og demoiselles
Yngissveinar fara á fjöll,
finna sprund í leynum.
Stúlkur elska alltaf böll
ástfangnar í sveinum.
Yísan þýðir: Ungir menn fara til
fundar við stúlkur í leyni. Stúlk
ur hafa yndi af að fara á dans-
leiki, þegar þær fella hugi til
ungra manna.
En það, sem hefur slegið mig
mestri furðu, er, að flest meðal-
menntað fólk, sem maður hittir,
kann að kasta fram svarvísu
(kveðast á). Þegar ég var fyrir
sunnan, var eitt sinh í fylgd með
mér íslenzkur stúdent. Ég baun-
aði á hann miskunnarlausri rím-
þraut:
When baby’s cries grew hard to
bear
I popped him in the Frigidaire.
I hever would have done so if
I’d known that he’d be frozen
stiff.
My wife said “George, I’m so
unhappé.
Our darling’s now completely
frappé.”
Innan tuttugu mínútna var hann
búinn að snara þessu og sendi
mér til baka, og skilst mér það
vera allnákvæmt:
Ef grenjar kenja krakkinn minn
ég kasta honum í snjóskaflinn.
Ég þetta meðal fljótast finn,
þá frýs á honum kjafturinn.
En síðan kveinar kerlingin,
að króknað hafi anginn sinn.
Hann þýddi líka kvæði eftir mig,
alvarlegs efnis, og þykir mér
’mikið fyrir því, að ég er búinn
að glata því, það hljómaði svo
stórkostlega.
Ferðafélagi minn heitir Rag-
nar og er fróðleiksnáma um
kvæði og málshætti. Ég fór með
fyrir hann hjartnæma hendingu
eftir vin minn:
I think that I would rather like
To be the saddle of a bike.
og þá kom upp úr kafkiu, að til
var íslenzk hliðstæða:
Ef auðnan mér til ununar
eitthvað vildi gera
klakkur í söðli Katrínar
kysi ég helzt að vera
Við erum nú staddir á sveita
bæ undir hömrum, hann heitir
^raunsnef og stendur við Norð-
urá, eina mestu laxveiðiá lands-
ins. Við lögðum af stað klukkan
átta í gærmorgun. Bílarnir eru
þægilegur, en vegirnir ekki, og
við höfðum ekki farið meira en
fimmtán kílómetra, þegar far-
þegarnir tóku að veikjast. Við
bröltum samt áfram og kringum
einkennilegan fjörð, sem heitir
Hvalfjörður, eftir vegslóða, sem
hefði reynzt full erfiður fótgang-
andi manni, og fórum fram hjá
sögustöðum, t. d. eyju, þaðan
sem kona sakamanns nokkurs
flýði undan óvinum sínum með
því að synda til lands með börn
sín á bakinu, og bæ nokkrum,
þar sem 17. aldar klerkurinn
Hallgrímur Pétursson orti fræga
passíu sálma og dó úr holdsveiki,
unz við námum staðar inni í litlu
veitingahúsi til að fá okkur kaffi
Inni var fult af lélegum olíumál-
verkum, en fyrir utan var tæp-
lega hægt að þverfóta fyrir grút-
skítugum hænsnum. Á síðustu
árum hefur risið hér skóli ís-
lenzkra málara, og verk þeirra
hanga upi í veitingahúsum, skóla
húsum og opinberum bygging-
um. Ég hef séð nokkur manns-
höfuð eftir Kjarval, og líkar
prýðilega, og mynd, sem bóndi
nokkur málaði af móður sinni.
En Cézanne hefur ekki haft holl
áhrif á þá. Ég verð að geta þess,
að ég sá líka tvo erni. Þeir sýnd-
ust allt of þungir til að geta
flogið.
Sauðárkróki.
Frammi í bílnum sátu hinir
útvöldu, þeira á meðal óskaplega
ferleg kona í tígrisdýrsskínnfeldi
En aftur í, þar sem hristingurinn
hossið og skakið var verst, sátum
vér. Fyrir framan mig sat maður
með glæpamanns andlit o g
grænn í framan, en við hliðina á
mér annar, sem var nauðalíkur
Thomas Hardy. Svo var farið að
syngjn. Tvö algengustu sönglög
á íslandi (Hliðin mín fríða og
Eldgamla ísafold) eru okkur
ekki ókunnug, við notum þau
nefnilega við kvæðin Integar
vitae og God Save the King. Rag
nar hafði fyrirtaks baritónrödd
og kunni fleiri lög og var vissari
en hinir, svo að hann var for-
söngvari, en ég fálmaði eftir
bassanum og fann hann stund-
um. Eitt langt kvæði var sungið,
um einhvern Malakoff, sem mér
skildist að hafi þjórað brenni-
vín meira en góðu hófi gegndi.
Eitt sinn raknaði hann úr rotinu,
þegar læknirinn var að byrja á
að kryfja hann.
Ég hef eignazt nokkrar gram-
mófónsplötur með þjóðlegri ís-
lenzkri tónlist, þeirra á meðal
er ein furðuleg, sungin af bónda
og tveim börnum hans, og æpa
þau eins og þau væru í fótbolta-
leik. Það* er mjög kostulegt.
Sumt af þessari tónlist minnir
mig á messu söngl Gyðinga, með
skrítilega löngum lokatón.
Fjöllin sáust ekki fyrir mistri.
Vegavinnumenn gægðust út úr
tjöldunum við veginn og bíllinn
straukst alt í einu við brúar-
grindurnar. Einhver rak hausinn
upp í þakið og fólkið æpti af æs-
ingu. Thomas Hardy bauð mér í
nefið, og það drundi í bílnum
þegar ég hnerraði. Nú vorum við
að fara gegnum gamalt jökul-
öldu svæði, sem líktist of mikið
myndunum í landafræðinni til
að vera raunverulegt. Hérna fór
fram síðasta opinbera aftakan á
íslandi, snemma á 19. öld. Svo
var öllum í bílnum boðið upp á
sælgæti.
Klukkan fjögur komum við á
Blönduós, og þar áttum við að
snæða. Allir kepptust við að
komast að náðhúsinu og síðan í
matsalinn, og ég var svo heppinn
að koma nógu snemma þangað
til að fá sæti á stól í staðinn fyr-
ir bekk. Fyrst var borinn frara
hrísgrjónagrautur með rúsínum
og kanel. Ég var svo svangur, að
ég hefði getað grátið af hungri.
Næst komu stærðar kjötflykki.
Enginn getur með réttu kallað
íslendinginn matvandan. Mér
var starsýnt á stóran mann á
móti mér, sem rataði kyrfilega í
sig glóðvolgum spikstykkjum,
og þá datt mér í hug hetja í
sunnudagaskóla-sögu.
Aftur var haldið af stað, og við
fórum yfir Vatnsskarð. Útsýnir
af skarðinu er sagt eitthvert það
fallegasta á landinu ,en það var
það ekki í dag. Við komum niður
að Víðimýri, þar sem stendur
elzta kirkja landsins. Þvi miður
námum við ekki staðar, og ég sá
kirkjnna að eins rétt sem snögg-
vast, hún var með torfþaki og
húkti þarna eins og lubbaleg
gömul rola með bjöllu um háls-
inn.
Egilsstöðum, 31. júlí.
Við komum að Ásbyrgi, sem
er sérkennilegt, skeifulagað klet-
tabelti er kvað hafa myndazt,
þegar Sleipni, hestur Ó,ins, skrik
aði fótur. Vegurinn þaðan var
svo hryllilegur, að því verður
ekki með orðum lýst, minnti
helzt á skurð, sem fylltur hefur
verið með stórgrýti. Guði er fyr-
ir að þakka, að við vorum aðeins
fjögur í bílnum, og þó gátum við
ekki farið meira en 7 km. á
klukkustund. Farið var að
bregða birtu, þegar leið okkar lá
gegnum allavega sandhóla. Ljós-
in voru yndisleg á að horfa.
Klukkan tíu að kvöldi komum
við að Grímsstöðum (á Fjöllum)
og þar fáum við að vera um nótt-
ina. Mér varð starsynt á fjöl-
skylduna safnazt utan um bónd-
ann, þar sem hann hallaði sér
upp við bæjarvegginn í rökkrinu
og rýndi í dagblaðið, sem við
færðum honum. Þarna fengum
við kvöldverð og fórum svo að
hátta.
Um morguninn héldum við
enn af stað, og var yfir vörp að
fara. Komum að Skjöldólfs stöð-
um, og þar var okkur borin mál-
tíð, sætsúpa, sem ég vil alls ekki,
og heitt hangikjöt, en því get ég
rétt með naumindum komið nið-
ur. Síðan áfram hingað. Egils-
staðir eru eitt af stærstu býlum
á Islandi. Hér er heimagrafreitur
uppi á dálitlum hól, en annars
eru einkagrafreitir ekki lengur
leyfðir á Islandi. Ég fór út í fjós
að skoða myndarlegan bolakálf,
sem er nauðalíkur kunningja
mínum, kvikmyndastjóranum
Arthur Elton. Að því loknu
þurfti ég að skreppa í náðhúsið.
Ég varaði mig ekki á dragsúg-
um, sem gaus upp um niðurfall-
ið, skeinisblaðið fauk upp, en
ekki niður, og út um dyrarifu,
svo að ég varð að hendast á
eftir því, með allt á hælunum út
um holt og móa.
Reykjavík, 9. ágúst
Á sunnudaginn eð var ók ég
frá Egilsstöðum niður í Seyðis-
fjörð. Var þar enn allmikill snjór
í fjöllum. Ég ákvað að halda þar
kyrru fyrir, unz Nova kæmi, og
fékk inni og hreiðraði um mig í
einhverju gamalmennahæli. Hús
móðirin háfði ferðazt dálítið og
var spjátrungslega ánægð yfir að
sjá mig. Samt var hún góð-
mennskan sjálf og var sífellt að
reyna að gera mér til þægðar
með því að búa til pie og frönsk
salöt. í póstkortasafninu hennar
fann ég kort (með skýringum)
af fjöllum á íslandi, og þepsu stal
ég, af því að mig langaði svo mik
ið til að prenta það, með ferða-
sögunni. Heimingur íbúanna lá
dauðvona í rúminu, en hinir
voru á stjái og heldur undar-
legir. Gamall póstur var þar og
kona hans, bæði krypplaðir gigt-
arsjúklingar; ein kerlingin átti
það til að taka æðisköst og vilja
rífa í tætlur allan pappír í ver-
öldini; (því var nú verr, að hún
fékk aldrei slíkt kast á meðan ég
var þar^. Drykkjuæðissjúkling-
ur var þar og gamall maður með
dýrlingsandlit, hann átti eftir
einn mánað ólifað (krabbamein)
Alla ævi hafði hann verið vinnu-
maður hjá bóndaekkju, sem borg
aði honum aldrei neitt kaup og
lét hann sofa á gólfinu. 1 hvert
sinn sem honum áskotnuðust ný
föt, sagði hún: „Þetta er of gott
handa þér. Hvað hefur þú að
gera í svona fínum fötum?“ og
fargaði fötunum.
Business and Professional Cards
PHONE 724 944
Dr. S. J. Jóhannesson
SUTTE 6—652 HOME ST.
Viðtalstími 3—5 eftir hádegi
S. O. BJERRING
Canadian Stamp Co.
RUBBER & METAL STAMPS
NOTARY & CORPORATE SEALS
CELLULOID BUTTONS
324 Smilh St. Winnipeg
PHONE 924 624
J. J. SWANSON & CO.
LIMITED
308 AVENUE BLDG. WINNIPEG
Faateignasalar. Leigja hús. Út.
vega peningalán og eldsábyrgS,
bifreiðaábyrgð o. s. frv.
Phone 927 538
Phone 21101
ESTIMArES
FREE
J. M. INGIMUNDSON
Asphalt Roof. and Insulated
Siding — Repairs
Country Orders Atteuded To
632 Slmcoe St.
Wlnnlpec, Man.
SARGENT TAXI
PHONE 204 845
PHONE 722 401
FOR QUICK, RELIABLE
SERVICE
DR. A. V. JOHNSON
Dentist
506 SOMERSET BUILDING
Telephone 97 932
Home Telephonpe 202 398
DR. E. JOHNSON
304 EVELINE STREET
Selklrk. Man.
Office Hours 2.30 - 6 p.m.
Phones: Office 26 — Res. 230
/
Talstmi 925 826 Heimilis 404 630
DR. K. J. AUSTMANN
SérfrœBingur « augna, eyma, nef
og kverka sjúkdómum
209 Medícal Arts Bldg.
Stofutimi: 2.00 til 5.00 e. h.
Andrews, Andrews,
Thorvaldson and
Eggertson
LögfrœSimgar
209 BANK OF NOVA SCOTIA BG.
Portage og Garry St.
Phone 928 291
DR. ROBERT BLACK
Sérfrœðingur i augna, eyma, nef
og hdlssjúkdómum.
401 MEDICAL ARTS BLDG.
Graham and Kennedy St.
Skrifstofusími 923 815
Heimasimi 403 794
C ANADÍAN FISH
PRODUCERS, LTD.
J. H. PAOE, Managing Director
Wholesale Distributors of Fresh and
Frozen Fish.
311 CHAMBERS STREET
Offlce Ph. 26 328 Res. Ph. 73 917
WIBCTm
JEWELLERS
447 Portage Ave.
Branch
Store at
123
TENTH ST.
BRANDON
Ph. 926 883
GUNDRY PYMORE
Limited
British Quality Pish Nettina
58 VICTORIA ST. WINNXPEG
Phone 928 211
Manager T. R. THORVALDSON
Your patronage will be appredated
Office Phone
924 782
Rea. Phone
726ÍU
Dr. L. A. Sigurdson
528 MEDICAL ARTS BLDG.
Offlce Houra: 4 p.m. • 6 pjn.
and by appointment.
Minnist
BETEL
í erfðaskrám yðar.
Ungur Ameríkumaður var á
meðal farþeganna á Novu. Hann
hafði nýlega lokið lagaprófi og
var á Evrópureisu. Hann var
einn þessara Ameríkumanna,
sem lesa allt, ljóð, fornfræði og
hagfræði, og taka ekkert eitt
fram yfir annað. Þar var og
norskur fiskkaupmaður, 24 ára
(sýndist vera 19), sem rekur eig-
in verzlun og segir, að ekki sé
hægt að treysta Islendingum í
viðskiptum.
Mér leiðast svo ferðalög á sjó,
að ég get varla munað nokkurn
skapaðan hlut ,sem þar gerist.
Nóg var svo sem frjálsræðið um
borð, við gátum gengið upp í
brúna eftir vild. Skipstjórinn
hafði þokkalega framkomu og
sagði okkur allt um börnin sín
og veikindi þeirra. Hann hefur
aðeins einu sini komið í land á
íslandi, og það var í þeim erind-
um að fá sér bað. Kjörorð hans
er: „Ég má ekki spilla ungmeyj-
arvexti mínum.“
Minnisstæðast er mér úr ferð-
inni hvalveiðistöðin í Tálkna-
firði. Ég vildi óska, að ég gæti
lýst vel því sem fyrir augun
þer, því að hvalur er fallegasta
skepna, sem ég hef séð. Hann
hefur til að bera bæði töfra lif-
andi veru, ægilegur og blíður í
senn, og gangfegurð nútímavéla.
Sjötíu tonna hvalur lá á renni-
brautinni, einna líkastur víðattu-
mikilli og virðulegri greifafrú,
Framhald á bls. 7
A. S. BARDAL
843 SHERBROOK STREET
Selur likkiatur og annast um út-
farir. Allur útbúnaOur sá beztl
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarSa og legsteina,
Skrifstofu talslmi 27 324
Heimilis talslmi 26 444
Phone 23 996 Tfl Notre Dune Ave.
Just West of New Matemlty Hoepltal
Nell’s Flower Shop
Weddlng Bouquets, Cut Flowen,
Funeral Deaigns, Corsages.
Bedding Plants
Nell Johnson Ruth Rowland
27 482 88 790
Office 933 58T Reg. 444 389
THORARINSON &
APPLEBY
BARRISTERS and SOLICTTORS
4th Floor — Crown Truat Bldg.
364 Main Street
WINNTPEG CANADA
SELKIRK METAL PRODUCTS
Reykháfar, öruggasta eidsvörn,
og ávalt hreinir. Hitaeiningar-
rör, ný uppfynding. Sparar eldi-
vlB, heldur hita frá aB rjúka út
meB reyknum.—SkrlflÖ, stmiÖ til
KELLY SVEINSSON
625 Wall Street Winnipeg
Just North of Portage Ave.
Símar: 33 744 — 34 431
5 DR. h. w. tweed
'wJ Tannlœknir
►
e 508 TORONTO GENERAL TRUSTS
C; BUILDING
, | Cor. Portage Ave. og Smith St.
| Phone 926 952 WINNIPEG
Dr. P. H. T. Thorlakson
WINNIPEG CIJNIC
St. Mary's and Vaughan, Wlnnlpeg
PHONE 926 441
PHONE 927 025
H. J. H. Palmason, C.A.
H. J. PALMASON A CO.
Chartered Acconntants
505 Confederatlon Life BMg.
WINNIPEG MANITOBA
PARKER, PARKER &
KRISTJANSSON
Barristers • Solicilors
Ben C.Parker, K.C.
B. Stuart Parker. A. F. Krlstjansson
500 Canadlan Bank of -----—
Chambers
Wlnnlpeg, Man. Phone 822 881
Rovatzos Flower Shop *
253 Notre Darae Ave.
WINVTPEG MANITOBA
Bbs. Phone 27 989—Res. Phone 36 151
Onr Spectaltles:
WEDDING CORSAGES
COLONIAL BOÚQUETS
fttnttral destGns
MUs I. Chrlstte, Proprletreas
Formerly with Robinson & Co.
G. F. Jonasson, Pres. & Man. Dir.
Keystone Fisheries
Limited
Wholesale Distrihutors of
FRESH AND FROZEN FISH
404 SCOTT BLK, Siml 925 227